• اگر جریان روشن فکری بخواهد بدون قضاوت راست گرایانه و یا چپ روانه بر اساس منافع ملی به سامان دهی ارتباط با بخش کارگری بپردازد، چنین امری باعث می شود که شازند در حد چند خبر باقی نماند و سندیکای شرکت واحد تنها ابزاری تبلیغاتی محسوب نشود. بلکه همگی الگو و تجربه ای باشد برای تحقق دمکراسی ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ۴ تير ۱٣٨۷ -  ۲۴ ژوئن ۲۰۰٨

۱. شاهنامه شازند را شاه زنده نامیده است تا روایتی بسازد از امید به ماندگاری کیخسرو، اما غبار سیاه برخواسته از ادریس آباد سابق و شازند امروز روایتی تلخ است از ابوالفضل اسفندیاری ۲۶ ساله که تنها ده روز بود صاحب شغلی گردیده بود. و هزاران اسفندیاری دیگر که در کوره پزخانه ها و کارگاه های غیر قانونی مشغول کار می باشند. از کودک نه ساله کارگاه کفش دوزی که با استنشاق ماده شیمیایی ممنوعه فلج گردید. تا منصور اسالو که دغدغه تشکیل سندیکای مستقل کارگری او را رهسپار اوین کرد همگی تراژدی است از شخصیتی به نام کارگر، همان که پیامبر دست او را بوسید و در همان سال پیامبر جلوی فعالیت سندیکایی اش را گرفتند. کارگری که دورانی هشت ساعت کار قانونی رویای شیرینش بود و روز دیگر تشکیل حکومت کارگری دغدغه اش.
۲. فاجعه روی داده در کارخانه کیمیا گستران و کیمیاگران امروز شهر شازند که جان ۲۶ تن هموطنانمان را گرفت و بیش از ۵۰ زخمی بر جای گذاشت بازخوانی پرونده ای است که صفحات آن پر شده است از حوادث غم بار و دردناک. از مرگ ۱۱ کارگر معدن باب نیروز در تابستان سال ٨۴ تا ارتباط دادن خواسته های صنفی کارگران به تبلیغ علیه نظام و براندازی.
شاید اگر شازند بجای ٣ کپسول مهار آتش، ایستگاه آتش نشانی داشت این حادثه تلفات جانی کمتری را بر جای می گذاشت. اما این آرزو برای شهر شازند بیش از آنکه تحقق یک رویا باشد در ورایی دیگر ناشی از خلاء سندیکا یا سازمانی برای جلب خواسته های صنفی کارگران و ایجاد حلقه واسطه ای بین بخش کارفرمایی و کارگری می باشد.
تجربه شیرین سندیکای شرکت واحد هنوز بر ذهن زحمتکشان این مجموعه خدماتی مانده است. اما فعالیت سندیکا تنها در امکانات ابتدایی برای یک کارگر مثل لباس و کفش و غذای سالم و مناسب نمی گنجد، سندیکای شرکت واحد راهی را طی کرد که جریان روشن فکری ایران در تحقق آن به نفس زدن افتاده است. ایجاد ارتباط با بدنه اجتماعی خود و انتقال تجربیات به افراد و انتقال خواسته های صنفی به درون خانواده ها و درگیر ساختن همه جانبه یک فرد با مسائل صنفی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی خود بخش اصلی فرآیند دمکراتیزه کردن جامعه می باشد که سندیکای کارگری با متشکل ساختن کارگران تشکل های بدون کارکرد زرد را تبدیل به سازمانی سبز می کند. که علاوه بر جنبه های فیزیکال و بازده ساز روح مسئولیت پذیری و شهروندی و تأثیرگذاری اجتماعی بر ساخت قدرت را در افراد تثبیت می کند. کارگران در سندیکا بجای یک نیروی عکس العمل گرای اجتماعی به نیرویی تعیین کننده تبدیل می شوند. که با هشدار دادن به ساحت قدرت و نیز تولید نیروی مولد باعث ایجاد توازن در مطالبات و پاسخ گیری اجتماعی می گردند.
٣. اما نکته بسیار مهم در پیگیری مباحث کارگری در آن است که تبیین و تحلیل مباحث کارگری نباید در ساخت یک طرفه از سوی جریان روشن فکری به سوی بخش کارگری صورت بگیرد. که متأسفانه در ایران به علت روحیه استبداد تاریخی پارادایم های گفتمان ساز از بالا به پایین و گاهی نیز از بیرون به درون و با عدم شناخت کمی و کیفی به جریان های اجتماعی صورت می گیرد. که باعث می شود مباحث کارکرد گرای اجتماعی جنبه دستوری به خود بگیرد. و این فرآیند رابطه متقابل را با نیروهای اجتماعی از بین می برد.
تجربه سندیکای شرکت واحد نشان داد که تشکیل سازمان ها و نهادهای مستقل از حکومت بازدهی ساخت دهی اجتماعی را دارا می باشد. اما با شدیدترین نوع عکس العمل نیز از سوی جریان قدرت طلب روبه رو می شود. لذا حفاظت از نهادهای مدنی که دغدغه های رفرماتیستی نیز در آن ها غلیان دارد نیازمند جریانی موثر از نیروهای دمکراسی خواه مستقل می باشد که برآیند ارتباطی آن ها بتواند بار ضربات و فشارهای بیرونی را تحمل کند.
نگرشی نو به جریان کارگری ایران که نه از سر دغدغه حکومت سازی باشد و نه توسعه امانیسم بدون اتکاء به آراء اجتماعی مبحث جدیدی است که نیازمند پردازش و توجه بیشتر به این حوزه فراموش شده از روشنفکری ایران می باشد. این که جریان روشن فکری بخواهد بدون قضاوت راست گرایانه و یا چپ روانه بر اساس منافع ملی به سامان دهی ارتباط با بخش کارگری بپردازد. چنین امری باعث می شود که شازند در حد چند خبر باقی نماند و سندیکای شرکت واحد تنها ابزاری تبلیغاتی محسوب نشود. بلکه همگی الگو و تجربه ای باشد برای تحقق دمکراسی، احیاء حقوق بشر و تأثیر گذاری بر پارادایم های توسعه با در نظر گرفتن نیروهای اجتماعی.

مرتضی سیمیاری
دبیر انجمن زاهدان

منبع:
- گفتگوی شفاهی نگارنده با ابراهیم مددی عضو هیئت مدیره سندیکای شرکت واحد. و حسین اکبری روشن فکر وفعال کارگری