اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۱۱ شهريور ۱٣٨۷ -  ۱ سپتامبر ۲۰۰٨

در شرایطی که میزان درخواست‌ها و دعوت‌ها از سیدمحمد خاتمی برای حضور در عرصه انتخابات دوره دهم ریاست‌جمهوری بالا رفته، خاتمی دیروز در سخنانی پارامترهایی را در مورد چگونگی ورود اصلاح‌طلبان به عرصه انتخابات مطرح کرد که می‌توان آنها را کدهای مهمی در مسیر تصمیم‌گیری نهایی وی تلقی کرد. خاتمی که در دیدار با جمعی از نمایندگان اصناف و گروه‌های اجتماعی سخن می‌گفت، اولین پارامترها را میزان مشارکت مردم در انتخابات ذکر کرد. وی در این بخش از سخنانش توضیح داد: انتخابات مجرا و مسیر صحیحی است که مردم باید از طریق آن حاکمیت بر سرنوشت‌شان را رقم بزنند و باید به آن از جهات مختلف اهتمام کنیم به شرط اینکه همه زمینه‌ها و اسباب‌ برگزاری انتخابات درست که در آن رای مردم تاثیرگذار باشد و از آن حفاظت شود، بروز پیدا کند، اما اگر نیمی از مردم کشور در انتخابات شرکت نمی‌کنند، باید علت عدم‌شرکت مردم در انتخابات جست‌وجو شود زیرا انتخابات گسترده نشانه تقویت حاکمیت مردم است و نظام در سایه آن مستحکم‌تر و جامعه مطلوب‌تر اداره می‌شود. خاتمی تاکید کرد: هر چه مشارکت بیشتر باشد، برآیند خواست مردم قابل اعتمادتر و کارآمدتر خواهد بود. انتخابات بسیار مهم است ولی در عین حال باید این انتظار را داشت که انتخابات درست در مسیر خود باشد تا مردم هم با اشتیاق شرکت کنند. اما بخش مهم‌تر سخنان خاتمی آنجا بود که او چگونه آمدن را مهم‌تر از فردی دانست که به‌عنوان نامزد اصلاح‌طلبان وارد عرصه انتخابات ریاست‌جمهوری خواهد شد. وی در این بخش از سخنانش گفت: معتقدم پیش از اینکه بگوییم چه کسی بیاید؛ باید از آن صحبت کرد که چگونه باید آمد؟ طبیعی است باید برنامه‌‏ای باشد که مشخص کند چه کار باید انجام شود و این برنامه باید منطبق بر شرایط موجود داخلی، منطقه‌‏ای، جهانی باشد؛ ما که در خلاء زندگی نمی‌‏کنیم! با شعار هم نمی‌‏شود، پیش رفت. رئیس بنیاد باران، بر این مبنا تاکید کرد: برنامه باید بر خواسته‌‏های جدی مردم منطبق باشد؛ نه اینکه بگوییم مردم این را می‌‏خواهند، ولی مردم چیز دیگری بخواهند و نیز مسائل باید با معیارهای علمی و دقیق تبیین شده باشد. خاتمی اظهار داشت: فکر می‌‏کنیم اصلاح‌‏طلبان واقعی امر مبهمی ندارند که اگر در عرصه سیاسی، اقتصادی، بین‌المللی بیایند چه کار خواهند کرد؛ به خیلی چیزها معتقدیم و سعی کرده‌‏ایم اینها به‌صورت برنامه باشد؛ از جمله برنامه چهارم که آن جور که باید و شاید پیگیری نشد. رئیس‌‏جمهور پیشین ایران با اشاره به اینکه برنامه چهارم علمی‌‏ترین برنامه‌‏ای بود که در جهت چشم انداز قرار داشت؛ گفت: چشم‌‏اندازی که پس از بحث در مجمع و تایید مقام رهبری، تصویب شد، این برنامه نسخه‌‏ای بود که اگر در مسیر خود پیش می‌‏رفت بسیاری از دردهای کشور را درمان می‌‏کرد برای ما که باید در سال ۱۴۰۴ برترین قدرت منطقه‌‏ای باشیم متاسفانه نه تنها برنامه اجرا نشد بلکه در جهت چشم‌انداز هم حرکت نکردیم. خاتمی افزود: معلوم است در عرصه سیاست، روابط بین‌الملل، داخلی، فرهنگی، علمی و دانشگاهی، اقتصادی چه کارهایی می‌‏شود کرد و چه کارهایی باید کرد. البته به تناسب زمان و شرایط ممکن است بعضی محورها پررنگ‌‏تر باشد بعضی‌‏ها کمرنگ‌‏تر شود.
وی تصریح کرد: مهم این است که چقدر می‌‏توان امیدوار بود آن برنامه‌‏ها پیاده شود. دولت در یک مجموعه کار می‌‏کند. دولت که فعال مایشاء نیست که هر کاری می‌‏خواهد انجام دهد. اگر برنامه‌‏ای داده شود و مردم امیدوار شوند و رای هم بدهند ولی مجموعه ناسازگاری کند حتی به صورت مانع در بعضی موارد در بیاید این فایده ندارد! باید فکر کنیم چه کار باید کرد؟ باید برنامه صحیح باشد و مجموعه نظام هم در این زمینه کمک کند تا مردم دلسرد نشوند. خاتمی در تشریح سومین پارامتر مدنظر خود برای ورود به عرصه انتخابات ریاست‌جمهوری از «موانع ساختاری» یاد کرد. وی در این بخش از سخنرانی خود با اشاره به اینکه اگر مانع وجود دارد باید به موانع اندیشید، گفت: حتی می‌‏توان روی افراد به این صورت فکر کرد که چه کسانی اگر بیایند با آن موانع ساختاری کمتر روبه‌رو خواهند بود؟ ولو اینکه آن فرد مطلوبیت ایده‌‏آل که اکثریت می‌‏خواهند را نداشته باشند و بتواند در مسیر درست کار کند. خاتمی پس از تشریح این سه پارامتر تاکید کرد: برای اینکه مملکت در مسیر آرمان‌‏های انقلاب، نظام و مردم باشد و در جهت مصالح کشور صورت گیرد؛ باید همه جهات را دید.

انتقاد از باب شدن دروغ

خاتمی اما در بخشی دیگر از سخنرانی خود به باب شدن دروغ در جامعه انتقاد کرد و گفت: بارزترین مشخصه نظام ما به عنوان ایرانی و کسی که انقلاب‌‏مان رنگ و بوی دینی داشته و مردم به آن و به قانون اساسی رای داده‌‏اند، مبنای این نظام باید راستی و صداقت باشد زیرا یکی از خصوصیات ایرانی صداقت؛ راستی، حق‌خواهی و حق‌پرستی است و اینکه مهم‌ترین تکیه ادیان روی حق و صدق بوده است؛ اسلام هم به‌طور خاص روی راستی و درست عمل کردن تکیه کرده است.
وی افزود: کشور ما از نظر فنی، اقتصادی و تکنولوژی عقب‌افتادگی‌‏های بزرگی داشته که باید به سرعت آنها را حل کنیم. آنچه که ما امروز می‌‏توانیم عرضه کنیم که با نظام‌‏های دیگر متفاوت باشیم، این است که باید راست بگوییم و با مردم درست رفتار کنیم. خاتمی در ادامه گفت: در مورد دروغ یک جنبه واقعیت، دروغ است و جنبه دیگر جنبه حقوقی و قانونی دروغ است. دروغ بیانی است که مطابق با واقع نباشد؛ مثل اینکه وقتی روز است بگوییم شب است. البته از نظر حقوقی مسئله این است کسی آگاهانه بیانی داشته باشد که مطابق با واقع نیست و خلاف واقع را بیان کند که از نظر قانونی و حقوقی و اخلاقی کار ناپسندیده‌‏ای را انجام داده است. رئیس موسسه بین‌المللی گفت‌وگوی فرهنگ‌‏ها و تمدن‌‏ها افزود: اگر مطالب گفته شده مطابق واقعیت نبود ولو با حسن‌نیت و در اثر بی‌‏اطلاعی آن دروغ اثر وضعی خود را خواهد داشت؛ شاید آن کسی که دروغ گفته مورد مواخذه قرار نگیرد؛ اما اگر مسوولان کشور مطالبی گفتند که خلاف واقع بود و این موضوع را مردم با تمام وجود فهمیدند که خلاف واقع است؛ ‌جامعه و نظام متهم شد که راست نمی‌‏گوید، این بزرگترین ضربه‌‏ای است که به‌روحیه ملت، اصل نظام و انقلاب لطمه وارد می‌‏شود.
سیدمحمد خاتمی تاکید کرد: بدتر از این، آن است که اگر آنچه با واقعیت منطبق نیست؛ گفته شود و انجام شود و این‌طور القا یا تلقی شود که اینها شعارهای انقلاب و اسلام است؛ آیا این قضاوت ایجاد نمی‌‏شود که انقلاب و اسلام هم با مطالب خلاف واقع سازگار است؟ آیا این خدمت به انقلاب است؟ رئیس‌جمهور سابق کشورمان با اشاره به اینکه اگر مطالبی که خلاف واقع است به عنوان دستاورد مطرح شود، اثر بسیار منفی در جامعه دارد، گفت: شاید همین باشد که مردم احساس ناامیدی کنند. متاسفانه گاه مطالبی گفته می‌‏شود که با واقعیت منطبق نیست و به ملت و گذشتگان جفا می‌شود.

تاکید بر محوریت بخش خصوصی

خاتمی اما در بخش دیگری از سخنرانی خود که در جمع فعالان اصناف و بخش خصوصی ایراد شد، از اندیشه‌های اقتصادی خود سخن گفت. وی یادآور شد که در آستانه انتخابات سال ۷۶ هم در جمع عظیم صنوف و تولید‌کنندگان و بازرگانان در حسینیه ارشاد گفته بود موتور محرکه جامعه در همه بخش‌ها به‌خصوص اقتصاد، بخش خصوصی است. اما در کشور ما بخش خصوصی بسیار مظلوم است چرا که اولا دیدگاهی وجود داردکه با بخش خصوصی بد است. دوم اینکه اصلا بخش خصوصی نداریم؛ همه بکوشیم بخش خصوصی در این کشور ایجاد شود، کار کند، تضمین‌ها و ضوابطی باشد که بخش خصوصی در آن ضوابط با اطمینان و امنیت‌‏ خاطر کارش را انجام دهد و بستر‌سازی شود که بتواند راه برود. این امور در این کشور باید توسط دولت و نظام تامین شود. سیدمحمد خاتمی در ادامه گفت: باید برای ایجاد و تداوم بخش خصوصی زمینه‌سازی کنیم؛ حساب ذخیره ارزی، وجوه اداره شده، لایحه سرمایه‌گذاری خارجی، اصلاح سیستم مالیاتی و تامین اجتماعی از کارهای بزرگی بود که در دولت اصلاحات برای کمک به بخش خصوصی و رونق اقتصادی انجام گرفت. آیا امروز هم در همین جهت‌‏ها پیش می‌‏رویم یا خیر؟
رئیس بنیاد باران در پاسخ به این پرسش خود گفت: عدالت اجتماعی بسیار مهم است. ولی اشتباه است اگر تصور شود که عدالت اجتماعی در عدالت اقتصادی و عدالت اقتصادی در اقتصاد صدقه‌‏ای خلاصه شود. سیدمحمد خاتمی با اشاره به اینکه اگر عدالت، دادن حق به ذی‌حق است؛ از جمله مهم‌ترین حقی که خدا به مردم داده و در قانون اساسی آمده است حق حاکمیت مردم بر سرنوشت‌شان است، تصریح کرد: اینکه خود مردم تصمیم بگیرند و ما به‌عنوان نظام از آنها حفاظت کنیم، این عدالت است؛ عدالت اقتصادی هم در جای خود مهم است که با فعال شدن بخش اقتصاد؛ زمینه‌سازی برای اشتغال و تولید و البته توزیع مناسب فراهم می‌‏شود که در این عرصه فعالیت بخش خصوصی بسیار مهم است.

۷ شهریور ۱٣٨۷
منبع: کارگزاران