• کره شمالی از فردای تاسیس، مورد تهاجم کشور های امپریالیستی قرار داشته است. تحت تاثیر این فشارها بود که عملا کره شمالی تز دیکتاتوری پرولتاریا را با نظریه «نظامیگری در مرحله اول» تعویض نمود که این نظریه سیستم دفاع نظامی را ورای هر اولویتی در مملکت قرار داد ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۲۵ اسفند ۱٣٨۲ -  ۱۵ مارس ۲۰۰۴

قدرت مضمون اساسی تحولات تاکنونی اجتماعی انسان بوده است. با تغییر معادلات جهانی، پس از فروپاشی «سوسیالیسم واقعا موجود»، پایان جنگ سرد ویکجانبه گرایی در کسب هژمونی جهانی توسط امپریالیسم امریکا، این مضمون محوری تحولات هر روز با چهره نوشونده ولی در اصل یکنواخت خویش، خود را به چشم جهانیان کشانده است. برای تکمیل تحقق این هژمونی طلبی امپریالیسم امریکا، چندین نقطه گرهی که در اصل خرابه های مانده از بقایای جنگ سرد بودند به مرکز مناقشات امپریالیستی تبدیل شدند. یکی از این مناطق کره شمالی بود که با پایداری در راه طی شده از جزیره وحشت امپریالیستی اعلام انشعاب کرده است. متاسفانه وضعیت مردمان کشورهای تحت یورش امپریالیسم به کسی می ماند که در عین سیلی خوردن از مهاجم سرش در اثر ضربه با دیوار پشت سر هم بر خورد می کند و در یک لحظه در واقع متحمل دو ضربه می شود. ساکنین کشورهای گرهی در تهاجم امپریالیسم در واقعیت امر چنین است. از یک سو تحت تسلط رژیم های به شدت ارتجاعی و دیکتاتور به سر می برند و از سوی دیگر زیر فشار های تحمیلی بیگانه هرگونه قدرت عمل را از خویش سلب شده می یابند. عراق، افغانستان، سوریه و کشور ما ایران از همین جمله اند. اما حکایت کره شمالی دیگر است. کره شمالی یادگار تلاش های جهانی برای قدرت در پایان جنگ جهانی دوم است. جمهوری دموکراتیک خلق کره در ۱۹۴۵ در قسمت شمالی کره واقع در شمال شرق اسیا جاییکه در اشغال شوروی بود بنیانگذاری شد. کره در شمال با چین، در شمال شرقی با روسیه، در شرق با دریای شرق (دریای ژاپن) و در جنوب با جمهوری کره جنوبی هم مرز است. پیونگ یانگ بزرگترین شهر کره شمالی و پایتخت ان است. کره شمالی کشوری به شدت کوهستانی است و با دره های ژرف و باریک خویش معروفیت جهانی دارد. مناطق هموار کره فقط یک پنجم مساحت ان را تشکیل می دهد و در محدوده ساحل غربی کشور و بین دره های وسیع رود خانه غربی قرار گرفته است. خاک حاصلخیزی در وادی رودخانه ها، مناطق هموار این کشور را پوشانده است. خاک مناطق کوهستانی عموما فاقد مواد آلی مناسب بوده و به نحو قابل ملاحظه ای غیرحاصلخیزند. تقریبا اکثر رودهای بزرگ کره از کوه ها سرچشمه گرفته و از مسیر غرب به دریای زرد می ریزند. طولانی ترین رودخانه به نام «یالو» بخشی از مرز کره شمالی با چین را تشکیل می دهد.
کره دارای ۲۲ میلیون و ۲۵۰ هزار نفر جمعیت بر اساس امار ۲۰۰۲ است و پراکندگی جمعیت آن ۱٨۴ نفر در کیلومتر است. شهر نشینی در کره شمالی از سال های دهه ۱۹۵۰ رو به گسترش داشته و در حال حاضر بیش از ۶۰درصد مردم کره شمالی در شهرها زندگی می کنند. کره شمالی یکی از غنی ترین کشورهای آسیا از نظر منابع معدنی است. معادن سرشار ذغال سنگ، آهن، اوره، تنگستن، منیزیم، و گرافیت همراه با معادن طلا، نقره، مس، سرب، روی و مولیبدیوم از دارایی های ارزشمند کره شمالی است.
آموزش ده ساله در کره اجباری و رایگان است. در پایان ۲۰۰۲ حدود دو میلیون دانش اموز در مقطع دبستان و ۲.٨ میلیون نفر در مقطع دبیرستان مشغول تحصیل بودند. ۹۵ درصد مردم کره با سوادند و بزرگترین مرکز دانشگاهی ان دانشگاه کیم ایل سونگ است که در ۱۹۴۶ در پیونگ یانگ تاسیس شده است. در حال حاضر بیش از ٣۰۰ هزار نفر در ۲٨۰ دانشگاه و مدرسه عالی کره مشغول تحصیل می باشند. خدمات بهداشتی و مراقبت های پزشکی و درمانی رایگان و در دسترس تمام مردم کشور می باشد. تمام شهروندان کره شمالی از حقوق از کار افتادگی و بیمه بازنشستگی بر خوردارند.
سیستم حکومتی کره ناشی از ترتیبات قانون اساسی ۱۹۷۲ آن است که جایگزین قانون اساسی ۱۹۴٨ گردید و در دو نوبت در سال های ۱۹۹۲ و ۱۹۹٨ مورد بازنگری قرار گرفته است. کره دارای دولت متمرکز سوسیالیستی است.
کره شمالی در ۱۹۴٨ مورد تهاجم امریکا قرار گرفت و تا ۱۹۵٣ جنگ کره ادامه داشت که با پذیرش آتش بس منطقه حایلی بین دو کره ایجاد گردید که در واقع منطقه ای غیر نظامی شده است. قبل از مرگ کیم ایل سونگ در ۱۹۹۴ قدرت اجرایی در دستان رییس جمهوری بود و دولت توسط نخست وزیر اداره می شد. رییس جمهور با رای مستقیم مردم برای ۴ سال انتخاب می شد و به نوبه خود اعضا کمیته مرکزی خلق را که سازمان دهنده عالیرتبه سیاسی دولت بود منصوب می کرد. پست ریاست جمهوری بعد از درگذشت کیم ایل سونگ بلاتصدی مانده بود. اگر چه کیم ایل سونگ پسر خود کیم جونگ ایل را به قایم مقامی برگزیده بود ولی رییس جمهور به حساب نمی امد. در ۱۹۹٨ در جریان اصلاح قانون اساسی پست رییس کمیسیون دفاع ملی توسط کیم جونگ ایل پیشنهاد و به تصویب رسید و بعنوان عالیترین مقام اداره کره شمالی شناخته شد. مجلس قانون گذاری کره که عالیترین سازمان دولتی و پارلمان عالی ترین اجتماع مردمی است دارای ۶٨۷ عضو می باشد که با رای مستقیم مردم برای ۴ سال انتخاب می شوند. مجلس عالی در سال چندین جلسه برگزار می کند. کارهای روزمره ان توسط کمیته دایمی مجمع اداره می شود. استان های کره دارای حکومت های محلی بوده و توسط مجمع خلق انتخاب می شوند. قدرت اصلی در اختیار حزب کارگر کره است و دو حزب کوچک دیگر هم در چارچوب جبهه دموکراتیک اتحاد میهنی به این حزب پیوسته اند.
در ۱۹۴٨ در کره شمالی کلیه صنایع ملی و کشاورزی اجتماعی شد. کره با اجرای طرح های اقتصادی، موفق به رشد قابل توجهی در زمانی اندک گردید. صنایع سنگین گسترش یافت و کشاورزی تا بالاترین سطح مکانیزه گردید. در سال ۲۰۰۰ کارگران کره شمالی بالغ بر ۱۱میلیون و ۷۰۰ هزار نفر بودند که ٣٨ درصد انها در بخش کشاورزی مشغول کار بودند. کارگران در اتحادیه های بزرگ فنی و صنعتی متشکل هستند که عموم این اتحادیه ها با فدراسیون عمومی اتحادیه های کارگری هم بسته اند. علاوه بر ان اتحادیه کارگران کشاورزی است که از سازمان های موثر اجتماعی کره شمالی است. سایر اقشار کره شمالی همچون، هنرمندان، وکلا و دانشمندان و متخصصین هم به نوبه خویش دارای سازمان های ویژه خویشند. کره شمالی با مکانیزاسیون کشاورزی، سیستم منظم آبیاری و احیا اراضی کشاورزی موفق به افزایش چشمگیر محصولات کشاورزی گردید. بازده محصولات اساسی در ۲۰۰۱ یر ۱.٨میلیون تن برنج، ۱.٣میلیون تن ذرت و ۱ میلیون تن گوجه فرنگی بالغ گردید. و رشد سایر محصولات از قبیل ارزن، جو، گندم و سبزیجات، سیب وسویا هم قابل ملاحظه بود. کره شمالی دارای ٣.۴ میلیون خوک، ۶۵۰ هزار راس گاو، ۱٨۵۰۰۰ گوسفند و ۱۶ میلیون ماکیان خانگی است. علاوه بر این بهره برداری از جنگل هم در اقتصاد کره نقش داشته و در سال ۲۰۰۰ حدود ۷.۲ میلیون متر مکعب چوب از جنگل های کره شمالی استحصال گردید. ماهیگیری مدرن و متشکل هم از سایر منابع در امدی اقتصاد کره است که محصول ان در سال ۱۹۹۷ بالغ بر صید ٣۰۶.۶٣۶ تن انواع ماهی بوده است. بخش مهم اقتصاد کره شمالی بر معدن استوار است. و تلاش های باز هم جدیدی در توسعه بهره برداری از معادن بکار برده می شود. در حال حاضر توجه اصلی به ذغال سنگ و اهن است، که در سال ۲۰۰۰ به ترتیب ۷۷.۵ میلیون تن و ٣ میلیون تن استخراج شده بود. سایر معادن مهم کره شمالی همچون تنگستن، منیزیم، روی، مس، سرب، نقره و طلا هم در حال بهره برداریست.
کره شمالی از منابع تولید برق توسط نیروی آب برخوردار است و در حال حاضر ۶۵ درصد برق مصرفی کره را تامین می کند. کره شمالی در ۱۹۹۹، ۲٨.۶ میلیارد کیلو وات ـ ساعت، تولید برق داشت.
کره شمالی دارای ٨۵٣۰ کیلو متر راه آهن، که مستقیما به چین و روسیه متصل است،و ٣۱۲۰۰ کیلومتر جاده است. علاوه بر ان کره شمالی دارای ۲۲۵۰ کیلومتر راه آبی در رودخانه «تائو دانگ» است که نقش اساسی در تجارت داخلی کره شمالی ایفا می کند. تجارت خارجی کره شمالی تا دهه هفتاد عمدتا با چین، شوروی و کشورهای عضو کومکون (سازمان تجارت سوسیالیستی) بود ولی پس از اعلام استقلال از روش های چین و شوروی در اداره کشور تلاش برای ایجاد روابط تجاری با سایر کشورها چون ژاپن، عربستان سعودی و استرالیا به عمل اورد. هنگ کنگ یکی از شرکای عمده و مهم تجارت خارجی کره شمالی است. عمده ترین صادرات کره شمالی مواد معدنی، فلزات، برنج و لوازم ماهیگیری است و عمده ترین واردات کره شمالی را نفت و فراورده های نفتی، ذغال سنگ، مواد شیمیایی وماشین الات تشکیل می دهد.
با این شمای کلی کره شمالی از فردای تاسیس این کشور، مورد تهاجم کشور های امپریالیستی قرار داشته است. تحت تاثیر این فشارها بود که عملا کره شمالی تز دیکتاتوری پرولتاریا را با نظریه «نظامیگری در مرحله اول» (۱) تعویض نمود که این نظریه سیستم دفاع نظامی را ورای هر اولویتی در مملکت قرار داد. نگاهی به تاریخ برخوردها گویای این امر است. کره شمالی که با انعقاد اتش بس موقت همیشه در معرض تهدیدات اتمی امریکا قرار داشت، توانست پس از جنگ با تکیه به انضباط حزبی و سیاست های نیرومند کارگری حزب کارگر کره نتیجه قابل توجهی در پوشش اسیب های وارده و توسعه کشور تا سال ۱۹۶۰ به دست اورد. در همان زمان رهبری کره شمالی شروع به دوری از قیمومیت شوروی با تاکید بر شخصیت ملی انقلاب کره نمود. اندیشه جوچه محصول این تلاش کره شمالی است. به محض اوج گیری چالش بین چین و شوروی کره شمالی مانوری نظامی در جهت استقلال بیشتر و با تاکید بر ناسیونالیسم برگذار کرد. در اثنای دهه ۱۹۶۰ بر رشد سریع صنایع سنگین تاکید می شد و در نتیجه سطح تولید محصولات مصرفی و سایر کالای لازم برای استاندارد های عمومی کاهش یافت. در اواخر دهه ۱۹۶۰ کره شمالی با تکیه بر دستاوردهای توسعه، حالت پرخاشجویانه ای با کره جنوبی پیدا کرد. در همان زمان تیم تروری که پارک جونگ هی رییس جمهور کره جنوبی را به قتل رساند به کره شمالی منتسب شد. در ۱۹۶٨ کشتی جاسوسی آمریکا «پوئبلو» توسط قایق های توپ دار کره شمالی توقیف و کارمندان آن به مدت یکسال در کره شمالی زندانی شدند. تهاجمی کماندویی در جنوب سازمان داده شد که بدون اخذ نتیجه ای پایان یافت. در اوریل ۱۹۶۹ یک هواپیمای جاسوسی ـ شناسایی آمریکا سر نگون گردید. این حوادث به سرعت گرفتن سیاست های نظامی کمک کرد و تحریک کننده بازسازی مقیاس های دفاعی کره شمالی شد و به نوبه خود برای کره شمالی مشکل ساز بوده و به شکل گیری سیاستی سخت تر در کره جنوبی یاری می رساند. در دهه ۱۹۷۰ گفتگو های سری بین دو کره به انتشار بیانیه مشترکی در ۴ جولای ۱۹۷۲ منجر شد که طرفین طی آن خواهان توسعه گفتگوها با حمایت از اتحاد دوباره کره شدند. در بهار ۱۹۷٣ این توافق ها و تلاش ها به شدت فسخ شد. گفتگوها گاه و بیگاه حول اتحاد مجدد دو کره تا سال های دهه ۱۹٨۰ ادامه پیدا کرد. در ۱۹۹۱ هر دو کره به عضویت سازمان ملل پذیرفته شدند و هر دو پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای را امضا کردند. در ۱۹۹۲ کره شمالی پیمانی با آژانس بین المللی انرژی اتمی امضا و طبق آن اجازه بازرسی تاسیسات هسته ای کره شمالی را به بازرسان آژانس داد. اما در ۱۹۹٣ دولت کره شمالی از پذیرش بازرسان آژانس به دلیل متهم کردن فعالیت های هسته ای کره به ساخت سلاح های هسته ای خودداری کرد و تهدید به خروج از پیمان منع تکثیر سلاح های اتمی که قبلا ان را امضا کرده بود نمود. در دسامبر ۱۹۹٣ سازمان اطلاعات مرکزی امریکا «سیا» اعلام کرد که کره شمالی حداقل یک بمب اتمی ساخته است. در نیمه اول ۱۹۹۴ کره شمالی کاملا در مقابل بازرسی بازرسان اژانس انرژی اتمی از تاسیسات هسته ای کره شمالی مقاومت کرد. اما بحران در ژوئن ۱۹۹۴ پس از ملاقات جیمی کارتر رییس جمهور وقت امریکا با کیم ایل سونگ در کره کاهش یافت. ماه بعد از این ملاقات کیم ایل سونگ به طور غیر منتظره ای چشم از جهان فرو بست. امریکا و کره شمالی در ۱۹۹۴ به توافقی دست یافتند که بر مبنای ان کره شمالی متعهد می شد تاسیسات مستعد ساخت مواد مناسب برای تولید سلاح های اتمی را کاملا از مدار استفاده خارج نماید و اجازه ورود دوباره بازرسان اژانس را برای بازرسی صادر نماید. امریکا نیز متعهد می شد که به سهم خویش موافقت خود را با کمک به ساخت راکتورهای نسل جدیدی که قادر به تولید پلوتونیوم ویژه لازم برای ساخت سلاح های هسته ای نیستند بعنوان جایگزین تاسیسات موجود اعلام نماید. قرارداد رسمی در مورد بازسازی راکتورها در سال ۱۹۹۵ امضا شد. تحت این قرار داد کنسرسیومی بین المللی به رهبری امریکا متعهد به تامین مالی پروژه که حدود ۴.۵ میلیارد دلار بر اورد شده بود و نظارت بر اجرای ان می گردید. در پی استقرار سیستم موشکی در کره جنوبی در ۱۹۹۶ کره شمالی عدم پای بندی خود به آتش بس ۱۹۵٣ـ که سبب پایان جنگ شده بود ـ را اعلام و نیروهای به شدت مسلح شده خود را به مدت سه روز به منطقه «حایل» گسیل داشت. امریکا و کره جنوبی مشترکا پیشنهاد گفتگو و صلح را با میانجیگری چین و امریکا مطرح کردند. مذاکرات تا اواخر دهه ۱۹۹۰ ادامه داشت. پرسنل نظامی کره شمالی در سال ۲۰۰۱ بالغ بر یک میلیون و هشتاد و دو هزار نفر بود که ۹۵۰۰۰۰ نفر ان در نیروی زمینی، ۴۶۰۰۰ نفر در نیروی دریایی و ٨۶۰۰۰ نفر در نیروی هوایی خدمت می کردند.
بحران غذایی که در سال ۱۹۹۵ خود را نشان داده بود در ۱۹۹۶ با رخداد خشکسالی و طغیان رودخانه ها به یک فاجعه قحطی تبدیل شد. عوامل یاریگر بحران غذایی، قطع کمک های غذایی چین و شوروی پس از فروپاشی سیستم سوسیالیستی، در اوایل دهه ۱۹۹۰ اثرات ناشی از سیاست مکانیزاسیون کشاورزی در شرایط افزایش بهای نفت و مواد شیمیایی و یک سری سیل ها، طغیان رودخانه ها و خشکسالی ای بود که بازده کشاورزی را به سطح نارلی رسانید. در طی این بحران و فاجعه قحطی بین دو تا سه میلیون نفر تا سال ۱۹۹٨ در اثر گرسنگی و بیماری های ناشی از قحطی جان خودرا از دست دادند. قحطی اگر چه در سال ۱۹۹۷ خاتمه یافت اما بحران غذا تا اوایل ۲۰۰۰ ادامه یافت. در ادامه روابط گذشته در ژوئن ۲۰۰۰ کیم جونگ ایل و کیم دای جونگ رییس جمهور کره جنوبی بعنوان رهبران دو کشور پس از تقسیم کره گفتگویی را در پیونگ یانگ بر گذار کردند و طی آن موافقت شد روابط را توسعه داده و مشارکت اقتصادی بین دو کشور را گسترش دهند. نقطه عطف این رویداد، آب شدن یخ روابط بین دو کره، منجر به اتحاد موقت خانواده هایی شد که طی جنگ کره از هم جدا شده بودند. مبادلات پستی بین دو کشور شروع و موافقت هایی مبنی بر اتصال مجدد جاده ها و خطوط اهن امضا شد که با ایجاد منطقه حایل قطع شده بود.
در ادامه مقال، خلاصه ای از دیدگاه های گوان مک کورمک نویسنده کتاب «هل دادن کره به لبه فاجعه هسته ای» که طی مصاحبه ای در ۱۵ فوریه ۲۰۰۴ در مورد مسائل کره شمالی ابراز داشته است تقدیم خواهد شد.