اخبار روز: www.iran-chabar.de
شنبه  ۱٣ بهمن ۱٣٨۶ -  ۲ فوريه ۲۰۰٨

خسرو شمیرانی: در هفته‌های گذشته شهرگان سلسله گفت وگوهایی در پیوند با انتخابات مجلس هشتم شورای اسلامی را آغاز کرده است. تا کنون آقای عماد افروغ، نماینده‍ی اصولگرای مجلس هفتم و آقای عیسی سحرخیز سیاستمدار اصلاح طلب، به سوالات شهرگان در رابطه با انتخابات پاسخ داده‌اند.
در این شماره آقای دکتر ابراهیم یزدی، دبیر کل نهضت آزادی ایران و وزیر خارجه دولت موقت برآمده از انقلاب اسلامی، به سوالات شهرگان پاسخ داد.
خ.ش


آقای دکتر ابراهیم یزدی، گستردگی رد صلاحیت‌ها که علاوه بر اصلاح‌طلبان، بخش‌هایی از اصولگرایان را نیز شامل شده، بسیاری از رهبران اصلاح طلب را غافلگیر کرده‌است. آیا با توجه به سیاست‌هایی که دولت آقای احمدی نژاد در رابطه با آزادی‌های سیاسی و اجتماعی پیش برده‌است، این نوع برخورد با انتخابات جای تعجب دارد؟

با روی کار آمدن دولت آقای احمدی نژاد و تغییراتی که در مدیران دستگاه‌های دولتی، بخصوص در وزارتخانه‌های ارشاد، کشور و اطلاعات صورت گرفت و سیاست‌های اعمال فشار و سرکوب بر گروه‌های دگراندیش، پیش بینی سیاست‌های دولت در انتخابات چندان مشکل نبود. انتصابات وزارت کشور هم سمت و سوی این سیاست‌ها را نشان می‌داد. با این وجود برخی از اصلاح طلبان امید داشتند که با مذاکره از یک طرف و فاصله گرفتن از گروه‌هایی، نظیر نهضت آزادی، که خط قرمز محسوب می شدند، بتوانند مجدداً وارد حکومت شوند. اما روشن بود و از همان موقع ما به کرات یادآور شده بودیم که این یک خوش بینی بدون توجیه است.

برخی معتقدند اصلاح طلبانی که امروز در حاشیه قدرت قرار گرفته‌اند و نیروهایی همچون نهضت آزادی که به عنوان اپوزیسیون تحمل می‌شوند، محدودیت‌های موجود را پذیرفته‌اند و نه از اصل آزادی بلکه تنها از آزادی خودشان دفاع می کنند. نظر شما در این ارتباط چیست؟

صدور چنین حکمی و تعمیم دادن به تمام گروه‌های سیاسی، از جمله نهضت آزادی ایران نادرست است. در داخل ایران گروه‌های سیاسی، نظیر نهضت آزادی ایران و یا ملی – مذهبی‌ها نه فقط دغدغه آزادی های قانونی گروه خود را دارند، بلکه آزادی فعالیت کل گروه‌های سیاسی را که به مبارزه سیاسی علنی قانونی معتقدند، خواستارند. طبیعی است هر گروه و حزب سیاسی، در مرحله اول، خواستار آزادی فعالیت حزب و گروه خود باشد، اما همه گروه ها، حاضر نیستند برای آزادی فعالیت خود، به زور و قدرت حاکم تسلیم شوند. نهضت آزادی ایران اگر می خواست آزادی فعالیت خود را به هر قیمت و با قربانی کردن یا کوتاه آمدن ارزش‌های اعتقادی خود بدست آورد، فرصت‌ها و امکانات فراوانی در دسترس اش قرار داشت. اما ما تحقق حقوق و آزادی‌های سیاسی را برای تمام ملت می خواهیم نه فقط برای حزب خود.

اخیرا نهضت آزادی طی بیانیه‌ای خواستار نظارت بین‌المللی بر انتخابات مجلس هشتم شد. با توجه به توازن قوای نیروهای سیاسی در ایران و سازوکارهای حاکم بر تدارک نظارت بین‌المللی، آیا این ابزار به فرض عملی‌شدن می تواند در افزایش سلامت انتخابات تاثیر داشته باشد؟

ایران عضو اتحادیه بین‌المجالس است. این اتحادیه هم ضرورت نظارت بین‌المللی بر انتخابات را در کشورهای مختلف امضاء کرده‌است و هم ضوابط و مقررات آن را به همراه 21 سازمان و نهاد دیگر تصویب کرده است . با توجه به مناسبات بین‌المللی در دوران ما بعد از جنگ سرد، و تجربه نظارت بر انتخابات در کشورهای مختلف، این نوع نظارت‌ها هم عملی و هم مفید هستند.

نهضت آزادی دلیل پیشنهاد ِراهکار نظارت بین‌المللی را، خروج شورای نگهبان از عدالت اعلام کرد. آقای عیسی سحرخیز، فعال اصلاح طلب در مصاحبه با شهرگان گفته است، طرح موضوع خروج شورای نگهبان از عدالت، حاکمیت و سطوح بالای آن را زیر سوال می برد، آیا با نظر ایشان موافقید؟ به‌ویژه اینکه آقای سحرخیز تصریح کرده‌است که مسولان دستگاه اجرایی و هیئت‌های اجرایی انتخابات، بدون اجازه رهبر آب هم نمی‌خورند.

بی تردید شورای نگهبان رابطه‌ی ویژه‌ای با مقام رهبری دارد. اما این ارتباط رافع مسئولیت آنان نمی باشد. در بیانیه تحلیلی نهضت آزادی، ما با ذکر ادله و شواهد نشان داده‌ایم که اعضای شورای نگهبان خواه به دستور مستقیم رهبری و یا مستقل از آن عمل کنند، بی طرفی و عدالت خود را از دست داده‌اند.

بعضی نیروها می‌گویند علاوه بر اینکه در ایران، دولت متکی به عواید نفت، بی نیاز از مردم عمل می کند، سازمان‌های اپوزیسیون هم نیازی به ایجاد ارتباط و پیوند واقعی و ریشه دوانیدن در مردم نمی بینند. نظر شما در این رابطه چیست؟ به‌ویژه در ارتباط با نهضت آزادی این امر را چگونه می بینید؟

بخش اول این پرسش یا این نظریه که چون دولت ایران در اداره امور خود به درآمد نفت تکیه دارد و به ملت نیازمند نیست، درست است. اما بخش دوم آن که تمامی نیروهای اپوزیسیون داخل ایران نیازی به ایجاد ارتباط و پیوند واقعی با مردم نمی بینند، نادرست است. هستند گروه‌ها و احزاب سیاسی، که از درون حاکمیت سرچشمه گرفته‌اند و ممکن است برخی از آنها به قدرت، در چارچوب تعاملات با حاکمان نگاه کنند، اما نیروهای اپوزیسیون چنین نیستند. به عنوان مثال نهضت آزادی ایران، هرگز چنین نبوده است. اما باید توجه داشت که قدرت حاکم از نیروی منسجم و سازمان یافته مردم بیم دارد. تا زمانی فعالیت سیاسی به صورت فردی صورت می گیرد، هر قدر هم شدید باشد، ریشه دار نخواهد شد. بخشی از گسستگی ارتباط گروه‌های سیاسی اپوزیسیون با مردم در ایران، معلول فشارهای سیاسی گسترده علیه این نوع گروه‌های سیاسی می باشد. بخش دیگری از آن مربوط به روان‌شناسی رفتار سیاسی جامعه، بعد از یک انقلاب بزرگ تاریخی، که دچار انحراف شده است، می باشد.

آیا فکر نمی کنید طرح موضوع خارج شدن شورای نگهبان از عدالت، دارای پتانسیل مناسبی برای تبدیل شدن به یک گفتمان گسترده تر برای مقابله با محدودیت‌های ایجاد شده توسط قدرت سیاسی مسلط باشد؟ اگر چنین است آیا بهتر نیست به جای ارائه راهکارهای حساسیت برانگیز، دنبال راهکارهایی برای گستردگی بیشتر این بحث بود؟

این ها منافاتی با هم ندارند. اکنون اعتراض به رفتارهای قانون گریز شورای نگهبان و برخی دیگر از نهادهای دولتی بسیار گسترده شده است. تمام گروه‌ها و نیروهای سیاسی، حتی اصلاح طلبان درون حاکمیت هم به آن می‌پردازند. یکی از دلایل یا انگیزه‌های تغییر در وزارت کشور، توسط نیروهای راست و تمامیت خواه این بود که به جای شورای نگهبان در رد گسترده صلاحیت‌ها، هیات‌های اجرایی وزارت کشور همان کارها را انجام دهند. کاری که در انتخابات حاضرشده است. این طرز عمل، فشار را از روی شورای نگهبان می کاهد. راه‌های دیگر، از جمله طرح ضرورت نظارت بین المللی، در فضای سیاسی ایران ممکن است به تغییر در برخی از رفتارها منجر گردد. با توجه به آرایش نیروهای سیاسی درون حاکمیت، انتظار این تغییر دور از ذهن نیست .

به نظر می‌آید نهضت آزادی به طور رسمی در انتخابات مجلس هشتم شرکت نمی کند، گرچه برخی شخصیت‌های سرشناس ملی – مذهبی و نزدیک به نهضت آزادی، به عنوان متقاضیان نامزدی انتخابات ثبت کرده و رد صلاحیت شدند. به طور مشخص شما چه می گویید در انتخابات شرکت کنیم یا نه؟

اولین وظیفه یک حزب سیاسی ایجاد ارتباط با مردم و اثر گزاری بر روند تحولات سیاسی است. انتخابات در هر کشوری، فرصت مناسبی برای این نوع ارتباط است. نهضت آزادی ایران حضور و مشارکت در انتخابات را از هم تفکیک می کند. ما در انتخابات حضور داریم و از طریق این حضور نقش خود را در آگاهی دادن به مخاطبان خود ایفا می نماییم. اما شرکت در انتخابات به معنای رفتن و رای دادن و یا اعلام پشتیبانی از کاندیداهای معین و یا نرفتن و رای ندادن و اعلام عدم مشارکت، همه بستگی به مراحل آخرین دارد. در حال حاضر نهضت آزادی ایران در باره شرکت یا عدم شرکت خود در انتخابات اعلام نظر نکرده اما در موقع خود ان را اعلام می کند.

آقای دکتر ابراهیم یزدی از شما سپاسگزاریم

این پرشس و پاسخ به صورت کتبی و در روز 10 بهمن 1386 – 30 ژانویه 2008 صورت گرفته است

لینک این گفت وگو در شهرگان:
shahrgon.com