• انفجار یک بمب در روز ۱۹ اکتبر در منطقه مسیحی نشین اشرفیه شهر بیروت که به کشته شدن ۸ تن از جمله "وسام الحسن" رئیس اطلاعات پلیس لبنان و بیش از ۶۰ زخمی گردید، تنش های جاری در منطقه خاورمیانه عربی را وارد فاز جدیدی کرد ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
چهارشنبه  ٣ آبان ۱٣۹۱ -  ۲۴ اکتبر ۲۰۱۲

انفجار یک بمب در روز ۱۹ اکتبر در منطقه مسیحی نشین اشرفیه شهر بیروت که به کشته شدن ٨ تن از جمله "وسام الحسن" رئیس اطلاعات پلیس لبنان و بیش از ۶۰ زخمی گردید، تنش های جاری در منطقه خاورمیانه عربی را وارد فاز جدیدی کرد. حساسیت ها به خصوص بعد از اینکه مشخص گردید که هدف اصلی این انفجار مقام امنیتی بلندپایه و مخالف سوریه بوده است ابعاد فراملی به خود گرفت. ارتباط نزدیک وسام الحسن با مخالفان سوری "بشار اسد"، مبارزه با شخصیت های حامی رژیم سوریه از جمله "میشل سماحه" که به اتهام توطئه برای ترور بازداشت شده است و نقش پشت پرده وی در بسیج و اعزام جنگجویان سنی مذهب لبنانی برای جنگ در سوریه گمانه زنی محافل سیاسی لبنان و منطقه یی را در پی داشت. از همان ابتدا انگشت اتهام به سوی دمشق گرفته شد و به تبع آن دولت "نجیب میقاتی" که توسط ائتلاف ٨ مارس به رهبری "حزب الله" هم اکنون زمام امور کشور را به عهده دارد زیر فشار جناح اپوزیسیون ۱۴ مارس قرار گرفت. هر چند که سوریه به طور رسمی این اتهام را رد کرده است و متحدان دمشق در لبنان نیز نسبت به موضوع اعلان انزجار کرده اند اما روند اوضاع به شکلی بوده است که بار دیگر هم چون دوران ترور "رفیق حریری" نخست وزیر اسبق این کشور که در سال ۲۰۰۵ در حادثه مشابه یی ترور گردید، بار دیگر جامعه دوقطبی لبنان را درگیر منازعات سنتی برآمده از جنگ داخلی این کشور کرد. جنگ داخلی لبنان که در فاصله سال های ۱۹۷۵ تا ۱۹۹۰ جریان داشت و شیرازه این کشور را از هم پاشید، بسترساز ایجاد یک میدان بازی دوسویه شد که همواره محافظه کاران سنی را در تقابل با رادیکال های شیعه قرار داده و هم چنین جامعه مسیحی این کشور را به صورت دو شاخه ی موافق و مخالف در اتحاد و تضاد با این دو جناح قرار داده است. این دوقطبی غیرملی و گسست وار که بعدها در عراق و سوریه نیز بازآفرینی شد در یک مجموعه پارادوکسیکال و تنش آلود توانسته است جغرافیایی را شکل دهد که بر اساس "تنازع منطقه یی" مهیای بروز و ظهور جنگ های وکالتی و تسویه حساب های فراملی شود. اصولا در خاورمیانه عربی به واسطه شرایط سیاسی – اجتماعی و تکثر قومی – مذهبی در ساخت ملی لبنان، عراق و سوریه این سه کشور را می توان به "ژئوپلتیک بحران" تشبیه کرد که تحولات درونی آن ها به جهت تاثیر عوامل بیرونی یک محیط نامتجانس منطقه یی را در زمان بحران نمایندگی می کنند. هرگونه بازی و کنش عوامل بیرونی در تحولات و بحران های خاص مناطق ژئوپلتیک بحران لاجرم ابعاد و تاثیرات ملی و فراملی پیچیده و در هم تنیده یی بر جای می گذارد که به هیچ وجه قابل پیشگیری نخواهد بود.
آنچه در مراسم تشیع جنازه وسام الحسن در روز یکشنبه ۲۱ اکتبر گذشت از سخنان تحریک آمیز "فواد سینوره" نخست وزیر سابق و از رهبران ائتلاف ۱۴ مارس و هم چنین حمله هزاران سنی خشمگین به دفتر نخست وزیری، می بایست در چنین چارچوبی مورد ارزیابی قرار گیرد. اینکه تصور شود به هم ریختن ثبات سیاسی – اجتماعی و بروز جنگ داخلی در سوریه در شرایطی که بازیگران منطقه یی در این ماجرا نقش فعالی را ایفا می کنند، بدون تبعات حاشیه یی و تنها محدود به جغرافیای ملی این کشور خواهد بود، می تواند از اساس تحلیل بر یک فرض اشتباه و گمراه کننده به حساب آید. انفجاری که روز جمعه در منطقه مسیحی نشین اشرفیه بیروت انجام گرفت کپی تصویری است که انفجار یک اتومبیل بمبگذاری شده در منطقه مسیحی نشین دمشق در روز یکشنبه ۲۱ اکتبر هم زمان با مذاکرات "اخضر ابراهیمی" فرستاده سازمان ملل متحد و اتحادیه عرب با مقامات سوریه برای برقراری یک آتش بس موقت در آستانه عید قربان انجام گرفته و بیش از ۱٣ نفر تلفات بر جای گذاشت. تجارب تاریخی گذشته در جریان جنگ داخلی لبنان، جنگ عراق و هم اینک جنگ داخلی سوریه به درستی نشان می دهد که بازی در میدان منازعات منطقه یی به نوعی بازی با آتشی است که بازیگران بیرونی نیز تاوان آن را خواهند پرداخت. سخنرانی تحریک آمیز فواد سینوره در مراسم خاکسپاری وسام الحسن نیز نشان می دهد که سیاستمداران لبنانی به جای درس گرفتن از تجارب گذشته بدون در نظر گرفتن شرایط متکثر قومی – مذهبی کشور بیش از آنچه نگرشی مبتنی بر مصالح ملی را در نظر داشته باشند در محیط دومینوی قدرت بازی می کنند. بدون شک سقوط دولت میقاتی در این برهه از زمان که جامعه لبنانی در بالاترین مرزهای التهابات بعد از ترور حریری قرار دارد نه تنها به نفع منافع ملی لبنان نیست که حتی اهداف غایی جناح ۱۴ مارس را هم تامین نخواهد کرد. چنانچه جناح اپوزیسیون ۱۴ مارس در جهت تشدید تنش ها پافشاری کند شاید که موفق به ساقط کردن دولت ائتلافی جناح ٨ مارس شود ولی این به بهای بی ثباتی لبنان و ورود این کشور به دوران تنش های فرقه یی گذشته می باشد. حتی اگر به تبع گمانه زنی های کنونی و ادعاهای اپوزیسیون لبنان، انگیزه قتل وسام الحسن در سوریه نهفته باشد با توجه به موقعیت جنگ داخلی که هم اینک گریبان سوریه را گرفته است، بازی در این بستر بیش از آنچه هزینه زیادی را بر دمشق تحمیل کند موجب پرداخت هزینه اضافی از سوی لبنان و ائتلاف منطقه یی مخالف بشار اسد خواهد بود. کسانی که فکر می کنند وضعیت کنونی سوریه و بهانه قتل مقام امنیتی لبنان موقعیت مطلوب برای ضربه زدن به بشار اسد و حامیان وی در منطقه است، باید این نکته را فراموش نکنند که این بوی کباب نیست که از دمشق به مشام می رسد بلکه در آنجا هر کس دارد خر داغ می کند.