• انتخابات مجلس خبرگان چالش سنگینی بین روحانیت محافظه کار و اصلاح طلب با روحانیت راست افراطی، بین رفسنجانی و مصباح یزدی و در نهایت بین روحانیت و سپاه پاسداران است. باخت روحانیت محافظه کار و اصلاح طلب در این انتخابات موجب تضعیف موقعیت روحانیت و تقویت بیش از پیش راست افراطی در ساخت قدرت خواهد شد ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۲۲ خرداد ۱٣٨۵ -  ۱۲ ژوئن ۲۰۰۶

شتر در خانه رفسنجانی هم خوابید. سخنرانی رفسنجانی که بمناسبت سالگرد ۱۵ خرداد در شهر قم برگزار شده بود، توسط عناصر وابسته به موسسه امام خمینی که در راس آن مصباح یزدی قرار دارد، به تشنج کشیده شد. سخنرانی رفسنجانی مستقیما از تلویزیون پخش میشد. دوربین های فیلم برداری صحنه بهم زدن سخنرانی توسط گروه فشار را در معرض تماشای عموم گذاشتد.
در شهر قم بهم زدن سخنرانی سابقه دارد. سخنرانی سروش، محمدرضا خاتمی، عبدالله نوری، سید هادی خامنه ای و بهزاد نبوی از جمله آنها است.
بهم زدن اجتماعات نه به شهر قم و نه به سالهای اخیر برمیگردد. در ابتدای انقلاب، گروههای فشار به اجتماعات دگر اندیشان حمله می بردند و آنها را بهم میزدند. بعد از دگراندیشان، نوبت حمله به اجتماعات نهضت آزادی، جبهه ملی و طرفداران بنی صدر رسید و در دهه های بعد دامن روشنفکران دینی و سپس اصلاح طلبان حکومتی را هم گرفت. رفسنجانی در آن سالها نه تنها علیه حملات گروههای فشار موضع نگرفت، بلکه بارها در نماز جمعه و تریبون مجلس، تهاجمات سازمان یافته برخی نهادهای جمهوری اسلامی را به حرکت   خود جوش مردمی نسبت داد. اکنون نوبت به رفسنجانی رسیده و او هم مورد هجوم گروههای فشار قرار میگیرد. همان گروههائی که در دوره ریاست جمهوری او به کتابفروشی ها و سخنرانی ها یورش می بردند.
با توجه به نقش رفسنجانی در بنیانگذاری حکومت اسلامی، بهم زدن سخنرانی او در شرایط کنونی نمیتواند ناشی از اقدام خودسرانه عده ای از طلاب جوان باشد، بلکه کار سازمان یافته نهادها و مراکزی است که ابزارهای قدرت را در دست دارند.
  چرا تهاجم به سخنرانی رفسنجانی که نفر دوم "نظام" بحساب می آمد، سازمان داده شده است؟ علت این تهاجم را میتوان در ارتباط با انتخابات مجلس خبرگان و صف آرائی جدید در درون حکومت توضیح داد.
 
مجلس خبرگان
انتخابات آتی مجلس خبرگان برخلاف دوره های قبلی که انتخابات کم رونقی بودند، بنظر میرسد انتخابات نسبتا داغی خواهد بود. در دوره های قبلی، انتخابات مجلس خبرگان بدون رقابت جدی بین نیروهای جمهوری اسلامی برگزار میگردید. شورای نگهبان در انتخابات مجلس خبرگان شرایطی را در در نظر میگرفت که اصلاح طلبان حکومتی از کاندیدا شدن منصرف می گشتند و تنها تنی چند از آنها کاندیدا می شدند. بهمین خاطرمجلس خبرگان همواره محل یکه تازی روحانیت محافظه کار بود و در انحصار آنها کار قرار داشت.
اما این بار وضعیت بگونه ای دیگری است. راست افراطی از مدتها قبل برای تسخیر سنگر چهارم برنامه ریخته است. اگر در انتخابات ریاست جمهوری احمدی نژاد کاندیدا و مصباح یزدی مدافع سرسخت او بود، این بار مصباح یزدی و شاگردان او و روحانیون وابسته به راست افراطی کاندیدای مجلس خبرگان هستند و احمدی نژاد و سپاه پاسداران مدافع آنها.
مصباح یزدی قصد آن را دارد که در مقام ریاست مجلس خبرگان به نشیند. اما رفسنجانی مانع جدی در مقابل پیشبرد برنامه راست افراطی و بویژه مصباح یزدی است. علی مشکینی باحتمال بخاطر مریضی در انتخابات شرکت نخواهد کرد. روحانیت محافظه کار رفسنجانی را که تا کنون سمت معاونت علی مشکینی را در مجلس خبرگان برعهده داشته است، باحتمال برای ریاست مجلس خبرگان در دوره آتی کاندیدا خواهد کرد. قرار گرفتن رفسنجانی در مقام ریاست مجلس خبرگان موجب تقویت موقعیت روحانیت محافظه کار خواهد شد. در چنین صورتی رفسنجانی در ریاست مجلسی خواهد نشست که وظیفه انتخاب ولی فقیه و نظارت بر کارهای او را برعهده دارد. راست افراطی و علی خامنه ای تمایل ندارند که رفسنجانی چنین ابزاری را در اختیار داشته باشد.  
بهمین خاطر مصباح و شاگردان او برای منصرف کردن رفسنجانی و لطمه زدن به موقعیت او مصمم هستند. مدتی قبل نشریه پرتو ارگان موسسه امام خمینی که وابسته به مصباح یزدی است از شورای نگهبان خواسته بود که صلاحیت رفسنجانی، خاتمی و روحانی را تائید نکند. و اکنون با تشنج در سخنرانی رفسنجانی، میخواهند او را از کاندیداتوری منصرف سازند تا بدین ترتیب رقیب از میدان خارج شود و شانس مصباح یزدی برای قبضه ریاست مجلس خبرگان بیشتر شود.
 
صف آرائی جناحهای حکومتی
راست افراطی قصد آن دارد که رقبای خود را در درون جمهوری اسلامی حذف و یا به ترک میدان وادار سازد، تمام نهادها و ارگانها را بدست گیرد و سرانجام حکومت انحصاری تشکیل دهد.
راست افراطی اصلاح طلبان را به حاشیه حکومت راند، شوراهای محلی، مجلس شورا و قوه مجریه را به قبضه خود درآورد و ضربه کاری به رفسنجانی در انتخابات ریاست جمهوری وارد آورد و تا آنجا که توانست در بی اعتبار کردن او فروگذاری نکرد. اما رفسنجانی در ساختار حکومتی از جایگاه ویژه ای برخوردار است. او جزو چهره هائی است که جمهوری اسلامی با آنها شناخته میشود. گرچه اقشار پائین و متوسط جامعه بدرستی رفسنجانی را سمبل باند ثروت ـ قدرت و فساد میدانند و در انتخابات باو رای ندادند، ولی او از حمایت روحانیت محافظه کار برخوردار است، در بین نیروهای تکنوکرات صاحب اعتبار است، قشر نوخاسته بورژوازی حامی او است و بخشی از اقشار میانه جامعه او را بر احمدی نژاد ترجیح میدهند. رفسنجانی در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ۱۰ میلیون رای آورد.
شکست رفسنجانی در انتخابات ریاست جمهوری موجب کناره گیری او نشد. او بعد از انتخابات همچنان در صحنه سیاسی ماند و با انتقاد از سیاستهای احمدی نژاد، فاصله خود را از راست افراطی نشان داد.
بجهت وضعیتی که بعد از انتخابت ریاست جمهوری شکل گرفته، رفسنجانی در صفبندی نیروهای درون حکومت جایگاه ویژه ای پیدا کرده است. اصلاح طلبان حکومتی بعد از رانده شدن از حکومت تحت فشار قرار گرفته و قادر نشده اند که به یک نیروی موثر تبدیل شوند. بخشی از آنها در جهت نزدیکی با رفسنجانی گام برمیدارند و میخواهند با او در جریان انتخابات مجلس خبرگان وارد ائتلاف شوند. روحانیت محافظه کار هم پشت رفسنجانی قرار گرفته است. رفسنجانی مدافع روحانیت است و روحانیت با حمایت از او میخواهد موقعیت خود را در ساختار حکومت حفظ کند. کارگزاران سازندگی هم که همواره مدافع رفسنجانی بوده و امروز هم از او دفاع میکنند.
میتوان گفت که بخش قابل توجهی از نیروهای درون حکومت که با جریان راست افراطی مخالفند، کمابیش حول رفسنجانی گرد می آیند و بتدریج یک بلوک را تشکیل میدهند. این بلوک باحتمال برای مجلس خبرگان لیست مشترکی ارائه خواهد داد که رفسنجانی نفر اول آن خواهد بود.
طبعا شکل گیری چنین بلوکی در جریان انتخابات مجلس خبرگان آشکارتر خواهد شد. در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری صف آرائی روشنی شکل گرفت. در یکسو رفسنجانی، روحانیت محافظه کار و بخشی از اصلاح طلبان حکومتی قرار داشتند و در سوی دیگر جریان راست افراطی. در این صف آرائی نیروی راست افراطی بر نیروی رفسنجانی و مدافعین او چربید و احمدی نژاد از انتخابات پیروز بیرون آمد. شواهد حاکی از آن است که باحتمال در انتخابات مجلس خبرگان بار دیگر این صف آرائی شکل خواهد گرفت. منتها در محدوده روحانیت که در یکطرف آن مصباح یزدی و شاگردان او   و روحانیون وابسته به راست افراطی قرار دارند که از حمایت جریان حاکم از جمله سپاه پاسداران برخوردارند و در جانب دیگر رفسنجانی و روحانیت محافظه کار و اصلاح طلب. این بار میدان چالش بین دو طرف در زمین روحانیت قرار دارد. آنجا که روحانیت محافظه کار از موقعیت و اعتبار برخوردار است و   بهمین خاطر هم توانسته است مجلس خبرگان را در انحصار خود در آورد (تنها تنی چند از روحانین اصلاح طلب در مجلس خبرگان حضور داشتند). چالش در زمین   روحانیت، برای راست افراطی چندان آسان نیست و پیروزی در آن از قبل تضمین شده نمی باشد. مصباح یزدی و شاگردان او از هم اکنون میخواهند رقبای خود را با بهره جوئی از ابزار شورای نگهبان و یا تخریب آنها از میدان خارج سازند. اما حمایت وسیع روحانیت از رفسنجانی، نشان داد که قضیه جدی است و روحانیت محافظه کار با تهاجمات طرفداران مصباح یزدی عقب نخواهد نشست و برای حفظ سنگر مجلس خبرگان با تمام قوا وارد میدان خواهد شد.
انتخابات مجلس خبرگان در حقیقت چالش سنگینی بین روحانیت محافظه کار و اصلاح طلب با روحانیت راست افراطی، بین رفسنجانی و مصباح یزدی و در نهایت بین روحانیت و سپاه پاسداران است. باخت روحانیت محافظه کار و اصلاح طلب در این انتخابات موجب تضعیف موقعیت روحانیت و تقویت بیش از پیش راست افراطی از جمله روحانیت راست افراطی و سپاه پاسداران در ساخت قدرت خواهد شد.
گرچه هنوز برای برگزاری انتخابات مجلس خبرگان چند ماهی باقی است، ولی چالش حول آن از مدتها قبل شروع شده است. راست افراطی خیز برداشته است تا روحانیت محافظه کار و اصلاح طلب را در زمین بازی خودشان شکست دهد، مجلس خبرگان را به قبضه خود درآورد و   روحایت را بتدریج به حاشیه قدرت براند. انتخابات آتی مجلس خبرگان نشان خواهد که آیا این بارهم راست افراطی پیروز میدان خواهد شد و یا بازی را در زمین روحانیت به روحانیت محافظه کار و اصلاح طلب خواهد باخت.  
 
Behruz_k@hotmail.com