اخبار روز: www.iran-chabar.de
چهارشنبه  ۱۷ مهر ۱٣٨۷ -  ٨ اکتبر ۲۰۰٨

در آخرین واکنش ها و گمانه زنی ها نسبت به انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری که در تاریخ ۲۲ خرداد سال ۱۳۸۸ برگزار می شود و حواشی آن در مقایسه با دوره های پیشین بسیار زودتر از زمان مقرر، یک سال زودتر، آغاز شده است، صف آرایی دو گروه محافظه کار و اصلاح طلب جمهوری اسلامی جدی تر شده است.

در این میان ورود آیت الله حسینعلی منتظری، مرجع تقلید ناراضی در قم، به صحنه انتخابات ریاست جمهوری و اظهارات او در باره رییس جمهوری آینده یکی از مهمترین رویدادهای سیاسی هفته گذشته در ارتباط با انتخابات ریاست جمهوری محسوب می شود.

«اتمام حجت با رهبری»

آیت الله منتظری که از جمله اصلی ترین نظریه پردازان ولایت فقیه در سال های پس از انقلاب به شمار می آید در دیداری که با اعضای سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، تشکل اصلاح طلب و نزدیک به محمد خاتمی، داشته است خواستار آن شد که رییس جمهور آینده در مورد اختیارات خود با رهبر جمهوری اسلامی اتمام حجت کند.

حسینعلی منتظری در این دیدار گفت: «هر کس که به عنوان رییس جمهور انتخاب شد باید با مقام رهبری اتمام‏ ‏حجت کند که چون مردم به او مسئولیت داده اند باید مطابق آن اختیار هم‏ ‏داشته باشد و بتواند کابینه خود را هماهنگ انتخاب کند تا در اجرای امور‏ ‏موفق باشد، نه این که افراد کابینه یا استاندارها و دیگر امور به او تحمیل‏ ‏شود.»

او بدون اظهار نظر در مورد کاندیدایی خاص، اصلاح طلبان را به انتخاب نامزد واحد در انتخابات توصیه کرد و گفت: «مسئله ای که لازم است این است که تمام اصلاح‏ ‏طلبان یک کاندیدای واحد داشته باشند و روی یک نفر توافق کنند.»

آقای منتظری از دخالت ولی فقیه در همه امور انتقاد کرد و گفت: «ولی فقیه باید نظارت کند که در قوه مقننه قانون‏ ‏خلاف اسلام تصویب نشود، مسئولین اجرایی خلاف اسلام کاری نکنند و قوه‏ ‏قضائیه خلاف اسلام قضاوتی نکند، نه این که در همه امور سیاسی و اقتصادی‏ ‏و غیره دخالت مستقیم کند.»

آیت الله منتظری: هر کس که به عنوان رییس جمهور انتخاب شد باید با مقام رهبری اتمام‏ ‏حجت کند که چون مردم به او مسئولیت داده اند باید مطابق آن اختیار هم‏ ‏داشته باشد و بتواند کابینه خود را هماهنگ انتخاب کند تا در اجرای امور‏ ‏موفق باشد، نه این که افراد کابینه یا استاندارها و دیگر امور به او تحمیل‏ ‏شود.

مجاهدین انقلاب که چهر ه هایی چون محمد سلامتی، بهزاد نبوی، و محسن آرمین از رهبران آن هستند در دیدار با آیت الله منتظری اعلام کردند در انتخابات آینده ریاست جمهوری با جدیت شرکت کرده و از نامزدی محمد خاتمی حمایت می کنند.

در برزخ تصمیم گیری؟

محمد خاتمی، رییس جمهور سابق جمهوری اسلامی ایران که برخی از احزاب اصلاح طلب از جمله حزب مشارکت و مجاهدین انقلاب خواستار حضور وی به عنوان نامزد واحد و اصلی اصلاح طلبان در انتخابات آینده هستند هنوز نظر نهایی خود را برای حضور یا عدم حضور در رقابت ها اعلام نکرده است.

وی روز سه شنبه، دوم مهرماه، در دیدار با اعضای شورای هماهنگی جبهه اصلاحات طرح شعار «یا یک ‌‏نفر یا هیچ ‌‏کس» از سوی برخی احزاب حامی خود را «خطرناک» توصیف کرد و گفت: «از دوستان بخواهید این شعار را ندهند، زیرا هم باعث دلخوری و افزایش گلایه‌‏ها خواهد شد و هم راه ‌‏های مختلف را مسدود می‌‏کند.»

اشاره خاتمی به اظهارات برخی اعضای شاخص جبهه مشارکت و مجاهدین انقلاب اسلامی است که از وی به عنوان یگانه نامزد خود در انتخابات آینده نام برده و بدون اشاره به نام مهدی کروبی، گفته اند که از نامزدی دیگران حمایت نمی کنند.

خاتمی همچنین نامزدی خود در انتخابات آینده را رد نکرد و گفت: «دلیل آن که تاکنون برای حضور در انتخابات اعلام آمادگی نکرده ‌‏ام این است که بررسی کنم تا چه حد می ‌‏توان بر روند تأثیرگذار بود؟»

«بی تفاوتی و بی انگیزگی» و «نگرانی از افول گرایش دینی به خصوص در جوانان» از جمله نگرانی هایی بوده است که خاتمی در این دیدار بر آن ها به عنوان مشکلات پیش روی اصلاحات در شرایط فعلی جامعه انگشت گذاشت و تاکید کرد: «دیگر نه دیدگاه چپ اسلامی و نه معیارهای غربی مانند گذشته انگیزه حرکت در جامعه ایجاد نمی کند، بلکه بیشتر جامعه ما به سوی بی تفاوتی و بی انگیزگی حرکت می کند.»

مهدی کروبی؛ ملاقات با رهبر و دیگران

مهدی کروبی دیگر گزینه ای که برخی از احزاب اصلاح طلب و مهمترین آنها، حزب اعتماد ملی از وی به عنوان نامزد خود در انتخابات آینده ریاست جمهوری نام می برند از دیدار خود با آیت الله علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی در روز یکشنبه هفته جاری خبر داد.

آقای کروبی شامگاه دوشنبه در دیدار با برخی از روزنامه نگاران اصلاح طلب گفته است: ملاقات «بسیار خوبی بود. اساس ملاقات برای انتخابات بود، اما مسائل دیگری هم مطرح کردم و به صورت مفصل، مقدمه‌ای در باره انتخابات برای ایشان توضیح دادم.»

کروبی «اظهار تمایل» رهبر جمهوری اسلامی به «فعالیت جدی گروه های درون حکومت در انتخابات آینده ریاست جمهوری» را یکی از نتایج ملاقات خود با آقای خامنه ای بر شمرد و گفت: «ایشان معتقد بودند انتخابات باید جدی و رقابتی باشد و انتخابات خوبی برگزار شود.»

عبدالله نوری و حسن روحانی دو روحانی دیگری هستند که دو طیف دیگر از اصلاح طلبان خواستار نامزدی آنها در انتخابات هستند.

دبیر کل حزب اعتماد ملی همچنین گفت در روزهای اخیر با هاشمی رفسنجانی، ناطق نوری و موسوی خوئینی‌ها و همین طور محمد خاتمی دیدار کرده ا ست.

خبرگزاری مهر ضمن انتشار اظهارات آقای کروبی به نقل از او نوشته که هدفش از این دیدارها، «تشکیل مثلث سه نفره کروبی، خاتمی و هاشمی» بوده است.

کروبی در پاسخ به این که آیا اصلاح طلبان فقط یک نامزد در انتخابات خواهند داشت با تاکید بر این که «وحدت بخشنامه ‌ای نیست» گفت: «من مطرح کردم که احزاب (اصلاح طلب) افراد داوطلب خود را معرفی و سپس به تبلیغات بپردازند و دوستان از آنها حمایت کنند، زیرا هر چه جلو برویم، هر کس می‌ فهمد اوضاعش چگونه است و چه چهره‌ هایی از او حمایت می ‌کنند. این پیشنهاد مورد قبول همه واقع شد و تنها یک نفر مخالف بود.»

او به طور تلویحی از موضع دو حزب اصلاح طلب مشارکت و مجاهدین انقلاب انتقاد کرد و گفت: «من از ابتدا معتقد بودم نمی ‌توان یک نفر را مطرح کرد و گفت غیر از این فرد کس دیگری نباید کاندیدا شود، بلکه باید جلو برویم و فضا را بررسی کنیم.»

دبیرکل حزب اعتماد ملی که در انتخابات گذشته نیز در حالی که احزاب اصلی اصلاح طلب از مصطفی معین حمایت می کردند، توانست پس از هاشمی رفسنجانی و محمود احمدی نژاد رتبه سوم را به خود اختصاص دهد. وی به خبرنگاران وعده داد که پس از ماه رمضان نظرش را در مورد کاندیداتوری اش اعلام کند.

عبدالله نوری و حسن روحانی دو روحانی دیگری هستند که دو طیف دیگر از اصلاح طلبان خواستار نامزدی آنها در انتخابات هستند.

سازمان ادوار تحکیم که به جنبش دانشجویی نزدیک است اصلی ترین حزبی است که پیشنهاد نامزدی عبدالله نوری را مطرح کرده است.

عبدالله نوری که زمانی نماینده آیت الله خمینی در سپاه بود و بعدها در دولت های هاشمی و خاتمی وزیر کشور شد به خاطر انتشار روزنامه خرداد و انتقادات تندی که در جریان دادگاه به رهبر جمهوری اسلامی وارد کرد راهی زندان شد و تنها پس از مرگ نابهنگام برادرش علیرضا نوری و پا در میانی برخی از سران جمهوری اسلامی از زندان آزاد شد.

حسن روحانی هم که احزابی چون حزب اعتدال و توسعه خواستار نامزدی اش هستند تا قبل از ریاست جمهوری احمدی نژاد از جمله افراد نزدیک به محافظه کاران شمرده می شد، و علاوه بر نیابت رییس مجلس پنجم، سال ها دبیری شورای عالی امنیت ملی و ریاست هیئت مذاکره کننده جمهوری اسلامی در پرونده هسته ای را بر عهده داشت.

در سه سال اخیر حملات تند احمدی نژاد و نزدیکانش به حسن روحانی و انتقادات تند او به سیاست های دولت نهم، به روحانی چهره ای میانه رو و نزدیک به اصلاح طلبان داده است.

اصولگرایان؛ فعالیت پنهانی، اختلافات آشکار

از سوی دیگر محافظه کاران که در حال حاضر طیف های مختلف آنان دولت، مجلس و قوه قضائیه را در دست دارند با مشکل تعیین نامزد واحد در انتخابات آینده مواجه شده اند.

محمدرضا باهنر: اصولگرایان نمی ‌‏توانند به وحدت صد درصدی برسند، چرا که احمدی نژاد علاوه بر طرفداران جدی در بین اصولگرایان مخالفان جدی هم دارد.

چهره هایی چون محمد باقر قالیباف، محسن رضایی، علی لاریجانی، غلامعلی حداد عادل و احمد توکلی که از آنها به عنوان رقبای درون جناحی احمدی نژاد در انتخابات یاد می شود هیچ یک به صراحت نامزدی خود در انتخابات آینده ریاست جمهوری را اعلام نکرده اند. فعالیت های اغلب آنها در قالب چانه زنی درون جناحی همراه با پنهانکاری ادامه دارد.

با این حال محمود احمدی نژاد اخیرا در یک کنفرانس خبری در پاسخ به پرسشی درباره ائتلاف جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی، از تشکل های اصولگرا، با برخی احزاب اصلاح طلب علیه خود گفت: «من هم این را شنیدم که برخی گروه‌های به ظاهر متضاد با هم کنار آمده اند.»

او همچنین متحدان سابق خود را متهم کرد که «تلاش می‌کنند علما را در مقابل دولت قرار دهند و از جایگاه علما سوء استفاده کنند.»

احمدی نژاد هدف متحدان سابق خود را «تخریب دولت» توصیف کرد و گفت: «می‌خواهند شرایط را تخریب کنند تا دولت کارها را جلو نبرد که البته بعد از ماه مبارک رمضان این حملات تشدید خواهد شد، اما تاثیری در خواست دولت نخواهد داشت.»

این اظهارات، واکنش لطف الله فروزنده، قائم مقام جمعیت ایثارگران را برانگیخت که گفت: «این را یک تهمت می‌دانیم و به شدت تکذیب می‌کنیم.»

در همین حال محمد رضا باهنر، از اعضای جامعه مهندسین و از روسای جبهه شورای هماهنگی اصولگرایان که گروه هایی چون موتلفه اسلامی، جامعه روحانیت و برخی دیگر از گروه های راست سنتی را نمایندگی می کند، روز سه شنبه به خبرگزاری مهر گفت: «کاندیداتوری احمدی نژاد طرفداران و مخالفان جدی دارد.»

او با اشاره به این که اصولگرایان باید برای رسیدن به وحدت تلاش کنند اعلام کرد: «اصولگرایان نمی ‌‏توانند به وحدت صد درصدی برسند، چرا که احمدی نژاد علاوه بر طرفداران جدی در بین اصولگرایان مخالفان جدی هم دارد.»

باهنر یکی از دلایل مخالفت با نامزدی محمود احمدی نژاد به نمایندگی از اصولگرایان را «شکست دولت در کنترل تورم و گرانی» دانست.

باهنر در عین حال از اختلاف نظر خود با ناطق نوری در مورد تشکیل دولت وحدت ملی برای جبران بحران های ایجاد شده از سوی دولت احمدی نژاد خبر داد و گفت: «ما همیشه از رهنمون‌‏های جامعه روحانیت مبارز استفاده کرده ‌‏ایم، ولی در مورد صحبت‌‏های جناب آقای ناطق نوری در مورد دولت وحدت ملی باید بگویم که این‌‏ها حرف و حدیث است و با نظر ایشان در این مورد موافق نیستیم.»

این عضو ارشد شورای هماهنگی اصولگرایان پیش بینی نتیجه انتخابات آینده را سخت دانست و گفت: «ما باید به مردم بگوئیم کماکان به حاکمیت جریان اصولگرایی رای دهند. اگر اصلاح طلبان به صورت جدی جلو بیایند باید فکر دیگری بکنیم.»

بیژن یگانه
٣ مهر ۱٣٨۷
منبع: رادیو فردا