• از دیرباز تاامروز، همواره و به درستی، بحث پیرامون کتاب و نشر یکی از دغدعه ها ی جامعه ی روشنفکری مابوده است. اما گاه این روشنفکران در بحث ها ی خود تا آنجا پیش رفته اند، که برای ناشران وظیفه ای رسالت گونه قائل شده اند. درصورتی که چنین نیست و باید به طور طبیعی به این حرفه یا شغل نیز مانند دیگر حرفه ها و مشاغل نگاه کرد. ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
يکشنبه  ۲۷ شهريور ۱٣۹۰ -  ۱٨ سپتامبر ۲۰۱۱

 ازدیرباز تاامروز، همواره وبه درستی، بحث پیرامون کتاب ونشریکی ازدغدعه ها ی جامعه ی روشنفکری مابوده است. اما گاه این روشنفکران دربحث ها ی خود تا آنجا پیش رفته اند،که برای ناشران وظیفه ای رسا لت گونه قائل شده اند. درصورتی که چنین نیست وباید بطورطبیعی به این حرفه یاشغل نیزمانند دیگرحرفه ها ومشاغل نگاه کرد. واگن باخ ناشر معتبرآلمانی در کتابی بنام "چرا این گونه منتشر می کنیم "می نویسد:» ناشران ازآسمان به زمین نازل نمی شوند البته بهتر است روی زمین بمانند.« منظورواگن باخ این است که ناشران نباید دچار توهم رسالت گونه شوند. باید رسالت را به رسولان واگذار کرد وبه درستی به وظیفه ی حرفه ای خودپرداخت. پرداختن به وظیفه حرفه ای ودر چارچوپ وپرنسیب های آن عمل کردن، در حقیقت همان رسالت ناشران است. امارسالتی که پایش روی زمین قراردارد ودرعالم واقعی زندگی می کند.

وجوه مشترک ناشران
ناشربودن یک حرفه است ومانند تمامی حرفه های دیگر دارای وظایف ، برنامه ها وکارکردها ی مشخصی است وبهتر است بررسی وارزیابی ودرنهایت ارزش گذاری ازکارناشرین نیزدرهمین زمینه صورت گیرد.اما این بررسی وارزیابی بدون توجه به اوضاع اقتصادی، اجتماعی وسیا سی جامعه ا ی که ناشردرآن به سر می برد، امکان پذیرنیست. مسلم است که دراین بررسی " وجه فرهنگی" اهمیت وجایگاه ویِژه ای دارد. زیرا با بررسی اجتماعی - فرهنگی است که ما متوجه سطح اختلاف درصنعت نشروهمچنین وضعیت کمی وکیفی جامعه ی کتاب خوان، درهرکشوری خواهیم شد.
اما فراموش نکنیم که توجه به سطح اختلاف ها ودیدن تفاوت ها نبایدمانع ازاین شود که ما وجه مشترک ناشرین معتبر**، یعنی کوشش ومشارکت درپایه گذاری ستون های فرهنگی ومراقبت ومواظبت ازآن ها درهرجامعه ای، را ندیده بگیریم.
ایفای وظیفه ومشارکت ناشران در پایه گذاری ستون های فرهنگی ودرکل ارتقا فرهنگی در جوامع مختلف، آن وجه مشترکِ مهمی است، که ما نمی توانیم برای آن مرزجغرافیایی تعین کنیم. نمی توان با تکیه براین استدلال که وضع کشورهای دیگر ازنظراقتصادی، اجتماعی وسیاسی باما فرق دارد، ازاین وظیفه چشم پوشید.این وجه مهم ،یعنی مشارکت ناشران در فرآیند فرهنگ سازی وتاثیر گذاری فرهنگی در جامعه را، به رغم تمامی موانع وافت وخیزها، نمی توان نادیده گرفت . وجه دیگری که ناشران را با هم پیوند می دهد وبین آنها نقطه اشتراک ایجاد می کند نگاه آنها به اقتصاد یا بهتر است گفته شود مسائل مالی نشراست . نگاه ناشران به مسئله ی مالی بعنوان تولید کنندگان کالاها ی فرهنگی، نگاهی است کاملاازجنس نگاه فرهنگی، چون با توجه به این نوع نگاه می باشدکه آنها به سودو زیان کارفرهنگی ویا درمجموع به سود وزیان کالای تولیدی خود می نگرند ودرست با ماهیت همین نگاه هست که ناشران به مسئله ی بازار، تبلیغ وفروش کالاهای خود نیزبرخورد می کنند. خاطرم هست که زمانی با یکی از نماینده های نشراس.فیشرآلمان گفتگویی داشتم. از او پرسیدم که ناشر معتبری مانند اس. فیشر چرا " رمان های سرگرم کننده"***آنهم گاها با سطح متوسط را هم در برنامه خود گنجانده است. او در جواب من به اختصارگفت: ما این رما ن ها را چاپ می کنیم تا بتوانیم همچنان آثار توماس مان رادربرنامه ی کارخودداشته باشیم وکماکان آن هارا چاپ ونشر کنیم. این به معنی آن است که هسته اصلی سرمایه گذاری درکاراین موسسه همچنان انتشارآثارنویسندگان برجسته است .
یکی دیگر از وجوه اشتراک مهم دربین ناشرین،رابطه ی آنها با نویسندگان یا درواقع خالقان آثارفرهنگی است . ناشرین اغلب کاشفان استعدادها وخلاقیت ها هستند. آنها همراهان دلسوز یک ایده هنری،ادبی وعلمی از بدو پیدایش تا زمان چاپ ونشرآن اند. زیگفرید اونزلد یکی از ناشرین معتبرآلمان این رابطه را بخوبی، چنین توصیف می کند:
»اولین چیزی را که مضمون"ناشربودن بعنوان یک حرفه" به ما القا می کند رابطه ی ناشرونویسنده است.
آیا این رابط، یک رابطه دوستانه وشبیه رابطه ی خویشاوندی است ویا یک رابطه ی اتحادیه ی صنفی ویا رابطه ای برمبنای عضویت در یک انجمن خیریه است؟
آیا این رابطه، رابطه ای است برپایه ی محبت وعلاقه ، مراقبت، احساس وظیفه ویا سرگرمی ؟
آیا این رابطه ، رابطه ای است که برمبنای توهم ودروغ استوارشده است؟
چگونه می توان بعنوان یک ناشر این همه اغتشاش وتفاوت درتعریف این رابطه را تحمل کرد؟
به نظر می رسد که تنها احترام به رمز ورازوکشف استعداد وخلاقیت در این رابطه است، که انسان را قوی می سازد وباعث علاقه ودلبستگی به کارواستحکام درروابط اش می شود. «

● تجلیل از ناشران

وجه مشترک دیگردر بین ناشران که باید به آن توجه داشت ، مسئله ی شخصیت فردی آن هاست. این وجه ازاین نظرمهم است که بدون توجه به شخصیت ناشر وتاثیرآن در فعالیت های فرهنگی واجتماعی اش، نمی توان ارزیابی دقیقی از کاروی داشت. اشتفان تسوایک**** نویسنده برجسته ی اطریشی نوشته زیبا وکوتاهی دارد به نام "در تجلیل از ناشران آلمانی " که بطورغیر مستقیم مضمون اصلی وعمده ی حرفه ی نشر کتاب را به تصویرمی کشد ودر آن اهمیت وجه شخصیتی ناشران را نیزبرجسته می سازد.اوچنین می نویسد:

»باید برای یک بارهم که شده از ناشران آلمان تجلیل به عمل آورد. اما چه کسی باید این کار را انجام دهد؟ به نظرمی رسد دروحله ی اول جامعه ی کتابخوان آلمان. اما همه ی ما می دانیم همین که کار به ستایش وتقدیرمی رسد. افکار عمومی جامعه ی کتابخوان به جای ستایش وتقدیر، شروع می کند به شکایت وانتقاد.
در وحله ی دوم این نویسندگان آلمانی هستند که باید کار تجلیل ازناشران رابه عهده گیرند اما آنها هم به نوبه ی خود تمایلی ندارند که شرایط را تغیر دهند. چون اکثر آنها به ناشران همچون دشمنان سنتی و کسی مانند"هارپاگون( شخصیت معروف داستان" خسیس) مولیر، نگاه می کنند. ازآن هم فراتر، از این هراس دارند که تجلیل وتقدیرآنها از ناشران توسط بخشی ازمردم، یک نوع تلاش برای بدست آوردن امتیاز چاپ اثرخود ویابدست آوردن دیگرمواهب از ناشرانشان تلقی شود.
من اما بر این باورم که برای یک بارهم که شده بایدکارتجلیل ازناشران صورت گیرد. این را می خواهم با صراحت وروشنی بگویم. این خواست وتلاش جدی بخشی ازناشران برای تثبیت خود در فرهنگ روبه رشدآلمانی باوجود محدویت های شغلی ای که دارند، بایدبیشتربه رسمیت شناخته شده ومورد تحسین وتائید بیشتری قراربگیرد.   
اگر چه، ارزیابی ازکارهمین تعدادازناشران وتاثیرگذاری آنها درفرهنگ جامعه ی آلمانی ازهم اکنون غیرقابل پیش بینی است وآنرا باید به آینده موکول کرد، اما این رامن می توانم به جرئت بگویم که ناشران درصد ساله ی اخیربا کار پایه ای واساسی خود درساختن فرهنگ آلمانی ، سهم بیشری از دیگرسازندگان فرهنگی این جامعه داشته اند.
باورمن براین است این تنها قسمتی از سازندگی این انسان ها است که برشمردیم. بله اینان کسانی هستند که نه تنها با تمامی احساس هنری و باتمامی نیروی خلاقه ی خود بلکه با اعمال سلیقه درانتخاب آثار ادبی توانسته اندشخصیت خود را در حوزه ی نشربه نمایش بگذارند.

در مورد کسانی که انتخاب می کنند مانند( ناشران،کارگردانان تئاتر، مجموعه داران هنری) همین رابطه ی تمایل اساسی آنها با انتخاب شان هست که چهره واقعی آنها را می سازد وحتا خلق کارهای جدید هم از جانب آن ها، رابطه ی ا حساس شخصی ووظیفه ی حقوقی واجتماعی شان را به نمایش می گذارد.

این گروه از ناشران را که درپیشرفت صنعت چاپ و نشر آلمان نقش داشته اند، می توان حاملان قابل اعتماد فرهنگی آلمان نامید که نمی توانند ونباید برای مردم آلمان بیگانه بمانند. تلاش وکوشش آنها موجود است ودرعمل هم ثبت شده وبه سختی می شود آنها را در بتن کلمات دفن کرد.«


*- عبارت "ناشربودن بعنوان یک حرفه "ازکتاب خاطرات زیگفرید اونزلد به نام   
Ins Gelingen verliebt sein und in die Mittel des Gelingens
به عاریت گرفته شده.
*** -زیگفرید اونزلد درسال ۱۹۲۴ در شهر اولم آلمان بدنیا آمد ودرسال ۲۰۰۲ در شهر فرانکفرت درگذشت.
زیگفرید اونزلد یکی از مطرح ترین ناشرین آلمان است او درسال ۱۹۵۲ به استخدام بنگاه نشر زورکمپ در آمد و پس ازدرگذشت پیتر زورکمپ به خاطر توانایی ها و ایده ها وابتکارات خلاقانه اش به مدیریت آن موسسه رسید وتاهنگام مرگ، این مدیریت را به عهده داشت.

**-در این جا منظور از " معتبر" ناشی از خدمات فرهنگی است که یک ناشردردستور کار خود قرارمی دهدوبه اعتبار اهمیت آن درنزدفرهیختگان وجامعه ی کتابخوان دارای اعتبار می شود.دراین نوشته هرجا از کلمه ی ناشراستفاده شده منظور ناشر معتبراست.
****- ژانرهای ادبی سرگرم کننده مانند رمان ها ی عامه پسند، خاطرات مشاهیر و…است. در زبان آلمانی به آنها Unterhaltungsliteratur یا Belletristik ودرانگلسی Light fiction نام گذاشته اند. خواندن این گونه کتاب ها در اروپا وآمریکا از طرف اکثر جامعه ی کتابخوان امری طبیعی وعادی است وحتها روشنفکران ونخبگان کتابخوان نیز گاه از روی تفنن یا برای استراحت فکری وکاری به این گونه کتاب ها روی می آورند. این کتا ب ها را نباید آثاری بی ارزش وبی ثمر دانست.بلکه انتشار آن ها به گسترده ترشدن جامعه کتابخوان وترویج کتابخوانی یاری می رساند وراهگشای چاپ وپخش آثارمعتبر علمی وادبی است.

*****استفان تسوایک نویسنده اتریشی ، درسال ۱٨٨۱ در وین بدنیا آمد ود رسال ۱۹۴۲ درپتروپولیس دربرزیل درگذشت .
   

                                                                                                                               جلال رستمی


● معضل چاپ و پخش کتاب در خارج از کشور*

نبود یک مرکزسراسری برای پخش کتاب درخارج ازکشور، باعث گردیده تا آثار نویسندگان ایرانی نتوانند، آنطورکه باید وشاید، دردسترس قشرقابل توجهی ازجامعه ی کتابخوان ایرانی، که امروزه دراکثر کشورهای جهان پراکنده هستند، قرارگیرند.(معضل پخش کتاب)

به همین دلیل تعداد کتاب هایی که ازایران به خارج وارد می شوند ویا کتاب هایی که مستقیماً درخارج ازکشوربه چاپ می رسند، پس از پخش و فروش نسخه های معدودی ، بقیه انبارمی گردند. (معضل انبارشدن کتاب ها)


چاپ کتاب بعد ازدریافت سفارش توسط " نشرکتاب"۱

نشرگوته وحافظ در بن، به تازگی دارای این امکان گردیده است که می تواندبا استفاده از تجربه و همکاری چندین ساله خودبا بزرگ ترین شرکت پخش کتاب در آلمان (K.N.V)، واستفاده از امکانات جدید این شرکت، در حوزه ی چاپ وپخش سریع کتاب – به زبان فارسی هم - Print on Demand اقدام نماید.

سفارش وتهیه ی کتاب هایی که در"نشر کتاب" به صورت (Print on Demand ) چاپ می شوند، از دو طریق می تواند صورت گیرد: یامستقیم از طریق ارسال سفارش به ناشرویا از طریق مراجعه به کتابفروشی ها۲ و دادن سفارش ودریافت کتاب، ازطریق آنها.

جدا از این که، سفارش کتاب از کدام طریق فوق صورت گیرد، تلاش لوجستیکی بر این مبنا قرارگرفته است که اکثرکتاب ها، بدون تیراژ بالا(حتا یک نسخه) بابهترین کیفیت چاپ، ودرکوتاه ترین زمان ممکن، دردسترس خوانندگان وسفارش دهندگان علاقه مند، قرار گیرد.


تلاش برای رفع معضل چاپ وپخش کتاب در خارج از کشور

نشرگوته وحافظ حاضراست با استفاده ازاین امکان جدید، به سهم خود ، درجهت رفع معضل چاپ وپخش کتاب در خارج از کشور، با دیگر ناشران، تبادل نظروهمکاری نماید.


می توانید برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد "چاپ وپخش سریع کتاب بعد ازدریافت سفارش" (PoD)از طریق آدرس ایمیل زیر، باما تماس بگیرید:
goethehafis.verlag@t-online.de


*- در اینجاهدف ،تحلیل همه جانبه ی" معضل چاپ وپخش کتاب درخارج از کشور"نیست ، بلکه هدف معرفی کوتاه یک شکل جدید از "خدمات انتشاراتی" برای چاپ وپخش کتاب به زبان فارسی است.

۱- کتاب های فارسی در انتشارات گوته وحافظ با نام وآرم "نشر کتاب" چاپ وپخش می شود.


۲- منظوراز" کتابفروشی ها"، شامل تمامی کتابفروشی ها درکشورآلمان، اکثر کتابفروشی ها درکشورهای اروپایی و همچنین کتابفروشی های بزرگ، در آمریکا می باشد. درضمن کتاب ها ی منتشرشده توسط"نشرکتاب" رامی توان از طریق آمازون نیز، تهیه کرد.
         
                                                                                           نشرگوته وحافظ جلال رستمی