• نام شیخ عدی که معبد- مقبره اش در دره ای در کنار چشمهً مقدس (کانی سپی) واقع است و یزیدیان آیین خود را به وی منتسب می نمایند- در زبان عربی به صورت عدّی به معنی ایزد چشمه زاران و آبهای ژرف است. می دانیم که نام سومری اِئا به معنی دارندهً معبد آبهای ژرف است. ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
چهارشنبه  ٨ خرداد ۱٣٨۷ -  ۲٨ می ۲۰۰٨

 
 
این جانب که قبلاً با توجه به اینکه ابراهیم ادهم (پدر امتهای فراوان بور) را با گئوماته زرتشت/گوتمه بودا مطابق یافته بودم، بدین نتیجه رسیده بودم که منظور از صحائف ابراهیم همان کتب اوستایی و بودایی منسوب به زرتشت و بودا است. حال که مرکز اساطیر ادیان را بابل باستان در می یابم، متوجه شدم که ابراهیم اصلی تورات و قرآن در اصل همان خدای بابلی مشهور انکی/ائا (خدای فریب کار ودانای مارشکل زمین و آبهای ژرف) است. اثبات این امر با توجه به معانی لفظی مقدسین و مقدسات یزیدیان بسیار ساده است.
 
۱-نام شیخ عدی که معبد- مقبره اش در دره ای در کنار   چشمهً مقدس (کانی سپی) واقع است   و یزیدیان آیین خود را به وی منتسب می نمایند- در زبان عربی به صورت عدّی به معنی ایزد چشمه زاران و آبهای ژرف است. می دانیم که نام سومری   اِئا به معنی دارندهً معبد آبهای ژرف است.
۲-نام توراتی یسّا (ایزد چشمه زاران) که اسم پدر داود (عزیز، لقب مردوک خدای بابلیها ) به شمار رفته است، به جای نام اِئا، خدای بابلی زمین و دریاها و چشمه هاست؛ از این جا معلوم میشود که خود نام یزیدیان هم از ریشهً همین نام سامی ائای بابلیان سومری اخذ شده است. گرچه به سبب اینکه وی خدای زمین هم بوده است سامیان وی را بیشتر تحت نام ابراهیم (پدر امتهای فراوان) و نوح (منجی) می شناخته اند.
٣- مصحف رش   به زبانهای سامی به معنی کتاب ایزد چشمه زاران است یعنی کتاب ائا/ انکی خدای بابلی معروف زمین و آبهای ژرف است. نام صحیفهً دوم ایشان یعنی جلوه را -که در آن از تعالیم ملک طاووس (پرندهً برهما یعنی خالق دانا یعنی هیئت هندی ائا/انکی) سخن رفته است-می توان از ریشهً کلمهً عربی جُلّ یعنی والامقام (=مناف) گرفت که لقبی بر ائا/انکی (بت مناف اعراب) بوده است.
۴-   در نزد یزیدیان نامهای پسران نوح (شیخ عدی خداگونه) مالک السلام و میران یاد شده اند که به وضوح یادآور نام نینورتا/سلم/سلیمان/سلمان/سام/اسماعیل و مردوک/مهر می باشند.
۵- یزیدیان را شیطان پرستان نیز می نامند این از اینجاست که ائای مارشکل که در تورات آدم(آداپای بابلیها) و زنش حوا را فریب می دهد مطابق همان شیطان (فان یونانیان) است.
۶- در باورهای یزیدیان از فرشتگانی به نامهای ملک طاووس (ملک آراسته) و ملک مقرب   و ایزد شمس(خورشید) یاد میشود که به ترتیب مطابق با ائا ، و ایسیمود / ایسی مو ( اسماعیل) وزیر ائا و مهر ، ایزد خورشید آریائیان هندوایرانی و میتانی( مردوک بابلیان) بوده است.   در رابطه با مطابقت طاووس ملک با ائا (ایزد مارشکل نیرنگ = شیطان شیطانپرستان)گفتنی است که این پرندهً بسیار زیبا پرندهً ایزدان یونانی و هندو یی فان (شیطان)و برهما (خالق دانا) به شمار میرفته است.جالب است که در اوستا آراستی (آراسته) در مقام برادر سپیتمه جمشید/تموز پسر یا برادر ائا یاد شده است.
۷- در نزد فرق مختلف یزیدیان جشن عین الجم (خدای مارشکل چشمه ها=ائا) رایج است و ابراهیم خلیل الله (انکی/ائایی که دوست صمیمی انلیل ، خدای بزرگ است) محبوبترین پیغمبران است. با این تذکر که کلمهً یّم (علل القاعده جم ) در زبان عربی به معانی جالب دریا، مار ، کبوتر چاهی و کبوتر صحرایی است و خدای مار شکل زمین ودریاها یعنی ائا/انکی در نقش توراتیش نوح ( آتراهاسیس بابلیها به معنی بسیار خردمند) از کشتی نجاتش کبوتری را به نشانهً رهایی از طوفان و سیلاب بزرگ (طوفان زمستانی یمهً اوستا) به آسمان به پرواز در می آورد.
در اینجا مقالهً زیر را برای آشنایی با یزیدیان قید می نمائیم:
  یزیدیان کیستند ؟ مهرداد فرهمند، بی بی سی (خبرنامهً گویا)
چهارشنبه برای یزیدیان روز مقدس هفته است و در همین روز در شهر کوچک قحطانیه در شمال غرب عراق، امدادگران اجساد یزیدیان را از زیرآوار بیرون می کشیدند، یزیدیانی که قربانی یکی از مرگبارترین حملات انتحاری در عراق شده اند، حمله ای که به گفته مقامات عراقی و آمریکایی، رد پای القاعده در آن دیده می شود و هدف از آن، سوزاندن فرقه های بیشتری در آتش جنگ فرقه ای عراق است .
یزیدیان جز در عراق در ترکیه، ایران، سوریه و قفقاز زندگی می کنند و اگرچه آماری رسمی و مشخص در مورد آنان در دست نیست اما شمار آنان در مجموع این کشورها تا پانصد هزار نفر برآورد می شود که حدود دویست هزار نفر از آنان در عراق زندگی می کند.
یزیدیان، قرنها در این سکونتگاهها در روستاهای دورافتاده و در انزوا زیسته اند و همسایگان مسلمان و مسیحی شان آنان را با نام "شیطان پرست" می شناسند، عنوانی که یزیدیان برای خود نمی پسندند .
اما شاید همین نگاه به یزیدیان، آنان را آماج حمله مسلمانان تندرویی کرده باشد که ریختن خون "کفار" را مباح می دانند، آن هم کفاری که شیطان، دشمن اصلی بشریت را می پرستند.
از دید مورخان ادیان، شیطان پرستی برچسبی است که پیروان ادیان جدیدتر به کسانی که همچنان به ادیان قدیمی تر باور داشتند می زدند و خدایان آنان را شیطان و منشأ شر خطاب می کردند، همان گونه که مسیحیان اروپا در مورد اروپاییانی که به باورهای پیشین خود باقی مانده بودند چنین کردند.
اما در باور یزیدی، شیطان دشمن اصلی بشریت نیست، بلکه مقربترین فرشته خداوند و نخستین آفریده اوست و ملک طاووس نام دارد؛ فرشته ای که خداوند تنها با این انگیزه به او فرمان داد به آدم سجده کند که او را بسنجد و هنگامی که او از سجده کردن سر باز زد، بر تقربش به درگاه الهی افزوده شد و خداوند اداره جهان را به وی سپرد.
یزیدیان بر این باورند که قدمت کیش آنان به زمان پیدایش بشر باز می گردد و یزیدیان از نسل آدمند و نه از نسل حوا؛ در حالی که در باور ادیان ابراهیمی، ابنای بشر حاصل ازدواج آدم و حوا هستند، یزیدیان خود را حاصل پسری می دانند که از بذری که آدم کشت پدید آمد و سپس با حوریه ای وصلت کرد.
بدین ترتیب، یزیدیان خود را تافته ای جدابافته می دانند که نباید با دیگر اقوام وصلت کنند و دیگر ابنای بشر را به کیش خود بپذیرند.
چند ماه پیش که دختری یزیدی با پسر مسلمانی از خانه گریخت خویشاوندانش او را گرفتند و سنگسار کردند. چند روز بعد، شماری از یزیدیان به دست افراد مسلح تیرباران شدند.
با تمام این جدایی پیشگی، یزیدیان از تبار دیگر کردهایی اند که در جوارشان زندگی می کنند و زبانی متفاوت با آنان که گویش کرمانجی (کردی شمالی) است ندارند.
با وجود آنکه در باور یزیدی، دین آنان پیشینه ای به قدمت تاریخ بشر دارد اما مورخان، کیش یزیدی را در شمار دیگر فرقی طبقه بندی می کنند که پس از اسلام، به نیت احیای سنتهای پیشینیان و با انگیزه حفظ و بازیافت هویت تاریخی در نقاط مختلف خاورمیانه زاییده شدند و رشد کردند، هرچند بنیانگذارانشان صوفیان مسلمان بودند.
علویان، کاکه ای ها (اهل حق) و شیدلیها که همگی در مناطق کردنشین ایران، عراق، ترکیه و سوریه و نواحی همجوارشان زندگی می کنند، از این دسته مذاهب به شمار می روند و همگی این وجه مشترک را دارند که از سویی آداب نیایش جمعی شان همچون نذر و نیاز و قربان به یکدیگر شباهت دارد و با صوفیان مسلمان مشترک است و دیگر اینکه گرچه پیروانی از میان ترکان و اعراب هم یافته اند، مرکز عمده نشو و نمایشان کردستان بوده و فرهنگ و زبان کردی رکن مهمی از آیین آنان را تشکیل می دهد.
باور بر این است که نام کیش یزیدی ریشه در واژه فارسی ایزد دارد. عناصری همچون ستایش خورشید و آتش در این آیین نشانه هایی از باورهای باستانی ایرانیان، مهرپرستی و دین زرتشت دارد.
اعتقاد به تناسخ و سیر تکاملی روح از طریق زایشهای پی در پی و دمیده شدن در کالبدهای پیاپی یزیدیان را با مسالک شرقی پیوند می دهد.
از سوی دیگر، یزیدیان همچون مسلمانان روزانه پنج بار به شیوه خود نماز می گزارند، اما قبله شان در چهار بار از این نمازهای پنجگانه، خورشید است و در نیمروز، مقبره شیخ عدی بن مسافر، صوفی عرب قرن ششم هجری که به باور مورخان، بنیانگذار کیش یزیدی است.
مقبره شیخ عدی در روستای لالش در ٣۶ کیلومتری موصل در شمال عراق، قبله گاه یزیدیان است و هر یزیدی در صورت توانایی باید در طول عمرش دست کم یک بار به زیارت این آرامگاه برود.
موسم این "حج"، تابستان است، در کنار قبله گاه یزیدیان، چشمه گاه مقدسی قرار دارد که زمزم خوانده می شود، کوهی مقدس است که نامش را عرفات نام نهاده اند، پلی نیز هست به نام پل صراط، در موسم زیارت گاوی را هم قربانی می کنند.
یزیدیان همچون صوفیان در مراسم خود به ذکر و سماع می پردازند و پیروان این کیش به طبقات پیر و شیخ و مرید تقسیم می شوند.
 
  نزدیکترینها به یزیدیان، چه در باور و اساطیر، همچون اعتقاد به ملائک هفتگانه و تناسخ و سنتها و آیینها، طایفه یارسانند که در عراق کاکه ای و در ایران اهل حق نامیده می شوند که بسیاری از ایرانیان آنان را با عنوان "علی اللهی" می شناسند، نامی که همچون "شیطان پرست" برای یزیدیان، مورد پسند آنان نیست.
پاره ای از پیروان اهل حق نیز در مورد شیطان نگرشی همچون یزیدیان دارند، یزیدیان نیز به اهل حق احساس نزدیکی می کنند و آنان را در جمع خود شرکت می دهند اما با آنان وصلت نمی کنند.
اکثریت اهل حق را نیز همچون یزیدیان، کردها تشکیل می دهند، اما در ایران و عراق و قفقاز، این آیین در میان ترکان نیز پیرو دارد.