• گزارشگران بدون مرز پنج ماه پس از قتل ذکیه ذکی سردبیر رادیو " صدای صلح"، تاسف خود را از عدم پیشرفت تحقیقات از سوی مقامات افغانستان اعلام کرده است ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ۱۵ آبان ۱٣٨۶ -  ۶ نوامبر ۲۰۰۷

گزارشگران بدون مرز پنج ماه پس از قتل ذکیه ذکی سردبیر رادیو " صدای صلح"، تاسف خود را از عدم پیشرفت تحقیقات از سوی مقامات افغانستان اعلام می کند. در پی قتل این روزنامه نگار شش مظنون دستگیر شدند اما پلیس بعد از مدتی ٤ تن از آنها را آزاد کرد. تا امروز تحقیقات جدی که منجر به دستگیری و یا محکومیت جنایتکاران شود، از سوی نیروی های امنیتی انجام نشده است. خانواده و همکاران ذکیه ذکی نگرانند که پرونده از سوی مقامات راکد نگاه داشته شود.
با آنکه به هنگام وقوع قتل وزیر داخله این قتل را "ترور" نامید و قول مجازات مجرمان را داده بود، اما تا امروز در این باره تقریبا هیج کاری انجام نشده است. انجام تحقیقاتی واقعی که اجازه ندهد عاملان قتل زنی شجاع و نمونه از مجازات مصون بمانند، وظیفه مقامات رسمی کابل است."
در شبانگاه ١٥ جوزا (٦ ژوئن) دست کم سه مرد مسلح ناشناس وارد خانه ی روزنامه نگار شده و با شلیک هفت گلوله وی را در برابر چشمان پسر دو ساله اش تیرباران کردند. ذکیه ذکی، سی و پنج ساله که مدیر یک مدرسه نیز بود از هشت سال پیش و در زمان حکومت طالبان سردبیر و گوینده ی این رادیو بود. در سال ٢٠٠٢ و در بعد از سرنگونی طالبان مدیریت رادیوی مستقل صدای صلح را بر عهده گرفت. برنامه های این رادیو عمدتا در باره ی حقوق بشر و آموزش به زنان و همچنین در باره مشارکت زنان در جامعه بود. ذکیه ذکی رادیو صدای صلح را "خانه ی همه ی شهروندان" می دانست و می گفت "اینجا تنها جایی است که مردم آزادانه می توانند سخن بگویند." این روزنامه نگار و همکاران اش بارها از سوی جنگ سالاران محلی مورد تهدید قرار گرفته بودند.
ذکیه ذکی روزنامه نگاری متعهد و منتقد بود، وی علنا از جنگ سالاران و طالبان انتقاد می کرد. در سال ٢٠٠٢ وی در ملاقات با نمایندگان گزارشگران بدون مرز بر تهدیدات و فشار های اعمال شده بر وی و رادیو صدای صلح سخن گفته بود. در مارس ٢٠٠٥ ذکیه ذکی از جمله چهار زن معروف افغانستان بود که از سوی فیلم مستندی با همکاری یونسکو به سراسر چهان معرفی شد.
روز ١٧ جوزا (٦ ژوئن) پیکر ذکیه ذکی با حضور صدها نفر از مردم جبل السراج تشیع شد. روزنامه نگاران و زنان در ستایش وی سخن گفتند و رهبران مذهبی محلی به این زن که هم "مادر و هم همسر و هم رهبری شایسته بود" درود فرستادند.

در افغانستان رادیوی آزاد می تواند مرگ آور باشد
رونو هالفر اوبراک فعال حقوق بشر در فرانسه و یکی از مسئولان سابق انجمن غیر دولتی "حق سخن" که در استقرار رادیو صدا صلح در سال ٢٠٠١ به زکیه زکی یاری رسانده بود از وی تقدیر کرده است.
زکیه زکی هم زمان هم مادر بود و هم معلم مدرسه و هم سردبیر اولین رادیو آزاد در افغانستان عصر طالبان. مدافع آزادی بیان که زندگی بر سر آن نهاد.
"زکیه کشته شد" سه ثانیه لازم بود تا این نام چهره ای در ذهنم بسازد. گوشی تلفن را که گذاشتم، اشک با احساساتم درآمیخت. سرخورده، اندوهگین، خشمگین و باز هم غمگین.
افغانستان سپتامبر ٢٠٠١   

آیا گوینده ی رادیویی که می خواستیم تا چند لحظه دیگر ملاقات کنیم با دیدن ایستگاه رادیویی محقری که مستقر کرده بودیم، احساس تحقیر نمی کند؟ چه استفاده ای می خواهد از این رادیو بکند؟ آیا در این وضعیت اجتماعی غیر قابل تحلیل می تواند در دراز مدت از پس کار برآید و اراده خود را اعمال کند؟
افغانستان را به شکل روزمره همچون بازیگران یک روزه ی فیلمی کشف می کردیم. مجذوب مردان و زنانی که می دیدیم اما نمی دانستیم نقش و عملکردشان چیست. کار ما نصب وسائل ایستگاه رادیو، تضمین استقلال آن، و بکارگیری و آموزش گرداننگان آن بود و بعد رفتن به راه خود. رادیوی مستقل، رادیوی آزاد، و طبعا رادیوی متعهد، در افغانستان نیز چون هر جایی دیگر می تواند مرگ آور باشد.
تصمیم انجمن "حق سخن" از همان اول انتخاب زنی برای سردبیری رادیو بود. هدف این بود: "رادیویی با مدیریت زنان، برای زنان"
حل چنین معادله ای آسان نبود، چندی از قتل فرمانده مسعود نگذشته بود و چشمان جهان بر این کشور با تاریخی دردآلوده خیره شده بود. چه چهره ی زنانه ای می توانست همزمان هم سردبیری را قاطع پیش برد و هم بتواند در میکروفون رادیو با اطمینان "سخن بگوید؟" با پرسه زدن در روستاهای اطراف پنجشیر جواب را به شکل طبیعی پیدا کردیم. "یک معلم مدرسه"
سروصدایی در بیرون ایستگاه آمد، دو زن با روسری آبی بر سر از ماشینی پیاده شدند و به سوی ما آمدند.   
او وارد ایستگاه شد. روسری اش را از سر برداشت خانم ذکیه ذکی بود که به ما نگاه می کرد. با لبخندی بشاش از همان نوع لبخندها که فقط معلمان مدرسه می توانند بزنند، به ما اطمینان بخشید. در چشمانش مهر می درخشید. در یک لحظه به شاگرد مدرسه ای تبدیل شدم که همیشه بودم. بر ما معلوم شد، رادیو برای او بود، مال او بود. این پیش از حمله ی امریکا بود، از آن پس ، زکیه زکی سردبیر رادیو صدای صلح ماند تا برایش جان دهد.
قربانی جنگ سالاران خردی که او را با شلیک چندین گلوله به قتل رسانند، ذکیه ذکی جنبش مقاومت برای عقایدش می جنگید.
من به او قولی داده بودم که حال دیگر نمی توانم برآورده کنم. قول داده بودم یک روز در فرانسه و یا در افغانستان با هم دیدار کنیم. می خواستم حتما زنی را را به او معرفی کنم. مادربزرگم لوسی اوبراک (چهره مشهور جنبش مقاومت فرانسه در سالهای اشغال کشور از سوی آلمان نازی – که در بهار سال جاری درگذشت.). شور و شوق من برای این دیدار او را به خنده می انداخت.
رونو هالفر اوبراک - فعال حقوق بشر

فیلم ساخته شده توسط انجمن آینه از ذکیه ذکی را بر روی سایت گزارشگران بدون مرز کنید