اخبار روز: www.iran-chabar.de
آدينه  ۴ ارديبهشت ۱٣٨٨ -  ۲۴ آوريل ۲۰۰۹

 
گشایش «کتابخانه‌ی الکترونیکی جهان» ( World digital Library ) از سوی سازمان یونسکو.
روز سه‌شنبه ۲۱ آوریل «کتابخانه‌ی الکترونیکی جهان» ( www.wdl.org ) از سوی یونسکو آغاز به کار کرد. این کتابخانه می‌کوشد میراث فرهنگی جهان را در اینترنت به رایگان در اختیار همگان قرار دهد. آثاری که معمولا جای آن‌ها در موزه‌هاست و همگان به طور مستقیم به آنها دسترسی ندارند اکنون از سوی یونسکو در اینترنت به رایگان در اختیار همه قرار می‌گیرد.
این کتابخانه با آثار محدودی آغاز به کار کرده و به تدریج گسترش خواهد یافت.
این کتابخانه هنگام آغاز به کار حاوی ۱۹ اثر مرتبط با ایران است که در بخش «آسیای مرکزی و جنوبی» قابل مشاهده می‌باشند. این آثار را می‌توان به سه بخش کتاب، نقشه و خوشنویسی تقسیم کرد. من در اینجا برای علاقمندان این آثار برمی‌شمارم.
 
 
* * * کتابها:
- ترجمه‌ی کامل انگلیسی کتاب تاریخ ایران ( History of Persia ) اثر یک سیاح پرتقالی به نام «پدرو تایخاریا» متولد حدود ۱۵۸۶ میلادی ( ۹۶۴ خورشیدی). این اثر علاوه بر دیده‌ها و اطلاعات جمع‌آوری شده توسط نویسنده شامل ترجمه‌ای از «روضه الصفا» تالیف «محمد بن خاوند شاه بن سید برهان الدین» معروف به «میر خواند» و نیز خلاصه‌ای از کتابی در مورد «پادشاهان هرمز» می‌باشد. نسخه‌ی انگلیسی ترجمه‌ی «جان استیونس» به سال ۱۷۱۵ میلادی ( ۱۰۹٣ خورشیدی) می‌باشد.
- نسخه‌ی کامل ( ۱۲۳ صفحه‌ای) کتاب دستنویس «صحاح العجم فی اللغه الفارسی» اثر «محمد ابن هندوشاه المنشی». این دستنویس که مربوط به سال ۹٣۲ خورشیدی است یک فرهنگ واژه‌های فارسی است. در زیر واژگان فارسی معنی عربی (یا احتمالا ترکی) آنها نوشته شده است.
- یک نسخه‌ی دستنویس از گلستان سعدی که در سال ۹۶٣ خورشیدی تحریر شده است. این کتاب که شامل ۲۱۹ صفحه است به خط تعلیق نوشته شده. متاسفانه نام کاتب این نسخه «محمد بن ... محمد ...» در صفحه‌ی ۲۰۷ ظاهرا به عمد ناخوانا گردیده است.
- نسخه‌ی دستنویسی از دیوان «عرفی شیرازی» که در قرن دهم خورشیدی در هند می‌زیسته است. این نسخه‌ی ۲۲۵ صفحه‌ای ظاهرا اول قرن (خورشیدی) گذشته‌ یعنی بیش از ۱۵۰ سال پیش مکتوب شده است.
هر سه نسخه‌ی اخیر در کتابخانه‌ی دانشگاه براتیسلاو (اسلوواکی) نگهداری می‌شوند.
 
 
* *‌ * نقشه‌ها:
- نقشه‌ای که در قرن ۱۵ میلادی از روی نقشه‌ی معروف به «نقشه‌ی ششم آسیا»ی بطلمیوس ( قرن دوم میلادی) ترسیم شده است. در این نقشه که شبه‌جزیره‌ی عربستان را نشان می‌دهد ایران و خلیج فارس نیز قابل تشخیص هستند. خلیج فارس با نام   « Sinus Persicus » نشان داده شده است. Sinus در لاتین به معنی خلیج است.
- نقشه‌ی از استحکامات نظامی پرتقالیان در تنگه‌ی هرمز مربوط به سال‌های ۱۵۰۰ تا ۱۷۰۰ میلادی.
- نقشه‌ا‌ی از ایران که در سال ۱۸۱۵ میلادی توسط «آرون آرسمیت» در انگلستان منتشر شده است.
- نقشه‌ای از ایران، اففانستان و بلوچستان که مربوط به سال ۱۸۹۷ میلادی است. این نقشه از کتاب اطلس منتشر شده توسط شرکت سنتری (نیویورک) گرفته شده است.
- نقشه‌ای از ایران، اففانستان و بلوچستان که در سال ۱۸۹۳ میلادی در نیویورک منتشر شده است.
- نقشه‌ای از ایران، اففانستان و بلوچستان که در سال ۱۹۰۴ میلادی توسط شرکت آمریکانا در نیویورک   منتشر شده است. (موسسه‌ای که فرهنگ آمریکانا را منتشر می‌کند.)
- نقشه‌ای از ایران، اففانستان و بلوچستانِ که در سال ۱۸۹۸ میلادی در شیکاگو منتشر شده است.
 
 
* * * خوشنویسی‌ها
- لوحی به خط تعلیق اثر کمال‌الدین حسین اختیار المنشی مربوط به قرن نهم خورشیدی. این اثر بسیار زیبا شامل یک بیت از نظامی و چند دعا به خطوط تعلیق و نستعلیق است، بیشتر با جوهر سفید نوشته شده و مزیین به نقش و نگار با آب طلا است.
- یک صفحه از یک کتاب خوشنویسی شده مربوط به دوران صفوی. صفحه‌ی مذبور که شامل غزلی از سعدی است به خط نستعلیق و با جوهرهایی به رنگ‌های مختلف نوشته شده است. (قرن نهم خورشیدی)
- دو صفحه از یک کتاب دستنویس اشعار «آصفی» (یکی از شاگردان نظامی). این نسخه نیز مربوط به دوران صفوی می‌باشد.
- یک لوح خوشنویسی مربوط به دوران صفوی (خالق اثر ناشناس)
- گلزار تقدیمی حسین زرین قلم به سلطان حسین قاجار در ربیع‌الثانی ۱۳۱۲ هجری قمری. این لوح بسیار زیبا به خط نستعلیق است و با نقاشی‌هایی از چهره‌ی انسان و گل و حیوان به رنگ‌های مختلف تزیین شده است.
- صفحه‌ای از مناجات خواجه عبدالله انصاری به قلم مالک دیلمی به تاریخ ۹۲۸ خورشیدی. اشعار خواجه عبدالله به خط نستعلیق نوشته شده و با نقش‌ها و رنگ‌های متعددی تزیین شده‌اند.
- صفحه‌ی اول یک کتاب شعر(سفینه) به خط میر عماد حسنی که اواخر قرن دهم خورشیدی نوشته شده و با نقش و نگار و آب‌طلا آراسته گردیده است.
- صفحه‌ای از یک کتاب شعر دوزبانه فارسی ـ جغتایی (یکی از زبان‌های ترکی). شعر فارسی از سعدی و شعر ترکی از امیر علیشیر نوایی می‌باشد. این اثر نیز توسط میرعماد به خط نستعلیق تحریر شده است.
 
 
 
 
امید است در آینده شاهد نمایش آثار بیشتری در مورد ایران در این کتابخانه باشیم. آدرس کتابخانه‌ی الکترونیکی جهان این است: www.wdl.org