• در تهران ۱۲ تا ۲۰ کارگر زیر آوار مانده اند و در یاسوج ۵ کارگر در چاه آب کشته شده اند. بی توجهی به جان کارگران ساختمانی، هر روز فاجعه ی تازه ای می آفریند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ۱۱ تير ۱٣٨۷ -  ۱ ژوئيه ۲۰۰٨

در تهران ۱۲ تا ۲۰ کارگر زیر آوار مانده اند و در یاسوج ۵ کارگر در چاه آب کشته شده اند. بی توجهی به جان کارگران ساختمانی، هر روز فاجعه ی تازه ای می آفریند. گزارش های زیر را در این زمینه بخوانید:

کارگران در زیر آوار
سرمایه - ایمان پاکنهاد: تازه از خواب بیدار شده بودند. چایی دم کرده حاضر بود و دور هم نشسته بودند و داشتند صبحانه می خوردند. به یکباره ساختمان فرو ریخت و همه کارگرها زیر آوار سنگین بتنی دفن شدند.
٨/۴۴ دقیقه صبح دیروز ساختمانی هفت طبقه و خالی از سکنه در سعادت آباد تهران که سابقه ریزش نخستین اش به سال ٨۱ بازمی گردد، به یکباره فرو ریخت تا کارگرهایی که تعدادشان بیش از ۲۰ نفر تخمین زده شده، به زیر آوار فرو روند.
بلوار فرهنگ در منطقه سعادت آباد پایتخت از بالا و پایین بسته شده و هیچ خودرویی حق ورود و خروج از آن منطقه را ندارد. تعداد خیلی زیادی از ماشین های امداد سنگین و نیمه سنگین از ارگان های مختلف برای کمک رسانی آماده باش اند. حدود دو ساعت از لحظه ریزش گذشته و هنوز فضای اطراف این ساختمان پر از گرد و غبار است و تنفس به سختی صورت می گیرد. روبه روی ساختمان، روی جدول های وسط بلوار جمعیت زیادی به تماشا ایستاده اند و با موبایل های خود مشغول فیلمبرداری از حادثه هستند. مسوولان شهرداری یا هنوز نرسیده اند یا حاضر به پاسخگویی درباره علت ریزش و مقصران این حادثه دهشتناک نیستند. اما محمدباقر قالیباف که صبح دیروز در جلسه کمیسیون عمران مجلس حضور داشت، در میان خبرنگاران گفت: «شهرداری از قبل اخطارهای لازم را در مورد تخلیه این ساختمان و اجرای حکم تخریب داده بود و این حادثه به دلیل تخلف قانونی اتفاق افتاده است.» قالیباف صدور مجوز ساخت و ساز و پروانه ساخت این ساختمان را مربوط به شهرداری های دوره قبل دانست: «صدور مجوزها مربوط به سال ۷۲ است و از آن سال به بعد مجوز افزایش طبقات نیز اخذ شده، اما متاسفانه استانداردهای لازم در ساخت و ساز آن رعایت نشده و در عین حال سازمان نظام مهندسی، مهندس ناظر و طراح این ساختمان وظیفه خود را درست انجام نداده اند.» چشم هایی که به ساختمان فرو ریخته خیره شده اند در حیرت فرو رفته اند. انگار سگ های انسان یاب، چیزی پیدا کرده اند. سگ ها جسد مرده یکی از کارگرها را پیدا کرده اند. پیش از همه چند زن با چادر مشکی به سمت جسد می روند. گویا خانواده نزدیک یکی از کارگرها هستند. صورت کارگر به سختی دیده می شود. نمی توان هویت او را تشخیص داد. زن ها به صورت خود چنگ می اندازند و صورت یکی از آنان خون آلود شده است. آمبولانس پزشکی قانونی «ویژه بررسی صحنه جرم» به سرعت از محل دور می شود. همسایه ها هنوز این حادثه را باور نکرده اند. زنی میانسال که شاهد حادثه بوده، با صدایی گرفته و لرزان ماجرا را شرح می دهد: «شب ها برای خرید به سوپری سر کوچه می روم و هر شب آنها را می دیدم و با همه آنها دوست بودم. الهی بمیرم همه شان هم لر بودند. کوچه پر از خاک شده بود. چشم، چشم را نمی دید. این قدر صدای وحشتناکی داشت که یکی از همسایه های ما که بیماری قلبی دارد، به بیمارستان منتقل شد. خانه ما هم تا آن بالا ترک خورده، حالا کی ویران می شود، خدا می داند.»
دادستان تهران در ساعات نخستین اتفاق در محل حاضر شده و حکم بازداشت طراح، محاسب و پیمانکار را صادر کرده بود. کارگرهایی که اکنون زیر آوار مانده اند، از سوی شهرداری و برای انجام عملیات تخریب اولیه در ساختمان حضور داشتند. آنها مشغول درآوردن درها و پنجره ها بودند. «سعید کتف» مسوول جمعیت هلال احمر شمال غرب شهر تهران درباره حادثه توضیح می دهد: «نوع آوار بتنی، فشرده پن کیکی است. با توجه به نوع سازه ها، زمان زیادی طول می کشد تا اجساد از زیر آوار بیرون کشیده شوند. هنوز هیچ حفره ای پیدا نشده و تمام سعی ما این است که حفره ایجاد کنیم تا سگ ها بتوانند داخل آوار بروند.» کتف در پاسخ به سوال «مقصر کیست»، می گوید: «مهم ترین مساله برای ما اتمام عملیات است.»
تعداد دقیق کارگرهایی را که زیر آوار مانده اند، هیچ کس نمی داند. هر کسی حدس می زند. مسوولان حاضر تعداد را ۱۲ ، ۱٣ نفر اعلام می کنند و محلی ها بیش از ۲۰ نفر. از داخل کوچه ۲۴ شرقی صدای داد و بیداد زنی می آید. او خطاب به یکی از مسوولان شهرداری می گوید: «مهندس این ساختمان همسایه روبه رویی است. نفوذ زیادی دارد و فکر نمی کنم کسی بتواند با او برخورد کند.»
مسوول شهرداری که علاقه ای به معرفی خود ندارد، دست راستش را روی سینه اش گذاشته و مدام عبارت «من با شما همدردی می کنم» را تکرار می کند. اما یکی دیگر از همسایه ها در پاسخ به او می گوید: «۱۵ تا مادر اینجا جمع شده اند و بر سر خود می کوبند. آیا همدردی شما مرده های آنها را زنده می کند. چرا خودتان تخریب نکردید. چرا دست روی دست گذاشتید تا این حادثه فجیع رخ دهد. شرمندگی شما به هیچ دردی نمی خورد.» ماموران ناجا این مسوول را از میان مردم دور می کنند. مردم بسیار عصبی اند و ناراحت. آنها از مسوولان شهرداری گله مند بودند: «کسی زورش به شهرداری نمی رسد. به خاطر همین به پیمانکار گیر داده اند. مگر جز این است که شهرداری مجوز ساخت و ساز این ساختمان را صادر کرده؟ مدام می گفتیم تا یکی نمیرد کسی کاری نمی کند. مشخص بود این اتفاق خواهد افتاد.»
گویی سردل همه باز شده است. مردی میانسال با طمأنینه شرح ماجرا را توصیف می کند: «نزدیک تحویل سال ٨۷ بود که بخشی از ساختمان نشست کرد. اما اصل ماجرا در خرداد ٨۱ اتفاق افتاد که شبانه حدود ساعت چهار صبح بخشی از ساختمان ریزش کرد.» به گفته همسایه ها با وجود تماس های مکرر با شهرداری منطقه کسی به فکر این ساختمان نبوده و هیچ کس توجهی نکرده است.ساختمان مجاور هم بر اثر ریزش آسیب دیده است. دیوارهای این مجتمع آپارتمانی تقریباً به طور کامل فرو ریخته و اتاق ها از بیرون قابل مشاهده اند. کتاب ها زیر آجرها پنهان شده اند. ساکنان این ساختمان فعلاً در هتل اقامت دارند تا تکلیف شان مشخص شود. همه به دنبال انسان زنده در زیر آوار هستند اما گفته های مامورهای امداد چیز دیگری می گوید. آنها امیدی به پیدا کردن انسان زنده ندارند. آوار سنگین تر از آن است که کسی زنده بماند. آفتاب داغ تابستان وسط آسمان می تابد. آیا کسی از بین کارگرها زنده می ماند؟

کارگران فداکار یکی یکی در چاه جان باختند

سایت سندیکای کارگران شرکت واحد: کارگاه بلوک‌زنی شهرستان یاسوج عصر روز گذشته شاهد مرگ پنج کارگر در چاه آب بود؛ این کارگران در اقدامی فداکارانه، جان خود را از دست دادند.
به گزارش ایسنا، کارگران مشغول تعمیر پمپ آبی در چاه بودند که یکی از آنها به داخل چاه رفت و به دلایل نامعلوم موفق به بازگشت نشد.
پس از تأخیری طولانی مدت،‌ کارگران نگران شده و یکی از آنها تصمیم به ورود به چاه گرفت تا از وضعیت همکار خود اطلاع یابد؛ اما وی نیز پس از ورود به چاه هرگز به نزد کارگران دیگر بازنگشت.
عدم بازگشت کارگر دوم نیز موجب آن نشد که اقدام موثرتری برای جلوگیری از تکرار اتفاق مذکور رخ دهد و در نتیجه سه کارگر بعدی، هریک پس از عدم بازگشت دیگری، وارد چاه شدند و دیگر بازنگشتند.
این اقدام سبب شد که پنج کارگر مذکور همگی در چاه آب جان دهند.
بر اساس اظهارات شاهدان عینی، کارگران بدون هر گونه امکاناتی وارد چاه آب می‌شدند و این درحالی بود که به گفته مدیرعامل آتش‌نشانی یاسوج، امدادگران آتش‌نشانی ۷ دقیقه پس از اعلام گزارش در ساعت ۱٨:۴٨ از سوی پلیس ۱۱۰ در محل حاضر شده بودند.
عباس امیریان توضیح داد: امدادرسانان آتش‌نشانی که پس از ورود همه کارگران به چاه، به محل رسیده بودند، پس از حضور، با بررسی وضعیت چاه متوجه وجود برق در چاه شدند که این امر، عملیات امدادرسانی را متوقف کرد.
وی گفت: بدین ترتیب ماموران شرکت برق نیز در محل حادثه حاضر شده و برق چاه را قطع کردند و ۲۰ دقیقه پس از حضور امدادگران آتش‌نشانی، امدادگران هلال احمر که در امدادرسانی از این نوع حرفه‌ای بودند، در محل حاضر شدند و در ساعت ۲۱:٣٨ اجساد ۵ کارگر را از داخل چاه بیرون کشیدند.
امیریان درباره علت وقوع حادثه نیز گفت: از آن جا که برق بصورت مستقیم در چاه کشیده شده بود، باعث برق‌گرفتگی کارگران و مرگ فوری آنها در چاه شده است.
رییس جمعیت هلال احمر کهگیلویه و بویراحمد نیز که تعدادی از نیروهایش در محل حادثه حاضر بودند به خبرنگار ایسنا گفت: امداد و نجات در این گونه حوادث، وظیفه هلال احمر نیست و جزء وظایف آتش‌نشانی است و حضور ما فقط بر اساس وظیفه انسانی و نجات مصدومان بوده است.
محمد حسینیان اظهار کرد: مردم حادثه را دیر اطلاع دادند و اگر موضوع سریع‌تر به اطلاع امدادگران می‌رسید، احتمال نجات افراد وجود داشت.
وی تصریح کرد: نیروهای هلال احمر پس از دو بار ورود به چاه، موفق به خارج کردن اجساد شدند.
عملیات خروج اجساد کارگران از چاه ساعت ۲۲ شب حادثه پایان یافت.

جان کارگران ساختمانی در امان نیست
سرمایه: دیروز اخبار اجتماعی رسانه ها از کشته شدن تعدادی کارگر در نقاط مختلف کشور و در ساعات تلاش برای تامین معاش حکایت داشت. در یک کارگاه بلوک زنی در شهرستان یاسوج پنج کارگر در چاه آب گرفتار شدند و جان خود را از دست دادند. یکی از کارگران برای تعمیر پمپ آب از دهانه چاه پایین رفت. پس از گذشت ساعتی دیگر همکاران او برای نجات جان وی وارد چاه شدند ولی هیچ یک بازنگشتند.
ریزش ساختمان هفت طبقه سعادت آباد تهران در اولین ساعت های صبح اتفاق افتاد و ۲۲ کارگر که در این ساختمان مشغول به کار بودند زیر آوار ماندند. شهردار منطقه دو تهران ریزش ساختمان هفت طبقه را ناشی از بی توجهی مالکان ساختمان به هشدارهای شهرداری دانست. این ساختمان که در بهمن سال ۷۹ پایان کار گرفت پس از دو سال ترک برداشت و همین باعث تخلیه ساختمان و رفتن ساکنان آن شد. بیرون آوردن تن بی جان کارگران از آوار هفت طبقه آجر و سنگ ساعت ها به طول انجامید و خانواده های کارگران ساعت ها در انتظار اطلاع از سرنوشت عزیزان خود بودند. در میان این حجم خبر گلایه های خانواده قربانیان آتش سوزی شازند اراک هنوز شنیده می شود. در این حادثه که چهارم خردادماه اتفاق افتاد ۲۶ کارگر کارخانه های کیمیا گستران سپهر و کیمیاگران امروز زنده زنده در آتش سوختند و ۵۰ نفر هم با جراحت های عمیق راهی بیمارستان شدند. تعدادی از کارشناسان ایمنی اعلام کرده اند بارها به مسوولان این دو کارخانه در شازند تذکر دادیم که با توجه به شرایط موجود این کارخانه ها هر لحظه امکان انفجار وجود دارد که هر بار مسوولان به ما گفتند این موضوع ربطی به شما ندارد. کارشناسان ایمنی علت انفجار در این دو کارخانه را غیراستاندارد بودن شرایط کار می دانند: «هیچ کدام از دستگاه های مورد استفاده در این کارخانه ها ضمانتنامه و گارانتی مربوطه را نداشته است.» - کارگران ساختمانی قربانیان ٣٣ درصد حوادث کشور به گفته محسن ایزدخواه پژوهشگر کار و تامین اجتماعی ٣٣ درصد حوادث کشور به کارگران ساختمانی مربوط است که از طبقه ضعیف و با آسیب پذیری بالا هستند. او تعلل وزارت رفاه و سازمان تامین اجتماعی را موجب توقف اجرای قانون بیمه کارگران می داند: «در زمان دولت خاتمی این قانون آماده و در دولت مهرورزی به مجلس ارائه شد. پیش بینی می شد با اجرای این قانون یک و نیم میلیون کارگر ساختمانی تحت پوشش قرار بگیرند ولی کوتاهی وزارت رفاه منجر به توقف اجرای قانونی در سال جاری شد در حالی که سالانه چند هزار کارگر ساختمانی دچار حادثه می شوند.» این کارشناس، کارفرمایان را مسوول اصلی بروز حادثه در زمان ساعت کار می خواند: «مطابق مقاوله نامه سازمان بین المللی کار کشورهای صنعتی بیشترین جان باختگان را در حوادث کار دارند و موظف به حفظ ایمنی و حفاظت بخشی هستند. کارفرمایان هنگام تاسیس کارخانه باید موافقت لازم را از وزارت کار داشته باشند.» او ادامه می دهد: «به لحاظ ایمنی بخشی و زیست محیطی، بخشی از کارها سخت و زیان آورند یا در مناطق آلوده مثل مناطق زیرزمینی (معادن و چاه ها) انجام می شود. در این قبیل فعالیت ها کارفرما ملزم به فراهم کردن تجهیزات لازم است.» ایزدخواه معتقد است در کشور ما که بازار عرضه و تقاضای نیروی کار به هم خورده است کارگر قدرت چانه زنی ندارد که از کارفرما درخواست حفاظت ایمنی و بهداشتی کند. او به رشد ۹ درصدی حوادث اشاره کرد: «برابر گزارشات رسمی سازمان تامین اجتماعی در سال ٨۵ بیش از ۲۱ هزار حادثه در کشور اتفاق افتاده و در سال ٨۵ با رشد معادل ۹ درصد تعداد حوادث بالغ بر ۲٣ هزار مورد شده است که از این تعداد بالغ بر دو هزار و ۱۰۰ نفر بر اثر این حوادث و بیماری های ناشی از آن دچار فوت یا از کار افتادگی شده اند همچنین در سال ٨۵ بر اثر این حوادث نزدیک به یک میلیون روز کاری به منظور درمان کارگران به هدر رفته و بالغ بر ۶۲ هزار روز از کار مفید کارگران به علت بستری شدن تضییع شده است.» براساس گزارش رسمی دستگاه های مسوول بیش از ۹۰ درصد حوادث ناشی از کار در اثر خطاهای انسانی رخ می دهد که از این رقم ۷۰ درصد به دلیل عدم رعایت اصول ایمنی توسط کارفرما و ۲۰ درصد نیز مربوط به کارگران است. بررسی ها نشان داده است در سال ٨۵ بخش صنعت ۴۷ درصد بیشترین فراوانی و بخش ساختمان با متوسط ٣۰ درصد از کل حوادث بالاترین حادثه را به خود اختصاص داده و بالاترین مرگ و میر نیز در این دو بخش روی داده است. حمید حاج اسماعیلی کارشناس ایمنی هم بر نقش تشکل های کارگری تاکید می کند: «خلاء وجود تشکیلات سازمانی کارگری و معضلات مربوط به ایجاد سندیکاهای مربوط به کارگاه ها و صنوف باعث شده حقوق کارگری در ایران دچار مشکلات جدی شود.» او بزرگ ترین انتقاد از این حوزه را به دولت وارد می داند: «دولت در سال های اخیر زمینه های لازم را برای تشکیل نهادهای کارگری فراهم کرده است.» حاج اسماعیلی معتقد است ضعف دیگر در حوزه قانون کار است: «در ایران به نیروی انسانی توجه نمی شود. صیانت از نیروی انسانی برعهده دولت و کارفرماست با توجه به اینکه دولت کارفرمای بزرگی در کشور است و در حوزه کار دارای منافع است، ضروری است تسهیلاتی برای حفاظت فنی و حفظ جان کارگرها فراهم شود. ایمنی و حفاظت در کار به قدری اهمیت دارد که بخش زیادی از قوانین کار را به خود اختصاص داده است در صورتی که در ایران بخش زیادی از جمعیت چهارمیلیون نفری کارگری بیمه نیستند و این آسیب بزرگی در حوزه نیروی انسانی به شمار می رود.»