اخبار روز: www.iran-chabar.de
يکشنبه  ۱٣ شهريور ۱٣۹۰ -  ۴ سپتامبر ۲۰۱۱

آلن ارنبرگ، جامعه شناس فرانسوی، در کتاب "خستگی از خود- بودن" که در سال ۱۹۹٨ منتشر شده، به بررسی عوامل اجتماعی- روانی افسردگی می پردازد. او نکات جالبی را در این کتاب مطرح می کند که اطلاع از آن فقط برای کسانی که به افسردگی مبتلا هستند مفید نیست، بلکه همه می توانند از آن استفاده ببرند.

از قرن بیستم به بعد تعداد مبتلایان به افسردگی به طور تصاعدی رو به افزایش بوده و از دهه هفتاد قرن بیستم به بعد، افسردگی به یکی از شایع ترین بیماری های روحی- روانی جوامع بشری تبدیل شده است.

از نظر ارنبرگ رواج افسردگی با باز شدن فضای جوامع بشری ارتباط مستقیم دارد. فرد دیگر در روابط اجتماعی خود - از روابط بین زن و مرد و روابط خانوادگی و شغلی گرفته تا رابطه بین طبقات اجتماعی - تابع قوانین خشک سنتی نیست و هدف اصلی اش پیدا کردن "خود" است. دنیای مدرن امروزی از فرد انتظار تبعیت از سنت و مذهب را ندارد، بلکه اوج تکامل شخصیت انسان را در "خود"- بودن می بیند. بر خلاف گذشته، امروز راه های بسیاری در مقابل فرد قرار دارد و مسئولیت انتخاب راه مناسب کاملا بر عهده اوست. این باری ست که بر دوش فرد امروزی سنگینی می کند. به قول لودویگ ویتگن شتاین دیگر کافی نیست که ما بازیگر خوبی باشیم، بلکه دائما با این سوال روبرو هستیم که آیا اصلا باید وارد این بازی بشویم یا نه؟ و کدام بازی، بازی درستی ست؟ (به نقل از کتاب ارنبرگ)

آزادی افراد در انتخاب نوع زندگی شان و صاحب اختیار بودنشان باعث شکل گیری نوعی احساس عدم امنیت در فرد می شود. از طرفی دیگر سرعت بالای تغییرات در جوامع امروزی در همه عرصه ها، به این حس عدم امنیت دامن می زند. تغییرات، راه های جدیدی را در مقابل فرد قرار می دهند و فرد دائما با گزینه هایی جدید روبروست که از بین آنان مجبور به انتخاب راه خود است. فشار جامعه بر فرد برای پیدا کردن "خود"ش و گزینه ها و راه های فراوانی که در مقابل اوست، فرد را دچار سردرگمی می کند. این فشار طبق نظر ارنبرگ دلیل اصلی افسردگی ست: فشار ناشی از "خود"- بودن. کسی که به افسردگی مبتلا می شود، از نظر ارنبرگ در واقع از "خود"- بودن خسته شده است.

ارنبرگ یکی دیگر از پدیده هایی را که باعث رواج افسردگی شده، فشار جوامع امروزی بر فرد در "موفق" شدن می داند. جامعه امروزی از فرد انتظار بازدهی در همه عرصه های زندگی را دارد و خود فرد را به تنهایی مسئول موفقیت ها و شکست هایش می داند. این فشار دائمی بر فرد، باعث خستگی و افسردگی او می شود. اگر در گذشته، کشمکش های فرد با قوانین سرکوبگرانه ی جامعه باعث انواع دیگری از بیماری های روانی می شد، امروزه حس ناکارایی فرد در اجتماع باعث ابتلای او به افسردگی می شود. جامعه امروزی در ذهن فرد این تصور "دروغین" را ایجاد می کند که او می تواند به هر راهی که می خواهد برود و در هر زمینه ای موفق شود، ولی در عمل، افراد با محدودیت های خاص جوامع امروزی روبرو می شوند و این باعث سرخوردگی و افسردگی آنان می شود.

متاسفانه بخش عمده ی کتاب ارنبرگ بر خلاف انتظار خواننده به تاریخچه روانشناسی و بحث های بسیار تخصصی روان شناختی می پردازد و بخش جامعه شناسانه آن را می توان در حداکثر چهل – پنجاه صفحه خلاصه کرد. ولی به هر صورت کتاب جالبی ست که نکات جدیدی را مطرح می کند و برای کسانی که حوصله کنند، خواندش خالی از لطف نخواهد بود.


نام نویسنده:
Alain Ehrenberg

نام کتاب به انگلیسی، فرانسوی، آلمانی:

The Fatigue of being oneself - Depression and society
La Fatigue d’être soi – dépression et société
Das erschöpfte Selbst. Depression und Gesellschaft in der Gegenwart


آلن ارنبرگ در ویکی پدیا:
انگلیسی
فرانسوی
آلمانی

en.wikipedia.org
fr.wikipedia.org
de.wikipedia.org