اخبار روز: www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه  ۱۴ خرداد ۱٣٨٨ -  ۴ ژوئن ۲۰۰۹

با دادن رای باطله می توان احتمال پیروزی همه کاندیداها از جمله رییس جمهور فعلی را در دور اول کاهش داد، در حالی که به هیچ یک از کاندیداها نیز رای نداد. دادن رای باطله، لطف بزرگ ناراضیان و تحریمیون به اصلاح‎طلبان در کاهش آرای رقیبشان خواهد بود و توپ را به زمین آن ها برای حفاظت از این آرا خواهد انداخت


۱. وضعیت انتخابات ریاست جمهوری دوره دهم در ایران برای بسیاری از منتقدان و مخالفان و آرای خاموش یک مساله بغرنج است زیرا که آنها را گرفتار چگونگی انتخاب بین دو گزینه ایراددار میکند. در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو بسیاری از افراد نه خواستار ادامه ریاست جمهوری فعلی (احمدی‎نژاد) هستند و نه به انتخاب یکی از گزینه‎های مابین موسوی، کروبی و رضایی علاقه‎ای دارند. این عده از سویی نمیخواهند در انتخابات شرکت کنند زیرا که کاندید مطلوبشان اجازه حضور ندارد و از سوی دیگر میخواهند که از پیروزی احمدی‎نژاد که میزان رای مشخصی دارد جلوگیری کنند. در عین حال، عده‎ای از طرفداران کاندیداهای اصلاح طلب دایما با شعار «عدم رای دادن مساوی با رای به احمدی نژاد»، میخواهند که علاقمندان به عدم شرکت را در محضور اخلاقی برای شرکت در انتخابات بنفع یکی از دو کاندیدای اصلاح‎طلب قرار دهند. اگر چه که بسیاری از طرفداران دو کاندیدای اصلاح‎طلب، تنها برای انتخاب نشدن رییس جمهور فعلی قصد رای دادن به یکی از آنها را دارند. خیلی از آنها ترجیحی بین این دو ندارند و کاندیداهای موجود را مطلوب نمیدانند.

۲. طبق قانون انتخابات ریاست جمهوری، کاندیدی برنده انتخابات در دور اول میشود که بیش از نصف آرای ماخوذه را کسب کند. میزان درصد رای هر کاندیدا برابر است با نسبت تعداد رای شخص به کل آرای ماخوذه. آرای ماخوذه مجموع آرای صحیح و آرای باطله می باشد.(ماده ۲۸ قانون انتخابات ریاست جمهوری) از این رو اگر آرای باطله انتخابات افزایش یابد، مخرج این کسر بزرگ شده و درصد آرای کسب شده کاندیداها کاهش می‎یابد.
در نتیجه با دادن رای باطله میتوان احتمال پیروزی همه کاندیداها از جمله رییس جمهور فعلی را در دور اول کاهش داد، در حالیکه به هیچ یک از کاندیداها نیز رای نداد. دادن رای باطله، لطف بزرگ ناراضیان و تحریمیون به اصلاح‎طلبان در کاهش آرای رقیبشان خواهد بود و توپ را به زمین آنها برای حفاظت از این آرا خواهد انداخت.

۳. ممکن است تصور شود که ازدیاد آرای باطله احتمال تقلب در انتخابات به نفع رییس جمهور فعلی که مجری انتخابات نیز هست را افزایش میدهد، اما اتفاقا این مساله باعث کاهش امکان رای سازی برای تقلب خواهد بود. زیرا که هر یک رای باطله، امکان حضور یک رای تقلبی را کم می‎کند. اما نگرانی از خواندن آرا باطله بنفع ریس جمهور فعلی، مثل نگرانی از خواندن آرا صحیح دیگران بنفع او می‎باشد و ربطی به دادن رای باطله یا صحیح ندارد. به هر حال وظیفه حفاظت و صیانت از آرا بر عهده کاندیداهای اصلاح‎طلب است که در انتخابات ذینفع هستند و هر نوع تقلب در انتخابات منجر به شکست آنها میشود. از اینرو از آرای باطله نیز مانند آرای صحیح باید حفاظت شود و تعداد آنها درست اعلام شود در غیر اینصورت مخرج کسر کوچک شده و به ضرر کاندیدای اصلاح‎طلبان خواهد بود و موجب شکست آنها خواهد شد. این مساله خود بزرگترین آزمون و محک برای کاندیداهای اصلاح طلبان برای حفاظت از رای و حقوق مردم که شعار آنرا داده اند، خواهد بود.

۴. اینکه روی کاغذ رای چه نوشته شود و تنها به خط زدن آن و یا نوشتن نام یک شخص نمادین اقدام شود، به همت و تحرک احزاب منتقد و نیروهای دگراندیش برمیگردد که تا چه حد بخواهند با حمایت از این گزینه و اعلام نام یک کاندیدای نمادین، به این حرکت جنبه یک اعتراض مدنی و مسالمت آمیز را ببخشند. آنچه مهم است برای کاهش احتمال تقلب، برگه رای هرگز نباید سفید گذاشته شود. این حرکت به شخصیتهای مخالف و دگراندیش که حق داشتن کاندیدا در انتخابات را ندارند، این فرصت را میدهد که با حضور انفرادی و یا دسته جمعی خود در پای صندوقهای رای، با رسانه های داخلی و بین‏المللی مصاحبه کرده و اهداف خود را از آمدن به پای صندوق رای و دادن رای باطله اعلام نمایند. این اهداف میتواند شامل نه گفتن به رییس جمهور فعلی، مطلوب ندانستن کاندیداهای موجود و اعتراض به عدم آزادی انتخابات و رد صلاحیت کاندیداهای مستقل باشد. دادن رای باطله میتواند مخالفان وضع موجود و تحریمیون را به جای نشستن در خانه، به سر صندوق رای و عرصه عمومی آورد و یک اعتراض مدنی و مسالمت‎آمیز باشد.

۵. با توجه به اینکه رای گیری، مخفیانه انجام می‎شود و دادن رای باطله نیز حق قانونی هر کس می‎باشد، هیچ کس نمیتواند ناراضیانی که رای باطله میدهند را تهدید کند یا آزار برساند. از سوی دیگر با توجه به اینکه در روز انتخابات سعی میشود که فضای کشور آرامش داشته باشد، حضور مخالفان و دگراندیشان در سر صندوق‎های رای نمیتواند با محدودیت یا مشکلی مواجه شود. همچنین اصلاح طلبان نیز که خواستار کشاندن انتخابات به دور دوم هستند، منطقا باید از حضور مخالفان و دادن رای باطله آنها استقبال کنند.

۶. اگر گزینه دادن رای باطله، با حمایت طیفی از نیروهای طرفدار عدم شرکت در انتخابات و نیروهای خواهان عدم انتخاب احمدی‎نژاد در دور اول مواجه شود و شمارش آرا به طور درست و سالم انجام پذیرد، تعداد آرای باطله میتواند وزن تقریبی این جریان اجتماعی که خواهان تغییر وضع موجود و در عین حال عدم انتخاب کاندیداهای حاضر هست را نشان دهد. این جریان نماینده بخشی از شهروندان ایرانی خواهد بود که از وضع موجود ناراضی است و خواستار حضور کاندیدای دیگری غیر از گزینه های منتخب شورای نگهبان است. تعداد بالای این آرا میتواند حاوی پیام مهم و معناداری به مقامات جمهوری اسلامی باشد.

۷. شاید سوال مهم این باشد که در این پیشنهاد تکلیف دور دوم چه میشود؟ ممکن است انتقاد شود که اگر در نهایت مجبور باشیم که در دور دوم بنفع کاندیدایی از اصلاح طلبان رای دهیم چرا از دور اول اینکار را نکنیم؟ پاسخ اینست که در هر شرایطی باید به تناسب پتانسیل آن عمل نمود و در ضمن کار فردا را به امروز نیانداخت. اینکه آیا حتما انتخابات بدور دوم کشیده میشود و در دور دوم چه کسانی حضور خواهند داشت هنوز بر کسی معلوم نیست. اگر اصلاح طلبان بتوانند از تعداد آرای باطله حفاظت کنند و تعداد این آرا زیاد باشد، در دور دوم کاندیدایی از اصلاح‎طلبان که نیاز به این آرا دارد، باید به مطالبات این گروه پاسخ دهد و حتی با شخصیتهای حامی این جریان وارد مذاکره شود. در صورت راهیابی احمدی نژاد به دور دوم، این هنر اصلاح‎طلبان باید باشد که بتوانند اعتماد و رای این گروه را برای پیروزی نهایی بدست آورند.
بهرحال علیرغم زیاد یا کم بودن آرا باطله، انتخاب کنندگان این گزینه چیزی را از دست نمیدهند و بطور مستقل عمل کرده‎اند. حداقل در دور اول اعتراض مدنی خویش را نشان داده‎اند و در بین گزینه‎های «انتخاب یکی از کاندیداهای موجود» و یا «پیروزی احمدی نژاد»، هیچکدام را انتخاب نکرده اند. یقینا حرکت مناسب در دور دوم، میتواند با توجه به شرایط، بعد از مشخص شدن نتایج دور اول، تحلیل و ارائه شود.

۸. کسانیکه به طور قطعی و با علاقه میخواهند به یکی از کاندیداهای اصلاح‎طلب رای دهند، مخاطب این گزینه نیستند ولی کسانیکه موسوی و کروبی را گزینه مطلوبشان نمیدانند و در رای دادن به آنها مردد هستند و در عین حال نمیخواهند که احمدی نژاد در دور اول پیروز شود، این پیشنهاد میتواند گزینه سوم باشد. همچنین برای کسانیکه طرفدار عدم شرکت در انتخابات غیر آزاد هستند (یا باصطلاح تحریمیون)، این گزینه میتواند قابل تامل باشد زیرا با دادن رای باطله جهتدار و از روی تحلیل، تاییدگر هیچ امر نادرستی نیستند بلکه به شکلی معنادار و مدنی اعتراض خویش را نشان می‎دهند.
نقد طرفداران تحریم به این روش شاید این باشد که با این کار درصد میزان مشارکت را بالا میبریم. اما آیا میزان مشارکت ۸۰ درصد با آرای باطله ۲۰ درصد، اعتراض معنادارتر و فعالانه‎تری نسبت به میزان مشارکت ۶۰ درصدی و بدون آرا باطله نخواهد بود؟
این گزینه، کسانی که احساس میکنند با این کار شناسنامه‎شان آلوده به مهر انتخابات میشود را نمیتواند توجیه کند.

۹. این پیشنهاد که گزینه «دادن رای مخالف (باطله)» نامیده می‎شود در مجموع دارای این مزیتهاست:
- حفظ هویت مخالفت با وضع موجود ،
- رای ندادن به هیچ یک از کاندیداهای موجود،
- کمک به انتخاب نشدن احمدی نژاد در دور اول،
- کمک به کاهش امکان رای سازی،
- شرکت اعتراضی در فرآیند انتخابات،
- امکان حضور فعالانه دگراندیشان در روز رای گیری،
- سنجش استقامت اصلاح طلبان در صیانت از آرا،
- استفاده از فرصت طرح مطالبات بیشتر در دور دوم.

عمار ملکی    ammarmaleki@yahoo.com

۴ خرداد ۱٣٨٨
منبع: گویا