• کارشناسان با نگرانی از آلودگی زیست محیطی دریای خزر معتقدند این دریاچه در آستانه مرگ تدریجی است و تدبیر برای نجات آن به تعامل منطقه ای و فرامنطقه ای نیاز دارد ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ۱۴ آبان ۱٣٨۷ -  ۴ نوامبر ۲۰۰٨

شماری از کارشناسان با ابراز نگرانی از روند آلودگی زیست محیطی دریای خزر معتقدند این دریاچه در آستانه مرگ تدریجی است و چاره اندیشی و تدبیر برای رفع مشکلات آن به تعامل منطقه ای و فرامنطقه ای نیاز دارد.
به گزارش خبرنگار مهر در گرگان، آلودگی و تخریب محیط زیست دریای خزر موجب شده تا شمار آبزیان موجود در این دریاچه روند نزولی پیدا کند و نسل بسیاری از آنها منقرض شده یا در معرض انقراض قرار گیرد.
نیازسنجیها نشان می دهد که رفع چالشهای این گنجینه ارزشمند محیط زیست جز با تعامل و هم اندیشی کشورهای حاشیه دریای خزر و عزم فراملی و بین المللی محقق نمی شود.
این در حالی است که روزانه صدها هزار مترمکعب انواع آلاینده های شیمیایی و صنعتی و نفتی از طریق حوزه های آبریز به این دریاچه بسته وارد می شود.
برآیندها نشان می دهد که در صورت کم توجهی و سهل انگاری نسبت به این ذخیره ارزشمند زیست محیطی در آینده نزدیک شاهد از دست دادن کامل این سرمایه بین المللی خواهیم بود همچنین یافته های پژوهشی نیز نشان می دهد که در صورت تداوم ورود آلاینده ها، صید بی رویه و قاچاق، میزان صید ماهیان خاویاری تا دهه آینده در دریای خزر به صفر خواهد رسید.
طبق آمار بیش از ‪ ۹۰‬درصد ذخایر جهانی ماهیان خاویاری در دریای خزر وجود دارد اما استحصال ماهیان خاویاری، استخوانی و کیلکا از دریای خزر به دلیل صید بی‌رویه آنها از ۹۰ هزار تن در ۱۰ سال گذشته به حدود ۲۰ هزار تن در سال جاری کاهش یافته است.
به تاکید کارشناسان، پویایی دریای خزر با حفظ تنوع گیاهی و جانوری و گونه‌های تولیدکننده اولیه، امکان پذیر است و حفظ سلامت اکوسیستم خزر پیش نیاز توسعه پایدار است.
بررسیها نشان می دهد که توسعه مهارگسیخته خزر، تعادل اکولوژیکی این دریا را برهم زده است و تداوم این روند مشکلات عدیده ای را برای حاشیه نشینان خزر ایجاد کرده است.

پنج میلیون تن آلاینده از استانهای شمالی ایران به دریای خزر می ریزد
بر اساس آمار انستیتو دریای خزر، سالانه پنج میلیون تن مواد آلاینده از استانهای شمالی ایران وارد دریای خزر می شود و اکنون زنگ خطر ناشی از مرگ تدریجی خزر به صدا درآمده و تداوم روند آلودگی، این دریا را به زباله دانی در آینده تبدیل می کند.
از آنجا که بیش از ۷۰۰ کیلومتر از نوار ساحلی خزر در استانهای شمالی واقع است، تشکیل کارگروه ویژه برای بررسی و پیگیری مسائل دریای خزر امری الزامی است. همچنین با توجه به نقش دریای خزر در توسعه صنعت گردشگری، توسعه زیرساختها و برنامه ریزی برای بهره مندی از ظرفیتها و پتانسیل های این صنعت پایدار در حاشیه خزر از جمله استان گلستان ضرورت دارد.
این در حالی است که سهم استانهای شمالی از جمله گلستان از صنعت گردشگرپذیر در کرانه خزر ناچیز یا صفر است.
مسائل مربوط به تحولات منطقه و رژیم حقوقی دریای خزر، حمل و نقل دریایی و ترانزیت کالا و مروری بر منابع زنده دریای خزر از جمله مواردی است که باید به آن توجه ویژه شود.
نبود ایستگاه دائم پالایش آلودگی آب در دریای خزر نیز از مسائلی است که برنامه ریزان باید در برنامه ها این اصل را مدنظر قرار دهند.
به هرروی خزر برای رهایی از بند چالشها و مشکلات نیازمند عزم ملی، برنامه مدون اصولی و تدبیر کلان نگر است.۱۱۴ گونه، ۶٣ زیرگونه و ۱۴ نژاد از کمیاب ترین ماهیان جهان در دریای خزر زیست و زادآوری می کنند.
در این خصوص یک کارشناس محیط زیست دریایی در گفتگو با خبرنگار مهر راه اندازی ایستگاههای دائم پایش آلودگی آب در دریای شمال را ضرورتی اجتناب ناپذیر دانست.
محسن حقی افزود: متاسفانه بحران آلودگی آب در همه جای دنیا وجود دارد و در مناطقی که سیستمهای پایش و حفاظتی همچنین کنترل کمتر است آلودگی توسعه پیدا می کند.
وی بیان داشت: در این خصوص مطالعات زیادی انجام شده و در حال انجام است به طوری که از سال گذشته هر دو یا سه ماه یکبار در جنوب برای سنجش میزان آلودگی نمونه برداری انجام می شود.
به تاکید این کارشناس در حال حاضر بیشترین آلودگیها از ناحیه کشورهای حاشیه شمالی وارد دریای خزر می شود و آلاینده های شیمیایی، آب توازن کشتیها و ورود نفت، بیشترین نقش را در آلودگی این دریا دارد.
حقی یادآور شد: موجوداتی که در بستر دریای خزر زندگی می کنند بیشتر در معرض خطر نابودی قرار دارند، زیرا این موجودات به محض قرار گرفتن در محیطی با آلودگی اندک به سرعت از بین می روند بنابراین لازم است که در این خصوص مسئولان اقداماتی جدی انجام دهند.
استاندار مازندران گفت: تشکیل کارگروهی ویژه برای پپگیری مسائل دریای خزر در شمال کشور ضروری است.
سیدمحمد کریمی در گفتگو با خبرنگار مهر در گرگان افزود: بیش از ٣٨۰ کیلومتر از نوار ساحلی خزر در این استان واقع شده، بنابراین ضرورت دارد با همکاری استانهای دیگر کارگروه مورد نظر شکل بگیرد.
وی اظهار داشت: اهداف مورد نظر در این نشست و اجلاس باید پیگیری شود تا در برنامه های آینده در اولویت قرار گیرد.
به هر ترتیب وجود دریای خزر یا دریاچه ای با این وسعت و قابلیت موضوعی نیست که بتنوان به سادگی و بدون توجه از آن گذشته اما حفظ این سرمایه های عظیم نیازمند توجه بیشتر مسئولان و دست اندرکاران و برنامه ریزی در سطح کلان است و نباید با بی توجهی به آن، این سرمایه گرانبها را از دست داد.