• از نکات خوبی که مترجم در انتخاب هایکو ها به آن توجه کرده است، انتخاب هایکو هایی است که در آن ها نماد ها و نام ها ی مورد توجه هایکو سرایان ژاپنی جای دارند. از میان این نماد ها و نام ها می توان به قورباغه، چشمه، ماه، برف، مار و شکوفه گیلاس اشاره کرد. ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه  ۲٨ اسفند ۱٣٨۲ -  ۱٨ مارس ۲۰۰۴

 

"تشتی سرشار از لاژورد" عنوان کتابی است که در ماه ژانویه ۲۰۰۴ از سوی عبدالرضا سالک در سیدنی استرالیا منتشر شده است. این کتاب در ۱۶۱ صفحه، با تیراژ ۱۰۰۰ نسخه و با بهای ۲۵ دلار استرالیا یا معادل آن به بازار کتاب عرضه شده است. پشت و روی جلد این کتاب به دو تابلو از آثار نقاشان قرون ۱۸ و ۱۹ ژاپن مزین است.
"تشتی سرشار از لاژورد" گزیده ای از آثار هایکو سرایان معتبر ژاپن است که به "روز سال نو و چهار فصل در هایکو" می پردازد. در این کتاب ۸۰۲ هایکو  درج شده است.
از نکات جالب این کتاب این است که بخش ها عنوان بندی شده اند مثلا هایکو هایی که به موضوع "سال نو"،  "بهار" یا "پاییز" می پردازند در بخش هایی با همین عناوین دسته بندی شده اند. در کنار هر هایکو  نیز نام هایکو سرا به حروف لاتین و فارسی آورده شده است.
در بخش آغازین کتاب و با عنوان "آشنایی با هایکو"،  عبدالرضا سالک نوشته است: "برگردان هایکو ها بیشتر از متن آلمانی صورت گرفته و سپس با ترجمه های گوناگون همان هایکو در زبان انگلیسی مقایسه شده اند."
مترجم در این بخش من باب آشنایی بیشتر خوانندگان کتاب با هایکو نوشته است:
"هایکو سروده هایی است در باره ی یک لحظه، یک تجربه، یک دریافت یا یک خیال در قالب فشرده ترین شمار واژه ها. هایکوسرا یا هایکو پرداز نگاهی ژرف به طبیعت دارد. او با نگاه تیزش چیز هایی را می بیند که دیگران یا نمی بینند یا بی توجه از کنار آن ها می گذرند."  وی برای نمونه در ادامه ی این توضیح توجه خواننده را به هایکو ای از " basho " جلب می کند:
 
نزدیک بهار:
تپه ای بدون نام
در مه رقیق...
 
مترجم در ادامه توضیح خود می نویسد: "او با نگاه ژرفش نکته ای را دریافته و در قالب واژه هایی چند به تصویر کشیده که برای دیگرانی که آنان نیز همین منظره را می بینند شاید بی اهمیت باشد و چه بسا اصولا آن را چنین نبینند یا چنین دریافت نکنند."
مترجم در ادامه این مقدمه به معرفی ی کاملی از هایکو برای خواننده ی فارسی زبان دوستدار شعر می پردازد. او با بیانی واضح و کامل شیوه سرایش هایکو و هجا بندی و چینش آن را بیان می کند.
اهمیت پرداختن به هایکو و معرفی بیشتر و ارائه ی نمونه هایی از این سروده ها در این کتاب به این سبب است که، هایکو و ادبیات کلاسیک و شعری ژاپنی تا حدی برای اهالی شعر و  ادب در زبان فارسی مهجور مانده است.
در هایکو هایی که مترجم ترجمه کرده است، روح اولیه و حس نهفته در  هر هایکو به خوبی توسط خواننده احساس می شود. این امر در حالی که ترجمه شعر از زبانی به زبان دیگر بسیار دشوار،  و سخت تابع احساس و درک مترجم است موفقیتی در خور برای عبدالرضا سالک است. از دیگر نکات توفیق کار عبدالرضا سالک رعایت ریتم هجا ها در ترجمه ی هایکو ها به زبان فارسی است. مترجم جز در نمونه های اندکی در متن هایکو ها به خوبی از پس رعایت قالب ۵/۷/۵  که شکل غالب هجا بندی در هایکو به زبان ژاپنی است بر آمده است.
از نکات خوبی که مترجم در انتخاب هایکو ها به آن توجه کرده است، انتخاب هایکو هایی است که در آن ها نماد ها و نام ها ی مورد توجه هایکو سرایان ژاپنی جای دارند. از میان این نماد ها و نام ها می توان به قورباغه، چشمه، ماه، برف، مار و شکوفه گیلاس اشاره کرد. 
کوشش عبدالرضا سالک برای گستردن منظری در این باب برای اهل ادب فارسی زبان شایای ستایش است. ای کاش آقای سالک در کتاب خویش نشانی  را برای ارتباط با نویسنده یا  شیوه ای را برای خرید کتاب  درج می کردند،  تا کسانی که مایل به ابتیاع این کتابند بتوانند آن را تهیه کنند.
در زیر نمونه هایی از هایکو های مندرج در این کتاب را می آورم:
 
از تیره آسمان
برف روی برف می بارد:
زینت خانه!
Kigo     
 
جای من، کلاغ
آبتنی می کند، در
نخستین چشمه!
Issa  
 
هوا سر است اینک
شراب برنج داریم
و بهاری داغ.
Shiki
 
ای بز کوهی!
باب دندان تو نیست!
کاج سال نو.
Issa
 
سر تا پا گوش است
باد صنوبر ها را
قورباغه پیر.
Jose
 
مار خزید ، لیکن
چشمان خیره به من
در چمن ماندند...
Kyoshi
 
آنگاه که مردم
نگهبان گورم باد
جیرجیرک دشت.
Issa
 
نزدیک پاییز
نه خدایی دارم من
و نه بودایی.
Shiki
 
خزان در گذار
شاخ های دو کاج با هم
گرم کلنجار.
Shiki
 
عمق عزلت را
می نوازد آوازت،
ای مرغ کوهی.
Basho
 
در پرتو ماه
باد، صخره های رود را
صاف می تراشد!
Chora