• سازمان ملل متحد روز اول دسامبر را "روز جهانی مبارزه با ایدز" خوانده است. امسال این روز با شعار "همه باهم علیه ایدز، ما برای خود و دیگران مسئولیت می‌پذیریم" برگزار می‌شود. این شعار نه تنها نمایانگر برنامه‌ی دولت‌ها، بلکه تعیین‌کننده‌ی وظایف نهادها و موسسات غیر انتفاعی جهانی نیز هست. کارشناسان اعلام کرده اند که اهداف سازمان ملل متحد برای متوقف ساختن شیوع بیماری ایدز تا سال ۲۰۱۵ در جهان ناممکن است ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۱۱ آذر ۱٣٨۷ -  ۱ دسامبر ۲۰۰٨

دویچه وله: در آستانه‌ برگزاری "روز جهانی مبارزه با ایدز"، کارشناسان اعلام کردند که اهداف سازمان ملل متحد برای متوقف ساختن شیوع بیماری ایدز تا سال ۲۰۱۵ در جهان ناممکن است. کودکان، بی‌‌دفاع‌ترین قربانیان این بیماری هستند.
سازمان ملل متحد روز اول دسامبر را "روز جهانی مبارزه با ایدز" خوانده است. امسال این روز با شعار "همه باهم علیه ایدز، ما برای خود و دیگران مسئولیت می‌پذیریم" برگزار می‌شود. این شعار نه تنها نمایانگر برنامه‌ی دولت‌ها، بلکه تعیین‌کننده‌ی وظایف نهادها و موسسات غیر انتفاعی جهانی نیز هست.

امکان توقف بیماری تا سال ۲۰۱۵؟
در آستانه‌ی برگزاری "روز جهانی مبارزه با ایدز"، کارشناسان اعلام کردند که "اهداف هزاره‌" سازمان ملل متحد برای متوقف ساختن شیوع بیماری ایدز در جهان، تا سال ۲۰۱۵ ناممکن است. آنان یادآوری می‌کنند که از سرعت گسترش این بیماری در جهان هنوز کاسته نشده است. امروزه شمار مبتلایان به ایدز در اروپای شرقی و آسیای مرکزی، حدود ۱۵۰ درصد نسبت به سال ۲۰۰۱ افزایش یافته است. در ویتنام تعداد مبتلایان دوبرابر شده است. سرعت شیوع این بیماری در اندونزی بی‌سابقه است. در قاره‌ی آفریقا شمار انسان‌هایی که در اثر ابتلا به این بیماری جان خود را از دست می‌دهند، هم‌چنان افزایش می‌یابد.

مبارزه با بیماری ایدز
جایگاه اجتماعی کسانی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، در کشورهای گوناگون، متفاوت است. با این که بیش از هر قشری، معتادان، زنان و مردان تن‌فروش و هم‌جنس‌گرا در خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند، ولی احتمال ابتلای اقشار دیگر اجتماعی به آن منتفی نیست.
یکی از گروه‌هایی که تا به‌حال در آمار مبتلایان به ایدز منظور نشده‌ است، گروه کارگران مهاجر است که در برنامه‌ی ملی "تأمین سلامتی و بهداشت" کشورها قرار نمی‌گیرد. کارگران مهاجری که بیشتر در کشورهای فیلیپین، کامبوجیا، ویتنام و اندونزی در رفت‌وآمدند، بیشتر از دیگران در خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند. در حال حاضر در این کشورها برنامه‌های "روشنگری" در باره‌ی ایدز برای کارگران فصلی پیاده می‌شود. این برنامه‌ها ولی چندان موثر نیستند. هنگامی‌ که کارگران فصلی به کشور خود بر می‌گردند، کسانی را که در تماس مقاربتی با آنان قرار می‌گیرند، به ایدز مبتلا می‌کنند.

کودکان، قربانی‌های بی‌دفاع
کودکان، بی‌‌دفاع‌ترین قربانیان این بیماری هولناک هستند. به گفته‌ی معاون یونیسف، آن کاترین لینزن‌هوف: «در مبارزه علیه ایدز، کودکان مدت بس طولانی‌ای به دست فراموشی سپرده شدند.» بر اساس آمار یونیسف، یکی از دو کودکی که هنگام تولد به ویروس ایدز آلوده است، اگر با داروهای موجود معالجه نشود، پیش از آن دومین سال تولدش، می‌میرد. بنا بر این گزارش، «اگر این کودکان در سه ماه پس از تولد، بتوانند از داروهای موجود استفاده کنند، امکان زنده ماندنشان حدود ۷۵ در صد افزایش می‌یابد.»
بر اساس آمار رسمی در حال حاضر بیش از دو میلیون کودک در جهان مبتلا به بیماری ایدز هستند. کارشناسان شمار این کودکان را بیش از این ارزیابی می‌کنند، زیرا تنها ده درصد از نوزادانی که مادرانشان حامل ویروس ایدز ) (HIV+ هستند، مورد آزمایش قرار می‌گیرند.

شرایط مناسب‌تر
در آستانه‌ی برگزاری "روز جهانی ایدز"، کارشناسان از «شرایط مناسب‌تر درمان و پیش‌گیری» نیز سخن گفتند. بر اساس تازه‌ترین گزارش‌های یونیسف، شرایط مراقبت و معالجه‌ی کودکانی که به این بیماری مبتلا شده‌اند، یا حامل ویروس ایدز، HIV+ هستند، در کشورهای درحال رشد، بهتر شده است. از سال ۲۰۰۵، شمار کودکانی که با دارو تحت درمان قرار می‌گیرند، ۱۵۰ درصد افزایش یافته است. در حال حاضر حدود ۲۰۰ هزار دختر و پسر در کشورهای در حال رشد، داروی ضد پیش‌روی ویروس ایدز دریافت می‌کنند. در زمینه‌ی جلوگیری از انتقال ویروس از مادر به فرزند نیز اقدامات چشم‌گیری صورت گرفته است.

الفبای جهانی پیشگیری از ایدز به ایران نرسیده است
محبوبه حسین زاده - روزنامه ی اعتماد

حدود ۱٨سال پیش بیلبوردهایی در سطح کشور بوتسوانا نصب شد که با استفاده از سه حرف ابتدایی الفبای انگلیسی، توصیه هایی برای پیشگیری از گسترش ایدز شده بود تا از این طریق برای کنترل و مهار این بیماری فرهنگ سازی شود و اطلاعات لازم در اختیار همگان قرار گیرد.
ابتکاری که توسط دولت بوتسوانا انجام شد این بود که سه راه پیشگیری از ایدز را که از سال ۱۹٨۰مطرح شده بود کنار هم گذاشت و الفبای پیشگیری از ایدز را به این شکل نوین که قابل فهم همگانی باشد مطرح کرد.
در اواخر سال ۱۹٨۰، محققان به این نتیجه رسیدند که می توان از این خطر جلوگیری کرد.
پس از این ابتکار بود که در حقیقت ABC به شعار فعالیت های عمومی و تلاش برای آگاهی رسانی و پیشگیری از ابتلای به ایدز مطرح شد. هرچند در شعاری که توسطUNAIDS ( (United Nation AIDS از ABC داده می شود، تفاوت هایی در مفهوم وجود دارد.
۱- :Abstienceپرهیز یا به تاخیر انداختن اولین رابطه جنسی
۲- :Being Faithful ایمن تر باقی ماندن از طریق پایبندی به یک شریک جنسی
٣- : Continues Condom Useاستفاده صحیح و مداوم از کاندوم برای جوانانی که از نظر جنسی فعالند، زوج هایی که یکی از آنها HIV مثبت است، روسپی ها و شرکای جنسی شان و هر که تماس جنسی با فردی که در معرض HIV بوده، داشته است.
و البته به مرور زمان، این موارد هم به این الفبا اضافه شده است؛ Doing Don,t Drugs، Empowering the youth.
سال ها از آن روزها گذشته است و در حالی که آمار خبر از کاهش ابتلا به ایدز در سطح جهانی و افزایش آن در ایران و برخی از کشورهای در حال توسعه می دهد، هنوز نه تنها هیچ خبری از این بیلبوردهای آموزشی در سطح شهرهای ایران نیست که حتی به جرات می توان گفت شاید درصد کسانی که این الفبا را در ایران می شناسند، به چند درصد کل جمعیت هم نمی رسد. طبق آخرین آمار ارائه شده توسط وزارت بهداشت و بر اساس آمار جمع آوری شده از دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی سراسر کشور آمار ایدز تا پایان سه ماهه دوم سال ۱٣٨۷ مجموعاً ۱٨٣۲۰ نفر است که ۹٣.۷ درصد آنان را مردان و ۶.٣ درصد را زنان تشکیل می دهند. ٣۹.٣ درصد از مبتلایان به HIV در گروه سنی ٣۴-۲۵ سال قرار دارند که بالاترین نسبت در بین گروه های سنی را به خود اختصاص می دهند.
با ایجاد سیاست های احداث مراکز گذری کاهش آسیب اعتیاد و ارائه سرنگ و سوزن رایگان به معتادان تزریقی و افزایش متادون درمانی در کشور، روزبه روز از آمار ابتلای به ایدز از طریق اعتیاد تزریقی کاسته می شود و در همین زمان به آمار مبتلایان از طریق رابطه جنسی افزوده می شود. همان گونه که دکتر مینو محرز رئیس مرکز تحقیقات ایدز ایران با هشدار نسبت به شروع الگوی انتقال ایدز در کشور از طریق رابطه جنسی می گوید؛ «فقط ۱۷درصد از مبتلایان به ویروس ایدز در کشور شناسایی شده اند و همه افرادی که سابقه رابطه جنسی غیرایمن داشته اند باید حتماً تست ایدز بدهند. هم اکنون بین ۹۶ تا ۱۰۰ هزار نفر در ایران آلوده به ویروس ایدز هستند که بدون اینکه شناسایی شده باشند از طریق جنسی در حال اشاعه این بیماری هستند.»
محرز تاکید می کند؛ «حتی آمار رسمی نیز گویای ابتلای ٣۰ درصد مبتلایان به ایدز از طریق رابطه جنسی است.»
به روز جهانی ایدز هم که نزدیک می شویم، بر حجم هشدارهای مسوولان نسبت به افزایش ابتلای به ایدز از طریق رابطه جنسی افزوده می شود و به جای ارائه راهکارهای ساده، به دلیل تابو بودن مسائل جنسی در ایران، گاهی راهکارهایی کلی ارائه می شود که چندین سال پیش در کشورهای دیگر با شکست مواجه شده است.
یکی از این راهکارها، اجباری شدن تست اچ آی وی/ ایدز قبل از ازدواج است. چند سال قبل حسن علم الهدایی که معاونت اجتماعی سازمان بهزیستی را بر عهده داشت، از تهیه طرح ساماندهی ایدز پیش از ازدواج توسط این سازمان خبر داده بود که اجباری شدن آزمایش ایدز قبل از ازدواج نیز یکی از این تدابیر پیش بینی شده بود. هرچند با عکس العمل های صورت گرفته از سوی مسوولان وزارت بهداشت و درمان، این طرح در سکوت باقی ماند.
مطابق قانون مصوب ۱٣ آذرماه سال ۱٣۱۷، تمام دفاتر ازدواج در ایران مکلف هستند قبل از ثبت ازدواج از نامزدها، گواهینامه پزشک مبنی بر نداشتن امراض مسری مهم که نوع آنها از طرف وزارت دادگستری معین و اعلام می شود، مطالبه کنند و پس از بایگانی آنها به ثبت عقد با قید موجود بودن گواهی پزشک بر تندرستی نامزدها اقدام کنند. همچنین افراد متقاضی ازدواج در ایران تحت آزمایش های متنوعی قرار می گیرند که از اعتیاد تا تالاسمی را شامل می شود.
دکتر مینو محرز، رئیس مرکز تحقیقات ایدز ایران، در پاسخ به این سوال که آیا اجباری شدن آزمایش اچ آی وی قبل از ازدواج می تواند به عنوان راهکاری برای کاهش ابتلا به ایدز در دستور کار قرار گیرد، می گوید؛ «اجباری شدن این آزمایش ها نه علمی است و نه عملی. سازمان جهانی بهداشت و یو ان ایدز نیز این کار را تایید نمی کنند. آزمایش اچ آی وی بدون مشاوره معنا ندارد. باید قبل از انجام این آزمایش ها حتماً افراد تحت مشاوره قرار گیرند و به آنان گفته شود چرا باید این تست را بدهند. در سال حدود یک میلیون ازدواج در کشور صورت می گیرد که حتی با اجباری شدن این تست که هزینه زیادی را به سیستم بهداشتی و درمانی تحمیل می کند، آمار چشمگیری از آن درنمی آید.»
البته عامل مهمی که محرز آن را دلیل اصلی مخالفت با این آزمایش ها می داند، دوره پنجره ابتلا به اچ آی وی است؛ «به علت دوره پنجره، نمی شود با یک آزمایش که دقیقاً چند روز قبل از ازدواج صورت می گیرد، از مثبت یا منفی بودن آزمایش اچ آی وی مطمئن شد. این دوره پنجره در ایران تا ۹۹درصد موارد به سه ماه می رسد و البته مواردی هم بوده که تا شش ماه آزمایش آنتی بادی فرد منفی بوده است در حالی که وی مبتلا به اچ آی وی بوده است. به همین دلیل چندان اطمینانی به این آزمایش ها قبل از ازدواج نیست.»
رئیس مرکز تحقیقات ایدز ایران از تجربه دیگر کشورها می گوید؛ «در کشور امریکا هم چند سال قبل این آزمایش ها را اجباری کرده بودند ولی چون این آزمایش ها مقرون به صرفه نبود، آن را حذف کردند.»
دکتر محرز تاکید می کند؛ «بهترین کار برای پیشگیری از ابتلای ایدز از طریق رابطه جنسی در ازدواج این است که افراد در مشاوره های پیش از ازدواج شرکت کنند و اگر پیش از این رفتارهای پرخطر جنسی داشته اند، با مشاور درمیان بگذارند تا برای آزمایش های بیشتر ارجاع داده شوند.»
در حقیقت توصیه یی که دکتر محرز می کند، همان Be faithful الفبای جهانی پیشگیری از ایدز است؛ یعنی کاهش خطر از طریق اجتناب از رابطه جنسی با افراد مشکوک به آلودگی یا ایمن تر باقی ماندن از طریق پایبندی به یک شریک جنسی. عاملی که جای خالی آن در روزهایی که شاهد ترویج ازدواج موقت، ازدواج مجدد و... هستیم بر بیلبوردهای شهر خالی است تا با اطلاع رسانی وسیع و درست، شاید اندکی از نگرانی مسوولان و مقامات وزارت بهداشت از موج سوم ایدز در ایران یا ابتلا به ایدز از طریق رابطه جنسی کاسته شود.