• در نخستین واکنش به توافق‌نامه تهران برای مبادله سوخت هسته‌ای، فرانسه و اتحادیه اروپا بعدازظهر دوشنبه از امضای این توافق‌نامه استقبال کردند، اما در عین حال آن را ناکافی و «حاشیه‌ای» دانستند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۲۷ ارديبهشت ۱٣٨۹ -  ۱۷ می ۲۰۱۰

رادیو فردا: در نخستین واکنش به توافق‌نامه تهران برای مبادله سوخت هسته‌ای، فرانسه و اتحادیه اروپا بعدازظهر دوشنبه از امضای این توافق‌نامه استقبال کردند، اما در عین حال آن را ناکافی و «حاشیه‌ای» دانستند. این دو می‌گویند هم‌چنان برای وضع تحریم‌های تازه علیه ایران در سازمان ملل تلاش خواهند کرد.
دولت جمهوری اسلامی روز دوشنبه از توافق خود با ترکیه و برزیل بر سر مبادله سوخت اتمی خبر داد و اعلام کرد که کشور ترکیه به عنوان محل مبادله اورانیوم کم‌غنی‌شده ایران با سوخت ۲۰ درصدی کشورهای غربی انتخاب شده است.
این در حالی است که دولت آقای احمدی‌نژاد بارها اعلام کرده بود که تنها در صورتی با مبادله ذخیره اورانیوم ایران موافقت خواهد کرد که این داد و ستد در خاک ایران اتفاق بیفتد.
وزارت خارجه فرانسه در واکنش به این خبر توافق میان ایران و ترکیه را «تنها مسئله‌ای حاشیه‌ای» دانسته و اعلام کرد که طرح ارسال سوخت اتمی به ترکیه «احتمالاً حربه‌ای برای رد گم کردن» است.
طبق طرحی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تحت مدیریت محمد البرادعی در ماه اکتبر سال گذشته به ایران ارائه کرد، قرار بود ایران ذخیره اورانیوم خود را به روسیه تحویل دهد و در نهایت میله‌های سوختی مورد نیاز خود را از فرانسه تحویل بگیرد.
جمهوری اسلامی پس از موافقت اصولی با این طرح از پذیرش آن سر باز زد، اما اکنون در حالی که کشورهای غربی و در رأس آنها ایالات متحده به تصویب تحریم‌های تازه علیه تهران بسیار نزدیک شده‌اند می‌گوید در صورتی که اورانیوم در ترکیه نگهداری و مبادله شود با این طرح موافق است.
این در حالی که ایران پیشتر از قبول پیشنهاد تکمیلی البرادعی که متضمن نگهداری اورانیوم غنی‌شده ایران در کشوری ثالث مانند ترکیه بود، سر باز زده بود.
در واکنش به آنچه در تهران مورد توافق ایران، ترکیه و برزیل قرار گرفت، برنار والرو، سخنگوی وزارت خارجه، بار دیگر با تأکید بر این که کشورش به همراه اعضای دیگر شورای امنیت «تحریم‌های تازه را در نیویورک آماده می‌کنیم» گفت: «اصل مسئله اتمی ایران ادامه غنی‌سازی در نطنز، ساخت رآکتور آب سنگین در اراک، پنهان کردن سایت قم و پرسش‌های بازرسان آژانس انرژی اتمی است که بی‌پاسخ مانده‌اند.»
آقای والرو خطاب به خبرنگاران افزود: «مبادله اورانیوم... تنها حرکتی برای اعتمادسازی است، مسئله‌ای حاشیه‌ای.»
جمهوری اسلامی با وجود امضای قرارداد در تهران بار دیگر تأکید کرده است که به غنی‌سازی اورانیوم در خاک ایران ادامه خواهد داد.

قرارداد مبادله اورانیوم «راه حل مسئله بنیادی نیست»
در همین حال اتحادیه اروپا نیز اعلام کرده است که توافق‌نامه امضاشده در تهران راه حل مسئله بنیادی «واهمه از برنامه موشکی ایران نیست» و بنابراین نمی‌تواند به اقدامات در جهت تصویب تحریم‌های تازه در شورای امنیت پایان دهد.
سخنگوی کاترین اشتون، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در عین حال اشاره کرده است که تصمیم‌گیری در مورد قابل قبول بودن توافق‌نامه امضاشده در تهران بر عهده آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.
سخنگوی خانم اشتون «عدم همکاری جدی از سوی ایران و بی‌احترامی به قطعنامه‌هایی که پیشتر تصویب شده» را از جمله دلایل پافشاری اتحادیه اروپا بر دور تازه تحریم‌ها علیه تهران عنوان کرده است.
پیش از این در شورای امنیت سازمان ملل سه قطعنامه علیه جمهوری اسلامی به دلیل پافشاری بر ادامه غنی‌سازی اورانیوم تصویب شده است.
غنی‌سازی اورانیوم در بطن سوء‌ظن کشورهای غربی به نیت ایران از ادامه برنامه هسته‌ای خود است، چرا که از اورانیوم بسیار غنی‌شده می‌توان در ساخت بمب اتمی استفاده کرد.
وزارت خارجه جمهوری اسلامی روز دوشنبه اعلام کرد که در صورت موافقت آمریکا، روسیه و فرانسه با این قرارداد جدید توافق‌نامه‌ای تازه بین کشورها به امضا می‌رسد و از آن زمان ایران آمادگی دارد «ظرف یک ماه» ذخیره اورانیوم سه و نیم درصدی خود را به ترکیه بفرستد.
به گفته رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت خارجه ایران، بر اساس قرارداد جدید بین ایران، ترکیه و برزیل، «ما ۱۲۰۰ کیلوگرم سوخت ۳.۵ درصد را در کشور ترکیه نگهداری خواهیم کرد و در مقابل آن ۱۲۰ کیلو سوخت ۲۰ درصد دریافت می‌کنیم».


بی بی سی: در پی اعلام موافقت ایران با مبادله سوخت هسته ای، آژانس بین المللی انرژی اتمی و برخی از اعضای دایم شورای امنیت نسبت به این موضوع واکنش نشان دادند.
این توافق در جریان مذاکرات محمود احمدی نژاد، لولا دا سیلوا، و رجب طیب اردوغان، رهبران ایران، برزیل و ترکیه در تهران حاصل شد و بر اساس آن، قرار است ایران یک هزار و دویست کیلوگرم اورانیوم غنی شده با غلظت پایین به ترکیه بفرستد و در ازای آن، سوخت هسته ای برای راکتور تحقیقاتی تهران دریافت کند.
الستر برت، از مقام های وزارت امور خارجه بریتانیا روز دوشنبه ۲۷ اردیبهشت، (هفدهم مه) چند ساعت پس از اعلام این توافق گفت: "ایران همچنان مایه نگرانی جدی است."
وی افزود اگر ایران می خواهد بخشی از اورانیوم با غلظت پایین خود را برای مبادله با سوخت هسته ای به خارج بفرستد، باید "فورا" آژانس بین المللی انرژی اتمی را در جریان این امر قرار دهد.
وی گفت تا زمانی که ایران بتواند جامعه جهانی را متقاعد کند که برنامه هسته ای این کشور صلح آمیز است، اقدامات شورای امنیت سازمان ملل متحد در زمینه اعمال تحریم های بیشتر علیه ایران باید ادامه یابد.
اما ترکیه که از امضاکنندگان توافق تهران است، گفته است حالا دیگر نیازی به اعمال تحریم های جدید علیه ایران نیست.
لولا دا سیلوا، رییس جمهوری برزیل این موافقت نامه را موفقیت دیپلماسی خواند. وی گفت: برزیل به امکان حصول یک توافق در این زمینه اعتقاد داشت. مسئله مهم این است که ارتباطی مبتنی بر اعتماد میان ما ایجاد شد. بدون اعتماد، نمی توان سیاست را پیش برد. باید به افراد اعتماد کرد. من فکر می کنم دستاوردی بزرگ کسب کردیم."
فرانسه از موافقت نامه ایران با کشورهای برزیل و ترکیه استقبال کرده و برنارد کوشنر، وزیر امور خارجه این کشور گفته است این به عهده آژانس بین المللی انرژی اتمی است که در این باره تصمیم گیری کند.
اما فرانسه در عین حال هشدار داده که توافق ایران با برزیل و ترکیه ممکن است باعث تغییر برنامه هسته ای ایران نشود.
وزارت امور خارجه فرانسه اعلام کرد: این توافق نامه، موضوع اصلی برنامه هسته ای ایران و نیز موضوع ادامه دار غنی سازی توسط این کشور را حل نمی کند.
مقامات اتحادیه اروپا نیز در واکنش به توافق نامه هسته ای ایران گفته اند که موضع این اتحادیه ماه هاست که روشن است و تغییری نکرده. به گفته آنها این اتحادیه "به شدت نگران" برنامه هسته ای ایران است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، هرمان ون رومپی، رییس شورای اتحادیه اروپا گفته است که این اتحادیه از هفت ماه پیش آماده مذاکره با ایران در این زمینه بوده است اما ایران نتوانسته در این زمینه اقدام کند.
این مقام ارشد اتحادیه اروپا افزود: نگرانی اصلی، تامین سوخت راکتور تحقیقاتی تهران نیست بلکه موضوع اصلی، برنامه هسته ای ایران است. آزانس بین المللی انرژی اتمی پیشنهادهای قابل قبولی به ایران در مورد راکتور تحقیقاتی تهران داده است اما ایران به این پیشنهادها پاسخ مثبتی نداده است.
اسرائیل نیز به توافق ایران با برزیل و ترکیه واکنش تردید آمیز نشان داده است.
به گزارش خبرگزاری ها، مقامات اسرائیلی گفته اند "در حال بررسی جزییات" این توافق نامه هستند. به نقل از مقامات اسرائیل همچنین گزارش شده که "این نگرانی" وجود دارد که توافقنامه امضا شده در ایران با میانجیگری برزیل و ترکیه نمایشی باشد و جنبه عملی پیدا نکند.
در پی اعلام توافق هسته ای ایران با ترکیه و برزیل، خبرگزاری ایرنا به نقل از رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران گزارش داد که "ظرف یک هفته، نامه مبادله سوخت به آژانس بین المللی انرژی اتمی نوشته می شود."
آقای مهمانپرست همچنین گفت که ایران به غنی سازی اورانیوم تا حد ۲۰ درصد ادامه می دهد اما مشخص نکرد که این عملیات صرفا در مقیاس آزمایشگاهی صورت می گیرد یا جنبه صنعتی خواهد داشت.


خبرگزاری ریا نووستی: کارشناسان روسی در حین تفسیر معامله امروز میان ایران، ترکیه و برزیل بیشتر این نظر را عنوان می کنند که موافقت ایران برای صدور ۱,۲ هزار تن اورانیوم کم غنای برای نگهداری به ترکیه مانوری سیاسی برای دور کردن ایران از تحریمات احتمالی شورای امنیت است.
"آلکسی آرباتوف" رییس مرکز امنیت بین المللی انستیتوی اقتصاد جهانی و روابط بین المللی به «ریا نووستی» گفت: "این یک مانور دیپلماسی است که در جهت ایجاد نفاق میان شورای امنیت سازمان ملل متحد و پدید آوردن روزنه امید (برای حل مسئله هسته ای ایران) بوده و ایجاد زمینه ایست که علیه ایران تدابیر شدید بکار گرفته نشود". وی احتمال داد که بالاخره این معامله با شرکت میانجی تکمیلی مانند برزیل نیز به شکست منجر خواهد شد.
وی رفتار ایران را با "بازار شرقی" مقایسه کرد و گفت وقت آن رسیده است که جامعه جهانی شرایطی را تنظیم کتد که ایران در صورت انصراف از آنها باید متحمل تحریم شود.
کشورهای غربی نگرانند که ایران بتواند که اورانیوم باقی مانده را به اندازه ای غنی کند که برای تولید سلاح هسته ای کفایت نماید. در این رابطه در شورای امنیت تدابیر شدیدی علیه ایران بررسی می شود که فرصت اجتناب از آن توسط توافقنامه با ترکیه و برزیل مهیا شده است.
حال مقامات ایرانی خواستار از سر گیری مذاکرات با گروه "۱+۵" میانجیان بین المللی حل مسئله هسته ای ایران (پنج عضو دائم شورای امنیت بعلاوه آلمان) شده اند.
"سرگی کاراگانوف" رییس شورای سیاست خارجی و دفاعی روسیه امضای این توافقنامه را موفقیت بی تردید دیپلماسی ایران می شمارد.
وی گفت: "این بدان معناست که جامعه جهانی، گروه "۱+۵" و آمریکا اولا از امکان اعمال تحریمات بازمانده اند، ثانیا، ایران نشان می دهد که حمایت ترکیه و برزیل از این کشور به معنای ایجاد ائتلاف کشورهایی است که امکان تولید سلاح هسته ای را ندارند".
وی تاکید کرد که بدنه انحصار کشورهای هسته ای در حال ترک برداشتن است. وی گفت: "روسیه باید این اوضاع را هضم کند، حمایت از تحریمات بی اندیشه، بی فایده است".
اما در همین حال آنطور که "الکساندر پیکایف" رییس بخش خلع سلاح و حل مناقشات انستیتوی اقتصاد جهانی و راوابط بین المللی اطلاع می دهد گروه "۱+۵" به حل مسائل بنیادی تری می پردازند بعبارت دیگر توقف غنی سازی اورانیوم در خاک ایران.
به اعتقاد وی برای این منظور نیاز به سیاست هویچ و چماق است.
وی گفت: "توافق با ترکیه به خودی خود لغو کننده تحریمات نیست چرا که از ایران خواسته شده که از غنی سازی اورانیوم کاملا دست برداشته و یا به طور محسوسی آن را محدود سازد.
کارشناس روس تاکید کرد که تا زمانی که ایران این کار را انجام ندهد خود را تحریمات نجات نخواهد داد.