• زمین‌لرزه روز شنبه تهران شاهدی دیگر بر لرزه‌خیزی و فعال بودن گسل‌های جنوب تهران است ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
شنبه  ۲۵ مهر ۱٣٨٨ -  ۱۷ اکتبر ۲۰۰۹

معاون پژوهشی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله رخداد زمین‌لرزه امروز تهران را شاهدی دیگر بر لرزه‌خیزی و فعال بودن گسل‌های جنوب تهران خواند و با تاکید بر ضرورت توجه دائمی به لرزه‌خیزی تهران تاکید کرد: در حال حاضر هیچ شاهدی برای این که زلزله امروز پیش‌نشانگر زلزله دیگری باشد نداریم.
دکتر زارع در گفت‌و‌گو با خبرنگار علمی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) درباره گسل مسبب زمین‌لرزه ساعت ۱۴ و ۲٣ دقیقه و ۵۶ روز شنبه جنوب تهران گفت: حدس قوی خود من بر گسل ایوانکی یا شاخه‌ای از آن است البته این احتمال هم هست که مسبب این زلزله گسل ری باشد که انتهال گسل ایوانکی به آن می‌رسد. البته این زلزله با توجه به عمق ۱۵ کیلومتری و بزرگی ۴ شاهد سطحی ندارد و فقط باید شواهد احساس شدن زلزله در روستاهای منطقه را دنبال کرده یا محل دقیق زلزله را از ایستگاه‌های لرزه‌نگاری مستقر در منطقه گرفت که خوشبختانه زلزله امروز هم در داخل شبکه لرزه‌نگاری موسسه ژئو فیزیک و هم نزدیک ایستگاه‌های قم و دماوند پژوهشگاه است لذا به خوبی ثبت شده است.
وی با بیان این که سازوکار رخداد این زلزله احتمالا فشاری بوده است درباره احتمال رخداد زلزله‌های دیگر در پی این زلزله گفت: هیچ شاهدی بر پیش نشانگر بودن این زلزله نداریم و به نظر می‌رسد این زلزله، یک پیش آگاهی خوب بوده که در گستره‌ای با ۱۵ میلیون نفر جمعیت در جنوب شرق تهران و در عمق ۱۵ کیلومتر رخ داده ولی خوشبختانه به دلیل بزرگی ۴، تلفات و خساراتی در پی نداشته است و می‌توان گفت یک پیش هشدار جدی برای توجه به لرزه‌خیزی منطقه بوده است.
وی گفت: توصیه‌های ما همان توصیه‌هایی است که همیشه داریم ولی الان باید با شفافیت و صدای رساتر توجهات را به اهمیت لرزه خیزی تهران جلب کرد.
زارع خاطر نشان کرد: این زلزله نشان داد همچنان که هشدار داده‌ایم مساله لرزه خیزی جنوب تهران جدی است و امکان وقوع چنین زلزله‌هایی در آن وجود دارد همچنان که حدود هزار سال پیش دو زلزله بزرگ تاریخی ری در این منطقه اتفاق افتاده است.
معاون پژوهشی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی در پاسخ به سوال ایسنا در خصوص فعال بودن گسل مسبب زلزله روز شنبه تهران گفت: طبق استاندارد دانش زمین‌شناسی گسل فعال تعریف خاصی دارد که بر اساس آن شواهد مشخصی برای فعال بودن گسل شمال تهران، گسل ایوانکی و گسل ری وجود دارد. گسل‌های جوان و فعال حالتی است که آبرفت‌های جوان (کواترنر) را جابجا می‌کنند لذا حتما لازم نیست که مرتب زلزله بیاید تا گسلی را فعال بدانیم مثلا گسل شمال تهران که آبرفت‌ها را بریده و جابجا کرده گسل فعال است و این گسل‌ها را حتی اگر هزار سال هم زلزله‌ای رخ ندهد نمی‌توان غیرفعال دانست.
وی افزود: رخداد زلزله‌های کوچک و متوسط در واقع نشان دهنده این است که یک گسل در حال حاضر هم از خود فعالیت نشان می‌دهد. معمولا اگر یک گسل در زمان ما فعالیت نشان ندهد مردم نسبت به آن دچار فراموشی می‌شوند و زلزله شناسان مرتبا باید نسبت به خطرناک بودن آن و ضرورت جدی گرفتن آن هشدار بدهند ولی زلزله امروز شاهدی افزون بر شواهد زمین‌شناسی بر فعال بودن منطقه جنوب شرق تهران از لحاظ زمین ساختی است؛ ولی در این منطقه به خودی خود شواهد متعددی از فعالیت گسل‌ها وجود دارد.
زارع در پاسخ به این سوال که با توجه به رخداد زلزله عصر شنبه آیا اساسا احتمال رخداد زلزله‌ای دیگر بیشتر از روزهای عادی است یا نه، گفت: نمی‌توان چنین چیزی را گفت و حتی اگر زلزله بزرگی هم رخ دهد باز هم کسی نمی‌تواند با قطعیت علمی این دو زلزله را به هم ربط بدهد مگر اینکه دقیقا در یک نقطه اتفاق بیفتد. در حال حاضر هیچ شاهدی برای این که بعد از این زلزله اتفاق مهمی بیفتد نداریم.
وی در بیان شاهدی برای پیچیدگی و غیر قابل پیش‌بینی بودن زلزله به تجربه زلزله مهر ۱٣۵۹ الاصنام الجزایر اشاره کرد و گفت: یک سال قبل از آن زلزله بررسی‌های لرزه‌نگاری در منطقه انجام می‌شد ولی احتمال زلزله‌ای روی گسل الاصنام ثبت نشد ولی در اکتبر ۱۹٨۰ زلزله‌ای با بزرگی ۷ آمد که یکی از بزرگترین زلزله‌های شمال آفریقاست. اظهار نظر در مورد اینکه احتمال رخداد زلزله در تهران بیشتر شده یا نه مستلزم وجود یک مدل است که نداریم.
وی درباره پس‌لرزه‌های زلزله عصر شنبه هم به ایسنا گفت: این زلزله تا حدود ساعت ۱۷ امروز تنها یک پس‌لرزه کوچک داشته و اصولا زلزله‌ای نبود که پس لرزه‌های پی در پی داشته باشد با این حال وقوع پس لرزه‌های احتمالی در چند روز آینده هم دور از ذهن نیست.
دکتر زارع در پایان درباره علت عدم درج این زلزله در سایت زلزله‌نگاری سازمان زمین‌شناسی آمریکا(USGS) هم گفت: بزرگی این زلزله حدود ۴ بوده که چنین زلزله‌هایی تنها در صورتی در سایت USGS ثبت می‌شود که بلافاصله پس از وقوع از طرف ایستگاه‌های محلی گزارش شوند و در صورت تاخیر بیش از ۲۰ دقیقه با توجه به عدم امکان لوکیت دقیق چنین زلزله‌هایی از سوی شبکه جهانی، زلزله در USGS ثبت نمی‌شود و حتما باید شبکه‌های محلی سریع آن را گزارش کنند تا در فهرست‌های جهانی ثبت شود؛ لذا عدم درج زلزله امروز در این سایت مساله عجیبی نیست.

زمین لرزه در تهران
زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۴ در مقیاس امواج درونی زمین، ساعتی پیش حوالی شهرری در جنوب تهران را لرزاند.
به گزارش سرویس علمی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، شبکه‌های لرزه‌نگاری وابسته به مرکز لرزه‌نگاری کشوری موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران در ساعت ۱۴ و ۲٣ دقیقه و ۵۶ ثانیه روز شنبه ۲۵ مهرماه رخداد این زلزله را ثبت کردند.
مختصات کانون این زلزله، ۵۷/٣۵ درجه عرض شمالی و ۵۰/۵۱ درجه طول شرقی گزارش شده است.
دکتر زارع، معاون پژوهشی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله هم در گفت‌و‌گو با خبرنگار علمی ایسنا‌ گفت: براساس بررسی‌های اولیه کانون زمین‌لرزه که دقایقی پیش تهران را برای چند لحظه لرزاند، جنوب شرق تهران تعیین شده و منشاء آن احتمالا گسل ایوانکی بوده است.
گزارشی از تلفات و خرابی ها در اثر این زلزله گزارش نشده است.