• حزب اسلامگرای عدالت و توسعه‌ در مناطق مرکزی و صنعتی، حزب جمهوری خواه‌ خلق در مناطق توریستی و حزب جامعه‌ دموکراتیک درمناطق کردنشین بیشترین آرا را در انتخابات محلی (شهرداری ها) ترکیه به‌دست اوردند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ۱۱ فروردين ۱٣٨٨ -  ٣۱ مارس ۲۰۰۹

روز گذشته‌، بیست و نهم ماه‌ مارس، انتخابات شهرداریها در سراسر ترکیه برای انتخاب شهرداران، شورای شهرداری، شورای استانداری و مختار محله‌ با مشارکت نوزده‌ حزب سیاسی و برخی کاندیدای مستقل انجام پذیرفت. انتخابات مذکور ‌دارای اهمیتی خاص می باشد و کارشناسان مسائل ترکیه‌ ازجهات مختلف به بررسی‌ نتایج نسبتا" قطعی آن پرداختند. در این انتخابات رقابت اصلی میان حزب حاکم عدالت و توسعه‌ به‌ رهبری رجب طیب اردوغان و حزب جمهوری خلق به‌ رهبری دنیز بایکال در غرب کشور ترکیه‌ و در شرق کشور نیز رقابت اصلی میان حزب عدالت و توسعه‌ با حزب جامعه‌ دموکراتیک نماینده ‌کردها بود. برای اطلاع از جزئیات نتایج انتخابات به‌لینک زیر مراجعه‌ شود. (1)
حزب اسلامگرای عدالت و توسعه‌ در مناطق مرکزی و صنعتی، حزب جمهوری خواه‌ خلق در مناطق توریستی و حزب جامعه‌ دموکراتیک درمناطق کردنشین بیشترین آرا را به‌دست اوردند. ناگفته‌ نماند که‌ حزب حرکت ملی به‌ رهبری دولت باخچه‌لی نیز در مناطق پراکنده‌ بهتر از گذشته‌ خود را نشان داده‌اند. حزب عدالت و توسعه‌ که‌ در دو دوره‌ گذشته‌ یکه‌تاز میدان سیاسی ترکیه‌ بوده‌ در این انتخابات با ریزش آراء هشت درصدی نسبت به‌ دوره ‌قبل روبرو بوده‌ و آگاهان علت ریزش آرای آن حزب را تاثیرات بحران اقتصادی جهانی بر اقتصاد ترکیه‌، سیاست های تندروانه‌ وخشونت آمیز اقای اردوغان در قبال کردها، بازگشت حزب سعادت به‌ عرصه‌ مبارزه‌ و نرمش حزب جمهوری خواه‌ خلق در مقابل اسلامگرایان عنوان نموده‌اند.
کشور ترکیه با جمعیتی در حدود 73 میلیون و با ترکیب 60% روستایی و 40% شهری یکی از کشورهای مهم منطقه‌ می باشد که‌ با اقتصاد بدون نفت و توسعه‌ یافته‌ و با سیستم توزیع مناسب به یکی از کشورهای صنعتی تبدیل شده و الگوی مناسبی برای جامعه‌ جهانی شده ‌است. دولتمردان کشور ترکیه‌ نیز به‌خوبی دریافته‌ اند که ‌تنها راه‌ پیشرفت کشورشان، اداره‌ آن به‌شیوه‌ عدم تمرکز و کمونی همانند اروپاست، اما ترس و نگرانی از تجزیه‌ کشور مانع اتخاد همچون رویکردی است.
لازم به‌ ذکر است بعداز ماجرای یازدهم سپتامبر و نگرانی جامعه‌ جهانی از رشد اسلامگرایی افراطی، سه‌ مدل اسلام افریقایی (الجزایر و تونس) در فرانسه‌، اسلام هندی در بریتانیا و اسلام ترکی در آلمان در مقابل اسلامگرایی افراطی برای غربی ها اهمیت یافته‌ و در این میان به‌ دلیل همسایگی ترکیه‌ با اروپا اهمیت اسلام ترکی برای غربی ها بیشتر از همه‌ حائز اهمیت است و به‌همین دلیل ترکیه‌ به‌اعتبار خاصی در جامعه‌ جهانی دست یافته‌ و نمونه‌ بارز آن انتخاب آن کشور در شورای امنیت سازمان ملل متحد است. درضمن نقش چهره‌ ثروتمند ترک مورد حمایت امریکا و مقیم آن کشور آقای فتح الله‌ گولون و تشکیلاتش که‌ بازوی فعالیت های اجتماعی حزب عدالت و توسعه‌ محسوب می شود در ترویج اسلامگرایی معتدل ابعاد گسترده‌ای یافته‌ و اگرچه‌ تا چند سال قبل حوزه‌ فعالیت های آقای گولون تنها داخل ترکیه‌ بوده‌ اینک عرصه‌ فعالیتهای ایشان به‌ کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز و کشورهای همجوار ترکیه‌ رسیده‌ است.
انتخابات شهرداری ها و فعالیت آنان در ترکیه‌ میزان قابلیت و کارایی احزاب را نشان می دهد و درعین حال نتیجه‌ انتخابات فعلی سنجش خوبی برای انتخابات پارلمانی سال 2011 می باشد. گرچه‌ حزب عدالت و توسعه‌ زمینه ی اسلامی دارد اما در واقع موفقیت آن حزب در سالهای اخیر نتیجه‌ اصلاحات اداری و اقتصادی درطول زمامداری خود و نیز پایگاه‌ سیاسی آقای اردوغان بهنگام تصدی مقام شهرداری شهر استانبول درسال 1994 برمی گردد که ‌خارج از خدمات ارزنده‌ای که‌ برای آن شهر انجام داد توانست به‌ فساد اداری و رشوه‌خواری موجود در شهرداری شهر استانبول و شهردار سابق آقای نورالدین سوزون پایان دهد. مردم ترکیه‌ از سوءمدیریت شهرداران سابق به‌ ستوه ‌آمده‌ بودند. اردوغان در این زمینه‌ کارنامه‌ درخشانی از خود به‌ جای گذاشت و زمینه‌ قدرت گیری خود را در قالب حزب اسلامی عدالت و توسعه‌ فراهم ساخت.

نتایج انتخابات در کردستان و شرق ترکیه‌

انتخابات در کردستان با شور و هیجان کم نظیری همراه‌ بود و نتیجه‌ انتخابات شادی ها را دوچندان نمود. اگر انتخابات برای ترک ها و به‌ قول آقای اردوغان رای به‌ هویت بود، برای کردها رای به‌ اراده‌ ملی بود. عزم ملی کردها در این انتخابات ترس و ناامیدی ده ها ساله‌ مردم کرد از مقامات امنیتی ترک را که‌ با شدت در جریان انتخابات بر آرای مردم نظارت و اعمال نفوذ می کردند، از بین برد و دستاورد کردها در این انتخابات هر چند ناکافی بود اما موقعیت حزب جامعه‌ دموکراتیک را مستحکمتر نمود. نتایج به‌دست آمده‌ با تلاش های خستگی ناپذیر رهبران حزب جامعه‌ دموکراتیک و هزینه‌ فراوانی که‌ در چند دهه‌ اخیر کردها متحمل شده اند به‌دست آمده‌ است و در این راه‌ صدها نفر از فعالان سیاسی و روشنفکران کرد توسط دستگاه‌ مخوف موسوم به‌ ارگنه‌کون ترور گشته‌اند و یا در زندانهای رژیم ترکیه‌ به‌ سر برده ‌و می برند.
آقای رجب طیب اردوغان که‌ درچند سال گذشته‌ سیاست های متناقضی را در قبال کردها پیش گرفته ‌بود، زمینه‌ شکست نسبی خود را فراهم آورد و در نتیجه‌ متقبل شکست چشمگیری در مقابل حزب جامعه‌ دموکراتیک گردید. آقای اردوغان بطور علنی در تلویزیون زنان و کودکان در کردستان را تهدید به ‌قتل نمود و همین کار ایشان موجی از نفرت راعلیه‌ وی برانگیخت و حتی در اعتراض به‌ سیاست های خصمانه‌ آقای اردوغان در قبال کردها، معاون حزبش که‌ کرد و شخصیتی متنفذ در حزب بود استعفا نمود. و اما از سوی دیگر آقای اردوغان با راه‌اندازی شبکه‌ تلویزیونی به‌زبان کردی درصدد به ‌دست آوردن اعتماد کردها بود که‌ به ‌قول خانم لیلا زانا راه‌اندازی یک شبکه‌ تلویزیونی پرداخت تنها بهره ناشی از بدهی های حکومت به‌ کردهاست.   
آقای رجب طیب اردوغان در مراحل نهایی شمارش آرا در یک کنفرانس خبری از نتایج انتخابات اعلام نارضایتی نمود و در پاسخ به‌ سوال یکی از خبرنگاران در مورد شکست حزبش در شرق ترکیه‌ اظهار داشت که‌ علیرغم تمام خدماتی که‌ برای کردها انجام دادیم اما کردها به‌ شناسنامه‌ خود رای دادند. ایشان قبلا با قاطعیت گفته‌ بود که‌ شهرهای مهم کردستان همچون دیاربکر و درسیم را تصاحب می کند، اما برخلاف ادعای خود بسیاری از شهرهای دیگر را نیز که‌ در دوره‌ قبل به‌دست آورده ‌بود از دست داد.
نکته‌ مهمی که‌ شایان توجه ‌است تعداد شهرداران انتخابی زن از لیست حزب جامعه‌ دموکراتیک کردهاست. در لیست آنان سیزده‌ زن بعنوان شهردار انتخاب گردیده‌، در حالیکه‌ حزب عدالت و توسعه‌ در کل ترکیه‌ تنها یک شهردار زن و حزب جمهوری خلق نیز یک شهردار زن را کاندید نموده‌اند.
در خاتمه ‌گرچه‌ انتخابات شهرداری ها پیروزی بزرگی برای حزب جامعه‌ دموکراتیک محسوب می شود اما هنوز کردها راه‌درازی در پیش دارند تا بتوانند مناطق مهم کردستان همچون استانهای سیواس، بینگول، ملاطیه‌، ماراش، غازی عنتاب، ارزنجان، کیلیس، آدیامان، الازیک، قارص و ارزروم را به‌دست آورند.
کوتاه‌ سخن اینکه‌ می شود طرفداران راستین آزادی در ایران به‌ طور کلی و در کردستان ایران بویژه‌ از تجارب مبارزات و فعالیت های سیاسی مدنی کردها در ترکیه‌ ـ که‌ با تلاش های خستگی ناپذیر و در مخاطره‌ قرار دادن هستی خود به‌ خاطر تحقق دموکراسی صورت گرفته است‌ ـ درس گرفته‌ و به ‌فکر جامعه‌ مرده‌ ایران افتند و تظاهر به‌ فعالیت سیاسی و مدنی را به‌ تعهد در‌ فعالیت سیاسی و مدنی تبدیل نمایند.

grdako@yahoo.com

1. www.trt.net.tr