اخبار روز: www.iran-chabar.de
آدينه  ۲۹ آذر ۱٣٨۷ -  ۱۹ دسامبر ۲۰۰٨

خانم فاخته زمانی فعال حقوق بشر آذربایجانی و دبیر انجمن دفاع از زندانیان سیاسی آذربایجان در ایران (ADAPP) طی سخنرانی در فوروم کمیسیون عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد در خصوص مسائل اقلیتها به سرکوب گروههای اتنیکی در ایران و محرومیت آنها از حقوق زبانی اشاره کرده است.
نشست کمیسیون عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد در خصوص مسائل اقلیتها در روزهای ۱۵ و ۱۶ دسامبر ۲۰۰۸ در مقر سازمان ملل متحد در شهر ژنو برگزار شد .
هدف این نشست تهیه پلاتفرمی برای ترویج و توسعه گفتگو و همکاریها در خصوص مسائل اقلیتهای ملی٬ اتنیکی٬ مذهبی و زبانی عنوان شده بود. پلاتفرمی که بتواند دست آوردهای اساسی و تخصصی مورد نیاز برای کار مستقل تخصصی روی این موضوع را تأمین کند. همچنین بررسی و تحقیق در خصوص بهترین راهکارهای عملی٬ فرصتها و اقدامات لازم برای پیشبرد بهتر قطعنامه حقوق اقلیتهای ملی٬ اتنیکی٬ مذهبی و زبانی (این قطعنامه در تاریخ ۱۸ دسامبر ۱۹۹۲ به تصویب کمیسیون حقوق بشر مجمع عمومی سازمان ملل رسیده است) در برنامه این نشست قراد داشت.
در این نشست که خانم گی مک دوگال (Gay McDougall) متخصص مستقل مسائل اقلیتها ریاست آن را بر عهده داشت نماینده دولتها٬ متخصصین سازمان ملل متحد و مستقل٬ تعدادی از نهادهای غیردولتی و ن.ج.او های فعال در زمینه حقوق انسانها و همچنین نماینده برخی از گروهای ملی٬ اتنیکی٬ مذهبی و زبانی شرکت کرده بودند.
سخنرانی فاخته زمانی فعال حقوق بشر آذربایجانی ساکن کشور کانادا در این نشست مورد استقبال بسیاری از افراد و گروههای شرکت کننده قرار گرفت.


متن سخنرانی فاخته زمانی
خانم رئیس، خانمها و آقایان
مشارکت کنندگان عزیز فوروم
اینک دیگر محوری بودن مساله آموزش به زبان مادری در رشد هوشی، احساسی، معنوی و آموزشی دانش آموزان یک حقیقت بسیار روشن است. تحصیل٬ خواندن و نوشتن به زبان فطری مادری یک حق غیر قابل انکار برای همه گروه های اتنیکی است و باید هم باشد. علیرغم این، در مورد گروه های اتنیکی غیرفارس در ایران از جمله ترک های آذربایجانی، کردها، بلوچ ها، عرب ها، لرها، گیلکی-مازندرانی ها و دیگران، این حق دریغ شده است.
این گروه های اتنیکی اکثریت ساکنین کشور را از نظر جمعیت تشکیل میدهند، با این همه، آنان مجبور شده اند که به فارسی که زبان اتنیک فارس میباشد، تحصیل نمایند. زبان فارسی از سال ۱۹۲۵ زمانیکه رضا شاه قدرت سیاسی را بدست آورد و سلسله پهلوی را بنیان گذاشت به اکثریت جمعیت غیرفارس تحمیل شده است. از این تاریخ به بعد، فارسی به موقعیت تنها زبان رسمی ایران ارتقا یافته است. این تنها زبان تعلیم، آموزش و دولتی در کشوری است که یکی از چندگونه ترین، چند فرهنگی ترین و چند زبانه ترین کشور های جهان میباشد.
از سال ۱۹۲۵ به این طرف، جمعیت های اتنیکی و ملی متفاوت ایران برای کسب حق آموزش به زبان فطری مادری خود تقلا میکنند. بطور نمونه، ترکهای آذربایجان که قریب ۳۷ درصد جمعیت کل ایران را تشکیل میدهند (بمراتب بیشتر از ۲۰ میلیون)، از سال ۱۹۲۵ حق آموزش به زبان خود را مطالبه میکنند. رژیم پهلوی بصورت وحشیانه ای این مطالبات را سرکوب کرد و جمهوری کنونی اسلامی نیزبه همین گونه عمل میکند. در حالیکه قانون اساسی رژیم کنونی جمهوری اسلامی تحصیل، خواندن و نوشتن به زبانهای غیر فارسی را در کنارزبان فارسی مجاز میداند، دولت به قانون اساسی خود نیز بی اعتنا بوده و همچنان کسانی را که اجرای این حق قانون اساسی را طلب میکنند دستگیر کرده، تحت فشار و تعقیب جزائی قرار میدهد.
ترکهای آذربایجانی با بکارگیری راههای مسالمت آمیز، از طریق نوشتن نامه های جمعی به مقامات ایرانی گرفته تا برقراری تظاهرات آرام و دور از خشونت، حق تحصیل به زبان خودشان- ترکی آذربایجانی - را مطالبه مینمایند.

خانم ها و آقایان
اجازه دهید مطالبم را با دو شعار معروف جامعه آذربایجانی در ارتباط با زبان و استفاده آن در مراکز آموزشی خاتمه دهم

آناا دیلیم اولن دئییل - اوزگه دیله چونن دئییل
(زبان مادری من نخواهد مرد - به زبان دیگری تغییر نخواهد کرد)
اوز دیلینده مدرسه - اولمالیدیر هر کسه
(تحصیل به زبان مادری - باید برای هرکس تامین شود)
از شما بسیار ممنوم