• شایان ذکر است که هزینه راه اندازی یک رآکتور انرژی اتمی یک میلیآرد دلار و در عرض ۵ سال است. در حالیکه پروژه بوشهر ۴ برابر قیمت واقعی یک رآکتور (۴ میلیارد دلار) در بازار تمام میشود ومدت زمانی که صرف ساخت آن شد بیش از دو برابر زمان لازم برای ساخت یک رآکتور است که بیش از ۱۳ سال است. با بودجه ای که در بوشهر سرمایه گذاری شده است، میتوانستم تا بحال ۴ رآکتور دیگر را راه اندازی کنیم ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ۶ تير ۱٣٨۵ -  ۲۷ ژوئن ۲۰۰۶

اعلامیه شرکت روسی TECHNOPROMEXPORT مبنی بر لغو تعهدات ساخت   نیروگاه   طبس، تعجب آور نیست. در مرور بر   قراردادهای فی مابین به   این نتیجه میرسیم که تعلل و دست بدست کردن روسها پیرامون ساخت راکتور بوشهر، بمنزله زنگ خطری بود که   بایست رهبران کشور را از امضای   قراردادهای   کلان با روسیه منصرف سازد.   با این وجود،   در مورد طبس نیز دست اندرکاران این مهم برای   انجام چنین معاملاتی با روسیه که هنوز پروژه   فعلی بوشهر را تمام نکرده اند پافشاری میکنند.
  احتمالا ً یکی از نمونه های برجسته   واژه کوتاهی یا قصور روند کار پیرامون ساختن راکتور   بوشهر میباشد که در مقالات قبلی هم   به آن اشاره شده. بیش از ۱٣ سال از امضاء قرارداد با روسیه برای   تکمیل کارهای ساختمانی راکتور بوشهر میگذرد، با این وصف این راکتور هنوز بمرحله بهره برداری نرسیده. کارهایی که باید در دهه ۷۰ تمام میشد، ولی   روسیه اتمام این نیروگاه را مکرراً به تعویق می اندازد.   در سال ٨۱ الکسندر رومیانسف (وزیر وقت انرژی اتمی روسیه)   وعده داد که اولین بلوک انرژی در سال ٨٣ شروع به کار خواهد کرد. اما در آن سال سخنگوی آژانس انرژی اتمی روسیه، نیکولای شینگارو، موعد راه اندازی راکتور را به اوایل سال ٨۵ موکول کرد و درست یک ماه پس از آن، موعد راه اندازی رآکتور با اعلامیه سرگیی ستگاشین بازرس کل کشور روسیه، یک سال دیگر یعنی در اواخر سال ٨۵ به تعویق افتاد .
به همین خاطر، در ماه اخیر، تماس های ایران با روسیه با تداوم و سرعت بالایی صورت میگیرد. در آستانه ملاقات هیأت   عالیرتبه دو کشور که در ۲۱ اردیبهشت ماه صورت گرفت و انعکاس وسیعی در مطبوعات داشت، محمد سعیدی، معاون رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، اطمینان داد که کار ساخت رآکتور در ظرف چند ماه به اتمام میرسد. اما بگفته   شخصیت عالیرتبه آژانس انرژی اتمی روسیه که   نتایج واقعی این ملاقات را اعلام کرد، موعد اتمام این   پروژه مجدداً به تأخیر افتاده و به سال ٨۶ موکول و مشروط بر تصمیمات کمیته ای است که تا ۲۰ روز دیگر جهت بررسی این موضوع برپا خواهد شد.
بنابراین انتظار میرفت که کشور دیگری جهت ساخت راکتورها انتخاب شود. اما مجدداً یک شرکت دولتی روسی (این بار TECHNOPROMEXPORT ) جهت ساخت نیروگاه طبس با هزینه ۵۰۰ میلیون دلار، انتخاب شد. این   دفعه هم دست بدست کردن روسها در انجام این معامله بخوبی واضح است و با وجود امضای قرارداد با TECHNOPROMEXPORT   در سال ٨۰   و گدشت پنج سال   هیچ اقدامی   در ساخت این نیروگاه   نشده است.   
وجه مشترک دیگر پروژه بوشهر و طبس، هزینه های گزافی است که بمراتب بالاتر از مبالغ اولیه مورد توافق بین طرفین میباشد. پروژه بوشهر ٨۰۰ میلیون دلار برآورد شده بود و این مبلغ تاکنون به میلیاردها دلار رسیده. طبق اظهارات اسدالله صبوری، معاون نیروگاه ها در سازمان انرژی اتمی ایران، در مصاحبه مطبوعاتی که در اواخر مرداد سال ٨٣ انجام داد، تا به حال مبلغی بیش از یک میلیارد دلار صرف ساخت راکتور بوشهر شده است که احتمالا به ٣ تا ۴ میلیارد دلار تا مرحله بهره برداری خواهد رسید. بگفته ایشان   کارهای رآکتور تا پایان مهرماه   ٨۵ تکمیل میشود و تا پایان سال ٨۶   میلیونها دلار دیگر تمام خواهد شد. اعلامیه ماه گذشته غلامحسین الهام، سخنگوی دولت، مبنی بر تخصیص ۱۹۴۰ میلیارد دلار دیگر از بودجه جهت تکمیل رآکتور بوشهر، گویای این واقعیت است.
شایان ذکر است که هزینه راه اندازی یک رآکتور انرژی اتمی یک میلیآرد دلار و در عرض ۵ سال است. در حالیکه   پروژه بوشهر ۴ برابر قیمت واقعی یک رآکتور (۴ میلیارد دلار) در بازار تمام میشود ومدت زمانی که صرف ساخت آن شد   بیش از دو برابر زمان لازم برای ساخت یک رآکتور است که بیش از ۱٣ سال است. با بودجه ای   که در بوشهر سرمایه گذاری شده است، میتوانستم   تا بحال ۴ رآکتور دیگر را راه اندازی کنیم .
هزینه ساخت نیروگاه طبس نیز قبل از شروع کارهای ساختمانی درست مانند بوشهر رشد نموده است. بگفته   نمایندگان شرکت روسی، در صورت تجدید قرارداد هزینه ساخت آن به ٨۰۰ میلیون دلار خواهد رسید (در مقایسه   با   ۵۰۰ میلیون دلار که   مورد توافق اولیه   بوده) .
با توجه به   هزینه های هنگفت پروژه بوشهر، که آن هم از ٨۰۰ میلیون شروع شده در صورتیکه کارهای تکمیلی نیروگاه طبس به شرکت روسی واگذار شود، تخمین قیمت اتمام این پروژه کار ساده ای نیست !! سپردن مجدد منافع ملی مملکت به روسیه، نه تنها بر موفقیت و یا عدم موفقیت این پروژه عظیم، بلکه بر تمام کشور تأثیر خواهد داشت.
دو هفته پیش، رئیس جمهور اقای   احمدی نژاد، مجدداً کارزایی را در رأس الویت های دولت قرار دارد. جذب ٨۰۰ هزار کارمند جدید جهت جلوگیری از افزایش بیکاری اولین قدم در این راه   میباشد. هزینه این اقدام ٣ میلیارد دلار در سال است که شامل   متوسط حقوق سالیانه ٨۰۰ هزار کارمند است.   در واقع اگربه جای پرداخت   مبالغ هنگفت به روسیه، رآکتور به قیمت واقعی آن (یک میلیارد دلار) خریداری میشد، میتوانستیم تمام این مبلغ را در چارچوب پروژه بوشهر صرفه جوئی کنیم.
وقت آن است که دولتمردان ما درک کنند که اقتصاد و بازار کار و وضع اجتماعی ما همه از یک چشمه آب میخورند و یک دستگاه   واحد و منجسم هستند. کاست بودجه های عظیم   از یک نقطه تمام سیستم اقتصادی   را تحت تأثیر قرار میدهند.