نگاهی به فیلم " در باره الی
نادر دولتشاهی
•
این فیلم به کارگردانی اصغر فرهادی چند جایزه را درجشنواره های برلین و استرالیا به خود اختصاص داده است. اصغر فرهادی همچنین سازنده فیلمهای چهارشنبه سوری- ارتفاع پست- رقص در غبار- و شهر زیباست .
...
اخبار روز:
www.iran-chabar.de
آدينه
۲ بهمن ۱٣٨٨ -
۲۲ ژانويه ۲۰۱۰
این فیلم به کارگردانی اصغر فرهادی چند جایزه را درجشنواره های برلین و استرالیا به خود اختصاص داده است. اصغر فرهادی همچنین سازنده فیلمهای چهارشنبه سوری- ارتفاع پست- رقص در غبار- و شهر زیباست .
فیلم "در باره الی" چند دخترو پسری را نشان میدهد که بطور دسته جمعی برای تعطیلات به شمال سفر میکنند. در میان اینها دختری بنام " الی" که برای آشنایی و نامزدی با احمد که بتازگی از آلمان به ایران آمده موضوع اصلی فیلم میشود.
این فیلم را میتوان به دو بخش تقسیم کرد: ١- بخش اول که همگی شاد و خندان و پایکوبان در این سفر, گل میگویند و گل می شنوند. ٢- بخش دوم که ناگهان تمام خوشی ها تبدیل به تشویش و در گیری های لفظی و فیزیکی میشود, زیرا هنگام نجات بچه یکی ازاین افراد بنام"آرش" که در حال غرق شدن در دریا بوده وهمگی به یاری وی میشتابند ناگهان الی نیز ناپدید میشود. با توجه به قرائن موجود و اینکه الی مایل به سفر به شمال نبوده و به اصرار یکی ازآنها به این سفر آمده, و اینکه مادر"الی" نیزبیمار بوده, کسی بدرستی نمیداند که آیا وی هنگام نجات آرش دردریا غرق شده و یا به تهران بازگشته است. "الی" و ناپدید شدنش تبدیل به پل ارتباطی بین این دو بخش فیلم میشود .
در بخش اول فیلم, کسی شناختی ازشخصیت های متعدد فیلم ندارد زیرا همگی با شوخی ها و رقص و آوازها و پانتومیم های خود, از نظر شخصیتی بهم شبیه هستند که این تشابه شخصیت ها عمدا صورت میگیرد.
پی بردن به متفاوت بودن شخصیت ها رفته رفته در بخش دوم ظاهر میشود که در آن افراد در نحوه برخوردشان با سرنوشت الی از یکدیگر متمایز شده و بازنگری میشوند. در واقع "الی" و رابطه اش با دریا
بصورت سمبلیک نقش بر ملا کردن شخصیت ها را عهده دار میشود. اما دریا واقعیت ها را چون زلال آب خود شفاف میخواهد زیرا با پیدا شدن سرو کله نامزد قبلی "الی"در اواخر فیلم که از این سفر و رابطه وی با نامزد بعدیش بی اطلاع بوده ,هر دروغی که به او بگویند بر ملا میشود و ممکن است خشم وی را دامن زند. بعلاوه, گویی تا واقعیت ها از زبان این افراد بیرون نیاید دریا از پاسخ صریح به اینکه آیا" الی" را بکام خود کشیده یا نه سر باز میزند و از باز پس دادن جسد وی خود داری میکند .
از صحنه های خوب فیلم میتوان به یاد آوری جملات و رفتار تک تک افراد در بخش دوم فیلم اشاره کرد که هر کس با به یاد آوردن جمله یا حرکتی از یکدیگر و یا از" الی" سعی میکنند سرنخی در باره هویت اصلی وی بدست آورند و این به نوبه خودنوعی فلاش بک کلامی است که با توسل بدان به شناخت بهتری از شرایط دست یابیم. در این میان است که شادی و غم- خنده و گریه, حال و گذشته با هم تلاقی میکنند.
تا قبل از این اتفاق, تماشاچی با بی رعبتی به حرفها و اعمال تکراری این افراد مینگرد ولی در بخش دوم و با یاد آوری بعضی از این لحظات, جملات و کردارآنها که در بخش اول فیلم از اهمیت خاصی برخوردار میشوند زیرا با تاکید بر آنهاست که میتوان به شناختی نسبی از" الی" و شخصیتش دست یافت و به این نتیجه رسید که آیا وی به دلایل عدیده از جمله دلخور شدن ازحرف یارفتار کسی به تهران بازگشته است یا نه.
یکی دیگرازاین فلاش بک ها که موجب دردسر میشود لو دادن قضیه ماه عسل الی و احمد است که نباید نامزد قبلی الی از آن با خبر شود ولی توسط زن صاحبخانه به سادگی لو میرود. در این میان شیرینی ماه عسل به تلخی در میآمیزد .
از نقاط ضعف فیلم میتوان به بخش دوم آن اشاره کرد. از زمانی که همگی به نتیجه قطعی-آنهم بدون در دست داشتن دلایل کافی
میرسند که الی" با توجه به دلایل و شواهد موجود در دریا غرق شده است, حس تعلیق فیلم که مانند موج دریا ما را به بالا و پایین- عقب و جلو میبرد فروکش میکند و در نتیجه هیجان فیلم در باره سرنوشت الی نیز با خود الی از نفس می افتد زیرا از لحظه ای که ما به این قطعیت میرسیم که وی در دریا غرق شده , حدس و گمان ما در باره وی نیر به پایان میرسد. این حدس و گمان ها کلید اصلی تعلیق در این فیلم است که بی ربط به نام فیلم نیست - تنها نقطه ای که میتواند نجات بخش فیلم باشد پایان آنست و اینکه تماشاچی پی ببرد که تمام این قطعیت بخشدنها به مرگ الی در دریا, بازی با ذهن تماشاچی بوده ~ موازنه بین اطمینان وشک که لازمه آنست در این فیلم به هم میریزد .
این فیلم یک ترازدی است/ تراژدی ناپایدار بودن خوشی و شکننده بودن لذایذ زندگی... بخش اول فیلم تاکید بر سرشار بودن انسانها از خوشی است و بخش دوم که خلاف بخش اول است امکان فاجعه را در کنار لحظات شادی آفرین بما گوشزد میکند. اما این تراژدی تنها به لحظات شاد مربوط نمیشود بلکه تراژدی رفتار انسانها با هم و همچنین تراژدی عهد و پیمان آنها( نامزد شدن الی با دونفر در آن واحد ) نیز مورد تاکید قرار میگیرد. این تراژدی انسانهایی را بما نشان میدهد که در ظاهر آرام و شادند و با هم میگویند و میخندند ولی در پس این خنده ها, خویی خشم آگین دارند که نمونه اش را در امیر شوهر سپیده میبینیم. وی گناه غرق شدن الی را قبل از اینکه مطمئن شود آیا وی براستی غرق شده یا نه به گردن همسر خود سپیده میاندازد و این سوای تحقیر کردن وی به دلایلی مختلف است که در این میان وی را به باد کتک و ناسزا میگرد. نامزد قبلی الی نیز از چنین رفتار ناهنجاری برخوردار است- گرچه الی و تشویش و اضطراب در باره دانستن سرنوشت وی طبیعتا به التهاب و برهم زدن آرامش محیط منجر میشود اما رفتار تهاجمی وی که نه تنها با رقیب عشقی خود گلاویز میشود بلکه به دختری که به وی به علت توقف بیجای ماشینش اعتراض میکند پرخاش و حمله میکند مورد تاکید قرار میگیرد.
این فیلم علاوه بر نشان دادن دوستی و فداکاری در میان انسانها که برای نجات آرش و الی از هیچ کوششی مضایقه نمیکنند نشان دهنده دروغها- پنهان کاریها- غفلت ها و در مجموع ناهنجاریهای رفتاری در بین انسانهاست.
________________
کارگردان: اصغر فرهادی ----- بازیگران : گلشیفته فراهانی - ترانه علیدوستی- مریلا زارعی- شهاب دوستی - مانی حقیقی- پیمان معادی - رعنا . آزادی ور - احمد مهرانفر
-------------------------------------
برای دیدن فیلم به لینک زیر مراجعه کنید
www.iranianuk.com
|