اخبار روز: www.iran-chabar.de
چهارشنبه  ٣ اسفند ۱٣۹۰ -  ۲۲ فوريه ۲۰۱۲

تا مرد سخن نگفته باشد
نقدی بر گفته های آقای پرویز ثابتی


اختصاص یکی از برنامه های تلویزیونی افق به سازمان ساواک و به بهانه انتشار کتاب "در دامگه حادثه", بازتاب های گوناگونی داشته که هنوز هم ادامه دارد. این کتاب توسط آقای عرفان قانعی فرد و بر مبنای گفتگوهای ایشان با آقای پرویز ثابتی, شاه مهره تشکیلات ساواک, نوشته شاده است.

بگذارید که در مقدمه از خاطره ای بگویم تا مرا در بیان منظورم یاری دهد, نه از آن خاطراتی که از ساواک دارم, بلکه خاطره ای بظاهر بی ارتباط با آن موضوع.

چند هفته قبل به سخنان یکی از امدادگران با سابقه و بلند مرتبه استرالیا گوش میکردم که از نقش مهم فناوری های مدرن در ارزیابی خدمات دولتی سخن میگفت. برای روشن شدن موضوع, او از خدمات امدادی مثال آورد و گفت که تا دهه قبل سازمان او, پس از پایان هر عملیات گزارشاتی تهیه میکرده اند و به کمک تصاویر و فیلم های دستچین شده همگان را به تحسین وا میداشته اند, تا روزی که با حادثه ای تکان دهنده آن دوره "طلایی" برای او و سازمانش به انتها رسید. در آن روز, به عادت همیشگی وی ضمن خوردن صبحانه نگاهی هم به اخبار تلویزیون می انداخته که خبر و گزارشی از سقوط یک بهمن توجه او را جلب میکند. بر اساس آن برنامه خبری, در طول ساعات شب ریزشی در یکی از مناطق کوهستانی رخ داده, همراه با خساراتی به چند شهرک و برخی از راهها و نیز چند پیست اسکی. و مطابق معمول مصاحبه های تلویزیونی با مردم محل, امدادگران, و نیز مسئولان اداری آن منطقه. اما بدنبال آن, برنامه ای پخش شده که او را تکان داده چرا که تا آن روز بی سابقه بوده است. در آن قسمت, گزارشگر تلویزیون با چندین متخصص در نقاط مختلف دنیا تماس گرفته و نظر آنها را در مورد عملکرد همکاران او جویا شده است و آنها با توجه به فیلم ها و گزارشاتی که از طرق و کانالهای گوناگون تهیه و پخش می شده به اظهار نظر پرداخته اند, یعنی حتی پیش از آن که او به محل کارش برسد و نقشی در تهیه گزارشها داشته باشد. پس از آن رویداد, دیگر امکان پرده پوشی و مهندسی آمار و اخبار و به عبارتی بازگشت به آن دوره به اصطلاح "طلایی" برای او سازمانش وجود نداشته است, و البته با توجه به بار سنگین مالی و عواقب حقوقی این گونه سوانح بزرگ و سود و زیان بانک ها و بیمه ها و سایر شرکت های تجاری.

در مورد ساواک و عملکردش آنقدر مدارک مستند و شواهد معتبر وجود دارد که جای هیچگونه شک و تردیدی باقی نمی گذارد و محال است کسی با شنیدن و یا خواندن مطالبی از اشخاصی مثل آقای اردشیر زاهدی و یا آقای پرویز ثابتی بفکر بازگشت به آن دوره "طلایی" بیفتد.

اگر صرفا از منظر کارایی به تشکیلات ساواک نگاه کنیم, به این نتیجه میرسیم که سازمانی ناموفق و شکست خورده است. وظیفه سازمان های اطلاعاتی و امنیتی مشخص است و تعریف شده. آنها می بایست در چهارچوب قانون, به جمع آوری اطلاعات بمنظور تامین امنیت ملی بپردازند و مسئولان کشور را از خطرات موجود و احتمالی با خبر کنند و راهکارهایی هم ارائه دهند. همه میدانیم که ساواک در اینکار شکست خورده است حتی اگر وظیفه آن را از تامین امنیت ملی به حفظ نظام پادشاهی و حتی سلطنت پهلوی دوم تقلیل دهیم. اگر سازمانی قادر نبوده که حتی شکل گرفتن یک انقلاب فراگیر را تشخیص دهد, در انجام وظیفه خود توفیقی نداشته است.

و چنانچه عملکرد ساواک را مورد بررسی قرار دهیم, موارد تخلف و قانون شکنی آن چنان گسترده و مستمر است که آن را در زمره بدنام ترین تشکیلات عصر خود قرار میدهد و از این منظر هم سازمانی ناموفق بحساب میاید.

کم نیستند کسانی که سازمان ساواک را در نابسامانی اوضاع و افزودن بر شمار ناراضیان و نهایتا اوج گیری انقلاب پنجاه و هفت, مقصر اصلی میدانند.

با توجه به مطالب نوشته شده, منطقی بود که آقای پرویز ثابتی در مورد ناکامی های ساواک و خساراتی که بر منافع ملی وارد آورده سخن میگفت, همانگونه که برخی از سیاستمداران شکست خورده و مدیران شرکت های ورشکسته از گذشته و اشتباهات خود یاد میکنند تا درسی شود برای آیندگان.

در زمانی که اسرار عملیات آژاکس به صورت رسمی منتشر شده و نقش دولت های خارجی در طراحی و اجرای کودتای ننگین سال سی و دو و تشکیل ساواک در اختیار همگان است, صحبت از دوران "طلایی" پهلوی دوم حاصلی ندارد جز نشان دادن عیب های نهفته خود.

بیاد داشته باشیم که باریک بینان کتاب "خاطرات علم" را از منظر نویسنده نمی خوانند و سخنان آقای ثابتی را آنگونه که او می پندارد هرگز نمی شنوند, و نیز میدانیم گاهی و بطور ناخواسته از لابلای همین سطور و کلمات حقایقی پدیدار می شوند. پس بگذاریم این مردان و زنان دوران "طلایی" آزادانه سخن بگویند تا عیب ها و هنر هایشان نهفته نمانند