اخبار روز: www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه  ۱۲ مهر ۱٣٨۶ -  ۴ اکتبر ۲۰۰۷

محمود احمدی نژاد گفته بود که: دانشجو باید امروز در دانشگاه بر سر رییس‌جمهوری فریاد بزند که چرا استاد لیبرال و سکولار در دانشگاه ها حضور دارد، و تنها مدتی کوتاه زمان لازم بود تا موجی از صدور احکام اخراج و بازنشستگی برای بسیاری از اساتید برجسته کشور آغاز شود. این برخوردهای گاهاً توهین آمیز و تحقیر آمیز روز به روز ابعاد بی‌شرمانه‌تری به خود می‌گیرند.
خبر کوتاهی که درباره‌ی استاد حسین بشیریه(1) در برخی سایت‌های اینترنتی منتشر شده است، حکایتی دردناک از تکرار تاریخ نخبه‌کشی جامعه‌ی ماست. هنوز خلاء حاصل از خانه نشینی و سپس درگذشت امیرحسن آریانپور(2) شدیداً احساس می‌شود که می‌شنویم: «زاهدی، وزیر علوم، تاکید کرده که این اساتید، بشیریه و شاهنده، به هیچ وجه حق تدریس در دانشگاه را ندارند» و با این حکم شخصی و فراقانونی وزیر علوم دولت احمدی‌نژاد، دکتر حسین بشیریه که به درخواست گروه علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران به منظور تدریس و شرکت در کلاس درس به این دانشکده مراجعه کرده بود از سوی مسئولین دانشگاه تهران از حضور در کلاس درس منع شد. چندی پیش روزنامه‌ی شرق نوشته بود: در پی موج جدید مهاجرت نخبگان از کشور، بشیریه نیز قصد سفر دارد(3) و اینک ماجرای دستور تعطیلی کلاس درس دکتر بشیریه توسط وزیر علوم، این احتمال را قوت خواهد بخشید. سوآل این است: «دانشگاهی که مهترین و برجسته‌ترین اساتیداش را اخراج می‌کنند به چه کار می‌آید؟» ویز علوم یا نمی‌داند دانشگاه چیست و یا نمی‌داند علم یعنی چه!
گفته می‌شود حسین بشیریه طی دو دهه اخیر با تالیف و ترجمه بیش از صد عنوان کتاب و مقاله جایگاهی عمیق و موثر در تغییر اندیشه سیاسی نخبگان و جریان روشنفکری و همچنین ترویج دموکراسی و مفاهیم مدرنیته داشته است. در حالی که دلیل اخراج وی از دانشگاه، با رای اولیه کمیته انضباطی اساتید به خاطر آن چه که این کمیته «غیبت طولانی مدت و غیرموجه» نامیده است، عنوان می‌شود. بهانه‌ای که در ماه‌های اخیر بسیاری دیگر از اساتید را با تحت فشار قرار دادن، مجبور به تقاضای بازنشستگی و خانه نشینی کرده.
دکتر حسین بشیریه را پدر جامعه‌ شناسی سیاسی ایران می خوانند، که نه تنها فضای آکادمیک ایران در سالهای اخیر تحت تاثیر اندیشه و آثار ایشان بوده که بسیاری جریان دوم خرداد را محصول اندیشه های این استاد علوم سیاسی می‌دانند. چه اینک بسیاری از اساتید علوم سیاسی و نیز تئوری پردازان سیاسی ایران زمانی شاگردان او بوده‌اند.
این روزها در سکوتی که در آن غبار مرگ پاشیده شده، در دانشگاه‌های ایران استادان اخراج می‌شوند، دانشجویان حکم تعلیق می‌گیرند و ستاره‌باران و مابقی هم همچنان می‌روند و می‌آیند و جزوه‌ کپی می‌کنند و امتحان می‌دهند و مدرک می‌گیرند و همچنان کوچک‌ترین شکافی در عرصه نمادین ظاهر نمی‌شود.(4)
شاید لازم به یادآوری نیست که در شرایط کنونی دانشگاه‌ها بیش از پیش عقیم و سترون شده و دانشجویان و اساتید با محدودیت‌های سیاسی بسیاری رو‌به‌رو هستند، نیاز به حضور اساتید با سابقه و با تجربه‌ای که با جریانسازی نیروی نخبه‌ی آینده‌ی این سرزمین را بپرورند بیش از پیش احساس می‌شود.
این روزها دانشگاه‌های خالی از اساتید با دانشجویان سهمیه‌ای و بی انگیزه و اغلب بی‌استعدادی که از انواع گزینش‌های ایدئولوژیک با هزار دروغ و تظاهر عبور کرده‌اند، هیچ جایگاهی در تولید و اقتصاد و خدمات ایران ندارند. نگاهی به آمار فارغ‌التحصیلان بی‌کار دانشگاه‌ها مبین این نکته است.
آقای وزیر محترم علوم، زاهدی بهتر است به جای خرده‌فرمایشات در باره‌ی اخراج اساتیدی که اعتبار و آبروی دانشگاه‌های ایران در جهان به شمار می‌آیند، به وضعیت اسف‌بار فضاهای و امکانات آموزشی دانشگاه‌ها توجه کنید. کمی مطالعه هم بد نیست. پیشنهاد می‌کنم در جمع هیات دولت کتاب "آموزش دانش سیاسی" استاد بشیریه را جمع خوانی کنیدف تا این‌چنین با حیثیت مردم یک جامعه بازی نکنید. پیامبر اسلام، معلمی را شغل انبیا نامیده است، پیغمبران را هم اخراج می‌کنید؟ آقای وزیر علوم، زاهدی، در غیاب رسانه‌های پرسشگر و بدون وجود فضایی دمکراتیک، پایاپای با سایر وزرای کابینه‌ی دولت نهم، تیشه به ریشه‌ی فرهنگ و اقتصاد مملکت زده‌اید و زیربناهای کشور را به نابودی می‌کشانید. بدانید که دانشگاه بدون بشریه، استادی جهانی که هرجا رود بر خلاف شما و رئیس جمهور شما که تحقیر می‌شید، قدر بیند و در صدر نشیند. وظیفه‌ی وزیر علوم حمایت از چنین افرادی است و نه حذف آن‌ها.
آینده نشان خواهد داد که چه کسانی را تاریخ حذف می‌کند و چه افرادی در قلب‌ها و حافظه‌ی تاریخی یک ملت تا ابد باقی می‌مانند.

پانویس‌ها
(1) دکتر حسین بشیریه (متولد ۱۳۳۲)،استاد علم سیاسی دانشگاه تهران،تحصیلات خود را در دانشگاههای لیورپول و اسکس در انگلستان به اتمام رسانیده و رشته تخصصی وی جامعه شناسی سیاسی است.وی از سال ۱۳۶۲ تا تابستان ۱۳۸۶،عضو هیأت علمی دانشکدهٔ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران بود.
(2) امیر حسین آریان پور، جامعه شناس برجسته (متولد 1303) چهت اطلاعات بیشتر رجوع شود به: http://www.aryanpour.info
(3) روزنامه شرق / پنجشنبه 14 مهر 1384
(4) اشاره به مقاله‌ای از رحمان بوذری در همین رابطه: www.rokhdaad.com

این مقاله برای بار نخست در نشریه‌ی الکترونیکی فرهنگ و توسعه به نشانی: ' www.farhangetowsee.com منتشر شده است