چهارشنبه سوری امسال، چرا این همه مهم بود
علی صدیقی
اخبار روز:
www.iran-chabar.de
پنجشنبه
۲۷ اسفند ۱٣٨٨ -
۱٨ مارس ۲۰۱۰
مردم ایران، در پاسداشت کهن آیین چهارشنبه سوری توانستند یکی شادترین و ایرانی ترین همایش های سراسری خود را به ابزاری علیه حکومت شادی ستیز اسلامیُ تبدیل کنند. چهارشنبه سوری امسال، به دلایل بسیاری از اهمیت سیاسی و فرهنگی دو چندان برخوردار بود. رژیم خودکامه اسلامی پس از ماه ها مقابله با رویش سبز جنبش ایران،تمام تلاش خود را بکار گرفت تا از برگزاری چهارشنبه سوری در کشور جلو گیری کند، اما خبرها و فیلم های رسیده از سراسر کشور به رسانه جهانی انترنت در همان اولین ساعات برپایی، نشان داد که حکومت در برابر خواست مردم بار دیگر شکست خورده است. رژیم اسلامی که اکنون در بحرانی همه جانبه دست و پا می زند، می داند که نه تنها با سرکوب نتوانسته در هشت ماهه گذشته بر بحران خود و جنبش ایرانیان فایق آید، بلکه در آینده نیز این امکان را نخواهد داشت، که چون گذشته بر اوضاع تسلط یابد. رژیم اسلامی به خوبی می داند که مردم ایران مترصدند تا هر روزنه ای را به فضایی مملو از فریاد علیه حاکمیت، تبدیل نمایند. در این سو، مردم ایران نیز نیک می دانند ( حکومت اسلامی نیز ) که بحران کنونی رژیم اسلامی یک بحران ادواری کوتاه مدت نیست، بلکه بحرانی ریشه ای ، تاریخی و پایان ناپذیر است. پیداست که حکومت ایدئولوزیک اسلامی در این مرحله، تنها دچار بحران سیاسی نیست چرا که موجودیت آن در همه ی ابعاد حکومت گری، با بحران بی سابقه مواجه است. بحران فرهنگی ، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، فرصت حکومتگری اسلامی را به پایان خود نزدیک ساخته است. از این رو بحران حکومت اسلامی بحران مشروعیت نیست، بلکه بحران موجودیت است. اکنون کمترکسی است که نداند تاریخ حیات این حکومت، با تناقض ها و ناسازه های تاریخی، به سرنوشت محتوم خود نزدیک شده است.
چهارشنبه سوری بیش از هرچیز یک بحران فرهنگی دیرپا و دایمی در حکومت اسلامی بوده است. این آیین ایرانی به مانند بسیاری دیگر از آیین های عموما باستانی، از ابتدای جمهوری اسلامی چون معضل و بحرانی نهفته و ناپیدا در درون حاکمیت و اجتماع، نقشی ستیزه گر با اسلامیت حکومتی داشته است. از این رو، نقش ستیزنده آیین های ایرانی پیش از اسلام با هویت ایدئولوژیک جمهوری اسلامی در منفعل ترین حالت، نقشی معترض و تهاجمی بوده است. قدرتمندی تاریخی این آیین ها در ایران هیچگاه به حکومت اسلامی فرصت نداد تا بتواند به طور آشکار و جدی به تخریب تقویمی و تغییر علنی آن ها دست بزند. رژیم اسلامی در بهترین شرایط فرهنگی خود در دوره خمینی، نقشی تدافعی در برابر آیین های ایرانی داشته است. حکومت اسلامی با ساخت و پرداخت بیشمار آیین های مجعول اسلامی، همواره به طور غیر مستقیم در صدد جایگزینی و اینهمانی کردن الگوهای خود بود اما از رو دررویی با کهن آیین های ایرانی، واهمه داشت. حکومت اسلامی به دلیل ماهیت تاریخی اش از ابتدا دارای بحران هویت بود. کسب هویت اسلامی در سرزمینی که تاریخ هویت ساز آن زخم مهلکی از اسلام خورده، نه تنها در یک دروره سی ساله ناممکن است، که در درازنای تاریخ نیز ناشدنی بوده است. بنا براین، بحران آیین های کهن ایرانی برای جمهوری اسلامی همیشه وجود داشته اما در موقعیت کنونی این آیین ها بیش از پیش به بحرانی سیاسی تبدیل شده اند. حکومت اسلامی به دلیل تحجر ایدئولوژیک، همواره این استعداد را داشته است تا هر موصوع و مشکل فرهنگی هویتی را، به یک بحران سیاسی علیه خود تبدیل کند. امسال در آستانه جشن ملی ایرانیان چهارشنبه سوری، رژیم و در راس آن علی خامنه ای، در گسترش بحران فرهنگی به مشکل سیاسی، نقش خود را به خوبی اجرا کرده اند. بلند گوهای رسانه ای رژیم در نکوهش یکی از محبوب ترین آیین های ایرانی، در چند هفته گذشته دست به پخش سخنان سخیفی علیه اساطیر ایرانی و روز چهارشنبه سوری زدند که شخص رهبر در این میان توانست گوی تحریف و مغلطه گری و توهین به باورهای ملت ایران را از خادمان خود برباید. با این همه ،در چهارشنبه سوری امسال، چه ملت و چه رهبران جنبش سبز که خود از درون حکومت اسلامی بر آمده اند، پاسخی در خور به نظام و رهبر آن داده اند. در سال های حاکمیت اسلامی، تا به کنون سابقه نداشته است که از اعضای رده بالای دیروزی حکومت، بخواهد و یا بتواند در برابر ایدئولوژی حکومت از ایرانیت به روشنی حمایت کنند. میر حسین موسوی نخستین شخصیت از رهبران دیروزی حکومت اسلامی است که امروز در کنار ملت، توانست با ستایش آرمانی و ایرانی از چهارشنبه سوری، از آن به نیکویی یاد کند. سخن او در ستایش چهارشنبه سوری نشان می دهد که او این آیین ایرانی را به مانند یک ابزار یا تاکتیک سیاسی در موقعیت کنونی نمی بیند، بلکه گفته او بیانگر آن است که وی حداقل برای خود، تناقض ساختاری اسلامیت و ایرانیت را به طریقی بنیادی، در فهم ایرانی آن حل کرده است. اما، مردم ایران که همیشه با گرامی داشت آیین های مهم و بزرگ ایرانی، از ابتدا به رفتار حکومت اسلامی پاسخ گفته اند، امسال با برپایی چهارشنبه سوری پاسخشان به نظام، از جنس و رنگ دیگری بود. چهارشنبه سوری امسال رو دررویی آشکار مردم ایران بود با رهبر جکومت آن که همیشه، نه تنها با چهارشنبه سوری ، که با همه ی آیین های ملی ایرانی از اساس مخالفتی آشکار داشت. به همین جهت بود که شعار نویسی های دیواری مردم در بسیاری از شهر، مستقیما شخص خامنه ای را هدف گرفته بودند.
گرامی داشت چهارشنبه سوری امسال، به جز آن که استمرار ایستادگی ملت ایران بود در برابر تخریب ایرانیت، مبارزه ای بود در امتداد یک جنبش که سرنوشت آن به لحاظ تاریخی جز به نام پیروزی رقم نخواهد خورد.
برگن ـ ۱۶ مارس ۲۰۱۰
|