• اینک در واقع جنگ، جنگ تبلیغاتی و رسانه ایی است. دادگاههای نمایشی اخیر رژیم هم، بخشا جنگی است تبلیغاتی و برای شکستن روحیه مردم است و در عین حال تظاهرات ایرانیان خارج از کشور و نشان دادن همبستگی با مبارزات داخل نیز از آن نوع حرکتهایی است که به ارتقاء روحیه مردم و مبارزان میدانی منجر می شود ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۱۲ مرداد ۱٣٨٨ -  ٣ اوت ۲۰۰۹

جنبش اعتراضی مردم بعد از اعلام نتایج انتخابات حال و هوای کشور را بکلی عوض کرد و در مدت کوتاهی بارقه های امید را در دل ملیونها انسان برافروخت. همین اعتراضات و شعله ور شدن بارقه های امید، خود نشان از ضعف، خستگی و استیصال مردم از وضع موجود میداد. چرا که همان ضعیفان و خستگان و مستعصلین در مواجه با یک امکان اعتراضی، روحیه شان قوی، خستگی شان به نشاط و استیصالشان به مبارزه جویی تغییر شکل داد.

اینک اما اعتراضات روند معینی را طی کرده است. چرا که شکل اعتراضات کنونی در مواجه با مانع بلندی چون رژیم جمهوری اسلامی با تمامی امکانات مالی، سیاسی، نظامی و امنیتی اش مواجه است. درست چند روز بعد از حرکتهای اعتراضی می شد حدس زد که راه پرپیچ و خمی برای این حرکت در پیش است.

در واقع نطفه ایی (حرکت اعتراضی مردم در سمت و سوی مطالبات دمکراتیک) شکل گرفته بود. سه جریان در برخورد با آن از همان روزهای اول صف آرایی کردند. رژیم جمهوری اسلامی اولین نیرویی است که با سرکوب هولناکش در صدد خفه کردن آن نطفه است. اما دو گرایش فکری، با توانایی های خاص خود در صدد همراهی این نطفه هستند. نیرویی که گرایشات انقلابی (بخشی از چپ) را نمایندگی می کنند و عمداً تمایل ماکسیمالیستی را با خود به یدک می کشند، در تلاش است که در همین مدت کوتاه و بدون توجه به روند رشد این نطفه، با عمل جراحی سزارین این نطفه را، نه حتی به عنوان یک کودک، که به عنوان یک انسان کامل، به دنیا بیاورند.

نیروی دیگر عمداً با ماهیتی رفرمیستی و با توسل به شیوه مسالمت آمیز سعی می کند مراحل رشد این نطفه را همراهی کند. بخش عمده این گرایش از نقطه نظر فکری در همین مدت کوشیده است، جنبش اعتراضی مردم را که خصلتی دمکراتیک داشته و اساسا برای مطالبات عموم دمکراتیک تاکید دارد، به دالان تاریک ناسیونالیسم ایرانی هدایت کند. بویژه بخش خارج از کشور این فعالیت سمت سوی ناسیونالیستم فارس را در قالب ناسیونالیسم ایران به میدان می کشد و باروری نطفه را با مشکلات عدیده ایی مواجه می سازد و بجای بال و پر دادن به حرکت اعتراضی و وسعت دادن به جنبه های نظری آن، یعنی حقوق برابر زنان، کارگران و ملیتهای غیرفارس در ایران، در سمت و سوی تنگتر کردن حلقه اندیشه و مبارزه پیش می رود. برای نمونه ناسیونالیسم فارس و ایرانیت به تدریج به محور شعارها تبدیل می شود و غلیان احساسات ناسیونالیستی، خصلت دمکراتیک اعتراضات کنونی را از آن می رباید و حتی خود آن را به ابزار سرکوب دیگران در آینده تبدیل می کند. ایران کشوری چند زبانه و چند ملیتی است. تاکید به ناسیونالیسم فارس که خود را در قالب ناسیونالیسم ایرانی مطرح می کند، در ایران چند ملیتی خود ماهیتی ضد دمکراتیک دارد. اندیشه ایی که برای سلامتی نطفه اعتراضات اخیر مفید است تاکید به پلورالیسم به جای ناسیونالیسم است و نه برعکس. از سوی دیگر، با وجود اینکه حتی میر حسین موسوی گاه و بیگاه برای پاسخ به مسئله ملیتهای ایران در سخنانش توجه دارد و این حرکت وی زمینه های مداخله هرچه بیشتر ملیتهای غیرفارس را در حرکتهای اعتراضی مد نظر دارد. ناسیونالیسم کور در خارج بجای توجه مطالبات دمکراتیک تمامی مردمی ایران بر طبل ناسیونالیسم ایرانی (ناسیونالیسم فارس) می کوبد.

اعتراضات تاکنونی مسیر پر پیچ و خمی را طی کرده است. اما هنوز برای رسیدن به سرمنزل مقصود پستی و بلندیهای زیادی را بایستی تجربه کند. اما حرکت تاکنونی مردم و چشم انداز آن همچنان سوآل اساسی تمامی کسانی است که دغدغه آن را دارند که بدانند سرانجام این حرکت به کجا خواهد انجامید. مردمان عادی در هر جا که ممکن باشد از هم می پرسند؛ بالاخره این حرکت چه سرانجامی خواهد داشت؟

به همین سبب من سعی می کنم، چند و چون اعتراضات اخیر و شکل و شیوه و حتی سرانجام آن را در قالب یک منحنی که در آن "وسعت اعتراضات" و "استمرار اعتراضات" محور های تعیین کنندهء آن منحنی هستند، پاسخی برای سوآل فوق بیابم.


منحنی "وسعت" و "استمرار" اعتراضات مردم، خط تعیین کننده ایی در فهم چشم انداز این حوادث است. به عبارت دیگر تنها نیرویی که توازن قوای سیاسی در ایران را میتواند به هم بزند، حضور میدانی، نمایش قدرت و استمرار آنست. در غیر این صورت، متاسفانه شکست نتیجه محتوم حرکتهای اعتراضی اخیر خواهد بود. روزهای آغازین حرکت، منحنی وسعت و استمرار اعتراضی مردم بشدت بالا بود. اما تهدید علی خامنه ایی و شدت عمل هرچه وحشیانه تر علیه معترضین منحنی وسعت اعتراضات را پایین کشید، اما استمرار آن را نتوانست پایان بخشد. بر همین اساس مردم از هر فرصتی برای وسعت بخشیدن و بالا بردن منحنی وسعت اعتراضات استفاده کرده اند. اما اینک به دلیل استفاده غیرمتعارف از خشونت از سوی نیروهای سرکوب، وسعت حرکت شکلی دفعی و مکانیکی به خود گرفته است. و این نیز البته در مقابل وحشیت سرکوب بی محابای کنونی طبیعی است. اما ماهیت اسمترار اعتراضات نباید خاموش شود. برای نمونه "الله اکبر" های شبانه نماد کاملی از استمرار اعتراضات مردم است. این استمرار در کنار تاکتیک های وسعت بخشیدن به اعتراضات به مناسبتهای مختلف، از آن جمله چهلم قربانیان و بزرگداشت چهلم ندا، نمونه بارز وسعت بخشیدن به جنبش اعتراضی است.

ضرورت اینست که استمرار اعتراضات همچنان ادامه یابد و وسعت اعتراضات با استفاده از مناسبتهای مختلف خود را بروز دهد. اما این شکل نمیتواند طولانی و دراز مدت باشد. چه گذشت زمان میتواند به فرسایش روحیه معترضین منجر شد ه و بتدریج از تعداد صف معترضین بکاهد.

فاکتور دیگری که نقش زمان را برای جنبش اعتراضی و دمکراتیک اخیر برجسته و حتی تنگ می کند تضاد رژیم جمهوری اسلامی با قدرتهای جهانی و حتی منطقه ای در خصوص تکنولوژی هسته ایی است. رشد این تضاد، در سال آتی، احتمال حمله نظامی به ایران را فراهم تر سازد. و برای همگان آشکار است که هر حمله نظامی و یا مداخله خارجی در ایران بهانه کافی را به دست رژیم خامنه ایی خواهد داد تا از هرگونه خشونت علیه جنبش اعتراضی بهره جسته و آنرا سرکوب کند. به عبارت دیگر هر گونه مداخله نظامی خارجی در ایران به توتالیتاریسم حاکم کمک خواهد کرد که با سرکوب جنبش اعتراضی، موقعیت خود را در حاکمیت مستحکم کند. به همین دلیل، روحیه اعتراضی مردم در حداقل چند ماه آینده بایستی به فرازهای جدیدتری ارتقاء یابد.

مهمترین فاکتی که از شرکت مردم در این اعتراضات، چه وسعت و چه استمرار آن ممانعت به عمل می آورد، ترس مردم است. ترس البته و فی نفسه پدیده ایی انسانی است. در واقع ترس در تقابل با امنیت و سلامتی انسان قابل تعریف است و به یکی از سیستمهای دفاعی انسان تکیه دارد و به شدت از شرایط معین متاثر است. علت اساسی که رژیم با شدت وحشیانه ایی به سرکوب و قلع و قمع جوانان در این حرکت اعتراضی کشاند، ایجاد رعب و وحشت در میان آنان و بدنبال آن واداشتن مردم به اطاعت از حاکمیت است. اما درجه ترس هر انسان از هر پدیده ایی، و در اینجا پدیده وحشیت رژیم جمهوری اسلامی، نسبی است و در هر انسان درجات مختلفی دارد. برای نمونه آنان که در میدان عمل هستند، نترس نیستند، بلکه از انگیزه بهتر و تهاجمی تری برای احقاق حقوق انسانی و اجتماعی خود برخوردارند. هر انسانی دارای خصوصیت نهادینهء ترس در ساختار خویش است. اما این ترس در شرایط مختلف و به دلایل متفاوت تبارز بیرونی مختلفی دارد. برای نمونه انسانهای ملیونی که روزهای اول اعتراضات در خیابانها حضور به هم رساندند، نیز هم از نظر انگیزه و هم از نظر شرکت در مبارزه مشترک برای آرمانهای انسانی و اجتماعی مشکلی نداشتند، یعنی نمی ترسیدند. اما درجه آمادگی آنان در مبارزه میدانی با همدیگر متفاوت بوده و هست. گره مسئله در اینست که اگر استمرار حرکت اعتراضی بتواند روحیه مردم را تقویت کرده و ترس بخشی از آنان را بریزد، صفوف اعتراضات در جنبه استمراری تقویت شده و همان روحیه در وسعت اعتراضات نقش تعیین کننده ایی بازی خواهد کرد.

به عبارت دیگر، "استمرار" اعتراضات، و "وسعت" آن، اگر بتواند در موضع تهاجمی قرار بگیرد، و یا حداقل بتواند افکار عمومی مردم را نسبت به این حرکت اعتراضی در موضع پیش رونده قرار دهد، به تعداد کسانیکه در مبارزهء میدانی استمرار و وسعت اعتراضات قرار دارند افزوده خواهد شد. اما اگر هژمونی حرکت، و جنبه های تبلیغی آن نتواند به مردم در دستیافتن به مطالباتشان روحیه دهد و یا آنان را برای شرکت وسیع تر در حرکت ترغیب کند، چشم انداز مناسبی از حرکتهای اعتراضی اخیر در انتظار نخواهد بود.

اینک در واقع جنگ، جنگ تبلیغاتی و رسانه ایی است. دادگاههای نمایشی اخیر رژیم هم، بخشا جنگی است تبلیغاتی و برای شکستن روحیه مردم است و در عین حال تظاهرات ایرانیان خارج از کشور و نشان دادن همبستگی با مبارزات داخل نیز از آن نوع حرکتهایی است که به ارتقاء روحیه مردم و مبارزان میدانی منجر می شود. در عین حال البته بایستی اذعان داشت که هژمونی حرکت به دلایل مختلف، از جمله اعتقاداتش، و یا امنیت شخصی اش و یا ملاحضات سیاسی اش و یا عدم حمایتهای مادی و معنوی از درون و یا برون ایران دستش در پوست گردوست و برای برون رفت از این ملاحظات بایستی شرایط بهتر و مناسبتری را برای اعمال هژمونی خود بیابد.

بدین ترتیب، جنگ رسانه ایی، و تقویت روحیه و تشویق مردم و امیدواری آنان برای شرایط بهتر تنها ابزاری است که میتواند هم استمرار و هم وسعت اعتراضات را عمق بیشتری ببخشد و حرکت اعتراضی مردم را به فازهای بالاتری ارتقاء دهد.