• با وجود سخنان دولت مردان عالیرتبه ایران که تحریمات اقتصادی هیچ تاثیری برروی اقتصاد ایران ندارد, تلاطم و تشنجی که هدایت گران بازار اقتصادی ایران دچار آن شده اند بصورت چشمگیری مشهود میباشد ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
آدينه  ٣ آبان ۱٣٨۷ -  ۲۴ اکتبر ۲۰۰٨

۱. طبق موضع رسمی دولت ایران در رابطه با تحریمات اقتصادی، این تحریمات, ایران و بازار مالی آن را به چالش نمیکشاند. اما بازبینی دقیق آمارها و داده ها تصویری صد در صد برعکس را نمایان میسازد. پوچی نا معقول این موضع رسمی تا حدی است که عالیرتبه گان دولتی و مالی ایران مابین حرفهای خود اشتباهاَ حقیقت را برای ملت ایران فاش میکنند، یا شاید مایلند بدین وسیله به ملت ایران پیام دهند که وقت آن رسیده که بر پا خیزند و عمل کنند.

۲. محمد نهاوندیان, رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران, در مصاحبه با روزنامه سرمایه اظهار داشته که تحریمات اقتصادی باعث افزایش بیست تا چهل درصد واردات به ایران, یعنی تقریباَ به مبلغ ۱۰ میلیارد دلار شده است. وی در ادامه سخنان خود تاکید کرد: "۲۰ در صد اصلا رقم کمی نیست چرا که بیست در صد واردات یعنی چیزی در حدود ۱۰ میلیارد دلار. با ۱۰ هزار میلیارد تومان میتوان یک میلیون فرصت شغلی برای جوانان ایجاد کرد. " نهاوندیان در این مصاحبه همچنین گفت:" تحریمهای بین المللی در تغییر رفتار سیاسی ایران تا کنون ناکام بوده, ولی هزینه های اقتصادی یسیاری برای کشور بهمراه داشته است". وی در سخنانش ذکر نکرده است که این بهای اقتصادی چقدر بوده است, ولیکن طبق برآورد محافل اقتصادی در ایران، این بها بسیار گران بوده و تاثیر عمیقی بر بازار اقتصادی ایران و پتانسیل رشد اقتصادی آن در دراز مدت خواهد گذاشت.

٣. همانگونه که خاطر نشان کردم, دولت پیامدهای تحریمات اقتصادی جهان غرب را نادیده میگیرد اما اقتصاددانان برگزیده ایران میگویند که این پیامدها تاثیر خود را گذاشته اند و بعنوان مثال, بالا رفتن سرسام آور قیمت کالاهای وارداتی برای تاجران ایرانی را قید میکنند. همچنین به گزارش تاجران ایرانی, بانکهای غربی بسیاری روابط اقتصادی خود را با ایران متوقف ساخته و بدلیل اینکه بایستی ترتیبات مالی واردات را از طریق کشورهای دیگری انجام داد هزینه واردات بین بیست تا چهل در صد افزایش داشته است.

۴. این نخستین بار نیست که ما شاهد تاثیرگذاری تحریمات بین المللی برروی اوضاع نابسامان اقتصادی هستیم. ما همه در زندگی روزمره خود، شاهد داده های واضح و روشن این موضوع هستیم. تورم اقتصادی که به بیش از ۲۹ درصد رسیده رکورد سالهای متوالی را شکسته و باعث ترقی سرسام آور قیمتها در تمام زمینه ها شده و زندگی را برای مردم بسیار دشوار میسازد. بیکاری نیز سیر صعودی داشته و علیرغم آمار رسمی که حاکی میزان ده درصد میباشد, بنا بر عناصر اقتصادی که این آمار را تجزیه و تحلیل میکنند میزان بیکاری تا حدود بیست درصد، و در میان جوانان به ۴۰ درصد هم میرسد. قطعی های برق که به زندگی روزمره آسیب میرساند ، بیش از همه چیز به صنایع صدمه میزنند (برای مثال صنایع فولاد اعلام داشته اند که در سه ماه اخیر بدلیل برق رفتگیها بیش از دو میلیارد دلار ضرر داده اند).

۵. بالاخره خود دستگاه حکومتی به ضرر ناشی از تحریمات اقتصادی اعتراف نموده است. سید احمد خاتمی در خطبه نماز جمعه ۲۲ شهریور ماه گفته است که همه شهروندان تاثیر افزایش قیمتها را احساس مینمایند و دلیلش فشار و تحریمات اقتصادی بر علیه ما است. هر وقت که ما میخواهیم مواد اولیه را از بازار بین المللی خریداری نمائیم, جهان غرب بالاترین کوشش خود را مبذول مبدارد تا امکان دسترسی ما به این مواد فراهم نگردد. در ماه مبارک رمضان, حقیقت تلخ قیمتهای سرسام آور نمایان گشت بنحوی که برای اقشار وسیعی از مردم گذراندن ماه مبارک بطور شایسته بسیار سخت بود. این موضوع روز در صحبتهای مردمی بود و خرید مواد اولیه زندگی مانند برنج٫ گوشت٫ سبزیجات٫ خرما و لبنیات که قیمتهایشان سر به آسمان میزد به یک کار استثنائی تبدیل شده یود.

۶. حال٫ پس از انتشار گزارش مدیر عامل آژانس بین المللی انرژی اتمی, اوضاع از این هم بدتر خواهد شد. در شورای امنیت سازمان ملل متحد قطعنامه ای دیگر بتصویب رسیده است. قطعنامه ۱٨٣۵ سازمان ملل متحد تحریمات اعمال شده علیه ایران را مجددا مورد تائید قرار داده و در آن از اشخاص و شرکتهای ایرانی, منجمله از سازمانهای اقتصادی بارز مانند بانکهای ایرانی, نام برده شده است. این قطعنامه همگان را به ادامه تحریم و برقرار نکردن روابط اقتصادی با این سازمانها فرا میخواند.

۷. در وضعیتی که امروزه بر اقتصاد بین المللی حاکم میباشد, بعید است که حتی دوستان و حامیان به کمک ایران بیایند تا برای فراهم کردن امکاناتی که بنحو احسن و کارا با تحریمات اقتصادی دست و پنجه نرم کند آنرا یاری کنند. روسیه که حامی اصلی ایران در صحنه بین المللی میباشد با توجه به جنگ گرجستان و بحران مالی بین المللی, بازار اقتصادی خود در حال دست و پنجه نرم کردن با چالشهای بزرگی میباشد و این کشور برای حفظ سطح بالای سرمایه گذاری خارجی با مشکل مواجه است. کاهش بهای نفت و گاز بحران سختی برای روسیه بوجود آورده که در چارچوب آن از آغاز بحران اقتصادی بین المللی شاخص سهام روسیه دو سوم از ارزش خود را از دست داده و در ماه های اخیر خرید و فروش در بورس روسیه چندین بار متوقف گردیده است. کشور چین نیز که دومین حامی ایران در سطح بین الملل است, با مسائل مشابهی مواجه است. شاخص سهام شانگهای بخش زیادی از ارزش خود را از دست داده است و بازار اقتصادی چین سرگرم حفظ ثبات خود میباشد تا صنایعش بدنبال بحران بین المللی آسیبی نبیند, چرا که صنایع چین تا کنون بر مبنای تقاضای روز افزون جهان غرب استوار بوده است.

٨. با وجود بحران روز افزون اقتصادی, دولتمردان ایران برای کاهش باری که بر شانه اقتصاد ایران سنگینی میکند هیچ تدبیری نیاندیشه اند. در چنین اوضاعی که امروز گریبانگیر اقتصاد ایران میباشد تنها چاره نجات بایستی درآمد حاصله از نفت باشد که در اوج خود بالغ بر صدها میلیارد دلار بود, لاکن بخش نفت نیز نمیتواند تکیه گاه همیشگی برای درآمد باشد. اولاَ کاهش درآمد نفتی ایران در نتیجه سقوط قیمت نفت میباشد که انتظار میرود که این روند با توجه به بحران اقتصادی جهانی که به رکود جهانی و کاهش تقاضای نفت خواهد انجامید همچنان ادامه یابد. ثانیاَ تحریمات اقتصادی برروی تامین قطعات یدکی صنعت نفت تاثیز میگذارند و پیامد فوری این امر آن خواهد بود که در همان سطح نگهداشتن استخراج نفت و درآمد حاصل از آن برای کشور بسیار سخت خواهد بود و این امری است که خود وزیر نفت نوذری نیز اخیرا اعلام نموده است. تحریمات اقتصادی برروی سرمایه گذاری های خارجی در بخش نفت نیر تاثیرگذار میباشد. شرکتهای خارجی مانند TOTAL, SHELL, STATOIL, HYDRO, REPSOL تصمیم گرفته اند که از سرمایه گذاری مجدد در بخش انرژی ایران خودداری نموده و با اتخاذ چنین اقدامی جلوی درآمد بالقوه را سد مینمایند. تحریمات اقتصادی برروی سرمایه گذاری در بخش گاز نیز تاثیر گذار بوده و در نتیجه این امر ایران قادر نخواهد بود که به پتانسیل خود در زمینه صدور گاز تحقق بخشد زیرا با وجود اینکه ایران از منابع گازی بسیار غنی برخوردار است, این کشور دارای فراوری لازم برای مایع سازی گاز نبوده و برای انجام لوله کشی از ایران به سایر کشورها با مشکل مواجه است.

۹. با وجود سخنان دولت مردان عالیرتبه ایران که تحریمات اقتصادی هیچ تاثیری برروی اقتصاد ایران ندارد, تلاطم و تشنجی که هدایت گران بازار اقتصادی ایران دچار آن شده اند بصورت چشمگیری مشهود میباشد. حال باید دلیل استعفای طهماسب مظاهری رئیس بانک مرکزی را زیر سوال برد. چرا رئیس بانک مرکزی ایران طی یک سال دوبار تعویض شده است؟ طی سال اخیر اشخاص عالیرتبه بخش اقتصادی پی در پی تعویض شده اند و این تغییرات شامل دانش جعفری وزیر امور اقتصادی و دارائی نیز میشود. وی در سخنرانی در رابطه با کناره گیری خود, یک سری از عوامل منجمله ریاست جمهوری ایران را متهم به آسیب وارد آوردن به اقتصاد ایران دانسته و باعث محدودیت فعالیت وزارت امور اقتصادی و دارائی شده اند. وی احمدی نژاد را به "تولید" بحران های مختلف و اخذ مواضعی جنجال برانگیز و غیرمسئولانه در رابطه با موضوعات اقتصادی متهم کرد.

۱۰. اگر این هم بس نبود, جانشین نماینده ولی فقیه در سپاه پاسداران اخیرا اظهار داشته است: "در زمان دولت آقای احمدی نژاد سه قطعنامه پیاپی تحریمی علیه ما صادر شده و طوری نیست که این ها اثر نگذاشته باشند. این که دولت اثرات این تحریمات را به مردم فاش نمیکنند از ویژگی های دولت اصولگرا است. دولت میداند که مطرح کردن چنین مسئله ای اثر روانی در جامعه دارد و به نفع مردم و جامعه نیست". آیا کتمان حقایق از مردم میتواند جایگزین شایسته ای برای برنامه اقتصادی و ملی باشد؟

۱۱. احمدی نژاد در سخنانی که اخیرا داشته است گفته است که ایران با وجود تحریمات اقتصادی قوی تر شده است و امروزه شکست ناپذیر میباشد. آیا این دست آورد حقیقی است؟ ایران از نظر نظامی شکست نخورده است و هیچ کس هم به آن حمله نکرده است. اما از نظر اقتصادی شکست خورده است. از نظر اقتصادی ایران یک کشور قدرتمند و دارای پتانسیل اقتصادی بنظر نمیرسد و آنطور که شایسته چنین کشوری است رفتار نمینماید.