• صنعت کفش و چرم تبریز اکنون با مشکلاتی دست و پنجه نرم می کند که به نظر می رسد نجات آن از مرگ حتی با میلیاردها تومان ممکن نباشد ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
يکشنبه  ۱۹ دی ۱٣٨۹ -  ۹ ژانويه ۲۰۱۱

مهر - حامد عاطفی فر: صنعت کفش و چرم تبریز طی حدود یک قرن فعالیت پرفراز و نشیب خود میلیاردها تومان به اقتصاد ایران تزریق کرده اما اکنون با مشکلاتی دست و پنجه نرم می کندکه به نظر می رسد نجات آن از مرگ حتی با میلیاردها تومان ممکن نباشد.

واحدهای تولید کننده چرم و کفش تبریز در حالی که می توانستند هرکدام سفیر ایرانیان در جای جای دنیا باشند به نوبت به کما می روند تا دیگر جز نام و نشان و خاطره ای در آلبوم صنعت این خطه چیز دیگری به یادگار نگذارند.

ده ها نام به جای مانده از صنعت چرم مانند "صدر"، "شفق" و "افروز" و نام های ماندگاری در صنعت کفش همچون "اصل نژاد"، "مرغوب" و "ایلقان" هر کدام حکایت مردانی است که آجر به آجر واحدهای صنعتی خود را روی هم نهادند تا پرچمی از سرافرازی و نمادی از توانمندی باشند اما این واحدها به جای آنکه توسعه روزافزون را شاهد باشند یک به یک به واحدهایی راکد تبدیل می شوند که هرگز تصور نمی شد.
واحدهای چرم و کفش تبریز در حالی یک به یک و در مقابل چشم دولتمردان به رکود می روند که کشورهای دیگری مانند چین، ترکیه و حتی پاکستان توانمندسازی واحدهای مشابه را در دستور کار خود قرار داده اند.

تبریز، مهمترین قطب صنعتی چرم کشور

"۴۶ درصد واحدهای چرم سازی کشور در تبریز مستقر است و از همین روست که تبریز لقب بزرگ ترین و مهم ترین قطب صنعتی چرم ایران را گرفته است." اینها را فرزین دربندی، معاون امور صنایع سازمان صنایع ومعادن آذربایجان شرقی گفت و ادامه داد: در چرمشهر تبریز ۲۹۰ واحد تولیدی فعال است که ۱۷۰واحد از آن ها موفق به اخذ پروانه بهره برداری شده اند.

وی خاطرنشان کرد: ظرفیت سالانه این تعداد واحد چرم سازی تبریز سالانه حدود ۵۰ میلیون فوت مربع است که بدون نیاز به سرمایه گذاری جدید امکان افزایش ظرفیت تا ۱۵۰ میلیون فوت مربع وجود دارد.

دربندی با اشاره به رکود فعالیت واحدهای چرمسازی تبریز در زمان حاضر اظهار داشت: هم اکنون واحدهای فعال چرمسازی در چرمشهر تبریز تنها با ۲۵ تا ٣۰ درصد ظرفیت خود کار می کنند.

وی در بیان علل ایجاد چنین شرایطی گفت: محدود بودن بازار، افزایش قیمت تمام شده، نبود ماشین آلات تکمیلی چرم و پائین بودن تکنولوژی از عوامل موثر در بروز شرایط بحرانی است.

شهرت جهانی کفش تبریز به عنوان یک برند معتبر

معاون امورصنایع سازمان صنایع و معادن آذربایجان شرقی همچنین با بیان اینکه ۹۰ درصد چرم تولید شده در صنعت کفش مصرف می شود، اعلام کرد: کفش تبریز به عنوان یک برند معتبر در سطح جهان مطرح است.

وی افزود: ۱۵۴ واحد تولیدی دارای پروانه بهره برداری از سازمان صنایع و معادن در زمینه تولید کفش فعالیت می کنند که سالانه شش میلیون جفت کفش تولید می شود.

دربندی، واردات کالاهای ارزان قیمت و بی کیفیت چینی را از عوامل تاثیرگذار در رکود صنعت کفش تبریز اعلام کرد و افزود: قاچاق، پایین بودن تکنولوژی و نیز ناتوانی در طراحی و ارائه مدل های جدید از دیگر عومال موثر در رکود صنعت کفش تبریز ارزیابی می شود.

قاچاق، مهمترین چالش صنعت کفش و چرم

کارشناسان، عوامل بسیاری را برای بی رونقی صنعت کفش و چرم تبریز عنوان می کنند اما رئیس انجمن کفش آذربایجان شرقی معتقد است که از میان انبوه مشکلات، "قاچاق" در اولویت چالش های این حوزه به ویژه کفش است.

احمد خادم در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: صنعت کفش جزو صنایع اشتغال زاست اما ورود بی رویه و بی ضابطه کفش به کشور که برای مرزنشینان و حتی فعالان گمرکی سود مالی دارد، این صنعت را با مشکلات جدی مواجه کرده است.

وی با بیان مثالی، ورود سهل کفش قاچاق به کشور را یادآور شد و گفت: کفش جزو اقلام ممنوع الورود از مرز "تمرچین" در مجاورت با کشورعراق نیست و به راحتی وارد ایران می شود.

وی بر کنترل جدی مبادی ورودی و خروجی کشور تاکید کرد و افزود: ورود سهل کفش های قاچاق به کشور در حالی صورت می گیرد که تولیدکنندگان کفش در داخل علاوه بر پرداخت مالیات و دیگر عوارض قانونی، با انبوهی از مشکلات روبرو هستند.

عضو شورای راهبردی خوشه صنعتی کفش تبریز گفت: باید همه مسئولان از نمایندگان مجلس تا دولتمردان ضمن احساس مسئولیت بیشتر، با وارد کنندگان کالای قاچاق و بی کیفیت برخورد کنند اما چون موضوعی اقتصادی در میان است و واردات کالای قاچاق برای عده ای درآمد دارد، این موضوع کنتترل نمی شود.

خادم، مدیریت واردات را مورد تاکید قرار داد و افزود: باید دفت شود کفش هایی وارد بازار مصرف شود که از نظر سلامتی مشکلی برای مصرف کننده ایجاد نکند زیرا انجمن کفش آذربایجان شرقی به عنوان انجمن متخصص این صنعت بر این باور است که ریشه بسیاری از بیماری های ارتوپدی به کفش های بی کیفیت برمی گردد.

رئیس انجمن کفش آذربایجان شرقی با بیان اینکه کیفیت کفش علاوه بر تولیدکننده باید برای مصرف کننده نیز از اهمیت بالایی برخوردار باشد، اظهار داشت: قطعاً ارزان بودن کفش برای مصرف کننده لطمه می زند و علاوه بر مسایل اقتصادی، سلامت بهداشتی آنان را هم به مخاطره می اندازد.

وی گفت: اصراری به اینکه هموطنانمان، کفش ایرانی و یا محصول تولید تبریز را بخرند نیست ولی این تفکر که صنعت کفش در ایران برای شکوفا شدن نیاز به حمایت دارد، باید نهادینه شود و اتفاقی بیفتد که مردم به خرید کالای وطنی افتخار کنند.

خادم همچنین اظهار داشت: صنعتگران تبریز مخالف وارد شدن محصول باکیفیت چینی نیستند، بلکه از آن استقبال می کنند اما هرگز چنین اتفاقی نمی افتد و کشور چین همچنان محصولات درجه چندم بی کیفیت خود را به ایران صادر می کند.


وی با تاکید بر اینکه باید ذائقه مشتری در تولید کفش مورد توجه قرار گیرد، افزود: هم اکنون به دلیل نبود سیستم مشتری محور، بازار کفش بچه گانه و اسپورت بیشتر از بازار کفش های دیگر توسط محصولات تولید چین خطر را احساس می کنند و حتی تولیدکننده چینی برای تسلط به بازار دیگر کفش ها محصولات خود را با برند شرکت های معتبر تبریزی به فروش می رساند.

رئیس انجمن کفش آذربایجان شرقی فراهم نشدن زیرساخت تولید کفش در تبریز را یکی دیگر از چالش های این صنعت عنوان کرد و افزود: طی ٣۰ سال گذشته زیرساخت هایی مانند شهرک تخصصی و مرکز دانشگاهی برای آموزش مدیران وفعالان واحدهای صنعتی ایجاد نشده و از اینرو نباید انتظار داشت که محصول تولیدی در این شهر به بازارهای جهانی راه یابد.

وی با بیان اینکه نوسازی صنعت کفش و چرم تبریز جزو مصوبات سفر استانی هیئت دولت به آذربایجان شرقی است، افزود: طرح مربوط به این نوسازی در ۱۲ بند به تصویب هیئت دولت رسیده و برای اجرایی شدن آن باید نمایندگان مجلس در پیگیری های لازم جدیت داشته باشند.

خادم، با اشاره به اشتغال ۴۰ هزار نفر در صنعت کفش تبریز خاطرنشان کرد: این صنعت در تبریز مظلوم واقع شده است به طوریکه اکنون فرزند هیچ یک از صنعتگران این حوزه رغبتی به ادامه فعالیت پدرشان ندارند.

عضو شورای راهبردی خوشه صنعتی کفش تبریز با اشاره به فعالیت ۱۰۰ واحد صنعتی کفش از مجموع دو هزار و ۲۰۰واحد فعال این استان اظهار داشت: این واحدها حدود ۱۵ میلیون جفت کفش در سال تولید می کنند که برای عرضه، روانه بازار مصرف می شود.

وی میزان صادارت کفش از تبریز را ناچیز دانست و افزود: صادارت کفش پس از سال ٨۵ با سیر نزولی مواجه شده است در حالیکه این میزان طی ۰ سال قبل از آن چشمگیر و امیدوارکننده بود.

لزوم مداخله دولت برای جلوگیری از ورود چرم و کفش بی کیفیت

رئیس اتحادیه کفاشان آذربایجان شرقی نیز با بیان اینکه هم اکنون واحدهای تولیدی چرم با پایین ترین ظرفیت ممکن و واحدهای تولیدکننده کفش در آستانه تعطیلی قرار دارند، لزوم مداخله موثر دولت جهت جلوگیری از ورود چرم و کفش بی کیفیت را مورد تاکید قرار داد.


جواد حسین نژاد در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه سه هزار واحد با حدود ۴۰هزار نفر در صنعت کفش تبریز فعالیت دارند، افزود: این تعداد شامل تامین کنندگان مواد اولیه، ارائه کنندگان خدمات، تولید کنندگان و فروشندگان آن می شود.

وی ایجاد یک کارگروه مشترک با مسئولان استانی برای رسیدگی به مشکلات چرم و کفش را به عنوان صنعت بومی استان، گامی به سوی بهبود مشکلات فعالان این بخش ها دانست.

وی ورود کالای بی کیفیت و چینی را یکی از عوامل به رکود کشیده شدن این صنعت اعلام و خاطرنشان کرد: دولت باید جلوی ورود کالاهای چرم چینی به کشور را گرفته و در مقابله با قاچاقچیان قاطعیت بیشتری داشته باشد.

رئیس اتحادیه کفاشان آذربایجان شرقی اضافه کرد: ایجاد امکان تولید کفش های تزریقی با ورود و بکارگیری آسان دستگاه های تولید آن ها از دیگر عوامل ورود کفش های بی کیفیت به بازار و راکد شدن فعالیت واحدهای صنعتی کفش است.

حسین نژاد افزود: علاوه بر اینکه باید مشکلات مربوط به تامین مواد اولیه با کیفیت برای بکارگیری در صنعت کفش مرتفع شود ضرورت دارد اهرم کنترل کیفیت به عنوان راهکاری موثر برای شکوفایی این صنعت مورد توجه تصمیم گیران قرار گیرد.

ضرورت ارتقای فناوری تولید کفش و چرم

استاندار آذربایجان شرقی هم در رابطه با صنعت کفش و چرم تبریز گفت: سابقه طولانی این صنعت در تبریز و تبدیل شدن آن به قطب صنعتی در کشور و منطقه برای همه یک فرصت است اما به نظر نمی رسد برای ایجاد بازاری پررونق زمان را از دست داده باشیم.

احمدعلیرضا بیگی، عدم توجه به شیوه های نوین تجارت از سوی فعالان چرم و کفش تبریز را عامل عقب ماندن از قافله تجارت جهانی دانست و افزود: برای رسیدن به رونق در این بخش، باید مشکل تکنولوژی را حل وفصل کرد.

وی اضافه کرد:با توجه به تداوم صادرات محصولات چرم و کفش در شرایط بحرانی بازار، این امر حاکی از توان رقابتی محصولات تولیدی در بازار های جهانی است.

بیگی، ایجاد زمینه برای سرمایه گذاری خارجی و مشترک با کشورهای دیگر را راهی برای رون رفت از وضع به رکود رفته این صنعت دانست و تشریح کرد: روش های سنتی در قواعد بازار جهانی راهی به جایی نمی برند و تولیدکنندگان باید به فکر روش های نوین تولید در قالب تعاونی و هلدینگ باشند.

***

صنعت چرم و کفش تبریز با وجود اینکه همواره در اقتصاد کلان کشور و منطقه نقش مهم و اجتناب ناپذیری را ایفا کرده است اما اکنون با مشکلاتی مانند افزایش شدید قیمت مواد اولیه، ورود کالاهای مشابه خارجی، از دست دادن نیروهای سابقه دار و اشتغال آن ها در مشاغل دیگر، نداشتن سرمایه در گردش، رکود اقتصادی، تورم و نیز عقب افتادن از جریان تولید جهان را تجربه می کند و فشار ناشی از این مشکلات در حال تبدیل چرخه آشنای تولید به چرخه غریبه ای است که بیش از هر زمان دیگری خطرناک و بحران زا به نظر می رسد.