• یر اساس گزارش مرکز آمار ایران در سال ۸۵، حدود دو میلیون و ۶۱۵ هزار کودک کار در کشور وجود دارد، که به دلیل وخامت اقتصادی زندگی آن ها سخت تر از گذشته شده است ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۱۵ آبان ۱٣۹۱ -  ۵ نوامبر ۲۰۱۲

کلمه: حدود دو میلیون و ۶۱۵ هزار کودک کار در کشور وجود دارد، که از این تعداد یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر آنان پسر و ۳۱۵ هزار نفر دختران ۱۰ تا ۱۸ ساله بوده‌اند. این آماری است که مرکز آمار ایران در سال ۸۵ ارائه کرده است و از آن زمان تا کنون هیچ آمار دقیق دیگری در دسترس نیست. بر اساس آمار مرکز پژوهش‌های مجلس در بهمن ماه گذشته سه میلیون و ۲۶۵ هزار کودک در سطح کشور از تحصیل بازمانده اند. بسیاری از کارشناسان معتقدند که بخش اعظمی از کودکان به واسطه کار و فقر ترک تحصیل کرده اند لذا بسیاری از فعالان حقوق کودک معتقدند که حدود سه میلیون کودک کار در کشور وجود دارد.
ماده ۷۹ قانون کار تصریح می کند که “به کار گماردن افراد کمتر از ۱۵ سال تمام ممنوع است.” اما قانون کار افراد بین ۱۵ تا ۱۸ سال را به عنوان نوجوان در نظر گرفته است و کار آنها را قانونی قلمداد کرده است. این افراد اگر به عنوان کارآموز به کاری اشتغال داشته باشند تنها روزی شش ساعت آن هم با مزد مبنا می توانند کار کنند. در غیر این صورت مثل کارگر معمولی کار کردن آنها هیچ منع قانونی ندارد.
همزمان با برپایی نمایشگاه مطبوعات گروهی از اعضای جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان با حضور در غرفه ایلنا وضعیت کنونی کودکان کار در سراسر جهان را وخیم‌تر از هر زمان دیگری اعلام کردند که این مساله در ایران نیز پس از نوسانات نرخ ارز تشدید شده است.
به گزارش این خبرگزاری، در آخرین روز از نوزدهمین نمایشگاه مطبوعات آقایان پاشا شاکر‏، احسان بشیری و آریاسپ دلورانی از اعضای جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان مهمان خبرگزاری کار ایران بودند تا ضمن ارزیابی نگاه کنونی مطبوعات به پدیده کار کودکان، از آخرین وضعیت کودکان کار و خیابان سخن بگویند. به گفته اعضای جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان، پدیده کار کودک زاییده مناسبات اقتصادی است و این درحالی است که رسانه‌ها با رویکردی فرهنگی و اجتماعی به این معضل می‌پردازند.

کودکان را استخدام می کنند تا هزینه های خود را کاهش دهند
آریاسپ دلورانی یکی از اعضای جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان با بیان اینکه معضل کار کودک با فقر اقتصادی جامعه رابطه مستقیم دارد گفت: متاسفانه رسانه‌ها تصور می‌کنند که از طریق کار فرهنگی و تبلیغاتی می‌توان این آسیب اجتماعی را مهار کرد. این طرز تفکر حتی در میان برخی گروه‌های حامی کودکان کار نیز رسوخ کرده است بطوری که هم اکنون نیز عمده فعالیت‌های نهادهای حامی این کودکان بیشتر بر ارائه تبلیغات و آموزش‌های فرهنگی متمرکز است.
این فعال اجتماعی گفت: وقتی ساختار اقتصادی ایران به ویژه ساختار بنگاه‌های خرد و کوچک پدیده کار کودک را برای بقای خود الزامی تشخیص می‌دهد نمی‌توان با کار فرهنگی این معضل را ریشه کن کرد. وقتی فقر اقتصادی گسترش می‌یابد از یکسو خانواده‌های کم درآمد کودکان خود را روانه بازارکار می‌کنند و از سوی دیگر صاحبان بنگاه‌های کوچک نیز برای کاستن از هزینه‌های خود از استخدام این کودکان استقبال می‌کنند.

کودکان کار نمی‌توانند مانند سایر کارگران حقوق قانونی خود را مطالبه کنند
احسان بشیر یکی دیگر از اعضای جمعیت کودکان کار و خیابان که امروز میهمان غرفه ایلنا بود گفت: کودکان کار استخدام می‌شوند چون نمی‌توانند مانند سایر کارگران توقع مطالبه حقوق قانونی خود را داشته باشند. یک کارگر در بد‌ترین شرایط کاری می‌تواند نسبت به دریافت مزد قانونی‏ استفاده از حق بیمه و عضویت در نهاد صنفی امیدوار باشد در حالی که کودکان کار به دلیل صغر سن و نداشتن آگاهی نمی‌تواند از کارفرمای خود چنین توقعی داشته باشد.
این عضو جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان با بیان اینکه قالب کودکان کار پس از رسیدن به سن قانونی ۱۸ سال از کار اخراج و جذب محیطهای نامساعد اجتماعی می‌شوند، گفت: دلیل اخراج و بیکاری فرار کارفرمایان از رعایت حداقل‌های قانونی است و گرنه کودکان کار نیز به مانند هر کارگر دیگری به مرور تجربه آموخته و متخصص می‌شود.

کودکان کار گروگان کارفرما نیستند، فقر اقتصادی آنان را مجبور به کار می‌کند
پاشا شاکر نیز که از فعالان اجتماعی در جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان است با بیان اینکه حداکثر ۱۵ درصد کودکان کار در محیط‌ های خیابانی به مشاغلی چون گل فروشی، ماشین شوری و دست فروشی اشتغال دارند گفت: قالب کودکان کار در کارگاه‌هایی به دور از چشم جامعه مشغول به کارهای سخت و دشوار هستند. خیاطی، پرس‌کار‏، نجاری و آجرپزی از حرفه‌های قالب و کودکان کار است.
به گفته شاکر، کار کودکان تنها در نتیجه توافق خانواده‌های این کودکان با صاحبان کارگاه‌های کوچک در شرایط وخیم اقتصادی به‌جود می‌آید. براساس تحقیقات جمعیت کودکان کار و خیابان‏، در محیطی مانند شهر تهران هیچ کارفرمایی کودکان کار را به گروگان نگرفته است بلکه تمامی کودکان کار تحت تاثیر شرایط اقتصادی خانواده مانند یک کارگر در ساعات کار در محیط‌های کار حضور پیدا می‌کنند.
این فعال اجتماعی در مورد تاثیر بحران‌های اقتصادی اخیر بر شرایط کنونی کودکان کار گفت: به دلیل وخامت اوضاع اقتصادی در دنیا امروز شرایط کودکان کار نیز سخت‌تر از قبل شده‌است. در مقایسه با سال قبل هم کودکان بیشتری جذب محیط‌های کار شده‌اند و هم ساعات کاری این کودکان بشتر شده است بطوری که امسال به میزان قابل توجهی از کودکان مراجعه کننده به جمعیت کاسته شده است.