• مانیفست کوتاه اورهان پاموک سرنوشت ومدل آینده ی موزه ها را برای ما به شکل زیبایی به تصویر می کشد. موزه هایی که در آن به جای حماسه ها، شاهد رمان ها خواهیم بود. به جای نمایش، شاهد بازیگران، به جای مجسمه های قول پیکر، شاهد آپارتمان ها و خانه های مسکونی و بجای تاریخ، شاهد داستان ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
چهارشنبه  ۱۵ شهريور ۱٣۹۱ -  ۵ سپتامبر ۲۰۱۲

روزنامه ی زود دویچه در آلمان در شماره ۲٨\۲۹ آوریل خود صفحه ی ویژه ای را به رمان وموزه ی اورهان پاموک دراستانبول بنام" موزه معصومیت" (که روز جمعه اول ماه آوریل ۲۰۱۲ افتتاح شد) ، اختصاص داده است .دراین صفحه ی ویژه ، مانیفستی که اورهان پاموک درباره ی سرنوشت و مدل موزه ها در آینده تدوین کرده نیزدرج شده، که بسیار خواندنی است .اورهان پاموک درابتدای مانیفست خود می نویسد:

«من موزه ها را دوست دارم ومی توانم مانند خیلی ازمردم، روز به روز چیز های زیادی ازدیدن آنها بیاموزم. امااز آنجا که من موزه ها را خیلی جدی می گیرم بعضی اوقات افکاری در مورد آنها به ذهنم خطورمی کند که مرا عصبانی می سازد. البته من نمی خواهم باعصبانیت درموردموزه ها سخن بگویم

زمانی که بچه بودم تعداد کمی موزه در استانبول وجود داشت آنهاهم معمولا بناهای تحت حمایت میراث فرهنگی ویاساختمان های دولتی زیبایی بودند که آدم در کشورهای در حال توسعه کمترنمونه ی آنها رامی بیند.
بعدها زمانی که موزه های کوچکی را در اروپا دیدم، که در خیابان های فرعی پنهان شده بودند ، متوجه این مسئله شدم که موزه ها می توانند درست مانند رمان ها، داستان خصوصی اشخاص را بیان کنندوبه نمایش بگذارند.
البته این بدان معنی نیست که بخواهیم اهمیت مکان هایی مانند موزه ی لور، متروپولیتن ، کاخ توپکاپی، موزه ی بریتانیا، پرادو،بزرگترین موزه هنری دنیا ویا موزه ی واتیکان را بی اهمیت جلوه دهیم و نقش آنهاراکه بخوبی وزیبایی تمام تاریخ بشریت را به نمایش می گذارند،انکار کنیم. امابا این حال می خواهم بگویم این مکان ها با این انبوه آثار با ارزش، نمی توانند بعنوان مدلی برای آینده ی موزه ها در نظر گرفته شوند. موزه ها باید جهان انسان معاصر مدرن را کشف کرده وبه نمایش بگذارند .بخصوص باید نشان دهند که کشورهای درحال توسعه چگونه با سرعت تلاش می کنند تا متحول شوند...»      

اورهان پاموک نویسنده ی اهل ترکیه وبرنده ی جایزه نوبل ادبیات(۲۰۰۶)   موزه ای را که خود تاسیس کرده روز جمعه ۴ آوریل دراستانبول افتتاح کرد . نام این موزه برگرفته از رمان عاشقانه ی معروف او بنام" موزه ی معصومیت" است که در سال ۲۰۰٨ چاپ ومنتشر شد. رمان موزه ی معصومیت داستان جوانی است بنام کمال که پیش از مراسم نامزدی اش با دخترتحصیل کرده ای بنام سبیل، که ازیک خانواده ای ثروتمند است، با دختری از خانواده ی فقیراز بستگان خود، بنام فسون، رابطه ای عاشقانه برقرارمی کند. رابطه ای که نه تنها بعد از نامزدی کمال با سبیل از آن ذره ای کاسته نمی شود بلکه عمیق ترهم می شود. درد فراق این عشق زمانی به اوج خود می رسد که کمال بعد از نامزدی رسمی اش با سبیل، دیگر نمی تواند فسون را بطور معمول وهمیشگی ببیند، چون فسون به یک باره ناپدید شده است . این ناپدید شدن ناگهانی فسون، کمال رامتوجه این موضوع می سازد که او فسون را بیش ازهر کس وهرچیزدراین دنیا دوست دارد وبدون او نمی تواند زندگی کند. اما زمانی به این نتیجه می رسد که دیگر دیر شده وفسون با مرد دیگری ازدواج کرده است. حال کمال بعد ازسال ها دوری و فراغ سعی می کند هر ازگاهی به ملاقات فسون وخانواده او برود . او دراین ملاقات ها بدون اینکه تقریبا کسی متوجه شود سعی می کنداشیا ء کوچک وبی ارزشی را با خود بیاورد که متعلق به فسون هستند. اوازاشیایی که فسون استفاده کرده ویا حتا لمس نموده واو آنها را جمع آوری کرده برای خود موزه ای خصوصی بنا می نهد.
موزه ای که پاموک آنرا" موزه ی معصومیت " می نامد. موزه ای که بیانگر عشقی است نافرجام .
رمان اورهان پاموک" موزه ی معصومیت" رمانی است که سنت ها وآداب ورسوم دست وپاگیرحاکم برجامعه ترکیه درآن در قالب یک ماجرای عاشقانه به تصویر کشیده می شود. اورهان پاموک دراین رمان می کوشد، در حقیقت تابوهای اجتماعی وسنتَی ونقش آنهارا در زندگی ۷۰ ساله اخیر مردم ترکیه به نمایش گذارد. زندگی مردمی که بین فرهنگ غربی و ساختار یک جامعه ی سنتی در حال پوست انداختن است.

اکنون موزه ی چهار طبقه ی اورهان پاموک واقع در محله ی بی اوغلوی استانبول تما م اشیاء جمع آوری شده را در روز افتتاح به نمایش گذاشته است. موزه ی پاموک موزه ی اشیایی است که او برای خلق رمانش آنها را قطعه به قطعه جمع آوری کرده است. با این حال خود وی می گوید این موزه شامل اشیایی بیشتراز آن است که دررمانش با دقت ووسواس زیاد، قدم به قدم آنها رابه تصوریرکشیده است.

اورهان پاموک در خاتمه ی مانیفست ساده ی موزه ی خود ، خلاصه ای از مضمون آن را به این شکل ترسیم می کند:



چیزهایی که ما تا به حال داشته ایم:
حماسه
نمایش
مجسمه
تاریخ
ملت
گروه
بزرگ و گران

چیزهایی که ما بدان احتیاج داریم:
رمان
بازیگر
خانه و آپارتمان
داستان
مردم
فرد - فردیت
کوچک و ارزان

مانیفست کوتاه اورهان پاموک سرنوشت ومدل آینده ی موزه ها را برای ما به شکل زیبایی به تصویر می کشد. موزه هایی که در آن به جای حماسه ها، شاهد رمان ها خواهیم بود. به جای نمایش ، شاهد بازیگران، به جای مجسمه ها ی قول پیکر، شاهد آپارتما ن ها وخانه های مسکونی و بجای تاریخ، شاهد داستان و بجای ملت ها، انسان ها وبجای گروه، فرد وبه جای موزه های بزرگ وگران موزه های کوچک وارزان.
حال اگر قرارباشد شخصیت های رمان های ما در موزه ها ی آینده ، انسان های مدرن وزندگی متحول آن ها باشد پس همان طور که اورهان پاموک در آخرین بند مانیفست خود می نویسد:« موزه ها در آینده دردرون خانه ها و آپارتمان های ما جای خواهند گرفت.»