• مصطفی پورمحمدی وزیر سابق کشور در دولت احمدی نژاد، یک ماه بعد از استعفا در گفتگویی دلایل پشت پرده ی کنار گذاشته شدن خود را تشریح کرده است ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ۲٨ خرداد ۱٣٨۷ -  ۱۷ ژوئن ۲۰۰٨

روزنامه ی اعتماد - فرناز حسنعلی زاده: شکسته شدن مهر سکوت پورمحمدی و روایت برگی از ناگفته های دوران وزارتش کافی بود تا یک پیام تازه برای محمود احمدی نژاد مخابره شود. پیامی که حاوی خبر ظهور جبهه جدیدی از منتقدان از دل کابینه بود. هنوز دوماه از انتقادات تند و تیز داوود دانش جعفری وزیر معزول اقتصاد نگذشته است که پورمحمدی وزیر سابق کشور که بیست و پنج روز پیش و هنگام خداحافظی اش از دولت نهم تاکید کرده بود چندان تمایلی به افشای ناگفته ها ندارد لب به سخن گشود و با ترتیب دادن گفت وگویی از برخی از مکتومات وزارتخانه تحت امرش در ٣٣ ماه عمر دولت نهم پرده برداشت. این درحالی است که پازل انتقادات دولتی های دیروز با واکنش های برخی دولتی های امروز تکمیل شده و اخبار متفاوتی از درون کابینه مخابره می شود. به عقیده تحلیلگران طهماسب مظاهری رئیس بانک مرکزی در کسوت جدی ترین منتقد سیاست های اقتصادی دولت در کابینه، مقابل احمدی نژاد ایستاده است و اگر چه به صراحت مخالفت خود را آشکار نمی کند اما با عدم ابلاغ نرخ سود ۱۰ درصدی بانک ها به رئیس جمهور هشدار می دهد که انتقادات داخلی اعضای کابینه از رئیس دولت از نهان به سطح آمده است. انتقاداتی که به برکناری کلیدی ترین وزرای کابینه منجر شد و دیگر منتقدانی که هنوز در نهاد اجرایی پابرجا هستند را در آستانه حذف قرار داده است. البته سخنرانی یک ماه گذشته احمدی نژاد در قم نیز گویای این است که رئیس جمهور با مقاومت های بدنه اجرایی با برخی تصمیماتش روبه رو است. احمدی نژاد ماه گذشته درحالی در جمع مردم قم حاضر شد که استقبال کنندگان با در دست داشتن پلاکاردهای انتقادی و اعتراضی از وضعیت اقتصادی کشور خواستار توضیحات بالاترین مقام اجرایی بودند. رئیس جمهور نیز طی سخنانی رئیس بانک مرکزی و وزیر امور اقتصادی و دارایی را مقصر اصلی نابسامانی های اقتصادی کشور معرفی و بدنه اقتصادی کابینه را به سرپیچی متهم کرد تا هم پاسخی به مردم حاضر داده باشد و هم راه را برای برکناری اقتصادی های کابینه هموارتر کند. اما انتقادهای احمدی نژاد بی پاسخ نماند. داوود دانش جعفری در آخرین حضورش در مقام یکی از مدیران اجرایی به اتهاماتی که از سوی احمدی نژاد مطرح شده بود پاسخ داد و از «واقعیت اقتصاد» سخن گفت. وی در مراسم تودیع و معارفه اش افزایش نقدینگی هایی را که به دستور مستقیم احمدی نژاد صورت گرفته بود عامل اصلی تورم کنونی معرفی کرد و با طرح این سوال که «آیا می شود انتظار داشت برای انجام تکلیف بودجه ۱٣٨۷ نزدیک به ۶۰ میلیارد دلار نفتی توسط بانک مرکزی تبدیل به ریال شود ولی نقدینگی بالا نرود؟» پاسخ را به احمدی نژاد موکول کرد و با این جمله که «هرکس بلد است بفرماید انجام دهد» مسوولیت های پیامدهای تصمیمات رئیس دولت را متوجه شخص وی کرد. اظهارات داوود دانش جعفری که از سوی محافل به «افشاگری» تعبیر شد این تصور را به وجود آورد که پورمحمدی همتای معزولش نیز در مراسم تودیع و معارفه اش لب به سخن بگشاید و از پشت پرده برکناری اش بگوید. برکناری که از سوی دولت «استعفا» معرفی شد و با حواشی بسیاری همراه بود.
از نخستین ساعاتی که از برکناری همزمان وزرای اقتصاد و کشور خبر داده شد زمزمه های مخالفت با کنار گذاشتن پورمحمدی شنیده شد. زمزمه هایی که با گذشت زمان جدی تر شد و از تریبون مجلس در بهارستان تا تریبون نمازجمعه را در بر گرفت. اما نه حمایت نامه مجلس هفتمی ها و نه رایزنی های پشت پرده هیچ کدام نتوانست احمدی نژاد را از تصمیم خود منصرف کند.

از سوی دیگر رئیس جمهور هیچ توضیح قانع کننده یی درباره علت این تغییر ارائه نداد و تنها در جمع دانشجویانی که قریب به یک ماه و نیم پیش در نهاد ریاست جمهوری گرد آمده بودند از «میثاق نامه» نام برد و کارشکنی ها بر سر راه تغییرات فرمانداران و استانداران را در توضیح خداحافظی پورمحمدی معرفی کرد؛ «قبل از انتخابات شوراها باید جابه جایی انجام می شد. موضوع هم این نیست که آدم خوبی نباشند، بحمدالله افراد این دولت انسان های پاکی هستند، موضوع نگاه و مدیریت کشور است. بالاخره آن موقع غیراز ایشان کسی را نمی توانستم بگذارم بعد از ٨ ، ۹ ماه دیدیم آن میثاقی که دادیم عمل نمی شود. افرادی که باید بروند استاندار و فرماندار می شوند و عده یی که نباید باشند، مسوولیت می گیرند. البته همه این طور نیستند. قرار شد پس از انتخابات شوراها، این جابه جایی انجام شود. پس از انتخابات جو سنگینی درست کردند که دولت شکست خورد. دیدیم که اگر عوض کنیم می گویند شکست خوردند، عوض کردند. گذاشتیم بعد از انتخابات مجلس که همه گفتند دولت برنده شد، جابه جایی انجام شود.»

اگرچه توضیحات احمدی نژاد درباره برکناری پورمحمدی چندان برای افکار عمومی قانع کننده نبود اما به پروسه حذف وزیرکشور سرعت داد و پورمحمدی برکنار شد. در حالی که تصور می شد همین حواشی پورمحمدی را بر آن دارد که اگر بیش از دانش جعفری افشاگری نکند حداقل از خود و عملکردش دفاع کند. اما پورمحمدی در آخرین روز حضورش در ساختمان بلند فاطمی آب پاکی را روی دست همگان ریخت و صندوقچه ناگفته هایش را ناگشوده باقی گذاشت.

وزیر معزول کشور با این استدلال که گفتن ناگفته ها را به مصلحت کشور نمی داند اعلام کرد قصد ندارد به این زودی ها راوی پشت پرده سیاسی ترین وزارتخانه کشور باشد. اما گویا مصلحتی بزرگ تر قفل زبان وزیر سابق را گشوده تا روزه سکوت او در کمتر از یک ماه بشکند. او با بیان این نکته که «علت بازگویی کنونی من به خاطر مطالبی است که رئیس جمهور طرح کرده اند والا من هیچ گاه داعی به بیان و توضیح آن نداشته ام» داستان برکناری اش را این چنین روایت می کند؛ اولین بار جابه جایی من در مردادماه ۱٣٨۵ مطرح شد. از من خواسته شد که استعفا بدهم. این پیغام را دکتر الهام از سوی رئیس جمهوری به من داد. من هم مثل همین مرحله اخیر گفتم که اهل استعفا دادن نیستم. البته اصراری هم به ماندن ندارم. من از کسی درخواست مسوولیت نکرده ام و الان هم حاضر به استعفا نیستم.

همان موقع هم که به من گفتند، من گفتم که استعفا را نمی پسندم و در شأن خودم نمی دانم. مگراینکه مقام معظم رهبری امر کنند که من بروم، خب آن را از باب ولایت پذیری، تمکین می کنم و تسلیم امر ایشان هستم. موضوع که به مقام معظم رهبری منتقل شد، ایشان فرمودند به مصلحت نیست و شما در این مسوولیت بمانید که دیگر من حرفی نزدم. ظاهراً ایشان با رئیس جمهوری هم صحبت کردند و دیگر رئیس جمهوری هم پیگیری نکردند.

بعداً یکی دو بار، ایشان می خواستند اقدام کنند و شایعاتی هم مطرح می شد، ولی من گوشم بدهکار نبود. ضمن اینکه من همان بحث مرداد٨۵ را هم با هیچ کس درمیان نگذاشتم. حتی دوستان، معاونین، نزدیکان و... از موضوع خبر نداشتند. علت بازگویی کنونی من هم به خاطر مطالبی است که رئیس جمهوری طرح کرده اند والا من هیچ گاه داعی به بیان و توضیح آن نداشته ام و من چون تجربه مدیریتی زیادی دارم می دانستم که اگر به آن دامن بزنم، فضای مدیریتی خودم را پیچیده و سخت می کنم. فلذا به روی خودم نیاوردم و با جدیت به کارم ادامه دادم.

در ۹ فروردین امسال جلسه شورای عالی امنیت ملی داشتیم. جلسه که تمام شد رئیس جمهوری به من گفت؛ با شما کار دارم و تا آخر هفته حتماً می خواهم شما را ببینم. از جلسه که بیرون آمدیم، آقای لاریجانی در کنار سالن ریاست جمهوری به من گفت که بحث جابه جایی تو مطرح است، من گفتم که از قبل مطرح بوده است، ولی الان به خاطر برگزاری مرحله دوم انتخابات مجلس، بعید می دانم و مصلحت نیست که چنین اتفاقی بیفتد. خب من، به خاطر طرز برخورد رئیس جمهوری، حدس هایی نسبت به برخی موارد که ایشان قبل از عید پیگیری می کرد، داشتم.

ولی نسبت به جابه جایی خودم، حدس و گمان ضعیف تری داشتم. (به همین دلیلی که توضیح دادم) روز ۱٣ فروردین بود که از دفتر رئیس جمهوری دو بار زنگ زدند که فردا، ساعت ۱۱ حتماً حضور داشته باشید. این یک مقدار حدس مرا تقویت کرد. خب چهارشنبه صبح با ایشان جلسه داشتیم و نیم ساعتی درباره موضوعات عمومی گپ زدیم. بعد، ایشان مقداری اظهار لطف کردند و سپس گفتند که تصمیم دارند جابه جایی انجام شود. من هم گفتم حرفی ندارم.

چه کمکی از دست من بر می آید؟ اگر کسی را برای سرپرستی تعیین کرده اید، بگویید تا با ایشان صحبت کنم و توجیه شان کنم و... ما فردای آن روز جلسه هیات دولت با استانداران داشتیم. ایشان گفتند که در جلسه مطرح نشود و هیچ کس خبردار نشود. من هم گفتم بسیار خب و در جلسه استانداران هم خیلی جدی برخورد کردم. چون از روز قبل ذهنم درگیر جلسه و سمینار بود، نه سایت ها را دیدم و نه روزنامه ها را خواندم. بعدازظهر، زمانی که سمینار داشت تمام می شد، یکی از دوستان گفت که روزنامه های صبح، خبر جابه جایی شما را مطرح کرده اند و اصلاً دیروز در سایت ها اعلام شده است. تا آنجایی که من مطلع شدم، مقام معظم رهبری پس از تصمیم رئیس جمهوری، نظری ندادند و سکوت کردند. یک بار هم نقل شده بود که این سکوت علامت رضاست، دفتر ایشان توضیح دادند که نه. چنین معنایی ندارد و ایشان در این مرحله، بنای اظهارنظر ندارند.

اما مهم ترین اظهارات پورمحمدی آنجا مطرح شد که وی توضیحات احمدی نژاد درباره برکناری اش را به چالش کشیده است. «میثاق نامه» اولین بهانه احمدی نژاد برای برکناری وزیر کشور بود که مصطفی پورمحمدی در پاسخ به وی می گوید؛ «میثاق نامه یک متنی بود که داده شد و به کلیاتی از اصول انقلاب و ارزش ها و... اشاره کرده بود که خب ما همه به آنها معتقد بودیم و هستیم و ان شاءالله خواهیم بود.» اما وی در واکنش به دیگر انتقاد احمدی نژاد در جابه جایی فرمانداران و استانداران به ماه های نخست روی کار آمدن احمدی نژاد اشاره کرد. او از نقش دستاوردهای انتخاباتی احمدی نژاد در کار اجرایی اینچنین می گوید؛ «در اختلافاتی که در تعیین استانداران به وجود می آمد گزارش هایی که برخی ستادهای انتخاباتی می دادند که مثلاً فلان فرماندار با ما نیست و... تاثیر داشت.» وی درخصوص تغییرات وسیع در استانداری ها و معاونین وزارت کشور نیز با این سوال مواجه می شود که آیا عملکرد و مقاومت وی در مقابل این تغییرات یکی از عوامل نارضایتی رئیس جمهور نبوده است که می گوید؛ « بله این واقعیت وجود داشت که من نسبت به انتخابات بسیار حساس بودم. من مهم ترین رسالت خودم در وزارت کشور را انجام سالم و قابل قبول و قابل دفاع انتخابات می دانستم و همه چیز را به خاطر آن تحمل می کردم و به لطف خدا، بسیاری از فشارها و سختی ها را بر خودم و وزارت کشور پذیرفتم که بتوانیم از انتخابات به سلامت عبور کنیم. از این جهت جا به جایی استانداران و فرمانداران را به مصلحت نمی دانستم، احساسم این بود که در روند انتخابات تاثیر مثبتی نخواهد گذاشت و لذا در این رابطه مقاومت کردم.»

پورمحمدی در ادامه به ارائه توضیحاتی درباره آمد و شد علی جنتی، ثمره هاشمی و سردار ذوالقدر می پردازد و این تغییرات را اعمال نظر احمدی نژاد عنوان کرده و در پاسخ به اینکه چرا در مقابل اصرار رئیس جمهور موافقت نکرده اینچنین از خود دفاع می کند؛ « من دو راه بیشتر نداشتم؛ یا باید خودم از کار کنار می کشیدم یا اینکه برکناری آقای ذوالقدر را می پذیرفتم. خود آقای ذوالقدر هم طبیعی بود که راضی نبود و نمی پسندید که در این ماجرا، من کل سیستم وزارت کشور را متزلزل کنم. در واقع با وجود ناراحتی و خلاف توقع من و خسارتی که طبعاً برای سیستم امنیتی کشور و وزارت کشور ایجاد می شد، مصلحت کلی کشور و دولت را در این می دیدم که با این تصمیم و این نگاه همراهی کنم.»

اگرچه پورمحمدی راه دوم را انتخاب کرد اما عملکردش نتوانست حضورش در کابینه را تضمین کند و وی ناچار به خداحافظی از کابینه یی شد که گویا در ماه های پایانی دولت در فهرست منتقدان رئیس جمهور قرار گرفته است. منتقدانی که روز به روز بر تعدادشان افزوده می شود و معلوم نیست چه پاسخی از سوی دولت دریافت خواهند کرد.