• در کشوری که هنوز معضل دفع زباله های بیمارستانی و آزمایشگاه های پزشکی هسته ای جای سئوال دارد، آیا فکری برای دفع زباله های اتمی نیروگاه های هسته ای شده است؟ چرا چرخه فعالیت یک نیروگاه را به طور کامل از ابتدا تا دفع زباله های آن، تشریح نمی کنند؟ اگر این کار صورت گیرد می بینیم که در آن نقطه های کوری پیدا خواهد شد که موجب فجایع بسیار می شود ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
آدينه  ۲۲ ارديبهشت ۱٣٨۵ -  ۱۲ می ۲۰۰۶

خوانندگان موضوع احتمالا تا حدودی اختلاف میان نیروگاه هسته ای و نیروگاه های نوع دیگر را می دانند. آن ها هم که اطلاعی از این نوع ندارند به علت تراکم خبری موجود در رأس خبرهای جهان، تا حدودی آگاه هستند. مدیران نظام بارها از صرفه اقتصادی این موضوع سخن گفته اند. چرا و به چه دلیل این همه پافشاری!؟
جمهوری اسلامی زمانی می تواند صحبت از صرفه اقتصادی بکند که در بخش های دیگر هیچ گونه مسئله ای وجود نداشته باشد.
ابتدا به وزارت نیرو که طراح و ناظر بر پروژه های تحقیقاتی و اجرایی می باشد اشاره می کنم.
پروژه های عمرانی اصولا توسط کارشناسان باید کار ِ کارشناسی شود. ساختار شبکه برق ایران تا حدود زیادی فرسوده است اگر قسمتی از هزینه ها و بودجه های نیروگاه های جدید، اعم از هسته ای و غیرهسته ای   صرف بازسازی خطوط انتقال و پست های فشار قوی شود قسمت عمده ای از کمبود نیرو در کشور جبران می شود. قاعدتا باید ابتدا شبکه ترمیم شود و در صورت لزوم مولدهای نیرو را افزایش داد.
نیروی الکتریکی از نظر تئوری مشابه شبکه آبرسانی است و گاهی اساتید حتی برای فهم بهتر موضوع شبکه آب را برای دانشجویان مثال می زنند. اگر یک لوله آب در مسیر خود روزنه ای داشته باشد هیچ گاه تمام آب به مقصد نخواهد رسید و قسمتی از آن نشط پیدا می کند. در صورت زیاد کردن فشار اولیه، حتی روزنه آن بزرگ تر از قبل خواهد شد و نشط به نسبت فشار زیاد مولد بیشتر خواهد شد، پس باید لوله ترمیم شود. حال در شبکه زیرزمینی برق تهران بزرگ این مثال را دنبال می کنم.
به علت فرسوده بودن بافت شبکه، مقدار زیادی انرژی تلف می شود این موارد را شخصا به وضوح دیده ام و حتی در مواردی در محل های فوق حضورداشته ام. پس هر چه ما به تعداد نیروگاه های کشور اضافه کنیم چیز زیادی تغییر نخواهد کرد و فقط بخش عمده ای از سرمایه گذاری توسط شبکه فرسوده داخلی از بین خواهد رفت. البته ناگفته نماند که یکی از عوامل مهم این موضوع تحریم هایی است که از جانب آمریکا اعمال شده است. چرا متخصصان و دانشمندان جوان حکومت در زمینه تغییر این شبکه فرسوده فعالیت خود را متمرکز نمی کنند؟ این همه پافشاری بر نیروی هسته ای در کشوری که می توان از انرژی های دیگر به درستی استفاده نمود؛ چه معنا دارد؟
شاید مخالفان این موضوع را مطرح کنند که چه اشکالی دارد ما هم نیروگاه هسته ای داشته باشیم. با احترام به این عقاید، به عنوان یک ایرانی هر گونه پیشرفت علمی را افتخاری برای خود و مردم ایران می دانم اما اجازه دهید در این جا مورد دیگری را مطرح می کنم.
در سال های نه چندان دور جهاد سازندگی مجری طرح های نیروگاه های برق آبی کوچک بود و در مناطقی این طرح ها را دنبال می کرد که وزارت نیرو حاضر به سرمایه گذاری در این مناطق نبود، بنابر این جهاد از انرژی های طبیعی برای این منظور استفاده کرد، البته این انرژی ها کفاف کشور را نمی داد ولی اجرای این کار در بعضی از مناطق که صرفه اقتصادی نداشت برای وزارت نیرو مفید بود.
مورد دیگری که می توان به آن اشاره نمود موقعیت جغرافیایی ایران است در مناطقی از کشور به علت آفتاب خیز بودنشان می توان از نیروگاه های خورشیدی استفاده نمود. این پروژه حتی در مرکز مطالعات برق ایران انجام شده است.
نوع دیگری از انرژی، انرژی باد است. باز هم به دلیل بادخیز بودن بسیاری از مناطق ایران این نوع انرژی هم ارزان تر است و هم سالم تر؛ بدون هیچ گونه مصرف انرژی های فسیلی و معدنی انرژی های فراوانی داریم که نیازی به خرید آن نداریم. لازم به ذکر است که تجربه نیروگاه های بادی را هم در کشور و در شهرستان منجیل داریم که یکی از بادخیزترین مناطق ایران است و مطمئنا متخصصان نیرو کاملا به این موضوع آگاهند.
با این همه تفاسیر اگر نتوانستم موضوع را روشن کنم به سوخت های فسیلی کشور اشاره می کنم، ذخایر اورانیوم در مقابل ذخایر نفت و گاز بسیار ناچیزند و باید این مسئله را هم در نظر گرفت که در طولانی مدت، مثلا در سی سال آینده، با توجه به افزایش روز افزون مصرف انرژی در کشور، آیا با سرمایه گذاری کلانی که در بخش نیروگاه های اتمی انجام می دهیم؛ با توجه به محدود بودن ذخایر اورانیوم کشور، زمانی که این ذخایر به پایان رسید و قیمت اورانیوم توسط فروشنده در آن زمان تعیین شد، چنین سرمایه گذاری ای به صرفه خواهد بود یا خیر؟ آیا باید نسل های آینده این اشتباه را جبران کنند؟ تازه این ها همه با نگاهی خوشبینانه مبنی براین که این انرژی به صورت صلح آمیز در ایران مورد مصرف قرار گیرد؛ مطرح شد. آیا بهتر نیست قبل از سرمایه گذاری های داخلی، نگاهی کارشناسانه، اصولی، منطقی و خارج از احساسات روی اثرات بعدی این پروژه داشته باشیم.
 
من شخصا به علت ناسالم بودن این نوع انرژی چه از نظر زیست محیطی و چه از نظر نوع آن، با آن مخالفم. آیا ما نباید مسئول نسل های آینده کشور و فرزندانمان باشیم، در کشوری که هنوز معضل دفع زباله های بیمارستانی و آزمایشگاه های پزشکی هسته ای جای سئوال دارد، آیا فکری برای دفع زباله های اتمی نیروگاه های هسته ای شده است؟ چرا چرخه فعالیت یک نیروگاه را به طور کامل از ابتدا تا دفع زباله های آن، تشریح نمی کنند؟ اگر این کار صورت گیرد می بینیم که در آن نقطه های کوری پیدا خواهد شد که موجب فجایعی چون تولد یکی پس از دیگری کودکان معلول و بیمار گونه خواهد گردید. باید به مردم این آگاهی داده شود که چرا با این موارد مخالفت می شود. در چنان شرایطی چگونه می توان از تولد این کودکان ناقل جلوگیری کرد؟
جنبه خطرناک تر موضوع پراکنده بودن مراکز تحقیقاتی نیروگاه های اتمی به دلیل در امان ماندن این تاسیسات است. به علت زلزله خیز بودن بسیاری از مناطق کشور، آیا در صورت یک اتفاق - که امیدواریم هیچ گاه رخ ندهد - اگر در نزدیکی یکی از این مناطق، زلزله ای رخ دهد ضریب اطمینان این مراکز به چه میزان و عمق فاجعه تا کجا خواهد بود...
همه موارد ذکر شده، در خوش بینانه ترین حالت، یعنی صلح آمیز بودن نیات جمهوری اسلامی در استفاده از این نوع انرژی طرح شد؛ که عملکرد حکومت ایران در سال های گذشته شک نسبت به این موضوع را تقویت می کند. جمهوری اسلامی از ترس سرنگونی به دنبال سلاحی است که بتواند در برابر مخالفان خود در داخل و خارج ایران مقاومت کند. نظامی که به مردم خود هیچ گاه و در هیچ زمینه ای رحم نکرده است به انسان های دیگر هم رحم نخواهد کرد. پس هر چه زودتر به دنبال حل مسئله باشیم زیرا علاج واقعه قبل از وقوع موثر است. به دور از هر گونه تعصب و علق ناسیونالیستی برای سلامتی جامعه امروز و آینده سازان بکوشیم.
 
***
در پایان علاقه مندان می توانند به نشانی سایتی که در انتهای مقاله آمده است رجوع کنند. نگارنده از آمار واقعی و اطلاعات وزارت نیروی کشورمان که در این سایت آمده، استفاده نموده است. 
 
http://iranatom.tripod.com