اخبار روز: www.iran-chabar.de
آدينه  ۲۲ آبان ۱٣٨٨ -  ۱٣ نوامبر ۲۰۰۹

علی مطهری نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی با عنوان: «هدفمندکردن یارانه‌ها، انقلاب اقتصادی است» در روزنامه «جام‌جم» نوشته است:
«۱- خوشبختانه لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها گام‌های آخر را برای قانون شدن برمی‌دارد. همه می‌دانیم که در واقع این طرح یک انقلاب اقتصادی است و بدون همدلی و همکاری دولت و مجلس بلکه هر سه قوه بدرستی اجرا نمی‌شود. ‏
مجلس سه تغییر و اصلاح مهم در این لایحه ایجاد کرد که آثار منفی آن را به حداقل می‌رساند: اول؛ ملایم کردن شیب واقعی کردن قیمت‌ها، دوم؛ ممانعت از طبقاتی شدن جامعه و اجرای عدالت به روش سوسیالیستی و سوم؛ حذف صندوق ویژه یارانه‌ها که خارج از نظارت دیوان محاسبات باشد. از دولت محترم می‌خواهیم بر تاسیس صندوق ویژه و هزینه‌کردن درآمد حاصل از افزایش قیمت‌ها خارج از قانون بودجه سالانه اصرار نورزد و همان‌طور که رئیس‌جمهور محترم از مجلس خواستند که به دولت اعتماد داشته باشد، ما نیز از دولت می‌خواهیم به مجلس اعتماد کند و تقاضایی خارج از چارچوب قانون اساسی و آیین‌نامه داخلی مجلس نداشته باشد و به دنبال راه‌حل‌های غیرقانونی نباشد، زیرا نمایندگان قسم خورده‌اند برخلاف قانون اساسی و آیین‌نامه داخلی مجلس عمل نکنند و از حقوق مردم دفاع کنند. نکته مهم در باب هدفمند کردن یارانه‌ها و ایجاد عدالت اقتصادی این است که ما باید این کار را در قالب اسلامی و با پشتوانه اخلاق و معنویت و برادری ایمانی و اخوت اسلامی انجام دهیم، به طوری که بسیاری از اغنیا داوطلبانه و برای کمک به برادران ایمانی خود از دریافت یارانه‌ها خودداری کنند و فضای دوستی و محبت میان طبقات مختلف و میان غنی و فقیر حاکم باشد و هرگز به دنبال روش سوسیالیستی که دولت به زور از غنی بگیرد و به فقیر دهد، نباشیم.‏
‏۲- متاسفانه آثار وقایع قبل و بعد از انتخابات هنوز باقی است و وجدان بخشی از جامعه آرام نگرفته است. علت آن از افراط‌گری بخشی از هر دو طرف ماجرا و بی‌توجهی به اجرای عدالت و قضاوت توام با تعصب و عدم رعایت انصاف است. هیچ چیزی مانند عدالت جامعه را راضی نگه نمی‌دارد. به تعبیر امام علی (علیه‌السلام) عدالت هر چیزی را در جای خود قرار می‌دهد و اداره‌کننده عموم است و همه در آن می‌گنجند، زیرا هرکس احساس می‌کند حق خود را دریافت کرده است. دو طرف این ماجرا تقصیرات و اشتباهاتی داشته‌اند.‏
گرچه اینجانب معتقدم به تعبیر رهبر گرانقدرمان ظلم بزرگ‌تر را طرف مغلوب انجام دادند و لازم است هر دو طرف از مردم عذرخواهی کنند.‏
‏۱-۲- در صورت استنکاف، قوه قضاییه به عنوان مدعی‌العموم به اتهامات آنها رسیدگی کند.‏
‏۲-۲- بازداشت‌شدگان حوادث اخیر در اسرع وقت آزاد شوند، مگر کسانی که دست به تخریب اماکن و اموال عمومی‌زده‌اند.‏
‏٣-۲- دادگاه متهمان حوادث بازداشتگاه کهریزک، کوی دانشگاه و مجتمع مسکونی سبحان هر چه زودتر برگزار شود. اخیرا آیت‌الله مکارم شیرازی، مرجع بزرگوار تقلید بر دو موضوع اخیر تاکید کردند.‏
‏٣- مطلب سوم مساله انرژی هسته‌‌ای است. اصرار طرف غربی بر خارج شدن اورانیوم ۵,٣ درصد غنی‌شده از ایران و مبادله آن با سوخت‌ رآکتور اتمی، در حالی که آنها طبق مقررات موظفند سوخت مورد نیاز ایران را تامین کنند، مشکوک به نظر می‌رسد و خوشبختانه دولت، بعد از ساده‌انگاری اولیه، مسیر خود را اصلاح کرد.‏
آمریکایی‌ها مایلند پیوندی میان مساله انرژی هسته‌ای و رابطه با آمریکا برقرار کنند. دولت باید هوشیار باشد که فریب آنها را نخورد و رهنمودهای صائب رهبری را فراروی خود قرار دهد.‏
‏۴- مطلب چهارم، عملکرد دولت عربستان سعودی در یمن است که در واقع وارد جنگ با بخشی از مردم مسلمان این کشور شده و از مرزهای آن عبور کرده است. رهبران عربستان سعودی که خود را خادم‌الحرمین می‌دانند، نباید عامل تفرقه و ظلم و تجاوز و کشتار میان مسلمین باشند. فجایعی که با حمایت آنها در عراق و افغانستان و پاکستان انجام می‌شود، کم بود که اکنون به کشتار مردم مسلمان یمن پرداخته‌اند. شما که عربیت و ناسیونالیسم عربی را بیشتر از اسلام قبول دارید، با چه منطقی دست به کشتار برادران عرب خود زده و همکار و همراه اسرائیل شده‌اید؟ به سران سعودی که هنوز دیه شهدای مکه مکرمه را بدهکارند، هشدار می‌دهیم که اگر خشم مسلمانان جهان شعله‌ور شود، در این آتش خواهند سوخت.‏
‏۵- مطلب پنجم سخنان جدید آقای اسفندیار رحیم‌مشایی است که گفته‌اند خدا نمی‌تواند محور وحدت انسان‌ها باشد، زیرا به تعداد انسان‌ها خدا داریم. تضاد این سخن با تعلیمات اسلامی آشکار است. از آقای مشایی تقاضا داریم وارد معقولات نشوند و در مسائلی که در تخصصشان نیست، اظهارنظر نفرمایند.‏
‏۶- مطلب آخر این که متروی تهران را باید یک پروژه ملی بدانیم زیرا در کل کشور اثرگذار است. حل مشکل ترافیک تهران که به وضع وحشتناکی رسیده و موجب اتلاف ساعت‌ها وقت مردم و میلیاردها تومان حامل انرژی است، تنها با تکمیل ۷ خط مترو امکان‌پذیر است. از دولت و شهرداری می‌خواهیم با همدلی بیشتری این مهم را به سرانجام رسانند و گرایش‌های سیاسی را در آن دخالت ندهند.»

نارضایتی نمایندگان
روزنامه «اعتماد» در شمار دیروز خود گزارشی دارد با عنوان «نارضایتی نمایندگان از نشست دولت و مجلس». این گزارش در پی نقل شده است: «نمایندگان با توهین‌آمیز خواندن رفتار محمود احمدی‌نژاد و هیات همراهش در نشست اخیر دولت و مجلس، استمرار این جلسات را بی‌فایده دانستند. سخنان احمدی نژاد در مورد فعالیت ستادی برای زمین زدن دولت، بی توجهی دولتمردان به سخنرانی‌های نمایندگان و حتی رئیس مجلس، گپ و رایزنی و شوخی و خنده احمدی نژاد و معاونانش با یکدیگر در زمانی که مجلسیان آنها را خطاب سخنانشان قرار می‌دادند و صحبت‌های دوجانبه احمدی نژاد با اسفندیار رحیم مشایی رئیس دفترش در نشست دولت و مجلس، پاسخگویی به نامه‌های جمعی از نمایندگان در نشست اخیر دونفره به جای پرداختن به موضوع نشست (بررسی آثار هدفمندکردن یارانه‌ها) و... از جمله گلایه‌های صاحبنظران مجلس از نحوه برخورد دولتمردان در نشست سه‌شنبه شب گذشته دولت و مجلس است که نمایندگان با برشمردن آنها استمرار جلسات دو قوه مقننه و مجریه را بی‌فایده توصیف کردند. در همین راستا حمیدرضا کاتوزیان نماینده تهران با بی‌فایده و آشفته خواندن نشست گذشته دولت و مجلس که سه‌شنبه شب گذشته در بهارستان برگزار شد، گفت؛ قرار بود در این جلسه راجع به هدفمندکردن یارانه‌ها صحبت شود و به همین دلیل نمایندگان کمیسیون‌های اقتصادی آماده اظهارنظر در این باره شده بودند. وی افزود: متاسفانه احمدی نژاد و وزرا و معاونانش آنقدر گرم گفتگو با هم و برخی از نمایندگان دیگر بودند که متوجه اظهارنظرهای مجلس در این باره نشدند. کاتوزیان با بیان اینکه این جلسه بیشتر درباره سفرهای استانی دولت بود که نمایندگان تنها مطالبات حوزه انتخابیه خود را با وزرا و رئیس‌جمهور مطرح می‌کردند، گفت: «آقای احمدی‌نژاد و مشایی گویی که اینجا میز کارشان است و تنها پاسخگوی نمایندگان بوده‌اند که البته در همان جلسه نیز من تذکر دادم که این‌گونه مطالب را در جلسه دیگری می‌توان مطرح کرد.» کاتوزیان افزود: «برخی از روسای کمیسیون‌های اقتصادی مجلس که پیش از این قرار بود در این جلسه صحبت کنند نیز صحبت نکردند، چرا که دلیلی برای طرح موضوعات نبود. زمانی که حرفی مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرد و استماع نمی‌شود، ضرورتی برای طرح آن وجود ندارد.» آنچه گلایه‌مندی مجلس از رفتار دولتمردان در نشست مشترک دوقوه را دوچندان کرده است، سخنان غیرمنتظره احمدی‌نژاد در مورد فعالیت ستادی علیه دولت دهم بود. احمدی‌نژاد که به زعم خودش دست به افشاگری زده بود، در سخنانی که رنگ و بوی سیاسی داشت، مدعی شد ستادی برای زمین زدن دولت دهم تشکیل شده که بنده رئیس آن را هم می‌شناسم اما هنوز جزییات بیشتری از آن را نمی‌گویم تا زمان مناسبش. فقط بدانید همان‌هایی که اخیراً در ماجرای برنج و واردات آن سنگ‌اندازی می‌کردند این ستاد را تشکیل داده‌اند. به دنبال این سخنان احمدی‌نژاد بود که گلایه نمایندگان از این نشست دوچندان شد. نمایندگان با ابراز شگفتی از سخنان افشاگرانه احمدی‌نژاد اعلام کردند اگرچه دولتمردان با بی‌توجهی به سخنان نمایندگان قصد داشتند جایگاه مجلس را تضعیف کنند اما سخنان احمدی‌نژاد شأن دولت را زیر سئوال برد.
در همین راستا سیدجلال یحیی‌زاده عضو فراکسیون اکثریت با اعتقاد به اینکه سخنان احمدی‌نژاد غیرمنتظره بود، گفت این دست اظهارنظر و تفکر زیبنده دومین مقام کشور نیست و به اقتدار نظام ضربه می‌زند. وی گفت: برای جلوگیری از تضعیف نظام رسانه‌ها نباید این دست اظهارنظر را انعکاس دهند چون در سطح بین‌الملل آثار زیانباری را خواهد داشت. یحیی زاده در پاسخ به اینکه به نظرتان انگیزه احمدی‌نژاد برای بیان این دست موضوعات چیست، گفت: فکر می‌کنم این افراد می‌خواهند ضعف‌ها و شکست‌هایشان در آینده را با این موضوعات جبران کنند. علی‌اصغر یوسف نژاد عضو فراکسیون اقلیت نیز با بیان اینکه این دست افشاگری‌های احمدی‌نژاد قدیمی شده است، گفت: احمدی‌نژاد به جای توجه و تلاش برای حل مشکلات مردم می‌خواهد با این دست صحبت‌ها جلب توجه و مظلوم نمایی کند تا ضعف‌هایش را به گردن دیگران بیندازد.
سران مجلس که تا پیش از این از رفتارهای توهین‌آمیز دولتمردان به ستوه آمده بودند با شنیدن ادعای احمدی‌نژاد یکی پس از دیگری نشست مشترک دو قوه را ترک کردند و با خروج از این نشست تلویحاً به رفتار دولت اعتراض کردند. احمد توکلی، علی مطهری، الیاس نادران، رضا عبداللهی، حمیدرضا کاتوزیان، محمدرضا باهنر و... از جمله نمایندگانی بودند که جلسه مشترک دو قوه را ترک کردند.
هرچند نحوه حضور احمدی‌نژاد و هیات همراهش در نشست دولت و مجلس سبب نارضایتی قریب به اتفاق نمایندگان شده بود و دولتمردان به ظاهر نشان می‌دادند خیلی به نظرات و سخنان مجلس درباره لایحه هدفمندکردن یارانه‌ها که موضوع اصلی جلسه بود، توجهی نمی‌کنند اما لاریجانی در راس مجلس نیز بدون توجه به عکس العمل دولت به صراحت به نقد دولت پرداخت گو اینکه رفتار دولت به بهانه‌ای برای صریح‌تر شدن لاریجانی تبدیل شده بود. وی در همین راستا تاکید کرد: مجلس همدلانه و با یک فهم درست پیگیر موضوع هدفمندکردن یارانه‌هاست، البته با اسلوبی که قانون اساسی رعایت و چارچوب نظام حفظ شود. وی افزود: به هر حال ممکن است دو نظر وجود داشته باشد که دو نظر کارشناسی است و من هیچ بعدی از آن را غیرکارشناسی نمی‌بینم. رئیس مجلس تاکید کرد: اگر به اینجا رسیدیم، بن‌بستی در نظام جمهوری اسلامی نیست.
هرچند فهرست گلایه‌های نمایندگان از نشست مشترک دولت و مجلس کم نیست اما آنچه نارضایتی مجلس از این نشست را دوچندان کرد، اقدام صدا و سیما در جانبداری از دولت بود. صدا و سیما پس از پایان نشست در گزارشی با نام «عقب‌نشینی مجلس» تنها سخنرانی احمدی‌نژاد را از رسانه ملی پخش کرد و سخنرانی نمایندگان، حتی لاریجانی را، در این گزارش سانسور کرده بود. همین امر سبب شد رئیس مجلس در جلسه دیروز بهارستان در واکنش به تذکرات پی در پی نمایندگان در اعتراض به این اقدام صدا و سیما از محسن کوهکن سخنگوی هیات رئیسه بخواهد موضوع را رسیدگی کند.»

اول لغت‌نامه بنویسید
مجتبی واحدی سردبیر روزنامه «آفتاب یزد» در سرمقاله دیروز این نشریه: «قبل از اداره جهان لغت‌نامه بنویسید!» نوشته است: « در چـهار سال اخیر، رئیس دولت ایران بارها از مراجعات حضوری یا غیرحضوری سران سایر کشورها و یاری‌طلبی آنها برای حل مشکلات کشورهایشان سخن گفته است. البته او تاکنون مشخص نکرده، کدام موفقیت بی‌نظیر دولت نهم، چشم‌ها را در جهان خیره ساخته و آنها را به الگوگیری از این دولت تشویق نموده است. اما به نظر می‌رسد نوعی همسان‌سازی لازم است تا درک عمومی از واژه‌هـای مـورد اسـتفاده دولتمردان همان باشد که مسئولان دولتی می‌خواهند. اگر این کار انجام شود شاید مـردم، رسـانه‌ها و سیاستمداران نیز بتوانند همچون مسئولان دولت، از یاری خواهی عرب و عجم و سیاه و سفید در جهان، مشعوف شوند و به خود ببالند. البته کمک‌خواهی سایر کشورها، تنها عبارتی نیست که نیاز به تبیین دارد و دهها عبارت و ترم سیاسی و یا غیر سیاسی را می‌توان مثال زد که به نظر می‌رسد اراده مسئولان دولت احمدی‌نژاد از بیان آنها با آنچه در ذهن مخاطبان وجود دارد، قابل تطابق نیست. پس ‌ای‌کاش بعضی یاران احمدی‌نژاد که در سال‌های اخیر با استفاده از بودجه عمومی، کتاب‌های متعددی برای تبیین دیدگاه‌های او منتشر کرده‌اند، لغت‌نامه‌ای نیز بنویسند و مراد دولتمردان از بعضی ‏‌عبارات را در آن تبیین نمایند.
مذاکره، مهم‌ترین واژه‌ای است که بایستی در این لغت‌نامه مورد بحث و تفسیر قرار گیرد. البته این ضرورت قبلاً هم احساس می‌شد اما اشتیاق بعضی دولتمردان به مذاکره با آمریکا و خبرهای ضد و نقیض در این مورد، ضرورت لغت‌نامه نویسی را آشکارتر ساخته است.
روز ۱۵ مهر ماه، خبرگزاری ایسنا داستان دیدار سعید جلیلی با معاون‏ وزیر خارجه آمریکا را از زبان احمدی‌نژاد منعکس نمود که در بخشی از آن آمده بود: «طبیعی است که وقتی نماینده آمریکا خواستار مذاکره شده، آقای جلیلی نیز استقبال کرد و اتفاقا مذاکراتشان، مذاکرات خوبی بود. ۵ هفته بعد از این خبررسانی در مورد «مذاکره» با آمریکا، سعید جلیلی که احمدی‌نژاد مذاکره او با نماینده آمریکا را «مذاکره خوب» نامید، میان عده‌ای از روحانیون قم اعلام کرد: آنچه میان من و برنز - معاون وزیر خارجه آمریکا- رد و بدل شد، اسمش مذاکره و گفتگو نبود» (خبرگزاری مهر ۱۹ آبان ٨٨‏)‎
البته این سوژه‌ خاص یک نکته حاشیه‌ای نیز دارد که شاید از اصل موضوع، کم اهمیت‌تر نباشد. مدیر مسئول روزنامه کیهان ۱۱ روز پس از آنکه احمدی‌نژاد، وقوع «مذاکره» را تایید و آن را یک «مذاکره خوب» دانست، طی یادداشتی براین نکته تاکید کرد که نه تنها بین نمایندگان ایران و آمریکا، «مذاکره»‏ای صورت نگرفته بلکه رو در رویی جلیلی و برنز، یک ضد مذاکره بوده است. با توجه به این حاشیه، به نظر می‌رسد لغت‌نامه جدید، قبل از ابلاغ و استفاده، بایستی به تو‌شیح مدیر مسئول روزنامه کیهان برسد زیرا او بهتر از مسئولان دولتی، فرق مذاکره و ضد مذاکره را می‌داند.
در لغت نامه جدید، باید تکلیف برخی واژه‌ها و مفاهیم دیگر نیز مشخص شود. مثلا باید هرکس با خواندن این لغت نامه به درک دقیقی از کلمات «عزت» و «احترام» برسد. زیرا در چهار سال اخیر، رئیس دولت و حامیان او بارها اعلام کرده‌اند که در دوره مسئولیت آنها، بر عزت ایرانیان در سراسر دنیا افزوده شده و احترام به ملت ایران، هر روز بالاتر می‌رود. این در حالی است که رسانه‌های رسمی کشور در همین مدت، خبرهای متعددی در خصوص بی‌حرمتی به زائران ایرانی در مرز عراق، توهین به بانوان زائر ایرانی در عربستان، رفتار عقده‌گشایانه پلیس امارات با مسافران ایرانی، سخت‌گیری‌های غیر متعارف کشورهای گوناگون برای اعطای ویزا به ایرانیان و حتی رفتار غیر دوستانه کشورهای چین و روسیه در برابر درخواست ویزای ورزشکاران ایـرانـی مـخابره نمودند. بازرسی بدنی غیرمتعارف از فرستاده ویژه ایران به چین توسط پلیس فرودگاه آن کشور نیز هنوز در خاطره‌ها زنده است.
«درصد»، «میلیارد»، «میلیون»، «سرمایه‌گذاری»، «تعامل» و «اجرا» از دیگر واژه‌هایی است که تشریح آنها در لغت‌نامه جدید می‌تواند هر نوع شائبه در خصوص اطلاع‌رسانی غلط توسط دولتی‌ها را برطرف نماید. مردم بارها از مسئولان دولتی شنیده بودند که ٨۵ تا ۹۰‏درصد مصوبات سفرهای استانی اجرا شده و دو روز قبل، از یک مشاور رئیس‌جمهور این خبر بهجت اثر را شنیدند که تمامی مصوبات اجرا شده است. این در حالی است که نمایندگانی از طیف‌های مختلف فکری در مجلس هشتم، نسبت به این آمارها با دیده تردید نگاه کرده‌اند که نشان می‌دهد باید، هم برای واژه‌های «درصد» و «اجرا» تعاریف جدید ارائه نمود و هم مفهوم «تعامل» مسئولان دولتی با نمایندگان مـجلـس را مـورد بـازبـیـنی قرار داد. رئیس دولت از سرمایه‌گذاری‌های چند ده میلیارد دلاری خارجی در دوره مسئولیت خود خبر می‌دهد و یک نماینده اصولگرا که از حامیان جدی دولت تلقی می‌شود در واکنشی طعنه‌آلود اظـهـار مـی‌دارد اگـر «سرمایه‌گذاری انجام شده، چرا ما نمی‌بینیم؟» و بالاترین متولی امور اقتصادی در دولت هم بدون تـوجـه بـه ادعـاهـای چـنـد ده مـیلـیـارد دلاری، حداکثر سرمایه‌گذاری خارجی در سال ٨۷ را معادل۶۰۰ میلیون دلار ذکر می‌کند.
اگر مفهوم «درصد» به خوبی تبیین شود و «کار» و «بیکاری» نیز در لغت‌نامه جدید برای مردم تشریح گردد، نه دولتمردان مجبور خواهند شد هر روز آمارهای خود در خصوص کاهش «بیکاری» را توجیه نمایند و نه نماینده حامی دولت به اعتراض برخواهد خواست که «آمارهای اشتغال، دستکاری شده است. زیرا مسئولان دولتی در آمارهای جدید خود، یک جوان بیکار که هفته‌ای چند ساعت به مغازه پدرش سر می‌زند را جزء آمار شاغلان آورده‌اند»!
نوشتن لغت نامه جدید، هم از عصبانیت‌ها در داخل کشور- که به خاطر خلاف پنداری بعضی گزارش‌های دولتی ایجاد می‌شود - جلـوگیری خواهد کرد، هم می‌تواند توسط برخی مشـاوران دو تابعیتـی، ترجمـه و دراختیـار طرف‌های خارجی قرار گیرد، تـا آنها نیز برای تداوم خصومت‌ورزیهای تاریخی خود، بـه دنبال کشف تناقض در بعضی اظهارنظرهای داخلی مسئولان ایرانی نباشند.
قطعا قبل از این آشکارسـازی و لغت‌نامه نویسی، نـه تنها حـل مشکلات جهـان، امکـان‌پذیر نخواهد بود بلکه حل مشکلات داخلی نیز در‌هاله‌ای از ابهام قرار خواهد داشت.»

پویایی وقف
روزنامه «اعتماد» مقاله تحت عنوان «پویایی وقف» به قلم محمدعلی خسروی مسئول بنیاد پژوهش و توسعه فرهنگ وقف‌نوشته است: «وقف اموال دانشگاه آزاد اسلامی و بازتاب‌های آن موجب طرح یکسری مباحث فقهی و حقوقی شد که عدم تبیین صحیح آنها چه بسا شبهه‌هایی را ایجاد کند و تاثیر منفی در گسترش فرهنگ وقف و توسعه این سنت حسنه نبوی داشته باشد. اینجانب بدون در نظر گرفتن انگیزه‌های برخی مصاحبه‌ها و حواشی این موضوع صرفاً به منظور دفاع از چارچوب‌ها و مقررات متقن نهاد وقف نظر خوانندگان عزیز را به چند نکته اساسی جلب می‌کنم. ۱- اولین موضوعی که در این باره مطرح شده این است که «اگر کسی بخواهد چیزی را وقف کند ابتدا باید مالکیتش را اثبات کند. دانشگاه آزاد اسلامی اگر مدرک دارد رو کند... خیلی از این اموال هبه است و دیگران اهدا کرده‌اند. چگونه دانشگاه آزاد اموالی را که خود مالکش نیست وقف می‌کند؟» در جواب باید گفت؛ اولاً- این سخن در جای خود حرف درستی است و مبنای آن قاعده «لاوقف الا فی ملک» است و هدف از این شرط آن است که نباید مال غصبی و اموال دیگران را وقف کرد و واقف باید مالک باشد. اما نباید فراموش کرد ملکیت و دارایی بر دو نوع است؛ حقیقی و حقوقی. در بنیادها، شرکت‌ها و موسسات غیرانتفاعی مانند دانشگاه آزاد اسلامی مالکیت و مدیریت دارایی‌ها بر عهده مدیران آنها یا مجمع عمومی حسب مورد است. مدیران و مجامع عمومی در این گونه موسسات مالک و شخصیت حقوقی محسوب می‌شوند که در اداره املاک قانوناً محق بوده و اختیار اتخاذ هر گونه تصمیم را با حفظ اهداف آن موسسه دارا هستند. ثانیاً- فقیه نامدار شیعه سیدمحمدکاظم طباطبایی صاحب کتاب معروف عروه‌الوثقی در شرایط مال موقوف می‌فرماید؛ «فی صحه الوقف یکفی ملکیه التصرف و ان لم یکن مالکاً» یعنی ضرورتی ندارد که واقف مالک هم باشد بلکه همین مقدار که حق تصرف در اموال را دارد حق وقف کردن هم دارد. در واقع ایشان حق اختصاص و ملکیت تصرف را در صحت وقف کافی می‌داند هر چند واقف مالک حقیقی عین نباشد. ثالثاً- مجمع عمومی، مدیران و مالکان حقوقی یک موسسه که برابر اساسنامه حق هر گونه تصرف، فروش اموال، تبدیل و تعویض آنها را دارند به طریق اولی اجازه حفظ و نگهداری و وقف آنها را نیز خواهند داشت. ۲- اینکه برخی گفته‌اند؛ اموال دانشگاه آزاد از طریق هبه، کمک‌های مردمی و سایر مساعدت‌ها در اختیار دانشگاه قرار گرفته، چگونه می‌شود این‌گونه اموال را وقف کرد؟ در پاسخ، نظر این عزیزان را به بعضی از موقوفات بزرگ جلب می‌کنم که توسط مراجع عظام و علمای اعلام وقف شده است. اصل سرمایه از محل وجوهات مختلف بوده و جزء اموال شخصی و ملک حقیقی آنها مسلماً نبوده است بلکه صرفاً با اجازه تصرفی که در آن اموال داشته‌اند اقدام به وقف آنها کرده‌اند. مانند موقوفات آیت‌الله‌العظمی خویی(ره) در داخل و خارج از کشور، موقوفات مصلای امام خمینی(ره) در تبریز که توسط آیت‌الله ملکوتی وقف شده و وقفنامه مفصلی دارد و موفوقاتی که توسط مرحوم آیت‌الله احسان بخش در رشت وقف شده و نظایر آنها که تعدادشان کم نیست و فرصت ذکر آنها در این مجال نیست. ٣- نکته مهمی که در وقف این‌گونه اموال هنگام اجرای صیغه وقف باید در نظر داشت رعایت نیت و انگیزه هبه کنندگان است. مثلاً اگر اموالی را در اختیار امام جمعه جهت کمک به مصلی قرار داده‌اند و امام جمعه آنها را وقف کند طبیعتاً آنها را باید به نیت احداث و اداره مصلی وقف کند و نمی‌تواند برای اهداف دیگر از قبیل کمک به آزادی زندانیان، اطعام فقرا و مساکین و تهیه دارو برای بیماران و... وقف کند؛ مگر آنکه اهداکنندگان به صورت مطلق اموالی را در اختیار ایشان گذاشته و جهت خاصی را در نظر نداشته باشند، در این صورت برای هر کار خیری می‌تواند وقف کند.
در وقف اموال دانشگاه آزاد که چندین فقیه سرشناس در هیات موسس آن حضور دارند به این نکته کاملاً توجه شده و هدف از این موقوفه را تامین نیازهای آموزشی و توسعه و پیشبرد اهدافی ذکر کرده‌اند که دانشگاه مزبور به همان منظور تاسیس شده است.
۴- در برخی اظهارنظرها، بی اطلاعی سازمان اوقاف را از وقف دانشگاه آزاد به گونه یی مطرح می‌کنند که گویی یکی از شرایط صحت وقف اطلاع و تایید قبلی سازمان اوقاف است در حالی که چنین چیزی در مقررات سازمان اوقات نیامده است. اگر از برخی مصاحبه‌ها چنین برداشت شود که سازمان اوقاف یا هر نهاد دولتی و حکومتی باید وقف را تایید کند تا عمل به آن وقف لازم‌الاجرا شود، مسلماً برداشت اشتباه و نابجایی است و این‌گونه فرهنگ سازی برای آینده وقف خطرناک است. ویژگی وقف همانا استقلال و مردمی بودن آن است و طبق نظر فقهای اسلام هر انسانی مجاز است چه مسلمان و چه غیرمسلمان با نیت مشروع و طبق قاعده «شرط الواقف کنص‌الشارع» اموال خود را برای هر کار خیری که دوست دارد وقف کند بدون آنکه نیاز به تایید نهاد یا شخص خاصی باشد. البته برای پیشگیری از خطرات احتمالی و رعایت مقررات شرعی چنانچه متن وقفنامه به تایید علمای اعلام و کارشناسان حقوقی برسد بسیار بجاست و به بیان دیگر نقش علما و کارشناسان و سازمان اوقاف تنها نقش ارشادی است. بنابراین نیکوکاران و خیرین و واقفان محترم برای آنکه وقفنامه را مطابق اصول شرعی و قانونی بنویسند و نیز برای تشخیص درست نیازهای روز جامعه می‌توانند به علما و کارشناسان ذی‌صلاح مراجعه کنند و از آنها کمک بگیرند تا موقوفه آنها در آینده و قرون بعدی دچار مشکلات حقوقی نشود. اما اطلاع و تایید سازمان‌ها منجمله اوقاف از لحاظ شرعی و قانونی هیچ گونه تاثیری در صحت یا بطلان وقف ندارد.
۵- تدبیر مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی در سر و سامان دادن به اموال پراکنده‌ای که در اختیار آنها بوده و تنظیم آن در قالب وقف که یک سنت نبوی و یک نهاد مدنی شناخته شده در کشورهای اسلامی و حتی غیراسلامی است اقدامی بسیار ارزشمند است زیرا فرق اساسی «وقف» با سایر انفاق‌ها از قبیل صدقه، هبه، هدیه و احسان این است که در وقف هیچ کس حتی واقف نمی‌تواند در نیات و اهداف آن دخل و تصرف کند اما سایر انفاق‌ها قابل تغییر بوده و تضمینی برای حفظ و تداوم نیات اهداکنندگان وجود ندارد. شایسته است دیگر مراکزی که این گونه اموال را در اختیار دارند با الگو گرفتن از دانشگاه آزاد اسلامی و با ایجاد یک رقبه وقفی، دوام و پایداری اهداف خیر را تضمین و از ظرفیت عظیم سنت وقف برای جاودانگی و تداوم اندیشه خیر خود بهره برداری کنند تا خدای نخواسته اقدامات خیر آنها در آینده توسط افراد صاحب نفوذ یا طمع‌ورزی و دخالت‌های نابجای ورثه و نزدیکان آنها مورد سوءاستفاده و حیف و میل قرار نگیرد. ۶- در پایان قابل ذکر است این موقوفه از حیث گستردگی و میزان سرمایه و امکانات بزرگترین موقوفه فرهنگی جهان است. حتی در طول تاریخ اسلام موقوفه‌ای به این وسعت و کیفیت وجود نداشته است. موقوفات بزرگی در جهان مانند دانشگاه‌ هاروارد در آمریکا، دانشگاه آکسفورد در لندن، بنیاد فولکس واگن در آلمان، مجتمع عظیم ربع رشیدی در تبریز که توسط خواجه رشیدالدین فضل‌الله در قرن هشتم احداث شد، جامعه الازهر مصر و نظامیه بغداد که همه با هدف توسعه علم و دانش ایجاد شده‌اند هیچ یک با دانشگاه آزاد اسلامی از حیث تعداد دانشجو، تنوع رشته‌های تحصیلی، وسعت و کثرت امکانات و دارایی‌ها قابل مقایسه نیست. به نظر می‌رسد از روزی که بنیاد وقف نهاده شد تاکنون چنین رخدادی به وقوع نپیوسته است. باید برای این نعمت که افتخار تحقق بزرگترین موقوفه دنیای اسلام نصیب جمهوری اسلامی شده است خداوند بزرگ را سپاس گفت و قدر دانست. بدون تردید سند موقوفه دانشگاه آزاد اسلامی در مراکز معتبر فرهنگی و علمی جهان به عنوان سند فرهنگی ماندگار و افتخارآفرین جمهوری اسلامی ثبت و نگهداری خواهد شد.»

منبع: روزنامه ی اطلاعات بین المللی