• جنگ عراق با دو نام عجین شده است، جورج بوش و تونی بلر که در آن دوران اولی از اردوی نئوکان های جمهوریخواه و دومی از قافله ی تجدیدنظرطلبان حزب کارگری، جهانی را به گرداب انداختند. اینک بعد از این همه سال و آشکار شدن بهانه های غلط برای اقدام به جنگ و تبعات سنگین بعدی آن هنوز نویسنده سفر می گوید "هر چند فکر نمی کرده است که که این رویا به یک کابوس تبدیل شود و از این بابت متاسف می باشد ولی هیچ گاه احساس پشیمانی نمی کند" ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۲۲ شهريور ۱٣٨۹ -  ۱٣ سپتامبر ۲۰۱۰

انتشار کتاب خاطرات "تونی بلر" نخست وزیر اسبق بریتانیا با عنوان "سفر" بار دیگر چالش های دوران زمامداری وی و به خصوص موضوع جنگ عراق را در اذعان عمومی این کشور و افکارعمومی بین المللی زنده کرد. گفته می شود که این کتاب به عنوان دومین کتاب پرفروش سال توانسته است در زمینه فروش به یک رکورد قابل توجه دست پیدا کند. این در حالی است که به نظر می رسد موج انتقادی نسبت به جایگاه بلر در عرصه ملی و بین المللی هنوز هم چربش محسوسی نسبت به تمایل افکارعمومی به وی دارد. از این منظر می توان پذیرفت که بسیاری از خریداران کتاب خاطرات نخست وزیر بریتانیا از منتقدان وی بوده اند که برای کسب اطلاعات و پاسخ به این پرسش که چرا تونی بلر در دنباله روی از "جورج بوش" رئیس جمهوری سابق آمریکا پرهزینه ترین جنگ تاریخ معاصر را به لندن و جهان تحمیل کرد، در شمار خریداران کتاب قرار داشته اند. چهره یی که نه تنها در بریتانیا و جهان از مقبولیت لازم برخوردار نیست که حتی در حزب کارگر نیز اقبالی به وی وجود ندارد و بسیاری از سیاستمداران کارگری افول حزب در انتخابات پارلمانی اخیر که منجر به شکست آنان شد را به عملکرد بلر در دوران زمامداری او مربوط می دانند. شکاف در رهبری حزب کارگر و ریزش در بدنه حزب با توجه به جایگاه سیاسی – اجتماعی آن در طیف چپ میانه در طی چند سال آخر دوران نخست وزیری بلر یک تناقض ماهوی و سقوط اعتبار را به همراه داشت که مسبب اصلی آن هم تا حدودی "کیش شخصیت" تونی بلر بوده است. طنز تاریخ آنجا رقم می خورد که برندگان بازی بعدی که به واسطه بد بازی کردن نویسنده "سفر" رقم خورده است پر و پا قرص ترین حامیان وی جهت اقدام به جنگ عراق در حزب محافظه کار در آن دوران بوده اند که در دور اخیر انتخابات پارلمانی گوی سبقت را از حزب میراث دار بلر ربوده اند. شاخص اعتبار نویسنده سفر به بهترین نحو ممکن در سفر وی به جمهوری ایرلند برای حضور در مراسم فروش کتاب و امضای آن، خود را نشان داد زمانی که مخالفان وی با لنگه کفش، بطری و تخم مرغ از این مرد سفر استقبال کردند. صدها تظاهرکننده مخالف جنگ و فعال حقوق بشر در بیرون از کتاب فروشی "ایستونز" علیه حضور بلر در این مراسم شرکت کرده و با پلیس و گاردهای حفاظت از نخست وزیر اسبق درگیر شدند. مباحث مطرح شده در این کتاب نه تنها زخم های کهنه و التیام نیافته ی مردم بریتانیا را تازه کرد که در شرایط کنونی با توجه به اشارات وی در خصوص اختلافات خود با "گوردون براون" نخست وزیر سابق و جانشین وی در رهبری حزب کارگر می تواند شکاف های موجود در رهبری و بدنه حزب را تشدید کند. در این کتاب در مورد این اختلاف تونی بلر می گوید که عقب نشینی براون از اصلاحات نولیبرال وی دلیل اصلی شکست حزب در انتخابات پارلمانی ۲۰۱۰ بوده است. این در حالی است که بعد از بحران بزرگ اقتصادی در سال ۲۰۰٨ میلادی اکثر اقتصاددانان و کارشناسان جامعه شناسی سیاسی متفق القول بودند که لجام گسیختگی اقتصاد نولیبرال دلیل اصلی بحران بوده است و سیاست های کنترل و نظارت دولتی بر بخش خصوصی در بسیاری از ساختارهای لیبرال غرب به یک الزام غیرقابل اجتناب تبدیل شد.
جنگ عراق با دو نام عجین شده است، جورج بوش و تونی بلر که در آن دوران اولی از اردوی نئوکان های جمهوریخواه و دومی از قافله ی تجدیدنظرطلبان حزب کارگری، جهانی را به گرداب انداختند. اینک بعد از این همه سال و آشکار شدن بهانه های غلط برای اقدام به جنگ و تبعات سنگین بعدی آن هنوز نویسنده سفر می گوید "هر چند فکر نمی کرده است که که این رویا به یک کابوس تبدیل شود و از این بابت متاسف می باشد ولی هیچ گاه احساس پشیمانی نمی کند". بلر در این کتاب و مصاحبه ٣ سپتامبر خود بر این نکته انگشت می گذارد که اسلامگرایی افراطی بزرگترین تهدید برای امنیت جهانی است بدون اینکه به سوال منتقدان خود پاسخ دهد که تاثیر حمله به عراق بر این موضوع چگونه است. بدون شک کتاب سفر آقای بلر نوشته یی تاریخی و قابل توجه خواهد بود، بیش از هر چیز به خاطر اینکه بازگویی بخشی از تاریخ پر فراز و نشیب معاصر است که نویسنده خود نیز یکی از اصلی ترین بازیگران متن عینی آن بوده است. این موضوع نه فقط برای مردم بریتانیا مهم تلقی می شود که به جهت نقش بین المللی نخست وزیر اسبق در تحولات جهانی و سرفصل های متنوع کتاب برای همگان از اهمیت تاریخی و سیاسی برخوردار خواهد بود. در طول تاریخ و خبر در رسانه همواره دو گروه ماندگار و تیتر اصلی اخبار می باشند، یکی آنان که به واسطه نقش مثبت و تاثیرگذار خود در تحولات اجتماعی به عنوان مصلح، تاریخ ساز می شوند و دیگر آنانی که به جهت نقش منفی و مخرب خویش تکامل و تحول بهنجار تاریخ را به سمت گمراهی و سقوط سوق می دهند. اهمیت و توجه کنونی افکارعمومی به تونی بلر به نسبت از نوع دوم خواهد بود و این داستان سفر مردی است که رقص مرگ در میدان مین را در هوای مه آلود برای بسیاری از بریتانیایی ها، عراقی ها و جهانیان در بازی رنگ ها به تصویر درآورد. شاید یکی از موفقیت های برجسته تونی بلر تحقق صلح و مصالحه بین ارتش جمهوریخواه و وحدت طلبان در ایرلند جنوبی به حساب آید که حتی این مورد خاص برای ایرلندی ها هم موجب نشد تا در دوبلین از بلر استقبال خوبی به عمل آید. حدود ۱۲ سال دوران نخست وزیری تونی بلر از وی شمایل یک رهبر کاریزماتیک در عرصه سیاست ساخت که در اواخر به جهت مشارکت دنباله روانه در جنگ عراق که در تظاهرات مخالفان جنگ با پوسترهای "پینوکیو" و "سگ دست آموز بوش" از وی یاد می شد، مسیری بود که این آس برنده را به یک برگ سوخته تبدیل کرد. کتاب سفر تونی بلر را هر چند که نمی توان در قالب کتاب "نبرد من" آدولف هیتلر رهبر حزب نازی آلمان مورد مقایسه قرار داد اما به همان نسبت نیز نمی توان پر فروش بودن آن را هم در راستای یک استقبال مثبت از سوی افکارعمومی تلقی کرد. بهترین تعبیر برای این مرد سفر شاید این باشد که وی تندیس زیبای یک مرد یخی بود که در گرمای جنگ عراق در کنار مجسمه برنزی سرنگون شده ی "صدام حسین" به سرعت ذوب شد و پسمانده آب آن در هرزآب های بغداد از بین رفت.