اخبار روز: www.iran-chabar.de
آدينه  ۱٨ ارديبهشت ۱٣٨٨ -  ٨ می ۲۰۰۹

در انتخابات پیش رو اصلاح طلبان در قالب دو کاندید اصلی به میدان آمده اند، اکثر احزاب و گروههای اصلاح طلب و جمعی از میانه روها از میر حسین موسوی حمایت کرده اند و در عوض چندتن از تک مهره های سرشناس و معترض دور مهدی کروبی جمع شده اند. دراین شرایط بحث حضور با کاندید واحد گریبان گیر اردوگاه اصلاح طلبان گشته تا جائیکه خبرهائی مبنی بر احتمال انصراف کروبی به نفع میر حسین شنیده می شود، طبعا این نظرها به دید شیخ و یارانش که ماهها برای انتخابات برنامه ریزی و تبلیغات کرده اند، خوش نخواهد آمد و نوعی حذف محترمانه را تداعی می کند.
طرفداران حضور اصلاح طلبان با تک کاندید – مشخصا سازمان مجاهدین و تئورسین های آن- استدلال می کنند که در صورت تک کاندید بودن اصلاح طلبان، آراء اصلاح طلبان تجمیع خواهد گشت و از طرف دیگر صحنه رقابت انتخاباتی دو قطبی میگردد و در شرایط دو قطبی وزنه سنگین "آراء منفی" احمدی نژاد برگ برنده موسوی خواهد بود. اما گروهی دیگر از تحلیل گران معتقدند اولا در صورت انصراف کروبی لزوما آراء وی به سبد میر حسین نخواهد رفت و چه بسا بخشی از آن به سبد آراء احمدی نژاد روانه شود و همچنین تاکید دارند دو کاندید توانائی فشار و نقد گسترده تری داشته و باعث ریزش بیشتری از آراء احمدی نژاد خواهند شد، خصوصا اینکه مهدی کروبی به شهامت بیان و انتقادهای بی باکانه شناخته می شود.
تاکنون هیچ یک از دو گروه تحلیلگران نتوانسته اند دیگری را متقاعد نموده و اصلاح طلبان در برابر دو راهی شرکت با دو کاندید یا انصراف یکی به نفع دیگری قرار گرفته اند. با توجه به مطالب گفته شده، در این نوشته به دنبال یافتن پاسخی برای گذر از این دو راهی هستیم.
به نظر نویسنده حضور همزمان دو کاندید اصلاح طلب برگ برنده اصلاح طلبان خواهد بود اگر دو کاندید با دو استراتژی متفاوت ولی مکمل عمل کنند:
میر حسین موسوی می بایست به عنوان سمبل مخالفان احمدی نژاد تداعی شود، وی در برابر ادبیات پوپولیستی احمدی نژاد با استفاده از شعارهای صادقانه و واقع بینانه برنامه های خور را ارائه می دهد. همانگونه که از مشی اخلاقی و شخصی وی نیز هویدا است موسوی وعده و شعار عوام فریبانه نخواهد داد، ژست های جذاب نخواهد گرفت و از انتقادهای شورآفرین و حماسی پرهیز خواهد کرد. مجموعه این ویژگیها از وی کاندید مخالفان "احمدی نژادیسم" را ترسیم خواهد نمود.
اما در اردوگاه رای دهندگان به احمدی نژاد زیاد خواهند بود مردمی از "قشرهای آسیب پذیر" که از نظر سیاسی اصول گرا نیستند اما "محتاج" وامها و اقتصاد صدقه ای هستند، اینجاست که کروبی می تواند نقش تعیین کننده ای بازی کند، وی از نظر ادبیات چیزی کم از احمدی نژاد ندارد و با ارائه طرح هائی شبیه "۵۰ هزار تومان" و "سهام نفت" به راحتی می تواند این بخش از رای دهندگان را از صف حامیان احمدی نژاد جدا کرده و نزد خود آورد. اگر احمدی نژاد با شعارهای عوام فریبانه و اقتصاد صدقه ای بخواهد این گروه را به صف رای دهندگان خود بیاورد (همانگونه که سرمایه گذاری گسترده ای نیز بر روی سفرهای استانی و توزیع نقدی یارانه ها نموده) کروبی با ارائه شعارهای اقتصاد حمایتی و موردپسند قشرهای آسیب پذیر اما همراه با سیاستهای خارجی معقولانه و آزادی های بیشتر به راحتی می تواند نظر این اقشار آسیب پذیر اما غیراصولگرا را به خود جلب کند.
در کنار این موارد باید اذعان داشت که یکی از فاکتورهای موثر بر پیروزی در انتخابات حضور آراء خاموش و تحریمی است، اگرچه کاندیداهای فعلی به هیچ وجه مطلوب تحریمیان و طرفداران اصلاحات ساختاری نیستند و پیش بینی می شود در انتخابات آینده شاهد "حضور گسترده" آراء خاموش نباشیم اما حتی اگر بتوان بخشی از این آراء را با توجیه "نه بزرگ" به تحجر و استبداد به صحنه آورد می توان پیروزی در انتخابات را تضمین نمود. متاسفانه میرحسین تاکنون نه در عمل تمایلی به استفاده موثر از پتانسیل نیروهای تحریمی نشان داده و نه از نظر تئوریک همفکر آنهاست. اما کروبی با وجود سابقه چند سال اخیرش در انتقادهای تند و تیز از اصلاح طلبان تندرو، در این انتخابات دل به دریا زده و شعارهای رادیکالی مطرح نموده است که حتی اصلاح طلبان تندرو نیز از آن پرهیز می کنند. وی همچنین در رفتارها و نامه های معروفش نشان داده که حاضر به پافشاری بر برنامه هایش در صورت پیروزی در انتخابات است، بنابراین میتوان پیش بینی نمود بخشی از دگراندیشان و آراء خاموش به کروبی متمایل شوند اگرچه با توجه به شخصیت و سوابق گذشته وی نمیتوان انتظار داشت این بخش، درصد قابل توجهی از سبد آراء خاموش و تحریمی باشد.
در جمع بندی میتوان گفت اصلاح طلبان تنها با اتخاذ چنین استراتژی خواهند توانست با دو کاندید متفاوت اما مکمل همچون دو لبه قیچی عمل کرده و پیروز انتخابات شوند. یک لبه(موسوی) با بکارگیری ادبیات معقولانه و صادقانه به جنگ عوام فریبی و پوپولیسم احمدی نژاد برود و برنامه های اقتصادی و اجتماعی-سیاسی معتدل و اثربخشی برای درازمدت ارائه نماید، لبه دیگر(کروبی) با ادبیاتی حماسی و تند و تیز به نقد صریح سیاسی و فرهنگی احمدی نژاد رفته و درضمن با توجه به وضعیت اقشار آسیب پذیر، برنامه هائی برای توزیع یارانه و وامهای کوتاه مدت برای این قشر ارائه دهد.
احمدی نژادیسم که معجونی عجیب از تحجر و پوپولیسم است درمقابل این دو لبه قیچی باید چیزی بیشتر از شکست را انتظار بکشد: یک تحقیر ملی و به عبارتی "نه بزرگ" از جانب مردم، تحقیری که با توجه به عملکرد چهار ساله اش حقیقتا سزاوار آن است.
در نوشته بعدی به بررسی نقاط قوت و ضعف تبلیغات انتخاباتی حامیان مهدی کروبی و میرحسین موسوی پرداخته و پیشنهادهائی برای بهبود اثربخشی فعالیتهای انتخاباتی و استفاده بهتر از فرصت های پیش رو ارائه می کنیم.

reza.keivani@gmail.com