• سرانجام شایعه‌ها به واقعیت پیوست و همه آنچه پشت پرده‌ها بود به رو آمد تا سیاست‌های یک بام و دو هوا بار دیگر خود را نشان دهد. اسامی ۲۸ فیلم بخش سینمای ملی ایران با همان عنوان فرعی <سودای سیمرغ> اعلا‌م شد. فهرستی بدون فیلم‌های مطرحی از اصغر فرهادی، کمال تبریزی، بهروز افخمی، مازیار میری، سامان مقدم و محسن امیریوسفی ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
يکشنبه  ۶ بهمن ۱٣٨۷ -  ۲۵ ژانويه ۲۰۰۹

اعتماد ملی: سرانجام شایعه‌ها به واقعیت پیوست و همه آنچه پشت پرده‌ها بود به رو آمد تا سیاست‌های یک بام و دو هوا بار دیگر خود را نشان دهد. اسامی ۲٨ فیلم بخش سینمای ملی ایران با همان عنوان فرعی <سودای سیمرغ> اعلا‌م شد. فهرستی بدون فیلم‌های مطرحی از اصغر فرهادی، کمال تبریزی، بهروز افخمی، مازیار میری، سامان مقدم و محسن امیریوسفی. برخی را گفته‌اند فیلمشان به جشنواره نرسیده و برخی به دلیل نداشتن پروانه نمایش حذف شده‌اند. در نهایت بخش سودای سیمرغ امسال ۲٨ فیلم سینمایی را پذیرای خود شد؛ ۲۴ فیلم در بخش مسابقه سینمای ایران و ۴ فیلم در بخش خارج از مسابقه.
البته یک تغییر نیز ۴-٣ ساعت پس از اعلا‌م اسامی اولیه رخ داد. این فهرست پر از شگفتی است، هم به دلیل حذف‌ها و هم به دلیل اضافه‌ها. فهرست اولیه چنین اعلا‌م شد:به گزارش روابط عمومی جشنواره فیلم فجر، در بخش سودای سیمرغ از جشنواره ۲۴ فیلم در مسابقه و یک فیلم در خارج از مسابقه به نمایش درمی‌آیند. فیلم‌های این بخش از جشنواره عبارتند از:
۱< -امشب شب مهتابه> به کارگردانی محمدهادی کریمی
۲< -به کبودی یاس> به کارگردانی جواد اردکانی
٣< -بی‌پولی> به کارگردانی حمید نعمت‌الله
۴< -بیست> به کارگردانی عبدالرضا کاهانی
۵< -پای پیاده> به کارگردانی فریدون حسن‌پور
۶< -پستچی سه بار در نمی‌زند> به کارگردانی حسن فتحی
۷< -پنالتی> به کارگردانی انسیه شاه‌حسینی
٨< -تردید> به کارگردانی واروژ کریم‌مسیحی
۹< -چهره به چهره> به کارگردانی علی ژکان
۱۰< -حیران> به کارگردانی شالیزه عارف‌پور
۱۱< -دوزخ، برزخ، بهشت> به کارگردانی بیژن میرباقری
۱۲< -زادبوم> به کارگردانی ابوالحسن داوودی
۱٣< -زمانی برای دوست داشتن> به کارگردانی ابراهیم فروزش
۱۴< -سوپراستار> به کارگردانی تهمینه میلا‌نی
۱۵< -شبانه‌روز> به کارگردانی کیوان علی‌محمدی و امید بنکدار
۱۶< -صداها> به کارگردانی فرزاد موتمن
۱۷< -صندلی خالی> به کارگردانی سامان استرکی
۱٨< -عیار ۱۴> به کارگردانی پرویز شهبازی
۱۹< -کودک و فرشته> به کارگردانی مسعود نقاش‌زاده
۲۰< -ملک سلیمان> به کارگردانی شهریار بحرانی
۲۱< -موش> به کارگردانی شاهد احمدلو
۲۲< -می‌زاک> به کارگردانی حسینعلی لیالستانی
۲٣< -وقتی همه خوابیم> به کارگردانی و تهیه‌کنندگی بهرام بیضایی
۲۴< -هر شب تنهایی( >خارج از مسابقه) به کارگردانی رسول صدرعاملی (صدرعاملی داور جشنواره امسال است)
۲۵< -هفت و پنج دقیقه> به کارگردانی محمدمهدی عسگرپور

علی‌رغم اینکه این فهرست با چند روز تاخیر منتشر شده بود، ساعاتی بعد از انتشار فهرست دیگری به این بخش اضافه شد. اولین تغییر رسمی در جشنواره‌ای که دبیر آن حمید شاه‌حسینی است، اعلا‌م کرده بود: <امسال تغییری در جشنواره نخواهیم داشت.>
فیلم‌های <زمزمه‌بودا> به کارگردانی حسین قاسمی‌جامی، شکار روباه (عقرب) به کارگردانی مجید جوانمردی، <موج سوم> به کارگردانی آرش سجادی‌حسینی، <سایه وحشت> به کارگردانی عماد اسدی در بخش سودای سیمرغ و خارج از مسابقه به روی پرده می‌روند. حبیب ایل‌بیگی مدیر روابط عمومی جشنواره فیلم فجر درباره این مسائل به اعتماد ملی می‌گوید: <امسال بخش میهمان نداریم. تمام فیلم‌ها در بخش سودای سیمرغ به نمایش درمی‌آیند.>
مجید شاه‌حسینی دبیر جشنواره در نشست مطبوعاتی اعلا‌م کرده بود: ‌۲۱۱ فیلم در بخش سودای سیمرغ شرکت می‌کنند.> وی در پاسخ به سوالا‌ت مکرر خبرنگاران درباره علت دیر اعلا‌م شدن اسامی فیلم‌ها، اختلا‌ف میان هیات انتخاب و درخواست‌های مکرر از فیلمسازان درباره تغییر و اصلا‌ح فیلم‌هایشان تاکید کرده بود: وقتی اسامی اعلا‌م شوند می‌بینید که همه‌چیز مشخص بوده است هیچ تغییری در جشنواره امسال نخواهیم داشت.
اما شایعه‌ای که بیش از همه در بین سینماگران منتشر شد، تغییر اسامی فیلم‌های اعلا‌می از سوی هیات انتخاب و آن اسامی‌ای است که اعلا‌م شده‌اند. ‌ ایل‌بیگی با تاکید بر اینکه <من در مورد شایعه‌ها صحبت نمی‌کنم> و طرح این پرسش که <مگر صورتجلسه دیده شده است> می‌گوید: <من نیز صورتجلسه را ندیده‌ام اما حتما اسامی منتشر شده مورد تایید هیات انتخاب است.>

فیلم‌هایی که پشت در شایعه ماندند
هنگامی که دبیر جشنواره فیلم در نشست مطبوعاتی اعلا‌م کرد که جشنواره سال قبل یکی از بهترین دوره‌های جشنواره فیلم فجر بود و سعی می‌کنیم جشنواره امسال نیز به بهترین شکل برگزار شود و هنگامی که نظر اداره کل نظارت و ارزشیابی را شرط حضور فیلم‌ها در جشنواره دانست، همه خود را برای دیدن در فهرستی متفاوت آمده کرده بودند. این فهرست اما برای خود شگفتی‌های گوناگونی به همراه دارد. فیلم‌های <کتاب قانون> ساخته مازیار میری، <صد سال به این سال‌ها> ساخته سامان مقدم، <آتشکار> ساخته محسن امیریوسفی با وجود تغییراتی که انجام داده بودند باز هم جزو مغضوبان بودند. این سه، یادگارهای طردشده جشنواره سال قبل هستند که با اصلا‌حات فراوان روبه‌رو شدند. هر سه این فیلم‌ها صحنه‌های جدیدی را فیلمبرداری کرده بودند و در صداگذاری و تدوین تغییراتی اساسی داده بودند تا بتوانند نظرات مثبت دست‌اندرکاران اداره نظارت و ارزشیابی و نمایندگان ویژه وزیر و رئیس‌جمهور را جلب کنند اما این فهرست نشان از اتفاقی دیگر می‌دهد.
فیلم‌های <پاداش> از کمال تبریزی و <فرزند صبح> از بهروز افخمی هم جزو آثاری هستند که اعلا‌م شده است به دلا‌یل فنی برای هیات انتخاب نمایش داده نشده‌اند. هرچند تهیه‌کننده هر دو فیلم روزهای قبل و حتی دیروز پس از اعلا‌م اسامی از علا‌قه خود برای حضور در بخش مسابقه‌های جشنواره امسال فیلم گفته‌اند. در گفت‌وگو با ایسنا محمدرضا شرف‌الدین تهیه‌کننده فیلم <فرزند صبح> تاکید کرد: <گروه سازنده این فیلم تمایل بسیاری برای اکران آن در بخش مسابقه داخلی دارد و برای همین موضوع پیگیری‌هایی را درخصوص حل شدن مشکل فیلم انجام می‌دهیم که امیدواریم به نتیجه مطلوبی برسد.>
همچنین کریمی تهیه‌کننده <پاداش> گفت: <به دلیل اینکه کارهای تروکاژ فیلم در استودیویی در ترکیه در حال انجام است و فیلم هنوز آماده نشده است، ما تاکنون نسخه کاملی از فیلم را به جشنواره فجر ارائه نکرده‌ایم بنابراین در تلا‌ش هستیم فیلم را آماده نمایش کنیم. به این ترتیب عدم حضور فیلم در جشنواره فجر به دلیل آماده نشدن نسخه فیلم است که امیدواریم آماده شود.>
فیلم <پاداش> روایت طنزگونه سفر یک مدیر دولتی به حج است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلا‌می در چند ماه پیش سخنان اشاره‌دار و تندی درباره حضور بازیگران ایرانی در هالیوود، غیرقانونی عمل کردن آنها و زیر پا گذاشتن آنها توسط وزارت ارشاد گفته بود. این اشاره‌ها زمانی جایگاه خود را پیدا می‌کند که خبری از نام فیلم <درباره الی...> ساخته <اصغر فرهادی> در فهرست اسامی بخش سینمای ملی نیست. <فراهانی>، <علیدوستی> و <زارعی> از بازیگران این فیلم هستند. اما نام فیلم پرسر و صدای <اخراجی‌ها ۲> ساخته <مسعود ده‌نمکی> نیز در این فهرست دیده نمی‌شود. عده‌ای دلیل این اتفاق را سطح پایین فیلم از نظر فنی و عده‌ای دیگر حذف به دلیل عدم رعایت ارزش‌های اسلا‌می و دفاع مقدس دانسته‌اند. اما نکته اینجا است آیا <مسعود ده‌نمکی> که نامش دو سال قبل و در اولین تجربه سینمایی در بخش مسابقه دیده شد، امسال و پس از دو سال فعالیت از توانایی‌های خودش و دستیارانش کاسته شده است؟ حضور او در بخش <نگاه نو> آیا به دلیل تفاوت عقیده‌ها است؟
اما فیلم‌هایی همچون <تسویه‌حساب> ساخته <تهمینه میلا‌نی> نیز به دلیل همان ماجرای نداشتن پروانه نمایش از جشنواره حذف شده است.

فیلم‌هایی از جنس فیلم‌های حمایتی
امسال تمرکز جشنواره روی فیلمی همچون <ملک سلیمان> ساخته میلیاردی دولت است. فیلمی که قرار است بر جلوه‌های ویژه‌اش تاکید شود اما به‌دلیل همزمانی تعطیلا‌ت سال در کشور هنگ‌کنگ بدون صحنه‌های مطرح به صورت ناقص به جشنواره می‌آید. باید امیدوار بود که این فیلم در هنگام اکران همچون فیلم‌های دیگر پرخرج دولتی با شکست روبه‌رو نشود. هرچند اصل حضور چنین فیلمی با چنین بودجه عظیم و حمایتی در کنار فیلم‌های دیگر جای سوال دارد. یکی از اعضای هیات انتخاب صلواتی‌فر این نظریه را رد کرده است.

اعضای هیات انتخاب
آنچنان که سیامک شایقی از اعضای هیات انتخاب درباره جلسات گفته است: <ممکن است نظرات شخصی اعضا، صددرصد اعمال نشده باشد اما خروجی رضایت من را جلب کرد.> شایقی در پایان با ابراز رضایت از خروجی هیات انتخاب جشنواره فیلم فجر، گفت: <ممکن است نظرات شخصی اعضا، صددرصد اعمال نشده باشد ولی خروجی فعلی هیات داوران رضایت من را که یکی از اعضای آن بودم، جلب کرده بود فقط بسیار متاسف شدم که بعضی از فیلم‌های خیلی خوب به‌علت ویدئویی بودن یا مشکل در پروانه ساخت، نتوانستند در این فهرست حاضر باشند.>
او تاکید کرده است: <از برخوردهای محتوایی با فیلم‌ها پرهیز شود و بیش از هر چیز به ساختار فیلم بپردازیم.> امسال در بخش مسابقه جشنواره سه فیلم اولی، پنج فیلم دومی و ۱۲ فیلمساز با تجربه حضور دارند.

واکنش سینماگران حذف شده ‌
<کتاب قانون> مازیار میری و <صد سال به این سال‌ها> سامان مقدم بعد از کش و قوس‌های فراوان در نهایت در لیست اسامی هیچ‌یک از بخش‌های جشنواره فیلم فجر نبود. آنان در گفت‌وگو با سایت سینمای ما اعتراضات خود را بیان کردند. ‌
مازیار میری درباره کنار گذاشتن فیلمش از جشنواره گفت: <ما از یک ماه پیش شروع به رایزنی با وزارت ارشاد کردیم و با توافق آنها قرار شد که یک سری از پلا‌ن‌ها را دوباره فیلمبرداری کنیم و بخش‌هایی را هم دوبله کنیم تا مشکل پروانه نمایش فیلم حل شود. بعد از این اقدامات، دوستان با دادن پروانه نمایش موافقت کردند. اما امروز صبح متوجه شدیم که دوستان هیات انتخاب <کتاب قانون> را از جشنواره کنار گذاشته‌اند بدون اینکه به طور رسمی و شفاف دلیلش را اعلا‌م کنند. آیا دلیل کنار گذاشتن <کتاب قانون> ضعف آن بوده است؟ حتی من به‌عنوان کارگردان فیلم شایعاتی شنیده‌ام مبنی بر اینکه <کتاب قانون> از طرف مقامات بالا‌تر از جشنواره کنار گذاشته شده است. چون حتی تا چند روز قبل هم به ما گفته بودند که فیلم در جشنواره حضور خواهد داشت. من قطعا این مساله را پیگیری خواهم کرد. من به همراه دوستان هم‌نسلم، سامان مقدم و اصغر فرهادی، متعلق به نسل ٣۰ سالگی انقلا‌ب هستیم. ما احتمالا‌ نشستی با خبرنگاران خواهیم گذاشت و حتی تصمیم دارم که در روزهای جشنواره فیلمم را برای خبرنگاران و اهالی مطبوعات اکران کنم. چون فیلم از نظر من پروانه نمایش دارد. ما این بار به صورت جدی خواستار توضیح مسوولا‌ن هستیم.>
سامان مقدم هم به خبرنگار سینمای ما گفت: <این دومین سالی است که فیلم من از جشنواره کنار گذاشته می‌شود. من هم امسال خیلی جدی این قضیه را پیگیری خواهم کرد و از مسوولا‌ن وزارت ارشاد می‌خواهم که صریحا دلا‌یل حذف فیلمم را به من اطلا‌ع بدهند. این فیلم با حمایت کامل وزارت ارشاد و بنیاد فارابی ساخته شد و من از دوستان مسوول می‌خواهم که توضیح بدهند چرا فیلمی که با حمایت خودشان ساخته شده و پروانه نمایش هم گرفته، از جشنواره فجر کنار گذاشته می‌شود؟! این خودش نشان‌دهنده بی‌نظمی است. چون وقتی این فیلم پروانه نمایش گرفته یعنی می‌تواند برای عموم اکران شود و آن وقت مسوولا‌ن به راحتی آن را کنار می‌گذارند بدون اینکه هیچ توضیحی بدهند. من قبل از موضعگیری جدی حتما از مسوولا‌ن توضیح شفاف و دلا‌یل صریح کنار گذاشتن فیلمم را می‌خواهم.>