• نسل ما و آنها هم همینجا در همین لحظه یکی شد، فروریخت تمام فاصله ها. رزا لوکزامبورگ ایستاده و برایمان دست می زند. و در همینجاست که با تمام آزادیخواهان و برابری طلبان جهان پیمان می بندیم و اعلام وفاداری می کنیم به آرمان های آنهایی که اینجا خفته اند آرام و پرسروصدا و آنهایی که در خاوران هیچ کس جسارت فراموش کردنشان را در این جمع به خود راه نداده است ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ۲۹ شهريور ۱٣۹۰ -  ۲۰ سپتامبر ۲۰۱۱

این یک گزارش است و از آنجا که من به نگاه غیر ژورنالیستی معتقدم تمام احساسات من در این گزارش دخیل هستند و من کاملن با غرض این را می نویسم.

یک روز تابستانی-پاییزی در برلین است. روزی که خورشید در آسمان می درخشد و گورستان سرخ و روشن است از انسانهایی که در آن خفته اند و آنهایی که بر مزار عزیزشان گل هایی رنگارنگ گذاشته و منتظر شروع مراسمی هستند به مناسبت ۱۹ سالگی فاجعه ای که تازه اتفاق افتاده، فاجعه ها همیشه تازه می مانند برای ما که نمی خواهیم به فاجعه عادت کنیم.

برای من اولین برنامه ای بود در برلین که جزء برنامه ریزها بودم و مخاطبانم جامعه ی ایرانی آلمان بود، اضطراب چگونه برگزار شدنش، استقبال از آن و چگونه مجری گری کردن از روز قبل ذهنم را مشغول کرده بود. با همسر نوری دهکردی و دخترش در ماشین هستیم، ماشین غرق گل هایی ست که قرار است بر سر مزار عزیزی گذاشته شود تا مطمئن شویم که یادش برای ما زنده مانده؛ چشم هایم را می بندم و تصور می کنم که مسیر دارد ما را به هم پیوند می زند، مرا به آدمی که هرگز ندیدمش و انگار دیدمش. می رسیم و بر سر مزار می رویم، خودمان هستیم فقط ۵ نفر، میان راه نگاهی می اندازم به جایی که رزا لوگزامبورگ آنجاست. این قبرستان بوی آزادی و برابری می دهد. به دم در ورودی بر می گردیم، جمعیت وارد می شوند، آدمهایی از نسل من که آن روزها را به یاد نمی آورد و انسان هایی از نسلی که مقاومت را برایم معنا بخشیدند، کسانی که نوری دهکردی و نوری های دهکردی رفقا و اقوامشان بودند. اینجاست که فاصله بین ما هنوز خط نخورده و آنها از نسل دیگری هستند. جمعیت به ۵۰ نفر می رسد و باید که برنامه شروع شود. سردرگم به خطوط چهره ی تک تک آدمها نگاه می کنم، و اعلام می کنم که برنامه با یک دقیقه سکوت شروع می شود. سکوت می کنیم و سپهر اشاره می کند که تمام شد یک دقیقه، شاید که دلم نمی خواهد سکوت شکسته شود، شاید باید به احترام آنها که کشته شدند و به احترام همه ی این آدمها که مبارزه را انتخاب کردند و حالا در کنار من ایستاده اند تا آخر دنیا سکوت کرد. سکوت را با دست می شکنیم و با آنکه هوا گرم است دستانم یخ زده اند. شعری از رفیقی خوانده می شود که گوش ها را باز می کند و چشم ها را نمناک. انگار صدای تمام گلوله ها را می شنوم وقتی از طناب دار سخن می گوید؛ وقتی خاوران را توصیف می کند می نشینم و اطرافم هزاران آدمی ست که ایستاده اند و تماشایم می کنند، ایستاده اند و سیگارهایشان را آتش می زنند سیگارهایی ۲۰ و خورده ای ساله، و شعله ی سیگارشان را هیچ عینک آفتابی ای تلطیف نمی کند. مرده های چندین ساله زنده شده اند.

همسر نوری دهکردی می گوید از مردی که سالها زندگی اش کرده، به آدمها پیشنهاد می دهیم که حرف بزنند و همه منتظر دیگری اند تا بغض ها فرو روند، پشت تمام این زبان ها هزار خاطره و درد نهفته است، اینها تاریخ زنده ی ما هستند، می آیند تک تک و می گویند، اشکها در گورستان جاری اند، به مزار نوری دهکردی نگاه می کنم که زیر گل هایی که رفقایش آورده اند مدفون شده، رفقای دیده و نادیده. از زمان شاه می گویند، از میکونوس، از سالهای سیاه ۶۰ ، از خاوران؛ یاد و خاطره است که در فضا می پیچد و بر روی اشکهایم می ریزد. اشکهایی که برای نسلی ست که باید دیگری باشد اما برای من از خودم است. انگار آن روزها را زندگی کرده ام، انگار این آدمها خودم هستند. نسل هایمان یکی شده و دردهایمان مشترک است. وقتی رفیقی از رفقای کشته شده اش حرف می زنند، انگار که مرا کشته اند. انگار که ما را نسل کشی کرده اند. تمام دست ها می لرزند و این لرزش برای درد مشترک است، دردهایی که تسکین ناپذیرند و روزهایی که فراموش ناشدنی. به خودم می آیم و انگار تمام این خاطره ها خاطره های من است. انگار رفقای من بوده اند که کشته شدند، واقعن رفقای من بودند، رفقای ما که بی نسلیم، در همین لحظه هم سن شدیم، صورتهایمان اندازه ی هم چروک دارد و دستهایمان اندازه ی هم می لرزد و نگاه هایمان به هم گره خورده. گره ای که کور است و باز نمی شود. همه گفتند از رفقایشان که سالهاست خاطره هاشان زنده است، از همسرهای فیزیکی کشته شده شان، از پدران در خیال زنده شان. همه ی اینها همسران، رفقا، پدران و مادران من هستند. حس طفلی را دارم که بی کس است و همه کس دارد. اشکهای این آدمها نوشیدن دارد و دستهایشان قاب گرفتن. جمعیت بیش از ۵۰ نفر است برایم، انگار چندین هزار مرده زنده شدند و دارند ما را نگاه می کنند که اشکهایمان توشه ی مبارزه ی آینده مان شده. حرف می زنیم، آغوش هم را محکم به هم پیوند می زنیم، سرود می خوانیم، از رفقا و پدرانمان می گوییم و اشکهایمان صداهایمان را موج می دهد. سرودخوانان به سوی مزار رفقای سوسیالیست آلمانی مان روانه می شویم با صداهایی که زنجیرمان هستند و نگاه هایی که امیدمان. همه ی ما از یک نسل شدیم و رفیقان دیرینه. دور مزار رزا لوکزامبورک و کارل لیبکنشت و ده ها همرزم دیگر می چرخیم و آواز می خوانیم و انترناسیونالیسم را ملموس می کنیم برای خودمان و برای آنها که ایستادند تا مبارزه کنند. نسل ما و آنها هم همینجا در همین لحظه یکی شد، فروریخت تمام فاصله ها. رزا لوکزامبورگ ایستاده و برایمان دست می زند. و در همینجاست که با تمام آزادیخواهان و برابری طلبان جهان پیمان می بندیم و اعلام وفاداری می کنیم به آرمان های آنهایی که اینجا خفته اند آرام و پرسروصدا و آنهایی که در خاوران هیچ کس جسارت فراموش کردنشان را در این جمع به خود راه نداده است.

برنامه تمام شده اما ماییم که غرق یکرنگی و آغوش و بوسه هایی هستیم که پیوندهایمان را واقعی و راهمان را پرامید روشن می کند. آغوش هایی به بزرگی تمام آنهایی که زنده ماندند و تمام مرده هایی که برای ما زنده اند.