• رئیس جمهوری سوریه روز شنبه وارد تهران شد تا در کنار ایفای نقش یک میانجی هسته یی میان ایران و غرب، درباره مذاکرات اخیر خود با اسرائیل نیز با مقامات تهران گفتگو کند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
يکشنبه  ۱٣ مرداد ۱٣٨۷ -  ٣ اوت ۲۰۰٨

روزنامه ی اعتماد - نیلوفر منصوریان: رئیس جمهوری سوریه روز گذشته وارد تهران شد تا در کنار ایفای نقش یک میانجی هسته یی میان ایران و غرب، درباره سخنان اخیر خود در رابطه با اسرائیل نیز توضیح دهد.
بشار اسد دو هفته پیش از آنکه چمدان سفرش را به مقصد تهران ببندد دیداری مهم با نیکلا سارکوزی رئیس جمهوری فرانسه داشت و طی این دیدار پاریس از او درخواست کرد به عنوان میانجی هسته یی میان ایران و غرب ایفای نقش کند؛ نقشی که مقام های ایرانی نیز از آن استقبال کردند.
بنابراین نشست اتحادیه مدیترانه برای سوریه پیام آور ایفای نقش استراتژیک در منطقه بود. از یک سو دیدار در الیزه، سوریه را به سوی به رسمیت شناختن دیپلماتیک لبنان سوق داد و از سوی دیگر بشار اسد به عنوان نماینده ویژه فرانسه برای حل اختلافات هسته یی تهران و گروه ۱«۵ انتخاب شد. اما آنچه در این بین بیش از مذاکرات هسته یی ایران و سوریه به درخواست فرانسه حائز اهمیت است، توضیحات بشار اسد درخصوص موضع گیری اخیرش در قبال اسرائیل و مذاکرات کشورش با تل آویو بر سر بلندی های جولان خواهد بود.
ایران و سوریه سال هاست که رابطه یی دوستانه و البته استراتژیک برحسب منافع ملی و منطقه یی با یکدیگر دارند و در این راستا دمشق و تهران بر این روابط «برادرانه» پافشاری می کنند. اما برخلاف تهران که بر عدم گفت وگو با اسرائیل همواره تاکید می کند، سوریه رویه یی کاملاً متفاوت در قبال تل آویو اتخاذ کرده است. دلیل اصلی تغییر مواضع اصولی دمشق در قبال اسرائیل شاید بازپس گیری بلندی های جولان باشد که برای سوریه از اهمیت بسیاری برخوردار است. با این وجود قطعاً بلندی های جولان تنها عامل آغاز مذاکرات غیررسمی میان سوریه و اسرائیل با وساطت ترکیه نیست و شرایط سیاسی منطقه دمشق را به سمت گفت وگو با تل آویو سوق داده است، تا آنجا که بشار اسد رئیس جمهوری سوریه طی ماه های اخیر بارها از «صلح و عادی سازی روابط با اسرائیل» سخن گفته است. از این رو مقام های سوری تاکنون چند دور مذاکره غیرمستقیم را با حضور ترکیه با مقام های اسرائیلی پشت سر گذاشته اند و نسبت به آینده مذاکرات مستقیم نیز ابراز خوش بینی کرده اند. بشار اسد در سال ۲۰۰٣ نیز به نوعی از نیاز اسرائیل و سوریه برای مذاکره با یکدیگر سخن گفته بود و پس از جنگ لبنان در سال ۲۰۰۶ نیز در موضع گیری کاملاً متفاوت با محمود احمدی نژاد رئیس جمهوری ایران مبنی بر «محو اسرائیل از روی نقشه جهان» در گفت وگو با اشپیگل اعلام کرده بود؛ «ما نمی خواهیم اسرائیل محو شود، ما خواستار صلح با اسرائیل هستیم.»
البته چنین اظهارنظرهایی مانع از تاکید مکرر دمشق مبنی بر تداوم رابطه با ایران نشده است. همچنان که به رغم گفت وگوهایی که این روزها میان اسرائیل و سوریه در جریان است و یکی از شروط تل آویو درخصوص ادامه عدم رابطه دمشق با تهران، مقام های بلندپایه سوری از جمله بشار اسد بر اهمیت تداوم رابطه با ایران تاکید د ارند. بشار اسد رئیس جمهوری سوریه در چنین شرایطی برای دومین بار رهسپار ایران شده است و بی تردید سخنان او در باب مسائل هسته یی ایران به توصیه غرب و توضیحات او درخصوص مذاکره با اسرائیل و در آینده روابط تهران و دمشق تاثیرگذار خواهد بود.
البته در این میان برخی بر این نظرند که سوریه میانجی خوبی در پرونده هسته یی ایران نیست و به عبارتی از سفر به ایران به عنوان راهکاری برای کمرنگ کردن مذاکرات رو به پیشرفتش با اسرائیل استفاده می کند. از سوی دیگر برخی از گزارش ها حاکی از آن است که ولید معلم وزیر خارجه سوریه در سفر هفته گذشته اش به ایران برای حضور در نشست جنبش عدم تعهد، حامل پیامی هسته یی از سوی بشار اسد رئیس جمهوری سوریه برای محمود احمدی نژاد بوده که طی دیدار اسد با احمدی نژاد، پاسخ آن را دریافت خواهد کرد. بشار اسد فرزند کوچک خانواده اسد است که پس از تحصیل در رشته چشم پزشکی در انگلیس و پس از مرگ پدرش حافظ اسد رئیس جمهوری سابق سوریه جانشین او شد و به مقام ریاست جمهوری سوریه رسید. او نخستین مقام سیاسی خارجی بلندپایه یی بود که پس از پیروزی محمود احمدی نژاد در انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱٣٨۴ به ایران سفر کرد و مورد استقبال رسمی او در خیابان پاستور قرار گرفت؛ استقبالی که تشریفات آن ظاهراً با نارضایتی رئیس جمهوری سوریه و همراهانش همراه شد. حال بشار اسد یک بار دیگر وارد تهران شده است و روز گذشته همچون اولین دیدارش با محمود احمدی نژاد در ایران از سوی او در نهاد ریاست جمهوری مورد استقبال رسمی قرار گرفت و مذاکرات رسمی با او را آغاز کرد.

مذاکرات حساس
کیهان: بشار اسد رئیس جمهور سوریه دیروز در حالی وارد تهران شد که وجود دستور کارهای مذاکراتی بسیار خاص و مهم، مسافرت او به تهران را به یک «سفر ویژه» تبدیل کرده است.
سفر اسد به تهران درست در میانه حجم انبوه جوسازی ها در این باره صورت می گیرد که مذاکرات سوریه و اسرائیل وارد مراحلی سازنده شده و این احتمال وجود دارد که سوریه در ازای دریافت امتیازاتی از اسرائیل قطع رابطه خود با ایران و تبع آن حزب الله و گروه های جهادی در فلسطین را بپذیرد. تحلیلگران در تهران معتقدند مقام های اسرائیلی و آمریکایی به هنگام گفت وگو با سوریه و در حالی که خود بهتر از هرکس از عمق روابط تهران- دمشق آگاهند، بیش از آنکه درصدد بیان واقعیات باشند، آرزوهای خود را در قالب «خبر» بیان می کنند.
اگرچه گفت وگوهای دمشق با رژیم صهیونیستی ادامه دارد و به تازگی دور چهارم آن نیز پایان یافته اما هیچ نشانه ای وجود ندارد که سوری ها در این گفت وگوها از هیچ یک از اصول توافقات راهبردی خود با تهران صرف نظر کرده باشند چه رسد به اینکه در این گفت وگوها بحثی از قطع رابطه با تهران و مجاهدین لبنانی و فلسطینی به میان آمده باشد. بشار اسد رئیس جمهور سوریه که در تهران به عنوان ادامه دهنده جدی راه پدر مبارزش شهره است، چندی پیش در گفت وگو با یک شبکه تلویزیونی عرب زبان تاکید کرد که هیچ کس جرئت نخواهد کرد از سوریه قطع روابط با تهران را درخواست کند و سوریه نیز هرگز زیر بار چنین درخواستی نمی رود.
با این حال مقام های مطلع در تهران که در جریان جزئیات گفت وگوهای دمشق با رژیم صهیونیستی قرار دارند تاکید می کنند که سوریه خود بهتر از هرکس می تواند منافع استراتژیک خویش را اولویت بندی کند و هم اکنون کاملا پیداست که سوری ها باور دارند هیچ اعتمادی به وعده های اسرائیل نیست و ارزش حفظ و تعمیق روابط با تهران بسیار بیشتر از خرده وعده هایی است که صهیونیست ها برای حفظ ظرف مذاکراتی با سوریه روی میز گذاشته اند. از سوی دیگر پیگیری های دمشق برای بازپس گیری مناطق اشغال شده خاک خود از غاصبان صهیونیست امری است که حمایت کامل تهران را پشت سر خود دارد و تهران تمام تلاش خود را برای موفقیت این تلاش ها به کار خواهد گرفت.
بعلاوه تحلیل دستگاه سیاست خارجی ایران این است که علت اصلی تلاش صهیونیست ها برای «رو به پیشرفت» نشان دادن گفت وگوهای خود با سوریه این است که میان این کشور و متحدان منطقه ای اش حجمی از سوءتفاهمات غیرواقعی به وجود بیاورند تا برای اسرائیل که اکنون سخت محتاج دریافت کمک برای بقاست، زمان بیشتری خریداری شده باشد. دولت ایهود اولمرت نیز در آستانه سقوط کامل قرار دارد و به کسب برخی پیروزی های دیپلماتیک ولو با ماهیت تبلیغاتی نیاز دارد. به همه اینها باید ترس شدید صهیونیست ها از تقویت محور ایران، سوریه، حزب الله و حماس را افزود. صهیونیست ها پس از جنگ ٣٣ روزه در سال ۲۰۰۶ به وضوح دریافتند که چنین محوری نه تنها شکل گرفته بلکه روز به روز در حال تقویت است و در صورت تداوم این روند اضمحلال اسرائیل قطعی خواهد بود. نشان چراغ سبز برای گفت وگو با سوریه صرفاً تاکتیکی برای ایجاد اختلال در این محور استراتژیک بوده است که البته اکنون فقط یک بازی سوخته محسوب می شود.
موضوع دیگر مورد بحث میان اسد و مقام های ایرانی بحث عراق خواهد بود. هر دو کشور درباره دو اصل کلیدی مربوط به عراق توافق دارند و بر مبنای آن استراتژی های مشترکی را تدوین خواهند کرد.
اصل اول ضرورت حمایت از روند سیاسی عراق است که هر دو کشور بر آن تاکید ویژه دارند و اصل دوم ضرورت خروج هر چه سریعتر اشغالگران از عراق که در این باره نیز دو کشور مواضع خود را کاملاً هماهنگ می بینند.
در کنار این موارد، برخی مباحث اقتصادی دو جانبه، همکاری های امنیتی و پی گیری درباره پرونده ترور شهید عماد مغنیه هم احتمالاً در دستور کار قرار خواهد داشت.

اسد؛ حامل پیام غرب برای رهبران ایران
رادیو فردا - میترا فرهمند - اسراییل: بشاراسد، رییس جمهوری سوریه، عصر روز شنبه، دوازدهم مرداد، برای دیداری دو روزه وارد ایران شد.
این دیدار، سومین سفر آقای اسد به تهران از زمان ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد است.
به گزارش رسانه ها در ایران، بشار اسد از سوی وزیرمسکن و شهرسازی در فرودگاه مورد استقبال قرار گرفت و سپس، مراسم رسمی استقبال از سوی محمود احمدی نژاد در نهاد ریاست جمهوری برگزار شد.
بشاراسد در تهران با محمود احمدی نژاد، رییس جمهور، و منوچهر متکی، وزیر امور خارجه ایران، دیدار خواهد کرد.
درمورد دیدار احتمالی این بار اسد با آیت الله خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی، هنوز خبری رسمی در ایران منتشرنشده است. اما آیت الله خامنه ای در تمامی سفرهای پیشین بشار اسد با او ملاقات کرده بود.
سفر رییس جمهوری سوریه به تهران درحالی صورت می گیرد که جمهوری اسلامی ایران به خاطر پرونده هسته ای خود تحت فشارهای روز افزون جهانی قراردارد. ضمن آنکه سوریه تاکنون چهار بار با میانجیگری ترکیه به طور غیرمستقیم با اسرائیل مذاکره کرده است.
آخرین دوراین مذاکرات روز چهارشنبه هفته گذشته، صورت گرفت.

«مذاکره تا آخرین ساعت»
سفر بشار اسد در حالی انجام می گیرد، که رسانه های اسرائیل از «پیشرفت چشمگیر در تماس های سیاسی اسرائیل و سوریه درجریان مذاکرات در ترکیه» خبرداده اند.
در اسرائیل نیز،علیرغم آنکه اهود اولمرت، نخست وزیر این کشور، به رغم اعلام آمادگی برای کناره گیری گفته است که تماس های سیاسی دولتش با سوریه «تا آخرین ساعتی که وی در این مقام باشد، ادامه خواهد یافت.»
شائول موفاز، وزیرراه و ترابری دولت اسرائیل، نیزکه یکی ازدو نامزد جدی در حزب حاکم «کادیما» برای بدست گرفتن سمت نخست وزیری است، روز جمعه اعلام کرد که با ادامه تماس های سیاسی دولت آقای اولمرت با سوریه موافق است و خود وی نیز در صورت احراز این مقام، این تماس ها را دنبال خواهد کرد.
رسانه های اسرائیل اعلام کرده اند که یورام توربوویچ، دیپلمات ارشد اسرائیلی، که تاکنون درصدر هیئت نمایندگی این کشور درچهار دور مذاکرات با سوری ها در ترکیه شرکت داشته، علیرغم آنکه از مقام خود در دفتر اهود اولمرت کناره گیری کرده، ازسوی وی دوباره ماموریت یافته است که تماس های سیاسی با سوریه را دنبال کند.
آقای اولمرت دربیانیه خود تاکید کرد که تماس های سیاسی با سوریه یکی از«دستاوردهای مهم دولت او بوده است و ادامه خواهد یافت».
این درحالی است که دیپلمات های وزارت خارجه اسرائیل می گویند: «خانم تزیپی لیونی، وزیر امور خارجه این کشور، که با شائول موفاز برای بدست گرفتن رهبری حزب کادیما و رسیدن به سمت نخست وزیری تلاش می کند، با دیده تردید به این تماس ها می نگرد.»
تماس های سیاسی اسرائیل و سوریه از اواسط ماه مه ۲۰۰۸ پس ازهشت سال رکود از سرگرفته شد.
پیش از آن، آقای اولمرت در ماه فوریه ۲۰۰۸ در سفر به ترکیه از رییس جمهوری و نخست وزیر اسلام گرای میانه روی ترکیه، خواستار میانجیگیری آنکارا میان اسرائیل و سوریه شد.
در پی این درخواست، تلاش های پشت پرده ترکیه به موفقیت انجامید و این مذاکرات به صورت غیرمستقیم از اواسط بهار از سرگرفته شد.
سوریه هفته گذشته اعلام کرد که شناسایی اسرائیل و برقراری روابط کامل صلح جویانه با این کشور را درصدر اهداف خود در ۱۵ سال اخیر قرار داده است.
نخست وزیر اسرائیل چهارشنبه هفته گذشته از سوریه خواست میان «ماندن در کنار ایران و حزب الله که به گفته او، عواملی شرور هستند یا بازگشت به جامعه جهانی و بیرون آمدن از انزوا و رسیدن به شکوفایی اقتصادی، یکی را انتخاب کند».

تلاش برای بهبودی مناسبات ایران و جهان غرب
سفر بشار اسد به تهران در حالی انجام می گیرد، که رسانه های اسرائیل از «پیشرفت چشمگیر در تماس های سیاسی اسرائیل و سوریه درجریان مذاکرات در ترکیه» خبر داده اند.
روزنامه معاریو نوشت: «پیش نویس تفاهم اساسی اسرائیل و سوریه نیزتنظیم شده است» و روزنامه جروزالم پست نیزتاکید کرد که «سوریه به اسرائیل اطلاع داده که حاضراست ازهم پیمانی با ایران فاصله بگیرد.»
در این میان، رسانه های عربی، سفر بشار اسد به تهران را بیانگر این موضوع دانسته اند که سوریه می خواهد به غرب نزدیک شود، اما در هر حال، مناسبات با ایران را نیز می خواهد حفظ کند و لذا می کوشد موجب بهبود مناسبات ایران و جهان غرب شود.
سفر رییس جمهوری سوریه به تهران درحالی انجام می شود که سه هفته از ملاقات او با رییس جمهوری فرانسه در پاریس می گذرد. آقای اسد در سفر به فرانسه آشکارا گفت: پیام غرب درمورد برنامه های هسته ای تهران را به آگاهی رهبران ایران می رساند.
احمد موسوی، سفیر جدید ایران درسوریه، روز جمعه تایید کرد که مسائل هسته ای ایران درمذاکرات اسد با سران ایران مطرح می شود».
برخی ازگزارش ها حاکی از آن بود که ولید المعلم، وزیرامورخارجه سوریه، در سفر هفته گذشته خود به تهران، درحاشیه اجلاس وزیران خارجه جنبش غیر متعهدها، حامل پیامی از سوی بشار اسد برای محمود احمدی نژاد بود که متن آن فاش نشد.
روزنامه سعودی الوطن در این زمینه نوشت: «در این نامه، بشار اسد نتایج مذاکرات خود با رییس جمهوری فرانسه را درباره طرح های هسته ای ایران به آگاهی احمدی نژاد رسانده است.»