• ۲۳ ماهِ مارس امسال (۲۰۱۰ مسیحی)، مصادف است با ۱۱۰-مین سالروزِ تولدِ "اریک فروم". به همین مناسبت، "انجمن بین المللی اریک فروم"، مستقر در شهرِ "توبینگنِ" آلمان، جایزه‍ی امسال را به روشن فکرو زبان شناسِ برجسته‍ی آمریکائی، "نوآم چامسکی" اهداء نمود. مراسمِ اهدای جایزه در شهر "اشتوتگارتِ" آلمان برگزار گردید ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
چهارشنبه  ۴ فروردين ۱٣٨۹ -  ۲۴ مارس ۲۰۱۰

۲٣ ماهِ مارس امسال (۲۰۱۰ مسیحی)، مصادف است با ۱۱۰-مین سالروزِ تولدِ "اریک فروم". به همین مناسبت، "انجمن بین المللی اریک فروم"، مستقر در شهرِ "توبینگنِ" آلمان، جایزه ی امسال را به روشن فکر و زبان شناسِ برجسته ی آمریکائی، "نوآم چامسکی" اهداء نمود. مراسمِ اهدای جایزه در شهر "اشتوتگارتِ" آلمان برگزار گردید.
دیگر درست بخاطر نمی آورم که کدام متفکرِ شوخ طبع راجع به "آینشتاین" گفته بود: "آینشتاین را همه می شناسند؛ ولی کسی بدرستی نمی داند که چه می گفته". من فکر می کنم که "چامسکی" هم (و نیز خیلی های دیگر از جمله "فروید") به همان خوشبختی یا بدبختی "آینشتاین" دچار باشند. ولی خوشبختانه نامِ هر دوی این بزرگمردان (چامسکی و فروم)، در میانِ باسوادان و روشن بینانِ ایرانی، نامی آشنا و افتخارآمیز است.   
"چامسکی" احتمالاً مشهورترین برنده ی جایزه ی "اریک فروم" تاکنون است. برندگانِ دیگر، بیشتر در حوزه های آکادمیک فعال و شناخته شده بودند. "چامسکی" اما، یکی بخاطرِ کشف اش در زبان شناسی (که در زیر به اختصار شرح خواهم داد)، و دیگری بخاطرِ موضع گیری های شفاف و صریحِ روشن فکرانه اش در امورِ سیاسی، از شهرتی فراگیر و جهانی برخوردار شد.
"جایزه ی اریک فروم"، علاوه بر ارجِ معنوی و روشن فکرانه اش، با مبلغِ ۱۰.۰۰۰ یورو نیز تزئین شده است، که بیشتر جنبه ی سمبولیک دارد. برنده ی جایزه، هر ساله از سوی یک هیأتِ داورانِ ۵ نفره انتخاب می شود. اعضای این هیأتِ ژوری، یا خودِ مسولانِ "جامعه ی بین المللی اریک فروم" هستند، و یا در صورتِ لزوم از سوی ایشان برگزیده می شوند. شرطِ دریافتِ جایزه از سوی "جامعه ی بین المللی اریک فروم" چنین توصیف شده است: "... کسی که از طریقِ تلاش های علمی، یا اجتماعی، یا خبرنگاری، یا سیاسی اش، در جهتِ نگهداری یا احیاء افکار و اعمالِ انساندوستانه، در چهارچوبِ نگرش و دَرکِ اریک فروم از این مفهوم، اقدامِ مهمی کرده باشد..."
و کیست که از "چامسکی" در این نکته لایق تر باشد؟ و کیست که اهلِ دانش و خِرَد و اندیشه باشد، و نظراتِ رُک، واضح، شجاعانه، و مستدلِ او را نشناسد؟ نمی خواهم واردِ مباحثِ سیاستِ روز شوم (که از آن کم اطلاع ام)، ولی از جنگِ ویتنام بگیرید تا جنگ های افغانستان و عراق، تا کشتارِ بَدوی ۱۱ سپتامبر و عواقبِ سیاسی- اداری آن برای جامعه ی آمریکا، تا دخالت های نظامی در ممالکِ فقیر، تا خفه کردنِ مردمانی که خود بدنبالِ نانِ ساده ی روز در عذاب اند بدستِ حکومت های بدخواه و بیسواد، تا ابراز همبستگی با اقلیت ها و و و.
در تمامِ این موارد، "چامسکی" نظراتی انسانی و صلح طلب و آرامش طلب داشته و دارد. نظراتی که یقیناً "راینر فونک"، آخرین دستیارِ علمی "اریک فروم" و مسولِ "آرشیوِ اریک فروم" واقع در شهرِ "توبینگن"، و نیز عضوِ هیأتِ مدیره ی "جامعه ی بین المللی اریک فروم" را، به یاد او می اندازد.
آری؛ شاید بتوان گفت که "چامسکی"، "فروم"یست که هنوز زنده است.

سخن واقعاً نخواسته دراز شد. پس سریع و کوتاه نگاهی اندازیم به کشفِ چامسکی در زبان شناسی در سالهای ۶۰ میلادی. چامسکی یکی از نخستین زبان شناسانی بود که پیرامونِ رابطه ی زبان با ذهن به تعمق و تحقیقِ آکادمیک پرداخت. چنین تحقیقاتِ منسجم و گسترده ای در آن زمان، نادر و ناقص و ناموفق بودند. پس از مطالعه و مقایسه ی زبان های متعدد و دقتِ آکادمیک در نحوه ی یادگیری زبان توسطِ کودکان، تئوری اولیه ی خود را تحتِ عنوانِ "تئوری زایشی دستورِ زبان" ( Transformational Generative Grammar) تدوین نمود. سوال های پایه ای این تحقیقات این ها بود: "انسان چگونه زبان می آموزد؟؛ آیا همه ی انسانها بر اساسِ یک نظم (سیستم) زبان می آموزند؟؛ آیا زبان آموزی انسانها چهارچوبی دارد که نزدِ همه ی انسانها مشترک باشد؟؛ آیا این چهارچوب در ساختارِ ژنتیکِ همه ی انسانها نهادینه است؛ یا از قومی به قومِ دیگر، و از اقلیمی به اقلیمِ دیگر متفاوت است؟؛ آیا حیوانات نیز نظمِ زبانی ما را دارند؟؛ آیا آموزشِ دستورِ زبان توسطِ کودکان، پیروی اُلگوهای دستورِ زبانی از پیش تعیین شده ایست؟".
سوالاتی بس شیرین و پیچیده و اسرارآمیز. ولی پاسخ به همه را می توان در آثارِ این انسانِ والا یافت و از مطالعه ی آنها لذت برد.
------------------------------

- نوآم چامسکی (Noam Chomsky )، متولدِ ۷.۱۲.۱۹۲٨ ، زبان شناس و روشن فکرِ آمریکائی، پروفسورِ بازنشسته ی دانشگاهِ ام.آی.تی، امروزه در شهرِ "بوستون" زندگی می کند.

- اریک فروم (Erich Fromm )، ۱۹٨۰-۱۹۰۰ میلادی، فیلسوف، روانکاو، و روان_جامعه شناسِ آلمانی که در دوران نازی از آلمان به آمریکا مهاجرت کرد. یکی از فعالانِ اولیه ی "مکتبِ فرانکفورت".

- راینر فونک (Rainer Funk )

- نظریه‍ی اصلی "چامسکی" به انگلیسی:( Transformational Generative Grammar )