• در پی محاکمه های غیرمنصفانه در سال های گذشته شمار قابل توجهی از زندانیان سیاسی، از جمله زندانیان عقیدتی، همچنان حبس های طویل المدت را در زندان می گذرانند. در سال ۲۰۰۵، صدها نفر دیگر و بیشتر در ارتباط با نا آرامی های مدنی در مناطقی که جمعیت اقلیت ها زیاد است دستگیر شدند. نویسندگان سایت های اینترنتی و فعالان حقوق بشر از جمله کسانی بودند که به طور خود سرانه و بدون این که دسترسی به فامیل یا وکیل داشته باشند دستگیر شدند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ۲ خرداد ۱٣٨۵ -  ۲٣ می ۲۰۰۶

بی بی سی: عفو بین الملل، یک سازمان مدافع حقوق بشر که مقر آن در لندن است گزارش سالانه خود درباره وضعیت حقوق بشر در سال ۲۰۰۵ را انتشار داده است. متنی که در زیر می خوانید ترجمه کامل بخش مربوط به ایران در این گزارش است.
 
جمهوری اسلامی ایران
رهبر کشور: رهبر جمهوری اسلامی ایران: آیت الله سید علی خامنه ای
رئیس دولت: دکتر محمود احمدی نژاد (در ماه اوت جانشین حجت الاسلام و المسلمین سید محمود خاتمی شد)
 
مجازات اعدام: اعمال می شود
دادگاه بین المللی جنایی: ملحق شده است
کنوانسیون زنان سازمان ملل متحد و پروتکل اختیاری آن: امضاء نکرده است
 
در پی محاکمه های غیرمنصفانه در سال های گذشته شمار قابل توجهی از زندانیان سیاسی، از جمله زندانیان عقیدتی، همچنان حبس های طویل المدت را در زندان می گذرانند. در سال ۲۰۰۵، صدها نفر دیگر و بیشتر در ارتباط با نا آرامی های مدنی در مناطقی که جمعیت اقلیت ها زیاد است دستگیر شدند. نویسندگان سایت های اینترنتی و فعالان حقوق بشر از جمله کسانی بودند که به طور خود سرانه و بدون این که دسترسی به فامیل یا وکیل داشته باشند دستگیر شده و غالبا در بدو امر در بازداشتگاه های مخفی نگاهداری می شدند. اعمال شکنجه همچنان رایج بود. دست کم ۹۴ نفر اعدام شدند از جمله دست کم ۸ نفر که در حین ارتکاب جرم انتسابی کمتر از ۱۸ سال داشتند. مجازات شلاق در موارد متعدد به اجرا درآمد. تصور می شود شمار واقعی کسانی که اعدام شده یا تنبیهات بدنی در مورد انان اعمال شده به مراتب بیشتر از مواردی باشد که گزارش شده است.
 
سابقه
تا هنگام انتخاب یک رئیس جمهور جدید در ماه ژوئن، بن بست سیاسی همچنان ادامه داشت. شورای نگهبان که وظیفه تایید صلاحیت کاندیداهای ریاست جمهوری را به عهده دارد و قوانین و سیاست ها را برای تضمین حفظ اصول اسلام و قانون اساسی بررسی می کند ۱۰۰۰ کاندیدای ریاست جمهوری را فاقد صلاحیت اعلام کرد. براساس رویه تبعیض آمیز موسوم به گزینش تمام ۸۹ کاندیدای زن به خاطر جنسیت کنار گذاشته شدند. گزارش شده که در جریان تظاهرات کسانی که علیه انتخابات شعار می دادند، عده ای دستگیر شده اند. در جریان انفجارهای بمب قبل ازانتخابات، در حدود ۱۰ نفر در تهران و اهواز کشته شدند و در جریان انفجار یک بمب در ماه اکتبر در اهواز ۶ نفر دیگر به قتل رسیدند. مقامات با مخالفت های مسلحانه از جانب کردها و گروه های دیگر روبرو شدند.
انتخاب دکتر محمود احمدی نژاد عضو سابق نیروهای ویژه سپاه پاسداران، به عنوان رئیس جمهور در ماه اوت به کنار گذاشتن کامل طرفداران اصلاحات از روند سیاسی انجامید و سبب تمرکز قدرت در دستگاه آیت الله سید علی خامنه ای رهبر مذهبی کشور شد. در ماه اکتبر رهبر مذهبی ایران بخشی از اختیارات نظارتی خود بر دولت را به مجمع تشخیص مصلحت نظام واگزار کرد که ریاست آن با حجت الاسلام علی اکبر هاشمی رفسنجانی، کاندیدای شکست خورده در انتخابات ریاست جمهوری بود.
مسئله حقوق بشر و برنامه هسته ای ایران سبب شد که تنش ها در روابط ایران با جامعه بین المللی، بر سر حقوق بشر و برنامه هسته ای ایران افزایش یابد. به خصوص پس از آنکه ایران در ماه اوت اعلام کرد که برنامه غنی سازی اورانیوم برای مصارف غیرنظامی را از سر می گیرد. ایران دولت های خارجی به خصوص آمریکا و بریتانیا را متهم کرد که نا آرامی ها در مناطق مرزی را برمی انگیزند. بریتانیا نیز ایران را متهم کرد که به فعالیت های ضد بریتانیایی شورشیان در عراق کمک می کند. تنش های دیپلماتیک سبب شد که مذاکرات ایران و اتحادیه اروپا درباره حقوق بشر به حال تعلیق درآید. در ماه دسامبر مجمع عمومی سازمان ملل متحد قطعنامه ای در محکوم کردن ایران در ارتباط با وضعیت حقوق بشر صادر کرد.
 
سرکوب کردن اقلیت ها
قوانین تبعیض آمیز و اجرای آن همچنان عامل ناآرامی های سیاسی و اجتماعی و نقض حقوق بشر در ایران بخصوص علیه اقلیت های قومی و مذهبی بود. در ماه ژوئیه گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در مورد حقوق برخورداری از مسکن مناسب، از ایران دیدن کرد. مشاهدات او حاکی از این بود که در توزیع امکانات و دسترسی برابر به مسکن- آب- و تسهیلات بهداشتی، علیه اقلیت ها، تبعیض گذاشته می شود.
 
عرب ها
در ماه آوریل، در جریان زد و خورد پلیس و تظاهرکنندگان در شهر اهواز و سایر نقاط استان خوزستان، دست کم ۳۱ نفر کشته و صدها نفر مجروح شدند. صدها نفر نیز بازداشت شدند. تظاهرکنندگان علیه نامه ای شعار میدادند که گفته می شد یکی از مشاوران رئیس جمهور نوشته بود و در آن سیاست هایی به منظور کاهش جمعیت عرب خوزستان پیشنهاد شده بود. البته مشاور رئیس جمهور نامه را جعلی خواند. موج دستگیریها در سراسر سال ادامه داشت بخصوص پس از انفجارهای بمب در اهواز در ماه های ژوئن و اکتبر و حملات به تاسیسات نفتی در ماه های سپتامبر و اکتبر.
دست کم ۸۱ نفر در ماه نوامبر، هنگامی که در یک اجتماع فرهنگی عرب که مهابیس خوانده می شود، دستگیر شدند. از جمله دستگیرشدگان زهرا ناصر- طرفی، مدیر مرکز فرهنگی الامجد اهواز بود که به قرار گزارشات قبل از اینکه با پرداخت وثیقه تاهنگام محاکمه آزاد شود، دربازداشت شکنجه و کتک خورده و تهدید به اعدام- تجاوز جنسی و سایر سوء رفتارهای جنسی شده بود .
 
ترک های آذری
در پایان ماه ژوئن، عده زیادی از ترک های آذری که در مراسم سالانه فرهنگی در قلعه بابک در کلیبر، شرکت کرده بودند دستگیر شدند. دست کم ۲۱ نفر از این عده به حبس های ۳ ماه تا یک سال که بعضی از آنها حبس تعلیقی بود محکوم شدند. عده ای هم برای ۱۰ سال از آمدن به کلیبر محروم شدند.
*عباس لسانی، یک قصاب ترک آذری، در جریان حادثه قلعه بابک دستگیر شد. وی درماه ژوئیه با پرداخت وثیقه آزاد شد. درماه اوت او به یک سال زندان به صورت تبعید داخلی محکوم گردید. جرم وی "اشاعه تبلیغات" و" مشوب کردن اذهان عمومی" خوانده شد. گفته می شود او تقاضای تجدید نظر در حکم را کرده است.
 
کردها
در ماه ژوئن، زد و خورد بین نیروهای امنیتی و کردهایی که اتفاقات عراق را جشن گرفته بودند به زخمی شدن مامورین پلیس و دستگیری دهها تظاهر کننده انجامید. در ماه ژوئیه، پس از آنکه نیروهای ایرانی شوانه قادری، یک فعال مخالف کرد را به ضرب گلوله کشتند و به قرار گزارشات جسد او را که در پشت یک جیپ به زمین کشیده می شد در خیابانها گرداندند هزاران کرد در اعتراض به خیابانها ریختند. به قرار گزارشات نیروهای امنیتی ۲۱ نفر را کشته و عده زیادی را مجروح کردند. دست کم ۱۹۰ نفر نیز دستگیر شدند. در جریان زد خوردهای بیشتر در ماه های اکتبر و نوامبر دست کم یک نفر به نام شورش امیری کشته و چندین نفر زخمی و عده ای نیز دستگیر شدند.
* دکتر رویا طلوعی، یک فعال حقوق بشر زن و دو روزنامه نگار به نام های اجلال قوامی و ساعد سعیدی، از جمله کردهایی بودند که در ماه اوت دستگیر شدند. تمام دستگیرشدگان با پرداخت وثیقه در ماه اکتبر آزاد شدند و به قرار گزارشات با اتهامات سیاسی که می تواند مجازات مرگ داشته باشد روبرو هستند.
 
اقلیت های مذهبی
اعضای اقلیت های مذهبی ایران صرفا به خاطر مذهبشان دستگیر شده اند.
*حمید پورمند که ۲۵ سال قبل از اسلام به مسیحیت گرویده بود، در ماه فوریه به اتهام فریب دادن نیروهای مسلح ایران در ارتباط با مذهبش و "اقدامات علیه امنیت ملی" توسط یک دادگاه نظامی به سه سال حبس محکوم گردید. در ماه مه او از اتهام ارتداد تبرئه شد.
* دست کم ۶۶ بهایی دستگیر شده و در پایان سال هنوز دو نفر از آنان در زندان بودند. مهران کوثری و بهرام مشهدی در ارتباط با یک نامه سرگشاده به محمد خاتمی در نوامبر ۲۰۰۴ به ترتیب به سه سال و یک سال زندان محکوم شدند.
 
مدافعان حقوق بشر
روند ثبت نام برای سازمان های مستقل غیر دولتی، همچنان مانعی برای نتیجه بخش بودن فعالیت های این سازمانها بود و فعالان حقوق بشر همچنان با خطر اقدامات تلافی جویانه در ارتباط با کارشان روبرو بودند.
*در ماه ژوئیه، عبدالفتاح سلطانی وکیل دادگستری و یکی از موسسین مرکز دفاع از حقوق بشر، دستگیر شد. به قرار گزارشات، وی متهم به فاش کردن "اطلاعات مخفی و محرمانه ملی، در ارتباط با دفاع از یک پرونده جاسوسی شده است. وی تا پایان سال با تماس محدود با خانواده اش وبدون هیچگونه تماسی با وکیلش همچنان در بازداشت بود.
*اکبر گنجی یک زندانی عقیدتی و روزنامه نگار محققی که دست داشتن مقامات دولتی در قتل روشنفکران و روزنامه نگاران در دهه ۱۹۹۰ را برملا کرد، همچنان به گذراندن دوره محکومیت ۶ سال زندان ادامه داد. او در ارتباط با اتهاماتی که مبهم بود از جمله "اقدام علیه امنیت ملی" مجرم شناخته شده بود. در پی اعتصاب غذای وی که در اعتراض به محروم بودن از مداوای پزشکی مستقل در خارج از زندان بود در ماه ژوئیه او موقتا از زندان آزاد شد. در ماه سپتامبر او به زندان بازگشت و برای ۶ هفته در زندان انفرادی بود. همسر او می گوید که اکبر گنجی را نیروهای امنیتی در بیمارستان کتک زده اند.
 
اعمال شکنجه و تنبیهات ظالمانه- غیرانسانی و خفت آور
در بسیاری از زندانها و بازداشتگاه ها شکنجه همچنان یک موضوع عادی بود. دست کم ۵ نفر در بازداشت جان خود را از دست دادند. در بعضی از این موارد، ممکن است شکنجه یا بدرفتاری موجب مرگ شده باشد. محروم نگاهداشتن زندانیان سیاسی از مداوای پزشگی برای تحت فشار قرار دادن بیشتر آنان به طور فزاینده ای دیده می شد.
در ماه ژوئیه در یک گزارش قوه قضاییه، موارد نقض حقوق بشر از جمله شکنجه زندانیان و بازداشتی ها با جزئیات شرح داده شد. در این گزارش گفته شد که تدابیری برای رفع این مشکلات اتخاذ شده است ولی توضیح بیشتری داده نشد.
*در ماه سپتامبر، آرزو سیابی شهریور، که عکاس است به اتفاق ۱۴ زن دیگر که در مراسم یادبود "کشتار در زندان" اوین در تهران در سال ۱۹۸۸ شرکت کرده بودند دستگیر شدند. در این زندان هزارها زندان سیاسی اعدام شده اند. آرزو شهریور، را در حین بازداشت از سقف به طور معلق آویزان کرده و با سیم برق شلاق زده و به او تجاوز جنسی کردند.
یک مرد اهل شیراز در سال ۲۰۰۴ به اتهام فعالیت های همجنس گرایانه به ۱۰۰ ضربه شلاق محکوم شد. گفته می شود که این مرد شکنجه شده و نیروهای امنیتی او را تهدید به مرگ کرده بودند.
دست کم سه مورد حکم قطع عضو به اجرا گذاشته شد. برای دادگاه ها صدور حکم مجازات شلاق همچنان یک رویه معمول بود.
 
تازه ترین اطلاعات درباره زهرا کاظمی
در نوامبر ۲۰۰۵ دادگاه تجدید نظر حکم تبرئه یک مقام وزارت اطلاعات ایران از دست داشتن در قتل زهرا کاظمی را ابرام کرد.
در ماه نوامبر، دادگاه تجدد نظر حکم تبرئه یک مقام وزارت اطلاعات را که متهم به قتل زهرا کاظمی روزنامه نگار و عکاس ایرانی- کانادایی، در حین بازداشت در ژوئیه ۲۰۰۳ شده بود را ابرام کرد. انجام تحقیقات تازه درباره قتل اعلام شد.
 
مجازات مرگ
در سال ۲۰۰۵، دست کم ۹۴ نفر- از جمله حداقل ۸ نفر که هنگام ارتکاب جرم کمتر از ۱۸ سال داشتند اعدام شدند. شمار زیادی هم محکوم به مرگ شدند از جمله دست کم ۱۱ نفر که زمان ارتکاب جرم کمتر از ۱۸ سال داشتند. رقم واقعی ممکن است که به مراتب بیشتر باشد. مجازات مرگ همچنان برای جرایمی که با کلمات مبهم توضیح داده می شد مانند" فساد در زمین" ادامه داشت.
*در ماه اکتبر، یک زن طبق گزارشات محکوم به مرگ باسنگسار گردید اگرچه در سال ۲۰۰۲ صدور حکم سنگسار موقتا متوقف شده بود.
در ژانویه کمیسیون حقوق کودکان سازمان ملل متحد، ایران را ترغیب کرد که بلافاصله اعدام جوانانی که هنگام ارتکاب جرم کمتر از۱۸ سال داشتند را به حال تعلیق درآورد. با وجود اینکه ایران گفته بود که مجازات مرگ برای مجرمین زیر ۱۸ سال را موقتا متوقف می کند ایمان فرخی در همان روزی که کمیسیون به گزارش ایران رسیدگی می کرد اعدام شد. هنگامی که گفته می شد او یک سرباز را در درگیری کشته، تنها ۱۷ سال داشت.
در پی اعتراضات داخلی و بین المللی، مجازات برخی از زنان و مردانی که هنگام ارتکاب جرمی که به آنها نسبت داده شده بود کمتر از ۱۸ سال داشتند لغو شد یا به حال تعلیق درآمد.
 
آزادی بیان و اجتماعات
آزادی بیان و اجتماعات همچنان به شدت محدود بود. روزنامه نگاران و وبلاگ نویسان بازداشت و زندانی شده و روزنامه ها بسته شد. خانواده های بازداشتی ها یا کسانی که مقامات در تعقیب آنها بودند همچنان با خطر آزار و ایذاء یا ارعاب روبرو بودند.
در ماه اکتبر، دادگاه های مطبوعاتی دوباره به راه افتادند که از سه قاضی و یک هیئت منصفه که قوه قضائیه انتخاب می کرد تشکیل می شد. برخی از تشکیلات روزنامه نگاران از ترکیب هیئت منصفه انتقاد می کردند.
*در ماه ژانویه، محمد رضا نسب عبداللهی، دانشجویی که برای حقوق بشر مبارزه می کرد و سردبیر یک روزنامه بود به اتهام "توهین به رهبرکشور و پروپاگاندهای ضد دولتی" به ۶ ماه حبس محکوم شد. وی در ماه اوت آزاد شد. همسر باردار او نجمه امیدپرور، در ماه مارس به خاطر گذاشتن پیامی در وبلاگ خود که ظاهرا محمد رضا عبداللهی قبل از دستگیری نوشته بود ۲۴ روز زندانی شد.
 
حقوق زنان
گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در مورد خشونت علیه زنان در ماه های ژانویه و فوریه از ایران بازدید کرد. وی از دستگیری خودسرانه شکنجه و بدرفتاری با زنان ازجمله زنان فعال در زمینه حقوق بشر انتقاد کرد و از ایران خواست که یک طرح اقدام ملی برای پیشبرد و حمایت از حقوق بشر که به خشونت علیه زنان پایان دهد را به اجرا بگذارد. وی همچنین بخصوص از قوانین تبعیض آمیز و کوتاهی ها در اجرای عدالت، که خود موجب در امان ماندن خطاکاران و تثبیت تبعیض و خشونت علیه زنان شده است، انتقاد کرد.
گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در مورد حق برخورداری از مسکن مناسب، اعلام کرد که تبعیض علیه زنان در ارتباط با مسکن وجود داشته و برای زنانی که قربانی خشونت هستند خانه های امن وجود ندارد.