• وقتی حتی دادگاه‌های ایران هم توانایی رسیدگی به ‏شکایت از شورای نگهبان را ندارند و شورای نگهبان با گردنکشی حاضر به حضور در دادگاه و ارائه اسناد رد ‏صلاحیت‌ها نمی‌شود، چه امیدی می‌توان داشت؛ بنابراین گزینه دیگری جز نظارت بین‌المللی وجود ندارد. ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه  ۲۰ دی ۱٣٨۶ -  ۱۰ ژانويه ۲۰۰٨

گفت‌وگوی دکتر ابراهیم یزدی با «روز»

روز: آقای یزدی! طرح خواست نظارت بین‌المللی بر انتخابات اولین بار است که از جانب یک نیروی اپوزیسیون ‏ایرانی در داخل کشور مطرح می‌شود. چرا در دوره‌های گذشته، به ویژه در شرایطی که انتخابات مجلس هفتم برگزار ‏شد، این خواست را مطرح نکردید؟‎‎

دکتر ابراهیم یزدی: هرطرح یا عمل سیاسی بایستی با توجه به شرایط مناسب مطرح شود؛ در انتخابات مجلس هفتم بسیاری از نیروهای ‏سیاسی، بخصوص اصلاح طلبان درون یا نزدیک به حاکمیت، نسبت به عملکرد شورای نگهبان خوش بینی‌هایی داشتند ‏و بدان امیدوار بودند. در عمل اما چنین نشد و در انتخابات مجلس هشتم وضع همان است که بود و شورای نگهبان با ‏صراحت بر ادامه رویه‌های خلاف قانون خود اصرار دارد. حال وقتی حتی دادگاه‌های ایران هم توانایی رسیدگی به ‏شکایت از شورای نگهبان را ندارند و شورای نگهبان با گردنکشی حاضر به حضور در دادگاه و ارائه اسناد رد ‏صلاحیت‌ها نمی‌شود، چه امیدی می‌توان داشت؛ بنابراین گزینه دیگری جز نظارت بین‌المللی وجود ندارد.‏

روز: همانطور که در بیانیه‌تان اشاره کرده‌اید، طرح این تقاضا ممکن است دیر هنگام باشد، در این صورت می‌ماند همان ‏امیدی که شما به این صورت بیان کرده‌اید: «انتقال پیام و خواست ملت ایران به حاکمیت تمامیت خواه ایران و جامعه‌ی ‏بین‌المللی و سوق دادن هر دو طرف به راه حل‌های کم هزینه‌تر و سودمند و برحذر داشتن هر دو طرف از ‏ماجراجویی.» چرا این پیام که «ما نظارت بین المللی می‌خواهیم» باید جامعه بین‌المللی و حاکمیت را از ماجراجویی ‏برحذر کند؟ ‏

دکتر ابراهیم یزدی: تغییرات و تحولات سیاسی موثر، معمولاً ناگهانی رخ نمی‌دهند. هم حاکمیت و هم اصلاح طلبان بر سر یک پیچ سرنوشت ‏ساز هستند؛ اگر شورای نگهبان و مجموعه حاکمان، بر ادامه روش‌های نادرست گذشته خود اصرار ورزند ـ که همه ‏شواهد حاکی از آن است ـ شکاف‌ها، حتی در درون نظام عمیق‌تر می‌شود. در آن صورت تمایلات و گرایشات ساختار ‏شکن، بیرون از نظام شکل می‌گیرند و رشد می‌کنندکه حاصل آن معلوم نیست و به نفع مصالح ملی کشورمان هم نیست؛ ‏مصالحی که فراتر از نظام است. بنابراین طرح چنین امری ممکن است باعث توجه و تغییر در رفتارها بشود.‏
‎‎
روز: با توجه به اینکه سیاست شما قاعدتاً جلب همراهی دیگر نیروهای اصلاح‌طلب است، آیا قبل از صدور این ‏بیانیه، منظورم بخصوص تأکید براین خواست است، با گروهها و احزاب سیاسی دیگری در این مورد همفکری انجام ‏داده‌اید؟ اگر نه، چرا؟ اگر آری با کدام نیروها و با چه نتیجه‌ای؟‎‎

دکتر ابراهیم یزدی: با برخی از نیروهای سیاسی نزدیک به نهضت آزادی مطرح شد ولی آمادگی نداشتند.‏
‎‎
روز: با توجه به اینکه امکان پذیرش این پیشنهاد از جانب دولت فعلی هم غیرممکن به نظر می‌رسد، از هم اکنون می‌توان آن را به دست نیامده تصور کرد، حرکت بعدی شما چیست؟‎ ‎

دکتر ابراهیم یزدی: به رغم اعلام صریح مواضع شورای نگهبان، باید منتظر عملکرد آنان بعد از ثبت نام و رسیدگی به صلاحیت‌ها بود. ‏ثبت نام و داوطلب شدن حق اولیه هر شهروندی است. با ثبت نام باید این حق مطالبه شود. ثبت نام به معنای تقویت فرایند ‏مشارکت مردم است و نظارت بین‌المللی هنگامی معنادار می‌شود که شهروندان از حق خود استفاده و ثبت نام کرده ‏باشند. ضمن اینکه نظارت بین‌المللی عبور از نظام نیست. به هر حال در چنین شرایطی، رد صلاحیت‌ها همچنان هزینه‌‏ای برای حاکمان انحصار طلب است. ‏
‎‎
روز: آیا تقاضای نظارت بین‌المللی را در انتخابات آینده ریاست جمهوری هم مطرح خواهید کرد؟‎ ‎

دکتر ابراهیم یزدی: رفتار حاکمیت علی‌الاصول باید طوری باشد که نظارت احزاب سیاسی در داخل، وافی به مقصود باشد و نیازی به ‏نظارت بین‌المللی نباشد. اما همانطور که اعلام کرده‌ایم رفتار حاکمیت جز این راهی برای نیروهای اصلاح طلب باقی ‏نگذاشته است؛ لذا اگر بخواهند در انتخابات ریاست جمهوری آینده هم همین شیوه‌ها را بکار ببرند، خواست نظارت بین‌‏المللی جدی‌تر خواهد بود.‏
‎‎
روز: بیان این امر از جانب شما که «حضور در انتخابات را هرگز به معنای شرکت در همه مراحل انتخابات و ‏سهم خواهی از قدرت سیاسی در شرایط کنونی» ارزیابی نمی‌کنید، آیا به معنای تحریم انتخابات در صورت تأمین نشدن ‏خواست نهضت آزادی ایران است؟‎ ‎

دکتر ابراهیم یزدی: خیر؛ نهضت آزادی با تحریم انتخابات موافق نیست.‏
‎‎
روز: آقای یزدی در میان احزاب اصلاح‌طلب موجود، آیا هیچکدام تمایلی به همکاری انتخاباتی با نهضت آزادی ‏و یا دیگر جریانات نو اندیش دینی نشان داده‌اند؟‏‎ ‎

دکتر ابراهیم یزدی: تمایل و اعتقاد بسیار زیادی وجود دارد، اما نزدیکی و همکاری با نهضت آزادی هزینه دارد و آنها در شرایط کنونی، این ‏نزدیکی و همگامی را به نفع خود نمی‌دانند. به احتمال زیاد بعد از انتخابات، شرایط برای همکاری آماده تر خواهد شد.‏
‎‎
روز: پیش‌بینی شما از میزان حمایت داخلی و خارجی از این بیانیه چیست؟‎ ‎

دکتر ابراهیم یزدی: در داخل ایران نیروهای سیاسی از بیانیه نهضت آزادی ایران استقبال کرده‌اند، اما از واکنش‌های خارجی اطلاع زیادی ‏ندارم.‏
‎‎
روز: آیا نهضت آزادی ایران صرف نظر از موافقت یا مخالفت حکومت با نظارت بین المللی، کاندیداهایی برای ‏انتخابات معرفی خوهد کرد؟ در آنصورت آیا انتظار دارید که برخی چهره‌های شناخته شده، یا ناشناس شما ز فیلتر ‏شورای نگهبان عبور کنند؟‎ ‎

دکتر ابراهیم یزدی: شرکت در انتخابات حق همه شهروندان است. ما مردم را به مطالبه حقوق شهروندی خود دعوت و ترغیب کرده و می‌‏کنیم. ثبت نام ما یکی از این موارد مطالبه حقوق شهروندی است. اما مشارکت به معنای رفتن به پای صندوق‌ها و رای ‏دادن به افراد و یا دعوت مردم به رای دادن و حمایت از نامزد‌های معین، یا یک حزب سیاسی، به تحولات آینده بستگی ‏دارد. شرایط کنونی طوری نیست که اعضایی از نهضت آزادی تایید صلاحیت شوند. حتی اصلاح طلبان شناخته شده ‏نیز رد صلاحیت خواهند شد. ‏
‎‎
روز: با توجه به روال فعلی و زمان کم باقیمانده تا انتخابات مجلس، پیش بینی شما از نتیجه انتخابات چیست؟‎ ‎‎‎

دکتر ابراهیم یزدی: اگر هیچ تغییری در سیاست‌ها و رفتار‌ها داده نشود، نتیجه انتخابات مجلس هشتم روشن است و پیامد آن عمیق تر شدن ‏شکاف در میان حتی نیروها و فعالان سیاسی درون حاکمیت خواهد بود. ‏
‎‎
روز: شما در مصاحبه قبلی با «روز» به امتناع اصلاح طلبان در همکاری‌های انتخاباتی با نهضت آزادی و یا ‏نیروهای ملی ـ مذهبی اشاره کردید. چرا این گفتمان را در سطح جامعه و به شکل علنی و بیرونی مطرح نمی‌کنید؟‎ ‎‎‎

دکتر ابراهیم یزدی: در شرایط فعلی طرح این بحث کمکی به بهبود اوضاع نمی‌کند. ‏
‎‎
روز: آقای یزدی چند سال پیش پیشنهادی شده بود مبنی بر اینکه نهضت آزادی برای دریافت مجوز فعالیت، نام ‏دیگری برگزیند. چرا نمی‌توان فعلاً که شرایط چنین است، برای نفس پیشبرد مبارزه سیاسی این پیشنهاد را پذیرفت؟‎ ‎‎‎

دکتر ابراهیم یزدی: این یک پیشنهاد صادقانه نبود. همان زمان که این پیشنهاد در وزارت کشور مطرح شد از آنها خواستیم کتباً به ما بنویسند، ‏اما ننوشتند. هنگامی هم که جمعی از اعضای کمتر شناخته شده نهضت، درخواست تاسیس یک حزب جدید را کردند، ‏وزارت اطلاعات که انها را شناسایی کرده بود به کمیسیون ماده ۱۰ گزارش داد و آنها نیز از صدور پروانه خودداری ‏کردند. فراموش نکنید که آنها با اسم احزاب یا روزنامه‌ها مخالف نیستند، بنابراین تغییر اسم مشکل را حل نمی‌کند. حتماً ‏خاطرتان هست زمانی که روزنامه جامعه توقیف شد و روزنامه نشاط به جای ان درآمد، رییس سابق قوه قضاییه در ‏نماز جمعه به شدت به روزنامه نشاط حمله کرد و گفت که این همان روزنامه توقیف شده جامعه است. هنگامی که قانون ‏مطبوعات را تغییر دادند، به این نکته نیز پرداخته شد تا مانع شوند اگر روزنامه‌ای توقیف شد، همان هیات تحریریه ‏روزنامه دیگری را با همان مشخصات منتشر کند. حاکمیت با نهضت آزادی پدر کشتگی ندارد آنها با "آزادی" مسئله ‏دارند و تغییر نام درد آنها را دوا نمی‌کند. ‏

منبع :    http://www.roozonline.com