• سازمان عفو بین الملل، در گزارشی جدید، سنگسار را «مجازاتی شنیع و غیر قابل قبول» خوانده و از جمهوری اسلامی خواسته است آن را متوقف کند. در این گزارش که روز سه شنبه، ۲۵ دی، منتشر شد، عفو بین الملل به شدت به مجازات سنگسار در ایران اعتراض کرده است ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ۲۵ دی ۱٣٨۶ -  ۱۵ ژانويه ۲۰۰٨

ایران: اعدام به وسیله سنگسار، مجازاتی شنیع و ناپذیرفتنی

در شرایطی که 9 زن و 2 مرد در ایران در انتظار مرگ به وسیله سنگسار به سر می‌برند، عفو بین‌الملل امروز مقامات ایران را به لغو اعدام به وسیله سنگسار و توقف فوری این عمل وحشتناک که مشخصا برای افزایش رنج قربانیان طرح¬ریزی شده است، فرا ‌خواند.

در گزارش جدیدی که امروز منتشر شد، این سازمان از مقامات ایران خواست که قانون مجازات کشور را لغو یا اصلاح کنند و ترتیبی اتخاذ کنند که تا آن¬زمان، دستورالعمل سال 2002 رییس قوه قضاییه مبنی بر تعویق سنگسار کاملا رعایت شود.

مّلکُم اسمارت، رییس برنامه خاورمیانه و شمال آفریقای عفو بین‌الملل گفت: «ما از اقداماتی که اخیرا در جهت اصلاح صورت گرفته و گزارش‌های حاکی از این که مجلس در حال گفتگو در باره اصلاح قانون مجازات است، تا دست کم برخی از احکام سنگسار در مواردی که «مصلحت» ایجاب می‌کند به حال تعلیق درآید، استقبال می‌کنیم. ولی مقامات باید از این مرحله بسیار فراتر روند و برای اطمینان از این که قانون مجازات جدید نه اجازه سنگسار برای اعدام را بدهد و نه شیوه‌های دیگر اعدام را برای زنا مجاز بداند، گام‌های لازم را بردارند.»

قانون مجازات ایران اعدام به وسیله سنگسار را تجویز کرده است. این قانون حتی مقرر می‌دارد که سنگ‌ها باید به اندازه‌ای بزرگ باشند که باعث درد شوند، ولی آن قدر بزرگ نباشند که قربانی را فورا بکشند. ماده 102 قانون مجازات می‌گوید که برای ‌اعدام به وسیله سنگسار باید مرد‌ها را تا کمر و زن‌ها را تا سینه زیر خاک کرد. ماده 104 در رابطه با مجازات زنا می‌گوید که «بزرگی سنگ در رجم نباید به حدی باشد که با اصابت یک یا دو عدد شخص کشته شود همچنین کوچکی آن نباید به اندازه ای باشد که نام سنگ بر آن صدق نکند».

نارسایی‌های شدید در نظام قضایی ایران معمولا به محاکمات ناعادلانه، از جمله در مواردی که مجازات اعدام به همراه دارد، منجر می‌شود. علی‌رغم دستورالعمل تعویق این مجازات در سال 2002 و انکار رسمی این امر که احکام سنگسار هم‌چنان در ایران به اجرا در می‌آید، مواردی از اعدام به وسیله سنگسار گزارش شده است. جعفر کیانی در 5 ژوئیه 2007 در دهکده آقچه‌کند نزدیک تاکستان در استان قزوین به وسیله سنگسار اعدام شد. او به ارتکاب زنا با مکرمه ابراهیمی مجرم شناخته شده بود که از او دو بچه دارد و خود نیز به مرگ به وسیله سنگسار محکوم شده است. سنگسار کیانی علی‌رغم دستور توقف آن در این مورد، و بر خلاف دستورالعمل سال 2002 مبنی بر تعویق مجازات سنگسار، به مرحله اجرا درآمد.

این اولین سنگسار رسما تأییدشده از هنگام صدور دستورالعمل تعویق بوده است، گرچه معلوم شده که یک زن و یک مرد در ماه مه 2006 در مشهد به وسیله سنگسار اعدام شده‌اند.   بیم آن می¬رود که مکرمه ابراهیمی هم به همین سرنوشت گرفتار شود. او، گویا به همراه یکی از دو فرزندش، در زندان چوبینِ استان قزوین به سر می‌برد.

عفو بین‌الملل هم‌چنین در مورد هشت زن دیگر و دو مرد نگران است که امکان دارد با همین سرنوشت روبرو شوند و وضع آنان در گزارش جدید برجسته شده است.

اکثریت کسانی که به مرگ به وسیله سنگسار محکوم شده‌اند زن هستند. زنان به صورت نامتناسبی از این مجازات رنج می‌برند. یکی از دلایل آن این است که، با نقض آشکار استانداردهای محاکمات عادلانه، با آنان در برابر قانون و دادگاه‌ها برابر رفتار نمی‌شود. آنان به خصوص به دلیل این که بیشتر احتمال دارد که از مردان بی‌سواد‌تر باشند، و بنابراین احتمال بیشتری وجود دارد که پای اقرار به جنایاتی را که مرتکب نشده‌‌اند امضا کنند، در برابر محاکمات ناعادلانه ضربه‌پذیرترند. تبعیض علیه زنان در سایر وجوه زندگی¬اشان نیز آنان را بیشتر در معرض محکومیت به جرم زنا قرار می‌دهد.

علی‌رغم این واقعیت اندوهناک، زمینه‌هایی برای امید وجود دارد که اعدام به وسیله سنگسار در ایران در آینده کاملا لغو شود. تلاش‌های شجاعانه‌ای از سوی مدافعان محلی حقوق بشر در ایران، که پس از سنگسارهای مه 2006 در مشهد پیکار «قانون بی‌سنگسار» را به راه انداختند، صورت گرفته است. از آن هنگام، تلاش‌های آنان به نجات چهار زن و یک مرد از سنگسار - حاجیه اسماعیلوند، صغرا مولائی، زهرا رضائی، پریسا الف و شوهر او نجف - کمک کرده است. هم‌چنین، حکم سنگسار یک زن دیگر به نام اشرف کلهری موقتا متوف شده است.

مَلکُم اسمارت گفت: «ما از مقامات ایران مصرا می‌خواهیم که به فراخوان ما، و آن دسته از ایرانیان که پیوسته برای پایان بخشیدن به این عمل وحشتناک تلاش می‌ورزند، توجه کنند».

ولی تلاش‌‌های مدافعان حقوق بشر هزینه سنگینی در بر داشته است. پیکارگران در ایران مرتبا با آزار و تهدید از سوی‌ مقامات روبرو هستند. آسیه امینی، شادی صدر و محبوبه عباسقلی‌زاده، پیشگامان پیکار «قانون بی‌سنگسار» ، جزو 33 نفری‌ بودند که به هنگام اعتراض به محاکمه پنج زن فعال حقوق زنان در تهران در مارس 2007 دستگیر شدند. تا 9 مارس، 31 نفر از بازداشت‌شدگان آزاد شدند. محبوبه عباسقلی‌زاده و شادی صدر در 19 مارس با وثیقه 200 میلیون تومان (بیش از 215 هزار دلار آمریکا) آزاد شدند. احتمال دارد که آنها، شاید به اتهاماتی از جمله «اختلال در نظم عمومی» و «اقدام علیه امنیت کشور»، تحت محاکمه قرار گیرند.

مدافعان حقوق بشر در ایران معتقدند که تبلیغات و فشار بین‌المللی در حمایت از تلاش‌های محلی می‌تواند به تغییر در این کشور کمک کند.

سند عمومی
**********************
برای اطلاع بیشتر لطفا با دفتر مطبوعاتی عفو بین‌الملل در لندن، انگلستان، تلفن 5566 7413 20 44+ یا ایمیل press@amnesty.org تماس بگیرید.
International Secretariat, Amnesty International, 1 Easton St., London WC1X 0DW, UK
www.amnesty.org