• عدم شرکت مردم نشان از بیداری و اعتراض به وضع موجود و درک منافع وتمایل به بنای ساختاری نو است ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه  ۱۵ اسفند ۱٣٨۱ -  ۶ مارس ۲۰۰٣

مقدمه
عدم مشارکت مردم در انتخابات شهر و روستا موجب اظهار نظر گوناگون و شتابزده شخصیت های درون اصلاح طلبان حکومتی گردید که نشان از شکاف و تعارض نیروهای متشکله جبهه دوم خرداد دارد و بواسطه این شکست با شدت هر چه بیشتر خود را نشان داد. بعلاوه   توجه به اظهارات قبل و بعد از انتخابات موید این واقعیت است که اصلاح طلبان حکومتی
اولا- از رای مردم در خرداد۱۳۷۶ و انتخابات پس از آن
ثانیا- از دینامیک رفتارهای انتخاباتی مردم ایران
ثالثا- از روند تحولات در زمینه های اجتماعی و سیاسی ایران
رابعا- از نقش و اهمیت سازمانها احزاب و نخبگان مدافع دموکراسی مبتنی بر سکولاریسم
درکی واحد و مبتنی بر واقعیت ندارند.
جدائی و خروج دفتر تحکیم وحدت از جبهه دوم خرداد با تاکید بر ضرورت تشکیل جبهه جمهوری و دموکراسی در اثنای انتخابات و متعاقب جلسه این تشکل با حضورآقای علوی تبار (مدافع و مبدع ضرورت تشکیل جبهه واحد مستقل از گذشته) و خانم زهرا رهنورد (همسر موسوی نخست وزیر اسبق) آغاز انحلال ساختار جبهه دوم خرداد ارزیابی می شود. مضافا آنکه در انتخابات اخیر جبهه دوم خرداد نه بصورت مجموعه ای یکپارچه بلکه بصورت تشکلهای مستقل شرکت کردند تا "حضور مستقل گروههای سیاسی   در انتخابات   پایگاه اجتماعی   آنان را مشخص نماید" ۱
 
دوم خرداد ۱۳۷۶ وتلقی جناحها
رای یکپارچه مردم به خاتمی در خرداد۷۶ در واقع عمل مشترک اجتماعی مبتنی بر اعلام نارضایتی مردم از وضع موجود و به منظور بهبود اوضاع اقتصادی و اجتماعی و شرایط سیاسی جامعه بوده است. اما جناحهای حکومتی به تناسب شعارها و ارتباط خود با جنبش سعی در تفسیر این وضعیت و مصادره آن به نفع خود برآمدند بگونه ای که نیروهای اصلاح طلب حکومتی همواره رای مردم به خاتمی را نشانه مقبولیت و مشروعیت نظام و جناح خود معرفی می کردند و در مقابل جناح اقتدار گرا دوم خرداد را نتیجه یک اشتباه سیاسی ( تائید صلاحیت خاتمی) ارزیابی نموده و بر همین اساس جناح اقتدار گرا در راستای پیشگیری از تکرار چنین اشتباهی همه هم خویش را مصروف تقویت نهاد شورای نگهبان و... و گسترش نظارت استصوابی می نمایند. چالش دوجناح قدرت در برخورد با نقش و جایگاه شورای نگهبان و تفسیر نوع نظارت این نهاد بر صحت ادعای فوق مهر تائید می زند. بعلاوه جناح اصلاح طلب با غفلت از "توانمندی انسان برای عمل اجتماعی" ۲ و نادیده انگاشتن مبارزه بی امان و مستمر اقشار مختلف اجتماع برای دموکراسی و توسعه از توان و ظرفیت جنبش مردم بطور کامل استفاده نکرد. و حتی شخص خاتمی علیرغم تلاش در راه اعاده حیثیت جهانی نظام با تاکید بر ضرورت گفتگوی تمدنها و حفظ و گسترش صلح   متاسفانه در عرصه داخلی بر حفظ "دستاوردهای پر افتخار نظام" و مخالفت با تغییر قانون اساسی و لزوم رعایت چهارچوبهای قانونی در صدد مهار سرعت و شتاب جنبش مردم برآمد و با تکیه بر حجیت "ایدئولوژی اسلامی" و آرمانهای ارزش مدار وجوه اشتراکات را جستجو و به پیشنهادات و درخواستهای سازمانها و شخصیت های علمی و مدافع اندیشه دموکراسی و حقوق بشر برای همکاری و همگرائی پاسخی شایسته نداد در نتیجه این فرایند، از ظرفیت و توان جنبش بدلیل هراس از تعمیق آن استفاده ننمود. به تبع این وضعیت عمق شکاف دولت- ملت بیشتر شد و علیرغم بهبود نسبی اوضاع سیاسی انتظارات و توقعات وسعت یافت و با تداوم نارضایتی عمومی دلسردی و سرخوردگی فرساینده همه گیر شد و جریان اصلاح طلبی جاذبه خود را از دست داد.
 
شکست در انتخابات شهر و روستا
پس از اعلام نتایج انتخابات شهر و روستا و میزان شرکت مردم همه گروههای اصلاح طلب درون نظام شکست را قبول کردند و پیروزی برگزیدگان را تبریک گفتند اما در بیان علل آن همچون دوم خرداد ۱۳۷۶ به واقعیت جنبش مردم توجهی ندارند تا جائیکه عدم مشارکت مردم را انفعال سیاسی تلقی کرده و اعلام میدارند که " تحولات جدی سیاسی همیشه وقتی اتفاق می افتد که مردم از انفعال خارج می شوند" ۳
در حالیکه در واقعیت امر عدم شرکت مردم نشان از بیداری و اعتراض به وضع موجود و درک منافع و تمایل به بنای ساختاری نو است. لذا اصرار بر "عدم حضور گسترده مردم... به منزله قهر سیاسی آنها بوده است" ۴ و دموکراسی در ایران با خطر مواجه است" ۵ از سوئی نشانه عدم درک تصمیم مشترک مردم و امتناع از پذیرش این اعتقاد است که " جنبش های اجتماعی رخدادهای طبیعی زندگی اجتماعی اند " ۶ و از سوی دیگر به انکار این واقعیت می پردازدکه ""مردم رویگردانی خویش را از کلیه گزینه های موجود از طریق عدم مشارکت اعلام داشتند"" ۷
 
خط سوم و انتخابات شهر وروستا
گسترش نا رضایتی عمومی و تداوم آن یاس و دلسردی عمیق را موجب گردید و به تبع این وضعیت جنبش اجتماعی از اصلاح طلبان حکومتی فاصله گرفته است. در فضای بسته جامعه ایران و پراکندگی و عدم حضور موثر مدافعان دموکراسی وحقوق بشر و جمهوری مبتنی بر سکولاریسم و همچنین مشکلات فزاینده ای که گریبان قدرت حاکم را گرفته است زمینه های تجمع و ساماندهی تکنوکرات های درون نظام فراهم شده است تا با تشکیل حزب به فکر کسب رهبری جنبش و هدایت آن باشند و خود را مستقل از دو جناح و ناجی ملت معرفی نمایند.
تشکیل حزب اعتدال و توسعه به دبیر کلی دکتر نوبخت و حمایت پنهانی هاشمی رفسنجانی از این منظر قابل ارزیابی است. این حزب در مدتی کوتاه با بهره برداری از رانت های اطلاعاتی و آماری و استفاده از فضای بسته سیاسی و همچنین در شرایط عدم حضور موثر مدافعان دموکراسی و جمهوری و ضعف جریانات متشکله در قدرت تشکیلات خود را سامان بخشید و با بکار گیری امکانات دولتی و وعده و وعیدهای تبلیغاتی و سیاسی با تحصیل کردگان شهر های مختلف ارتباط برقرار کرد و ضمن گسترش تشکیلات در پوشش لفاظی و ظاهر دموکراتیک عناصر مرتبط با خود را به شکل های مختلف در انتخابات اخیر مطرح نمود در این مسیر از حمایت پنهان جناح راست و شخص هاشمی برخوردار بود (ائتلاف آبادگران ایران اسلامی در تهران) تا پیروزی در این انتخابات را اگر چه با آرای کم جشن گرفت و آماده خیز به پله های بعدی شد.
این پیروزی مرهون تلاش هماهنگ جناح اقتدارگرا و بخشی از نیروهای اصلاح طلب می باشد که آگاهانه از ضعف جنبش اصلاح طلبی و نبود شخصیت ها و سازمانهای مدافع دموکراسی و همگرائی و اتحاد عمل آنها در راه به قدرت رسیدن تکنوکرات های راست گرا با تمایلات انحصارطلبانه بهره برده اند و با طرح اینکه "" همواره با یک برداشت سطحی از جریان عمیق اجتماعی گاه برگرفته از آن سوی مرزها تلاش دارند همه مولفه های سیاسی کشور را لزوما در چهار چوب چپ و راست یا اصلاح طلب و محافظه کار تقسیم نمایند"" ۷ مدعی داشتن نسخه واقعی علاج مشکل سیاسی ایران هستند.
۱۳/۱۲/۱۳۸۱
 
۱. سعید حجاریان   یاس نو ۸/۱۲/۸۱
۲. یورگن هابر ماس
۳. احمد شیر زاد یاس نو ۱۲/۱۲/۸۱
۴. حمید رضا جلائی پور ۱۲/۱۲/۸۱
۵. حمید رضا جلائی پور    ۱۲/۱۲/۸۱
۶. تیلی به نقل از گیدنز   جامعه شناسی نشر نی ۱۳۷۳
۷. عماد الدین باقی   یاس نو ۱۲/۱۲
۸. دکتر نوبخت نماینده مجلس و دبیر کل حزب اعتدال و توسعه    ایران ۱۲/۱۲/۱۳۸۱
ضمنا دیدگاههاو اساسنامه حزب اعتدال نیاز به بررسی دقیق دارد