اخبار روز: www.iran-chabar.de
آدينه  ٣۰ دی ۱٣۹۰ -  ۲۰ ژانويه ۲۰۱۲

یوحنا نجدی - چراغ آزادی: دکتر محمد ملکی، شناخته شده تر از آنست که نیازی به معرفی داشته باشد؛ عضو سرشناس جریان ملی-مذهبی و نخستین رییس دانشگاه تهران بعد از انقلاب، تجربه بارها زندان و بازداشت را از سرگذرانده اما چندان خوشبینانه از «کنگره ملی اپوزسیون جمهوری اسلامی» سخن نمی‌گوید و سخت از وضعیت امروز اپوزیسیون داخل و خارج از کشور گله‌مند است. گفتگو با دکتر محمد ملکی، کوتاه اما سرشار از نشانه ها و ناگفته هاست؛ چه او از درون کشور با همه فشارها و تهدیدها پذیرای سوال هایمان شد.


چراغ آزادی: جناب آقای دکتر ملکی با تشکر از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید، همانگونه که حتما مطلع هستید اخیرابحث تشکیل کنگره ملی توسط آقای مجتبی واحدی مطرح شد که با واکنش های زیادی در میان گروه های مختلف مواجه گردید. ارزیابی کلی شما از اظهار نظرهایی که تا کنون در این زمینه انجام شده چیست؟

من کار آقای مجتبی واحدی را گامی به جلو می دانم و به اندیشه و نظر هر صاحب اندیشه ای احترام می گذارم .


چراغ آزادی: در گفتگویی که با آقای رضا علیجانی داشتم ایشان معتقد بودند که کنگره ملی اصلا تشکیل نخواهد شد. در مقابل آقای کوروش زعیم اعتقاد داشتند که نخست باید اهداف این کنگره توسط برگزارکنندگان آن تبیین شود. به باور شما آیا اساسا امکان تشکیل چنین کنگره ای وجود دارد و پیش نیازهای احتمالی تشکیل آن به نظر شما چیست؟

با آشنایی که به تفکرات دوستان عزیزم آقایان رضا علیجانی و کوروش زعیم دارم، همانگونه که آقای زعیم گفته اند تا اهداف این کنگره بوسیله برگزارکنندگان آن با شفافیت اعلام نگردد، من هم مانند جناب علیجانی فکر می کنم که چنین کنگره ای تشکیل نخواهد شد و اگر عده ای هم دور هم به این نام جمع شوند، جز گسترش اختلافات نتیجه ای نخواهد داشت. ببینید ما در چه شرایطی هستیم؟ شما وضع مدعیان اپوزیسیون در خارج کشور را بهتر می دانید و تا زمانیکه ادبیات بعضی گروه ها همان ادبیات نظام و وزارت اطلاعات نسبت به دگراندیشان است و آنها را منافق، جاسوس، منافق جدید و ... می نامند در چنین شرایطی فکر می کنیم سخن از «کنگره ملی» گفتن بی معناست.


چراغ آزادی: دیدگاه شما به عنوان یکی از چهره های سیاسی شناخته شده «در درون کشور» از اهمیت متمایزی برخوردار است. توصیه شما به اپوزسیون خارج از کشور برای تشکیل چنین کنگره ای چیست؟

توصیه من به اپوزیسیون خارج این است که نخست هدف مشخصی را که کنگره دنبال آن است تعیین کنید و نظر خودتان را با صراحت نسبت به قانون اساسی و ولایت مطلقه فقیه اعلام نمایید و در اساسنامه کنگره تعیین کنید هر گروهی برحسب موقعیت خود چند نماینده در کنگره خواهد داشت تا احزاب و گروه ها و سازمان ها بتوانند با آگاهی کامل از برنامه کنگره، تصمیم بگیرند.


چراغ آزادی: دایره اپوزسیون و مخالفان نظام جمهوری اسلامی شامل طیف های وسیعی است که از سازمان مجاهدین تا برخی گروه های اصلاح طلب را دربر می گیرد. اگر فرصتی فراهم شود که شما در این کنگره حضور داشته باشید آیا حاضر هستید که در کنار این طیف های متنوع و گاه متضاد به گفتگو بنشینید؟ و آیا به سرانجام آن خوشبین هستید؟

من حاضرم در کنار هرکس با هر عقیده ای بنشینم، چون به تمام صاحبان فکر و اندیشه احترام می گذارم اگرچه صد در صد مخالف اعتقادات من باشند. موقعی می توان به سرانجام چنین کنگره ای خوشبین بود که اهداف آن مشخص باشد، خودی و غیر خودی از بین برود و هیچکس و هیچ گروهی خود را تافته جدا بافته نداند.


چراغ آزادی: امروزه گروه ملی مذهبی شرایط ویژه ای را تجربه می کند. یعنی علاوه بر فضای سرکوب و امنیتی و پرونده سازی برای جنابعالی، مهندس عزت الله سحابی نیز به رحمت خدا رفتند و آقایان علیجانی و کاظمیان نیز از کشور خارج شدند. ملی مذهبی ها گروه سیاسی شناخته شده و با سابقه ای هستند که در صورت تشکیل کنگره ملی قطعا از آنها نیز دعوت خواهد شد، در این شرایط و بویژه در غیاب زنده یاد سحابی مکانیزم تصمیم گیری ملی مذهبی ها درباره شرکت یا عدم شرکت و همچنین نحوه تعامل با کنگره ملی چگونه است؟

البته ملی ـ مذهبی یک تفکر است نه یک تشکل، هرکس وطنش را دوست می دارد و باورهای مذهبی دارد، ملی ـ مذهبی است. اما درباره موضع سیاسی فعالین ملی - مذهبی، من صلاحیت پاسخگویی به این سئوال را ندارم. گردانندگان «شورای فعالین ملی ـ مذهبی» باید در این مورد اظهارنظر کنند.


چراغ آزادی: شما همواره اهمیت بسیار ویژه ای برای قشر جوان فعالان سیاسی و جنبش دانشجویی قائل هستید و من از نزدیک این روحیه شما را احساس کرده ام. به نظر شما در کنگره ملی در صورت تشکیل باید به کدام نسل از اپوزسیون فرصت بیشتری داد و امید داشت؟ نسل جوان یا نسلی که انقلاب 57 را در میانسالی از سر گذراندند؟ چطور می توان از پتانسیل هر دو استفاده کنیم؟

باید به جوانان و دانشجویان فرصت درخور داد و از تجربیات نسل اول بهره گرفت.


چراغ آزادی: اگر فرضا شما عضو هیئت رئیسه کنگره ملی شوید پیشنهاد تشکیل چه نوع حکومتی را می دهید؟ و اگر بنا به هر دلیل با پیشنهاد شما موافقت نشد واکنش شما چیست؟

حکومت «جمهوری» که در شرایط کاملا آزاد با حضور احزاب و گروه ها و سازمان های سیاسی و اتحادیه های صنفی و نمایندگان اقوام و حضور آزاد همه آنها که شناسنامه ایرانی دارند تعیین گردد. اگر با پیشنهاد من موافقت نشد با کمال احترام و افتخار، نظر بهتری را که به تایید مردم باشد می پذیرم.

cheragheazadi.org