• آزادی فعالین سندیکایی ترکیه در روز ۶ ژوئن ۲۰۰۸ و شرکت عملی فعالین سندیکایی ایران بویژه سندیکای کارگران شرکت اتوبوس رانی تهران و حومه و اتحادیه آزاد کارگران ایران در یک کمپین بین المللی برای آزادی کارگران زندانی در ترکیه یک گام محکم بود ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
يکشنبه  ۱۶ تير ۱٣٨۷ -  ۶ ژوئيه ۲۰۰٨

آزادی فعالین سندیکایی ترکیه در روز 6 ژوئن 2008 و شرکت عملی فعالین سندیکایی ایران بویژه سندیکای کارگران شرکت اتوبوس رانی تهران و حومه و اتحادیه آزاد کارگران ایران در یک کمپین بین المللی برای آزادی کارگران زندانی در ترکیه یک گام محکم بود. گامی که تجارب آن درخدمت گسترش روابط و همبستگی متقابل مابین فعالین کارگری ایران و سایرکشورها نیز قرارگ رفته وشناخت متقابل را ارتقاء خواهد داد.

روز6 ژوئن 2008 بعد از 150 روز بلاتکلیفی و در مجموع 200 روز زندان دادگاه 7 تن از فعالین سندیکای کارگران حمل و نقل ترکیه ( تومتیز 1*) در آنکارا برگزار شد و فعالین زندانی آزادی شان را باز یافتند.
درنیمه شب 19 نوامبر2007 نیروهای امنیتی ترکیه در یک عملیات کماندوئی منازل اعضای هیات مدیره سندیکای حمل ونقل را مورد هجوم قرارداده و آنشب کلیه ی اعضای هیات مدیره بازداشت شدند.
روز23 نوامبر2007، ده تن از دستگیرشدگان آزاد و 7 تن دیگر بدون هیچ دلیلی باید در زندان می ماندند و تازه بعد از 5 ماه وکلای دستگیرشدگان در جریان اتهامات موکلان خود قرار گرفتند و حدود یکماه بعد سرانجام دادگاه برگزار شد.
دادگاه کارگران و فعالین سندیکایی ترکیه اما یک دادگاه معمولی نبود، حتی دادگاه مربوطه به حقوق کار نیز نبود، بلکه یک دادگاه جنایی و امنیتی بود که برای بزانو درآوردن فعالین سندیکایی، دولت ترکیه برپا داشته بود .
روز 6 ژوئن در حالیکه بیرون سالن دادگاه صدها نفر از بستگان و اعضای خانواده ی فعالین کارگری و اعضای سندیکاها تجمع اعتراضی برپا داشته بودند و در داخل سالن حدود 200 نفر منجمله ناظرین کارگری از کشورهای انگلیس، آلمان، ایران و هلند شاهد محاکمات بودند، قاضی دادگاه با قرائت اتهامات بی اساس یکبار دیگر بر توطئه دولت ترکیه بر علیه سندیکای حمل و نقل ترکیه صحه گذارد و نشان داده شد چگونه دولت کمالیستی ترکیه هدفمند و آگاهانه و با بکارگیری قهر گسترده و همه ی وسائل ممکن نظیر ارتش و پلیس در کنار نقض آشکار و روزانه حقوق بشر و تعقیب و قتل مخالفین سیاسی قصد نابودی تشکل های کارگری را دارد.
فعالین سندیکایی متهم به "اخلال در آرامش محیط کار" و "ایجاد کانونهای جنایتکارانه با هدف گسترش دامنه ی نفوذ و تهدید کارفرمایان" شده بودند و قاضی در این محاکمه فرمایشی تک تک متهمین را خطاب قرار می داد که: "آیا عضو یک کانون جنایتکارانه هستند؟" و هر بار پاسخ قاطع «نه» از سوی متهمین شنیده می شد.
تکراراین اتهامات بی اساس بجای محکومیت متهمین بیشتر اسباب تمسخر دادگاه بود. حتی گزارش 5000 صفحه ای که پلیس ترکیه بر مبنای شنود تلفنی فعالین سندیکایی تنظیم کرده بود نتوانست دلایلی محکمه پسند در اختیار دادگاه قرار دهد. بدینسان روز 6 ژوئن 2008 کلیه ی فعالین سندیکای تومتیز در میان استقبال گرم مردم آزادیشان را باز یافتند. هر چند هنوز پرونده ی مربوطه مختومه اعلام نشده و باید مجددا عده ای از فعالین سندیکایی در ماه سپتامبر 2008 در دادگاه حاضرشوند.
هجوم به فعالین سندیکایی محدود به سندیکای تومتیز نبوده و نیست. اگر به سابقه ی فعالیت سندیکایی در ترکیه که قدمت بسیار طولانی (دهه های آخر قرن نوزدهم 2*) دارد توجه کنیم در خواهیم یافت که در تمام یکصد و اندی سال گذشته، چه پیش و بویژه پس از تشکیل جمهوری در سال 1923 و در دوره اخیر بویژه بعد از سومین کودتای نظامی 1980 (کودتای اول 1960 ، کودتای دوم 1971 ) سندیکاها و فعالین کارگری ترکیه بویژه گرایشات مترقی و مبارز درون جنبش کارگری ترکیه بشدت تحت سرکوب قرار داشته اند.
گزارشات اول ماه مه امسال ترکیه و سایر گزارشات موجود اخیر نیز حاکی از گسترده گی هجوم پلیس به آزادیهای سیاسی و سرکوب نیروهای مترقی است. اعم از دانشجویانی که بجرم داشتن عکس چه گوارا و آثار مارکسیستی باید در زندان بمانند تا سرکوب کردها و از همه روشن تر فعالین کارگری همگی نشان از این واقعیت دارد که دولت محافظه کار و اسلامی رجب تیپ اردکان دولت مرتجع و پلیسی و همدست سرمایه ی جهانی است.
هم اکنون نیزتعداد 4 نفر از اعضای هیات مدیره ی سندیکای بخش بهداشت و درمان با همین اتهام واهی "تشکیل کانون جنایتکارانه" به زندان تا 5 سال محکوم شده اند ( 3*)
و بر علیه سندیکای تلفن و مخابرات و دبیر این سندیکا نیز در 81 شهر با شکایاتی از سوی کارفرمایان پرونده تشکیل شده است.
بهرحال برای اینکه زمینه ی یورش اخیر به سندیکای حمل و نقل را دریابیم اشاراتی لازم است.
طبق دسته بندی رسمی و دولتی ترکیه، شاغلان مجازند در 28 حوزه صنعتی و خدماتی سندیکاهای خودشان را داشته باشند و هم اکنون در ترکیه 110 سندیکا و اتحادیه به ثبت رسیده اند و حدود 9 کنفدراسیون مختلف سندیکایی سقف تشکل صنفی کارگران، کارمندان و کارگران روستایی و دهقانان ترکیه است. البته که فرم و ساختار این کنفدراسیونها و سندیکاها در عمل، در هم برهم تر ازدسته بندی رسمی و دولتی آنان است و همین شناخت آنان را با مشکل روبرو می سازد. در واقع مسئله ی اصلی این است که با وجود باصطلاح "قانونی بودن" تشکل های صنفی در ترکیه، اما در عمل و در چهارچوب یک بوروکراسی قوی و قید وبند های قانونی (4*) تشکل یابی آزادانه ی کارگری در ترکیه با مشکلات جدی مواجه است و اگر به این قید و بند های قانونی حجم شدید سرکوب و تعقیب و آزار فعالین کارگری را بیافزائیم بخوبی درخواهیم یافت که درترکیه ی "مدرن"، سنتِ جاروب کردن نهادهای مستقل همچنان قوی و برتر است و دولت و کارفرمایان دست در دست هم مقابل کارگران صف آرایی کرده و نه تنها تشکل مستقل کارگری را بر نمی تابند بلکه حتی خود را نیز ملزم به رعایت نیم بند مقاوله نامه های سازمان جهانی کار نمی دانند.

با این ملاحظات اگر به نمونه ی سندیکای تومتیز برگردیم متوجه می شویم که تومتیز به این دلیل روشن اینگونه بشدت مورد سرکوب و آزار قرار گرفته و متهم به تشکیل "کانون جنایت" شده است که تلاش می کند در بین کارگران حمل ونقل تشکل سندیکایی ایجاد نماید، جایی که با همه ی گسترده گی کارکنان و کارگران تا همین سالهای اخیر بعنوان "حوزه ی پاک" از سندیکاها بشمار می رفته است و همین تلاش سندیکائی قبل از هر چیز خشم کارفرمایان را برانگیخته است. کارفرمایانی که تو گویی از یک رابطه ی نامرئی با پلیس و دستگاه امنیتی برخوردارند و در موقع لزوم نیروی سرکوب را فرامی خوانند. بعنوان مثال هنگامیکه سندیکای تومتیز تلاش کرد تا در یکی ازبزرگترین شرکت های لوجستیکی مشهور به "خروس" (5*) برای اولین بار تشکل سندیکایی بوجود آورد کارفرمایان یکباره همه وسائل را بکار گرفتند که بساط سندیکای تومتیز را جمع کنند. ابتدا تلاش کردند، فعالین سندیکایی مرعوب گردند و به دستور مدیریت فعالین سندیکایی مورد شتم و ضرب قرار گرفتند. سپس هنگامیکه کارفرما فهمید با روش ارعاب نمی تواند فعالین سندیکایی را از میدان بدرکند 7 تن را فورا اخراج نمود. با همه این تدابیر ما می دانیم در مقابل سرکوب مقاومت نیز تکوین می یابد و بمحض اینکه مقاومت ها جدی تر شد مدیریت "شرکت لوجستیکی خروس" به رابطه ی نامرئی با پلیس و دستگاه امنیتی ترکیه توسل جست و شکایاتی مبنی بر "تهدید جانی و خسارت مالی" علیه فعالین سندیکایی تومتیز تنطیم کرد تا به دخالت پلیس مشروعیت بخشد. انگار در قوقولی قوقوی "خروس" پیامی بود که آنتن پلیس گرفت و بدین ترتیب با حکم دادستانی، ماموران شروع کردند به شنود فعالین سندیکایی تومتیز و شب و روزنشستند تا 5000 هزار صفحه مدرک جرم علیه فعالین سندیکا سرهم بندی کنند که بازهم موفق نشدند روز 6 ژوئن دلیل محکمی برای اثبات اتهاماتی که خودشان وارد کرده بودند فراهم نمایند.
سندیکای تومتیز تاکنون در مقابل اینگونه تمهیدات پلیس و دولت و کارفرمایان عقب نشینی نکرده و همچنان بر اصول و اهداف سندیکایی تاکید می کنند و راز پشتگرمی این مقاومت در این واقعیت نهفته است که تومتیز (صرفنظر از سابقه ی این یا آن عملکردش در گذشته که جای بحث دارد) اینبار اعتراضات کارگری را سازماندهی کرد، بر بدنه ی اصلی اش اتکاء نمود و با برپایی تظاهرات و اطلاع رسانی شفاف در سطح افکارعمومی برای آزادی فعالین سندیکایی و کارگران زندانی تلاش نمود. همچنین همبستگی بین المللی بیاری کارگران زندانی آمد که چه بسا بدون این همبستگی هنوز فعالین سندیکایی موفق به کسب آزادیشان نمی شدند و چه بسا سندیکای تومتیز تا حد ممنوعیت با فشار عدیده ی دیگر روبرو می گردیدند.
تجربه ی 6 ژوئن نشان داد دفاع از سنت مقاومت و همبستگی مابین کارگران از ملیتهای مختلف، انسانهای معترض و سندیکاهای مترقی و... در مقابل دستگاه سرکوب دولتی یک وظیفه دائمی تشکل های سندیکایی و فعالین کارگری در همه ی کشورها است. سندیکا حزب سیاسی نیست اما دفاع بی قید شرط از آزادیهای سیاسی و اعتراض به سرکوبگران، هموزن دفاع ازحق تشکل سندیکایی است و باید در راس مطالبات فعالین سندیکایی قرار گیرد.
سندیکای تومتیز در تازه ترین دور فعالیت اش برای جلوگیری از اخراج 123 راننده شرکت اتوبوس رانی شهری در "بورسا" تلاش می کند. همچنین 256 کارگر بدلیل عضویت در سندیکای تومتیز توسط کارفرمایشان در "گازیانتیپ" اخراج شده اند. بهمین دلایل نیز کنسرن چند ملیتی " اونیلور" 70 نفراز اعضای تومتیز را در بخش حمل و نقل کنسرن اخراج کرده است.
این اخراج های دسته جمعی بجرم عضویت در سندیکای مبارزی نظیر سندیکای تومتیز تنها گوشه ای از وضعیت اسفبار نقض حقوق بشر و سیاست های ضدکارگری حاکم بر ترکیه است. روزنامه ی کنفدراسیون سراسری سندیکاهای ترکیه "ترک – ایش" (6*) که حتی به راست روی شهره است و نزدیک به سیاست های دولت قرار دارد در شماره ی 375 نوشت که:
"در سال گذشته 20000 نفر بدلیل عضویت در سندیکاها از کار اخراج شده اند"

طی سالهای اخیر، کارگران ایران بویژه کارگران زندانی در ایران بیش از هر زمان در عمل اهمیت کسب همبستگی جهانی فعالین کارگری از کشورهای مختلف و دگراندیشان مترقی را درک کرده اند و همین درک عمیق طبقاتی نیز منشاء واکنش و همبستگی بموقع فعالین سندیکایی کارگران شرکت واحد و اتحادیه ی آزاد کارگران ایران با فعالین سندیکایی در ترکیه و اعتراض به سرکوب حقوق کار در ترکیه بود. همبستگی که سبب دلگرمی فعالین کارگری در ترکیه و بسیاری از کشورهای جهان گردید. فراموش نکنیم که "امنیستی" یا "عفو عمومی برای کارگران زندانی" یکی ازبا شکوه ترین مطالبات جنبش کارگری بین المللی در سده ی گذشته بوده و باید بیش از هر زمان برای عقب راندن ماشین سرکوب و برای آزادی کارگران زندانی درجهان و همچنین رفقای خود در ایران تلاش کنیم.

توضیحات :

*1- TÜMTIS سندیکای کارگران حمل ونقل ( تومتیز) عضو ITF می باشد.
*2- دردوره ی امپراطوری عثمانی اولین اولین انجمن های کارگری در سال 1871 تشکیل گردید ویکسال بعد کارگران بارانداز بعد ازاعتصاب در بندرموفق به کسب افزایش دستمزد گردیدند. کمون پاریس تاثیرات جهانی خود را برجای گذاشت و سالهای بعد انجمن های کارگری تاسیس شده با ایده های کمون پاریس درخشیدند و ازمرزمطالبات صنفی عبورکرده ومطالبات سیاسی نیزبرعلیه امپراتوری عثمانی مطرح می کردند. دیری نپایید که تشکل های کارگری ممنوع گردیدند و یکباردیگربا وقوع انقلاب اکتبرجنبش کارگری ترکیه جان تازه ای گرفت.
آتاتورک اما قانون ممنوعیت تشکل های کارگری و سیاسی را با سرسختی اجرا کرد که تا مرگ وی و حتی تا پایان جنگ جهانی دوم ادامه یافت.
*3- " لیبراستارد" کمپینی را برای دفاع از "Meryem Özsögüt " از سندیکای بهداشت و درمان آغازکرده است. نگاه کنید به لینک زیر:
www.labourstart.org
*4- در زمینه موانع قانونی تشکل یابی کارگری درترکیه توجه به ملاحظاتی لازم است.
هر تشکل سندیکایی ترکیه که می خواهد درهرحوزه ورشته ی صنعتی و خدماتی تشکیل واعلام موجودیت کند باید حداقل 10 درصد شاغلان را در سطح کشورهمراه وحامی خودداشته باشد ودر سطح کارخانه و کارگاه باید حداقل 50 درصد شاغلین، عضویت در سندیکا را بپذیرند. عضویت درسندیکا نیزباید محضری ثبت شود ورسما به اطلاع کارفرما برسد و سندیکا ها زمانی از قابلیت مزاکره برخوردارمی شوند که به تایید وزارت کشوررسیده باشند. علاوه براین شرط وشروط ها ی دست وپا گیرمهمتراینکه دولت ترکیه همچو کارفرمایان در عمل اثبات کرده که برایش همواره عضویت در سندیکا ها مساوی با عضویت در یک سازمان تروریستی است و دولت حق خود می داند هر زمان لازم دانست یک اعتصاب کارگری را بدلیل ملاحظات دولتی ممنوع اعلام کند. در ترکیه مسئولین سندیکاها نیز باید کسانی باشند که جرمی مرتکب نشده باشند، یعنی اگرکسی دریک تظاهرات کارگری که دولت بنا به مصلحت خودش آنرا ممنوع اعلام کرده باشد، شرکت کرده باشد " مجرم با سوء سابقه" بحساب می آید و نباید درسندیکاها مسئولیت و پستی داشته باشد . همه این موانع فعالیت سندیکایی را مشکل و تلاش برای تشکل یابی مستقل را صد چندان مشکل تر نموده است.
*5- HOROZ – Lojistik " شرکت لوجستکی وحمل ونقل خروس "
*6- در مجموع در ترکیه 9 کنفدراسیون کارگری رسمی وجود دارد . این 9 کنفدراسیون درسه کاتاگوری دسته بندی شده اند،
1- کنفدراسیون های کارگری شامل بر:
TÜRK-IS کنفدراسیون سندیکاهای کارگری ترکیه
DISK کنفدراسیون سندیکاهای کارگری انقلابی
HAK-ISکنفدراسیون سندیکاهای کارگری راست
MISKکنفدراسیون سندیکاهای کارگری ملی گرا
2- کنفدراسیون های سندیکاهای کارمندان شامل بر:
KESK کنفدراسیون سندیکاهای شاغلین دربخش خدمات
MEMUR_SENکنفدراسیون سندیکاهای کارمندان
TÜRKIYE KAMU_SEN کنفدراسیون سندیکای کارمندان ترکیه
3- کنفدراسیون های سندیکاهای دهقانان و کارگران روستایی شامل بر:
TÜM-KÖY-SENکنفدراسیون سندیکاهای کارگران روستایی
CIFTCI-SEN کنفدراسیون سندیکاهای دهقانی
لازم بیادآوری است که به گمان من این سندیکاها الزاما منافع طبقاتی کارگران را نمایندگی نکرده و ظرف مبارزه ی مستقل کارگری نیستند. بررسی و ارزیابی این مسئله اما نافی دفاع بی قید و شرط از دستگیرشدگان وزندانیانی نیست که بجرم فعالیت سندیکایی متهم به اعمال جنایتکارانه شده اند. برای مطالعه و شناخت بیشتراز سندیکاهای کارگری در ترکیه رجوع کنید به منبع زیر:
Gewerkschaften in der Türkei:
Historischen Entwicklung , Organisationsstrukturen und rechtliche rahmenbedingungen - Oya Baydar