اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ٣ دی ۱٣٨۷ -  ۲٣ دسامبر ۲۰۰٨

اکبر هاشمی‌رفسنجانی خواستار تخصصی شدن اجتهاد و تقلید و همچنین شورایی شدن فقه شد.
به گزارش کارگزاران رئیس مجلس خبرگان رهبری دیروز در همایش «اجتهاد در دوره معاصر» که از سوی دانشگاه مذاهب اسلامی در تالار علامه امینی دانشگاه تهران برگزار شد، با تاکید بر لزوم تخصصی‌شدن اجتهاد گفت: یک مجتهد به تنهایی در همه‌ ابواب موردنیاز فقهی مردم نمی‌تواند متخصص باشد. ‌چطور فردی می‌تواند در عمر ۴۰-٣۰ ساله تحصیل خود، همه‌ این حقوق را که هرکدام تخصص بزرگی است، بداند؟ لذا ما باید به سمت فقه تخصصی در یک حکومت اسلامی برویم؛ زیرا دخالت در امور مردم با فقه تخصصی امکان‌پذیر است. وی افزود: اگر فقه تخصصی را بپذیریم، باید تقلید تخصصی را هم بپذیریم و اینگونه لازم نیست کسی در همه امور از یک نفر تقلید کند. اگر این دو را پذیرفتیم باید شورای فقهی را هم بپذیریم. وقتی با سیاست می‌خواهیم همه جامعه را اداره کنیم، شورای نگهبان ناظر مجلس باید همه‌ تخصص‌ها را در خود داشته باشد و نظر تخصصی بدهد.
هاشمی‌رفسنجانی اضافه کرد: «اگر توجه به عقل و خواست قرآن در اجتهاد جدی گرفته شود، به تخصص در رشته‌های فقهی بها دهیم، بحث‌های فقه مقارن را جدی بگیریم، تقلید را تخصصی کنیم، شورای فقهی حداقل برای مسائل عمده‌ مدیریت کشور تشکیل شود و علمای اهل تسنن و تشیع در دانشگاه‌ها و اجلاس‌ها با هم همراهی کنند، می‌توان به وحدت جهان اسلام امید داشت و برای اداره جهان به ظرفیت اسلام اتکا کرد.»
این برای چندمین بار است که هاشمی‌رفسنجانی از لزوم تاسیس شورای فقهی سخن می‌گوید؛ وی پیش از این در پرسش و پاسخی مکتوب با هفته‌نامه توقیف شده «شهروند امروز» گفته بود: « تحول اساسی در اجتهاد و رسیدن به فقه حکومتی و سیاسی و مدیریتی بدون تخصص‌ها ممکن نیست. همانگونه که فقها در موارد بسیاری نظرشان را متکی به تشخیص عرف در موضوعات و متعلقات احکام شرعی می‌نمایند، در مسائل پیچیده سیاسی، اجتماعی، علمی، حقوقی، مدیریتی و بین‌المللی - کارشناسی بدون داشتن تخصص‌های لازم مقدور نیست و حوزه‌های علوم دینی نمی‌توانند منتظر دریافت کارشناسی مطمئن از بیرون سازمان خود باشند. اگر ضرورت این پیش‌نیاز پذیرفته شود، به ناچار باید در حوزه‌ها هم این رشته‌ها کرسی و استاد و شاگرد داشته باشند و فقهای ما در یک یا چند رشته از اینها متخصص باشند، در این فرض بسیاری از فتواها باید از چند رشته تخصصی بهره بگیرند همانگونه که در قانونگذاری‌های پیشرفته دنیا معمول است و سرانجام به شورای فتوا می‌رسیم و چنین فتاوایی می‌تواند سرمایه یک شورای نگهبان خوب و مناسب قوانین امت اسلامی باشد.»
رئیس مجلس خبرگان رهبری در ادامه سخنانش در همایش اجتهاد در دوره معاصر با اشاره به نوآوری‌های آیت الله خمینی خاطرنشان کرد: امام نوآوری‌های زیادی داشتند که یکی از آنها تاسیس مجمع تشخیص مصلحت نظام بود که کاری بزرگ و ریشه‌ای در اداره جامعه است. رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: نمی‌توان جامعه‌ای را که تحت عنوان اسلام اداره می‌شود، با برخی روایاتی مدیریت کرد که هزار و چند سال پیش در آن شرایط بدون اجتهاد، بدون توجه به عقل و بی‌توجه به مصالح و مفاسد، نقل شده است. در آن دوران موضوع هوا و فضا، اعماق چند هزار متری زمین و مسائل پیچیده‌ امروزی وجود نداشت. مسائل مستحدثه مسائلی هستند که هر لحظه اتفاق می‌افتند و در دوران کنونی، ما باید با عقل و منابعی که در اختیار داریم، آنها را حل کنیم. وی ادامه داد: فقه امروز علما و حوزه‌های ما با دوران‌های قبل قابل مقایسه نیست. درست است که فقه سیاسی در اعماق فقه ما وجود دارد، ولی باید قدری تغییر کند و بزرگ‌تر شود. احکام سیاسی اداره کشور، قانونگذاری و قضا ده‌ها برابر آنچه در گذشته نوشته‌ایم، فروع دارد؛ پس باید درباره‌ این مسائل بحث شود و اینها هم وارد قوانین ما شوند.
هاشمی‌رفسنجانی همچنین با اشاره به غلبه‌ حاکمیت جهانی بر حاکمیت ملی در عصر حاضر یادآور شد: جهانی‌شدن یعنی هر روز قدرت دولت‌های محلی به نفع اداره‌ جهانی کم شود. ما در بسیاری مسائل اختیار را به دست سازمان‌های بین‌المللی می‌دهیم. اسلام هم که یک دین جهانی و همیشگی است که به زمان و مکان محدود نیست و حتما برای اینها اصول دارد؛ از این رو حوزه‌ علمیه باید وارد اینگونه اصول نیز بشود.