• رسوایی شنود مکالمات تلفنی خانواده قربانیان آدم ربایی، تروریسم و جنگ توسط دست اندرکاران موسسه ی رسانه یی "نیوز اینترنشنال" متعلق به ارباب رسانه "روبرت مرداک" رویه دیگری از نقش رسانه را موسوم به "مطبوعات زرد" قابل تعریف است. این دقیقا نقطه مقابل افشاگری های "ویکی لیکس" با مدیریت "جولیان آسانژ" می باشد ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
يکشنبه  ۲ مرداد ۱٣۹۰ -  ۲۴ ژوئيه ۲۰۱۱

در طی چند هفته اخیر فضای سیاسی – رسانه یی بریتانیا دستخوش یک بحران فزاینده بوده است که هر چه زمان می گذرد و ابعاد وسیع تر آن فاش می شود، دامنه های آن قربانیان جدیدی را در کام خود می بلعد. رسوایی شنود مکالمات تلفنی خانواده قربانیان آدم ربایی، تروریسم و جنگ توسط دست اندرکاران موسسه ی رسانه یی "نیوز اینترنشنال" متعلق به ارباب رسانه "روبرت مرداک" رویه دیگری از نقش رسانه را موسوم به "مطبوعات زرد" قابل تعریف است. این دقیقا نقطه مقابل افشاگری های "ویکی لیکس" با مدیریت "جولیان آسانژ" می باشد که بر طبق رسالت نظارت رسانه بر نهاد قدرت، در سال گذشته زلزله یی را در جهان سیاست و رسانه بر پا کرد. واکنش افکارعمومی و نهادهای معتبر حقوقی و اجتماعی نسبت به این دو مورد کاملا متفاوت، نشاندهنده تفاوت رسانه مستقل، معتبر و افشاگر پشت پرده قدرت، در مقابل رسانه زرد، بی اعتبار، وابسته و آلوده به معاملات محافل انحصاری با نهادهای قدرت خواهد بود. زلزله یی که ویکی لیکس موجب آن شد اگر چه بسیاری از دولت ها و محافل قضایی وابسته به نهادهای قدرت را به جنگ فضای سایبری کشاند اما موج حمایت گسترده افکارعمومی و نهادهای حقوق بشری از آن بیانگر اعتبار "چرخ چهارم دمکراسی" بود. در مقابل امروز با افشای رسوایی غول رسانه یی مرداک، بازداشت، بازجویی و استعفای کارپردازان دخیل در این ماجرا نه تنها حس همدردی محافل رسانه یی بین المللی را به همراه ندارد که حتی این مجموعه به نوعی به شدت حامی برخورد با این رسوایی و زمینه های بروز چنین وقایعی بوده است. در مورد ویکی لیکس دولت ها و نهادهای قدرت آماج افشاگری های پشت پرده معادلات سیاسی، اقتصادی، امنیتی و نظامی بودند و در مورد نیوز اینترنشنال مردم و قربانیان وقایع تاسف بار قربانی همدستی این رسانه با سیاسنمداران و پلیس جهت شنود مکالمات تلفنی آنان بوده است. از طرف دیگر این مقایسه گویای یک خصوصیت دیگر هم است و آن اینکه انحصار در رسانه هم چون انحصار در نهاد قدرت موجب تمرکز قدرت، آلودگی و فساد می شود در صورتی که استقلال رسانه از قدرت به نوعی شکستن مفهوم انحصار می باشد که معمولا در جامعه دمکراتیک یکی از ارکان اساسی مفهوم عام دمکراسی خواهد بود. به همین دلیل مورد ویکی لیکس زلزله در نهاد قدرت تلقی شد و هم اینک مورد اینترنشنال یک زلزله در نهاد اجتماعی و هنجارهای بشری به حساب می آید. به همان نسبت که صف آرایی دولت ها و نهاد قدرت در مقابل ویکی لیکس نشانه ی اعتبار و استقلال آن بود رسوایی ارتباط سردبیر و کارپردازان اینترنشنال با دفتر نخست وزیری "دیوید کامرون" و پلیس لندن در اقدامات غیرقانونی نشاندهنده بی اعتباری آن تلقی می شود.            
در چند روز گذشته با استعفاء، بازداشت و بازجویی از "اندرو کالسون" سردبیر سابق هفته نامه "نیوز آو دورلد" و "ربکا بروکس" مدیر اجرایی شرکت نیوز اینترنشنال و هم چنین کشیده شدن پای دیوید کامرون جهت انتخاب کالسون به سمت مدیر روابط عمومی دفتر نخست وزیری و استعفای "پل استیونسون و جان بیتس" رئیس پلیس شهر لندن و معاون وی این ماجرا ابعاد سیاسی به خود گرفت. حتی تعطیلی هفته نامه اخبار جهان و انصراف مرداک از خرید بقیه ۶۰ درصد سهام شبکه "اسکای نیوز" نیز نتوانست موج اعتراضات کنونی را مهار کند و حزب مخالف "کارگر" بریتانیا با اعلام "اد میلیبند" رهبر آن خواهان احضار مرداک و دستیاران وی، روسای پلیس و دیوید کامرون به مجلس جهت ادای توضیحات لازم در این خصوص گردید. در واقع آنچه هم اکنون در بریتانیا و دامنه های آن در آمریکا به لحاظ حقوقی و سیاسی جریان دارد بیش از آنچه خطری برای رسانه به حساب آید، یک فرصت مناسب جهت شکستن انحصار و فساد در جهان رسانه تلقی می شود. از این پس افکارعمومی بیش از گذشته تفاوت رسانه های مستقل با رسانه های وابسته را درک می کند و گزارشات و تحلیل های یکجانبه و تابع معادلات سیاسی نهادهای قدرت فضای تنگ تری خواهند یافت. یک موضوع مهم دیگر که بعد از رسوایی اخیر در امپراتوری رسانه یی مرداک در آینده ی حیات رسانه توجه مخاطبین عام و دست اندرکاران مطبوعاتی را به خود جلب می کند، عدم اتکای به نام های بزرگ با امکانات گسترده جهت پذیرش و ارائه گزارش و تحلیل می باشد. هر چند که جرقه این موج حیات مستقل رسانه جدید با افشاگری های ویکی لیکس رقم خورد اما شاید رسوایی نیوز اینترنشنال روی دیگر همان سکه یی بود که که چرخنده در هوا می بایست برنده – بازنده دو رویکرد متفاوت در جهان رسانه را مشخص کند. رسوایی مکالمات تلفنی توسط رسانه های وابسته به شرکت انحصاری مرداک نشان داد که تمرکز قدرت در هر کدام از مولفه های زیست بشری در نهایت به فساد و زد و بندهای پشت پرده ختم می شود. سیل اتهامات به سوی روبرت مرداک و دیوید کامرون به عنوان نماد رسانه انحصاری و قدرت سیاسی در بروز یک اقدام مشترک غیرقانونی گویای این است که چنین تمرکز قدرتی حتی در رسانه چقدر می تواند خطرناک و خلاف رسالت دمکراتیک روزنامه نگاری به حساب آید. با توجه به این وقایع می توان در آینده ی نزدیک انتظار داشت که بار دیگر تمایل به سمت مهار انحصار و قدرت در کنار اخلال در نقش نظارتی به نقش حمایتی در حوزه رسانه و سیاست تقویت شده و رسانه در جایگاه مستقل خود اعتماد مخدوش شده فعلی را بازیابی کند.