اخبار روز: www.iran-chabar.de
آدينه  ۲۲ شهريور ۱٣٨۷ -  ۱۲ سپتامبر ۲۰۰٨

سرکوب وحجم برخورد با نویسندگان، روزنامه نگاران، دانشجویان و فعالین فرهنگی آذربایجان در ماهها و هفته های اخیر و در آستانه بازگشایی مدارس فراز تازه ای گرفته و به طرز نگران کننده افزایش یافته است.
برابر گزارشات و اخبار منتشره شامگاه ۲۰ شهریور تعداد زیادی از فعالان مدنی آذربایجانی در یک مراسم افطاری در خانه یکی از فعالین هویت طلب در تهران بازداشت‌‏شده‌‏اند، که ضوابط قانونی و حقوق بازداشت‌‏شدگان به هیچ‌‏ وجه مورد توجه قرار نگرفته است، این افراد بدنبال بازداشت، از حقوق اساسی محروم گردیده‌‏اند هنوز از مکان نگهداری بازداشت شدگان هیچ گونه اطلاعی در دست نیست و تاکنون هیج تماسی با وکیل یا خانواده خود نداشته اند. فعالین آذربایجانی گمان می کنند که این افراد به بند ۲۰۹ زندان اوین منتقل شده باشند.
مهندس علیرضا صرافی(مدیر مسئول ماهنامه توقیف شده دیلماج و عضو شورای ملی صلح)،سعید موغانلی(روزنامه نگار)،حسن رحیمی ( فعال حقوق بشر و وبلاگ نویس)، حسین حیدری(مدیر مسئول نشریه دانشجویی اولوس)،رقیه علیزاده(همسر عباس لسانی فعال ملی در بند)به همراه سه فرزندش،عباس نعیمی،اکرم نجاری(دبیر سابق NGOخانه فرزندان آذربایجان)مهدی نعیمی(شاعر ومدرس زبان ترکی در دانشگاهها)،اکبر آزاد (نویسنده و عضو هئیت تحریریه مجله وارلیق)،مهندس حسن راشدی(نویسنده و عضو هئیت تحریریه مجله وارلیق) ،مهندس محمد عباسپور،شهباز ابراهیم نژاد، یوسف هشیار، فرهاد رضایی،رباب عظیمی و صیاد محمدیان از جمله بازداشت شدگان آنروز هستند که در این میان خانم رقیه علیزاده (همسر عباس لسانی زندانی سیاسی سرشناس آذربایجانی)به همراه سه فرزندش، اکرم نجاری، رباب عظیمی و فرهاد رضایی بعد از بازداشت چند ساعته آزاد شده اند.

اکثر بازداشتی ها فعالان مدنی با سابقه آذربایجانی هستند که قبلا هم سابقه بازداشت داشته اند.
از سویی بیش از دو ماه است که از بازداشت چند فعال دانشجویی آذربایجانی در تبریز می گذرد و دستگاه قضایی هیچ توضیح روشن و دلیل قانع کننده ای برای بازداشت آنها ارائه نداده است.آنها که تا کنون موفق به دیدار وکیل اشان و خانواده های خود نشده اند و تنها چند بار با خانواده هایشان تماس تلفنی داشته اند بدون مشخص شدن اتهامی و بدون طی مراحل قضایی و قانونی در بازداشت به سر می برد. سجاد رادمهر، آیدین خواجه ای، فراز ذهتاب، داریوش حاتمی، امیر مردانی، منصور امینیان، مقصود عهدی و مجید ماکویی دانشجویان بازداشتی هستد.
به گفته داوود توران، جامعه شناس آذربایجانی مقیم ترکیه و مدیر مرکز تحقیقاتی اجتماعی-فرهنگی آذربایجان (گوناسکام): «فعالان آذربایجان سالیان سال است با در خواست های مکرر ازدولت جمهوری اسلامی در جهت تأمین حقوق بدیهی و حقه خویش مطابق قانون و حقوق بشر و موازین دین اسلام گام برداشته اند اما حاکمیت همواره علاوه بر بی توجهی نسبت به خواسته های حقه و قانونی آنان با بی تدبیری تمام شروع به برخورد های فرا قانونی و دستگیری حق طلبان کرده است».
او معتقد است کوشش مسالمت‌آمیز و مدنی برای ابراز تعلقات زبانی و قومی از حقوق اساسی هر شهروندی محسوب می‌شود اما ظاهرا حاکمیت ایران قسم خورده تا کسانی را که با راه و منش های مدنی و مسالمت آمیز خواستاردستیابی به ابتدائی ترین حقوق خود هستند (تحصیل به زبان مادری) سرکوب نموده و در این راه ازهیچ برخوردی دریغ نکند.

د. توران بازداشت خود سرانه فعالان هویت طلب آذربایجانی را در راستای پروژه ای می داند که در آن زبان، تاریخ، هویت و موجودیت آذربایجانیان سرکوب می شود چرا که فعالان آذربایجان خواستی جز برابری فرهنگی - زبانی و اقتصادی چیزی دیگری ندارند و اینها مواردی هستند که در قوانین خود ایران در نظر گرفته شده است.

او می گوید «بیش از ۸۰ سال است که حاکمان ایران همگام با محدود کردن آزادیهای فردی و اجتماعی شهروندان آذربایجانی با خواسته های آنها مخالفت کرده اند. در بسیاری موارد این مخالفتها با کشتار و زندانی کردن افراد با برچسب جدایی طلبی و تفرقه افکنی همراه بوده است. البته برخورد تبعیض آمیز به رفتار خشن و سرکوب گرانه خلاصه نمی شود بلکه این رویکردها در فرهنگ حاکم جامعه نهادین شده است و به صورت تحقیر و تمسخر آذربایجانیها بیشتر از طریق بیان جوک و لطیفه های روزمره حتی در میان روشنفکران فرهنگ حاکم بازتاب یافته است».

مدیر مرکز تحقیقاتی اجتماعی-فرهنگی آذربایجان می گوید: «فعالان آذربایجانی با عملکرد چندین ساله خود نشان داده اند که خواهان دستیابی به حقوق انسانی خود که به صراحت در قانون اساسی کشور و قوانین و کنوانسیونهای بین المللی آمده است بوده اند.مطالبات اصلی آنها پایان دادن به تبعیض ها و ستم ملی در ایران است و اتهام های چون تجزیه طلبی یا پان ترکیستی که به آنها وارد می شود تنها حربه ای برای سرکوب آنهاست چرا که تاکنون حاکمیت نتوانسته این اتهام را برای فردی به اثبات برساند .»
وی بازداشت اخیر فعالین آذربایجانی را در واقع نقض آشکار حقوق بشری می داند و می گوید باید قوه قضاییه تجدید نظری در این زمینه دهد تا پرونده حقوق بشر ایران سیاه تر از این نگردد.
از سوی دیگر اخبار رسیده به فعالین حقوق بشری آذربایجان از داخل حاکمیت حاکی از آن است که در طی دوسال اخیر برای جلوگیری از تکرار اعتراضات خرداد ماه ۱۳۸۵ آذربایجان در وزارت اطلاعات بخش عریض وطویلی صرفا برای سرکوب حرکت ملی آذربایجان ایجاد گردیده است بنا به گفته تعدادی از افرادی که با سیستم امنیتی جمهوری اسلامی در ارتباط اند از نظر وزارت اطلاعات بزرگترین مسئله امنیت ملی ایران در بعد داخلی مسئله رشد مطالبات ملی در آذربایجان است که از این نظر برخورد با فعالین مدنی که تاثیر گذاریشان در حرکت آذربایجان بیشتر است در دوسال اخیر شدت یافته و جنبه فراقانونی به خود گرفته است.
بنا به گزارش کمیته دفاع از زندانیان سیاسی آذربایجان (آسمک) هم اکنون نزدیک به ۴۰ فعال هویت طلب ترک در زندانهای ایران به سر می برند.

گزارش از واحید قاراباغلی
vahidqarabagli@gmail.com