اخبار روز: www.iran-chabar.de
يکشنبه  ٨ مهر ۱٣٨۶ -  ٣۰ سپتامبر ۲۰۰۷

دبیر ستاد حقوق بشر قوه‌ی قضاییه با بیان این که غرب در مورد مسایل حقوق بشری، تبلیغات منفی علیه ایران داشته و دارد، بسیاری از این انتقادها را در پی انگیزه‌های سیاسی عنوان کرد و درباره‌ی مجازات رجم در ایران اظهار داشت که "رجم" نه شکنجه است، نه مجازات غیرمتناسب. وی در عین حال گفت که عملا این مجازات در کشور پیاده نمی‌شود و مورد اخیر رجم در تاکستان را ناشی از اشتباه قاضی عنوان کرد.

دکتر محمدجـواد لاریجـانی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در مورد فعالیت‌های ستاد حقوق بشر قوه قضاییه اظهار داشت: ستاد حقوق بشر در بالاترین سطح سیاسی و اجرایی قرار دارد و ریاست آن با آیت‌الله هاشمی شاهرودی است و وزرای خارجه، اطلاعات، کشور، دادگستری و ارشاد در آن حضور دارند. هم‌چنین تعداد دیگری از مقامات از جمله مقامات نیروی انتظامی، سازمان زندان‌ها و قضایی در آن حضور دارند.

وی افزود: تشکیل ستاد حقوق بشر مصوبه‌ی شورای عالی امنیت ملی بود که به تأیید مقام معظم رهبری نیز رسید و در حال حاضر، افتخار دبیری این ستاد را من به عهده دارم. این ستاد پیرو مصوبه‌ای که وظایف آن را مشخص کرده در واقع مرجع ملی در رابطه با امور حقوق بشر است.


داشتن یک مرجع ملی برای حقوق بشر بسیار کارساز است

لاریجانی با بیان این‌که تشکیل این ستاد تجربه‌ی خوبی بوده است، گفت: چندی پیش با رییس کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد ملاقاتی داشتیم که وی بالاترین سمت بین‌المللی را در زمینه‌ی حقوق بشر در سازمان ملل متحد بر عهده دارد. وی از تشکیل چنین ستادی در ایران استقبال کرد و خوشحال شد و معتقد بود این تجربه‌ای است که باید در سایر کشورها نیز دنبال شود. داشتن یک مرجع ملی برای حقوق بشر بسیار کارساز است.

وی گفت: مسأله‌ی حقوق بشر در کشورهایی مثل ما و جهان اسلام همیشه با جهات منفی مطرح شده و غربی‌ها در این راستا از نظام مدنی و حقوقی ما ایراد می‌گیرند البته ستاد حقوق بشر به خاطر این تلقی درست نشد بلکه به خاطر این تلقی به وجود آمد که مسایل حقوق بشر از دیدگاه اسلامی مطرح شود و ما این موضوع را از این ناحیه در کشورمان پیگیری کنیم.


غرب، تبلیغات منفی زیادی علیه ما در مورد حقوق بشر داشته است

لاریجانی با بیان این‌که مسأله‌ی حقوق بشر در نظام ما جزو مسایل بسیار حساس است، گفت: غرب همیشه با تبلیغات سیاسی علیه ما فعالیت می‌کرده است که از جمله تبلیغات آنها بر روی مسایلی چون بحث هسته‌یی، سلاح‌های کشتار جمعی و هم‌چنین بحث تروریسم و تخلف و نقض حقوق بشر بوده است. آن‌ها در مورد حقوق بشر تبلیغات منفی زیادی را در طول این ٣۰ سال علیه ما راه‌اندازی کرده‌اند.


غرب می‌خواهد تفسیر دموکراتیک لیبرال خود را ازمسایل حقوقی به ما تحمیل کند

وی گفت: مسأله‌ی دوم این است که ما مجموعه‌ای از اسناد و تعهدات بین‌المللی را در مورد حقوق بشر امضاء کرده‌ایم منتها ما معتقدیم تفسیر این اسناد دیگر با غربی‌ها نیست و غربی‌ها از این مساله که ما خود اسناد را تفسیر می‌کنیم و مستقل هستیم، ناراحت هستند. آن‌ها می‌خواهند در واقع علاوه بر متون حقوقی‌شان، تفسیر دموکراتیک لیبرال خود را در مورد مسایل حقوقی به ما تحمیل کنند و ما آن را نمی‌پذیریم. اجلاس غیرمتعهدها که چندی پیش در تهران برگزار شد، قدم بسیار خوبی در این زمینه بود و قرار شد اسناد را بر اساس مفاهیم فرهنگی و ناظر بر شرایط خاص ملت‌ها تفسیر کنیم.


تاکنون بیش از ۲هزار صفحه پاسخ به سازمان ملل متحد ارائه کرده‌ایم

دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه با بیان این‌که ستاد حقوق بشر تاکنون توفیقات خوبی را در زمینه‌ی حقوق بشر در سطح بین‌المللی کسب کرده است، گفت: قبلا غربی‌ها به کشور ما در زمینه‌ی حقوق بشر ایراداتی را می‌گرفتند ولی معمولا جایی نبود که جواب دقیقی را به آن‌ها دهند ولی ما اکنون تمام اشکالاتی که آنها می‌گیرند را در کمیته‌های خاص گردآوری و بررسی می‌کنیم و با زبان دقیق حرفه‌یی و حقوقی به آن‌ها جواب می‌دهیم. ما تاکنون بیش از دو هزار صفحه پاسخ به سازمان ملل متحد ارائه کرده‌ایم.


خیلی از انتقادهای غربی‌ها در پی انگیزه‌های سیاسی است

وی با بیان این‌که ما باید روش حرفه‌یی را در برخورد با این انتقادات در پیش بگیریم و این کار را انجام داده‌ایم، گفت: غربی‌ها هنوز به ما انتقادهایی را وارد می‌کنند که خیلی از این انتقادها در پی انگیزه‌های سیاسی است. آن‌ها می‌خواهند به واقع با این انتقادات به ما فشار آورند.


مرز بین شکنجه و تنبیه مرز خیلی روشنی نیست

لاریجانی در ادامه به ایسنا گفت: البته غربی‌ها دچار یک نوع خودمحوری فرهنگی و فکری هستند و خود را مرکز عالم می‌دانند و فکر می‌کنند که تفکر دموکراسی لیبرال آن‌ها با همه‌ی ویژگی‌هایش باید به صورت همه‌گیر فراگیر شود. این درست نیست و جمهوری اسلامی این را قبول ندارد و برخی از انتقادات آن‌ها به نظام اسلامی ما ناشی از این قضیه است. آن‌ها بعضا برخی قوانین اسلامی ما را به شدت مورد نقد قرار می‌دهند و معتقدند که باید متوقف شود که نمونه‌ی آن مسأله‌ی رجم است.

وی ادامه داد: انتقادات آن‌ها در مورد رجم یا سنگسار حول چند محور است؛ آن‌ها می‌گویند سنگسار تنبیه نیست بلکه شکنجه است در صورتی‌که مرز بین شکنجه و تنبیه مرز خیلی روشنی نیست. آن‌ها از طرف دیگر می‌گویند این حکم با جرم صورت گرفته تناسب ندارد. آن‌ها می‌گویند کسی که زنای محصنه کرده چرا باید شدیدا محاکمه شود؟ البته این تفکر آن‌ها ناشی از این است که آن‌ها این عمل شنیع را آن‌قدر بد نمی‌دانند و می‌خواهند این تفکر خود را به ما تحمیل کنند.

لاریجانی گفت: اگر ما رجم نداشتیم و به جای آن اعدام قرار می‌دادیم -البته باید توجه داشت که رجم از نظر اسلامی پایین‌تر از اعدام است چون در رجم این امکان وجود دارد که فرد بتواند نجات پیدا کند ولی در حکم اعدام این‌چنین نیست- بازهم این ایرادها را می‌گرفتند زیرا بعضا به جای رجم حکم اعدام را استفاده می‌کنند ولی باز آن‌ها می‌گویند که مجازات متناسب با جرم نیست. تشخیص این‌که عمل زنای محصنه چه قدر زشت است با غربی‌ها نیست بلکه شنیع بودن این امر را ما با توجه به معیارهایی که در کشورمان وجود دارد می‌سنجیم.


"رجم" نه شکنجه است، نه مجازات غیرمتناسب

وی افزود: آن‌ها به ما می‌گویند شما طبق تعهدات بین‌المللی که دارید نباید شکنجه کنید یا مجازات غیرمتناسب داشته باشید. ما می‌گوییم هر دو را قبول داریم ولی به آن‌ها جواب می‌دهیم که این نه شکنجه است، نه مجازات غیرمتناسب.

دبیر ستاد حقوق بشر قوه‌ی قضاییه در توضیح اجرای رجم در کشور به ایسنا گفت: رجم یکی از مواردی است که قاضی در احکام مربوط به زنای محصنه از آن استفاده می‌کند و این بحث تا زمانی که در قانون ما هست طبیعی است که جزو اختیارات قاضی است؛ البته مباحث فقهی مختلفی در مورد رجم وجود دارد مثلا این‌که عده‌ای می‌گویند رجم در قرآن نیامده است. از طرف دیگر این‌که شرایط تشخیص احصان چگونه باشد نیز مهم است و عده‌ای از طرف دیگر مطرح می‌کنند که آیا در زمان پیامبر اکرم (ص) رجم صورت می‌گرفته یا نه؟


فقه ما بن بست ندارد و می‌توان در مورد رجم صحبت کرد

وی ادامه داد: البته در دیگر ادیان الهی مثل یهود این مسأله بوده است و این مسایل خود یک میدان بازی را در مورد مسأله‌ی رجم باز کرده است. فقه ما نیز بن بست ندارد و می‌توان در مورد آن صحبت کرد.

لاریجانی گفت: آیت‌الله هاشمی شاهرودی دستور دادند که تطبیق مصداق رجم باید خیلی دقیق صورت گیرد زیرا باید شرایط احصان در عمل زنا تشخیص داده شود. احصان یعنی این‌که شبهه‌ای در یک نوع ناچاری و انگیزه‌های دیگر در این عمل وجود نداشته باشد مثلا وقتی یک زن یا مرد به دلایلی متارکه‌ی عملی کرده‌اند، بلافاصله در مورد آن‌ها شرایط احصان از بین می‌رود.

وی با بیان این‌که شرایط احصان خیلی سنگین است، گفت: در مساله‌ی رجم نکته‌ی دیگر که مورد توجه قرار می‌گیرد این است که در این مورد می‌توان از تخفیف یا دیگر تنبیهات استفاده کرد؟


محدودیت‌ها موجب شده که امکان استفاده از رجم خیلی محدود شود


عملا رجم را پیاده نمی‌کنیم زیرا در تطبیق آن باید دقتی فوق‌العاده شود

دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه ادامه داد: با توجه به این قضایا وقتی که احکام رجم می‌آید علاوه بر مکانیزم‌های متداول قانونی، آیت‌الله هاشمی شاهرودی از اختیارات قانونی خود استفاده کرده که در این مورد بررسی‌های شدید دیگری هم اتفاق می‌افتد و این محدودیت‌ها باعث شده که به نظر من به طور عملی امکان استفاده از رجم خیلی محدود شود. آن‌قدر محدود شده که شاید به نظر برخی بیاید که اجرای رجم متوقف شده است. من می‌توانم بگویم که ما عملا حکم رجم را پیاده نمی‌کنیم به خاطر این‌که در تطبیق آن باید دقت فوق‌العاده‌ای صورت بگیرد.

لاریجانی گفت: من باید بگویم که حکم رجم در مسیر سختی قرار می‌گیرد و به همین خاطر استفاده از آن خیلی محدود شده است منتها تا وقتی در قوانین ما وجود دارد طبیعی است که این قانون باید اجرا شود.

وی در مورد زنای محصنه زن و مرد تاکستانی که چندی پیش منجر به سنگسار مرد شد، گفت: در آن مورد نیز آیت‌الله هاشمی شاهرودی دستور داده بودند که حتما دقت لازم صورت بگیرد و دستور توقف آن را داده بودند تا از بابت آن اطمینان ایجاد شود ولی اگر نگویم خطا بلکه اشتباه از سوی قاضی که پرونده در اختیار آن بود، صورت گرفت؛ البته من انگیزه‌های قاضی را نمی‌توانم تخطئه کنم. قاضی یک حکم داشته و می‌خواسته اجرا کند. البته این حکم مربوط به قاضی قبلی بوده است ولی به هر حال آن قاضی اشتباه کرده است.


مسأله‌ی تاکستان ناشی از اشتباه قاضی بود اگر نگویم تخلف

لاریجانی این‌گونه حرکات را برای سیستم و نظام، حرکتی درست ندانست و گفت: نظر مسوولان قضایی ما این بوده که این مسأله با دقتی بیشتر مورد نظر قرار بگیرد و یک فرد نباید نظر خود را بر نظرات دیگر افراد که متخصص نیز هستند برتری می‌داد. می‌خواهم بگویم این مسأله‌ی تاکستان ناشی از اشتباه قاضی بوده است اگر نگویم تخلف.

وی با بیان این‌که دستگاه قضایی محق است که شرایط احصان را مورد بررسی دقیق قرار دهد، گفت: در مسأله‌ی تاکستان داستان این‌گونه است که این زن و مرد همسایه بودند و زن خانواده با مرد همسایه فرار می‌کند می‌روند در یک ده، شناسنامه‌ی خود را عوض می‌کنند و می‌روند با هم ازدواج می‌کنند و حتی از این ازدواج نیز بچه‌دار می‌شوند و به نظر من این ناشی از یک مالیخولیای ذهنی است که در این دو طرف بوده است و طبیعتا این جور کارها صرف فقط مسائل شهوانی نبوده است و شرایط نشان می‌دهد که این دو نفر در یک شرایط کاملا نامعقول و با یک قصور خیلی عجیب عقلی وارد این کار شده‌اند.


برخی فکر می‌کنند ما خجالت می‌کشیم احکام را اجرا کنیم در حالی‌که چنین نیست

لاریجانی در ادامه تاکید کرد: من نمی‌خواهم در واقع از اقدام شنیع این دو نفر دفاع کنم ولی می‌خواهیم بگویم این غیر از آن است که مثلا دو نفر برای تفریح و شهوت‌رانی وارد یک مقوله شوند و مرتکب این عمل شنیع شوند. در واقع به نظر من این دو از نظر عقلی دچار مشکل بوده‌اند و وضعیت مناسبی نداشته‌اند و در مورد آن‌ها شبهه‌ی دیوانگی وجود داشته و این خود باعث می‌شود که حد بلافاصله با کمترین شبهه ساقط شود و دستگاه قضایی در این رابطه محق بوده است که دستور توقیف بدهد. برخی فکر می‌کنند چون غربی‌ها راجع به سنگسار به ما فحش می‌دهند، ما خجالت می‌کشیم که احکام را اجرا کنیم در صورتی‌که چنین چیزی نیست؛ اصلا فقه شیعه و فقه اهل بیت(ع)، فقه خجالت نیست زیرا این فقه متکی بر ارکان مهمی چون قرآن، اجماع، عقل و اهل بیت (ع) است منتها همان‌طور که گفتم دستگاه قضایی محق بوده است که در این مورد دستور دهد دقت بیشتری صورت گیرد و قاضی در این پرونده اشتباه کرده و در امر اجرای حکم دخالت کرده است و این سیاست نظام نبوده است؛ نظام در ارتباط با این مسایل دقتی فوق‌العاده را دنبال می‌کند.

وی همچنین خبر داد که مسأله‌ی قاضی پرونده رجم در تاکستان هم‌اکنون در حال بررسی و رسیدگی است.


گفت‌وگو از خبرنگار ایسنا: اکرم احقاقی